Ενάντια στο «λαό»

Αμέσως μετά τις πρόσφατες εκλογές έγραψα ότι το μήνυμα της πλειοψηφίας των πολιτών είναι σαφές: «όχι άλλες μεταρρυθμίσεις». Και η κυβέρνηση το έλαβε και αντέδρασε άμεσα. Απέσυρε όσους υπουργούς και υφυπουργούς τόλμησαν να συγκρουστούν με τις συντεχνίες (όχι πάντοτε με επιτυχία) και ανέσυρε από τo καλάθι του λαϊκισμού ό,τι πιο παλαιοκομματικό διέθετε για να δώσει τον νυν υπέρ πάντων αγώνα διατήρησης στην εξουσία. Προσβλέποντας στους εκατοντάδες μικρόκοσμους που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σιτίζονται από το κράτος και τους νόμους του, η ευρωστία των οποίων κινδύνευε από το έστω και καχεκτικό μεταρρυθμιστικό πνεύμα. Παράλληλα φρόντισε να διατηρήσει και ένα κάποιο πρόσωπο απέναντι στους δανειστές (Χαρδούβελης, Μητσοτάκης) ώστε να μπορέσει να διαπραγματευτεί στοιχειωδώς μαζί τους.

Έτσι, ο Χατζηδάκης έφυγε όχι γιατί δεν προσέλκυσε τις απαιτούμενες επενδύσεις και δεν προχώρησε τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά γιατί υπήρχε κίνδυνος να το πετύχει. Ο (κακός υπουργός) Αρβανιτόπουλος δεν έφυγε γιατί ακύρωσε την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στα ΑΕΙ και ηττήθηκε από τους Πελεγκρινομυλόπουλους, αλλά γιατί εφάρμοσε ένα έστω και ανάπηρο σχέδιο ΑΘΗΝΑ, γιατί επέτρεψε να ιδρυθούν 60 πραγματικά πρότυπα πειραματικά σχολεία με εξετάσεις εισαγωγής και άμεμπτα αξιολογημένους καθηγητές, γιατί ίδρυσε Τράπεζα Θεμάτων. Ο Άδωνις δεν έφυγε γιατί δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τη μεταρρύθμιση στην Υγεία, αλλά γιατί συγκρούστηκε με τους φαρμακέμπορους, τους φαρμακοβιομήχανους, τους κλινικάρχες, τους πονηρούς γιατρούς, γιατί μάζεψε το πάρτι της σπατάλης εις βάρος του δημοσίου στερώντας το πολύ σιρόπι από το παντεσπάνι πολλών. Ο Θεοχάρης καρατομήθηκε όχι γιατί δεν συνέλαβε τη φοροδιαφυγή (που δεν τη συνέλαβε), αλλά γιατί υπήρχε φόβος τα ηλεκτρονικά του συστήματα να τη συλλάβουν. Αντ’ αυτών ήρθαν επίλεκτα μέλη του γνωστού πολιτικού συστήματος να αποκαταστήσουν τις «αδικίες» και να δώσουν αέρα στα πανιά των συνεταίρων στην πορεία προς τις βουλευτικές εκλογές.

Οι δύο κυβερνητικοί εταίροι επέλεξαν να δώσουν τη μάχη με τον ΣΥΡΙΖΑ στα μαρμαρένια αλώνια του πιο σκληρού λαϊκισμού και αντιμεταρρυθμισμού. Ακόμα και τη Βούλτεψη επιστράτευσαν για να μη υστερούν σε οξύ και διχαστικό λόγο απέναντι στο Σκουρλέτη. Το δικό τους μήνυμα είναι σαφές. Θα κάνουμε αυτά που πρέπει απέναντι στην Ευρώπη, αλλά στο εσωτερικό business us usual. Θα κρατήσουμε αλώβητη την παλιά Ελλάδα μοιράζοντας το πρωτογενές πλεόνασμα που μαζεύτηκε (με οριζόντια και εν πολλοίς άδικα μέτρα) στις συντεχνίες ελπίζοντας να μη μας ξεχάσουν μπροστά στην κάλπη. Μόνο που το γήπεδο που διάλεξαν είναι η έδρα του ΣΥΡΙΖΑ και παίζοντας εκεί κινδυνεύουν με διασυρμό. Διότι δεν κοστίζει σε τίποτα στον Τσίπρα να ανεβάσει τις υποσχέσεις προς τους «αδικημένους» στο δρόμο προς την εξουσία. Και η θέση του είναι πλεονεκτικότερη. Δεν είναι αυτός που τους αδίκησε, είναι αυτός που πάντοτε τους υπερασπίστηκε, είναι ο άγνωστος x που φέρει την ελπίδα.

Από τη λαϊκιστική πλειοδοσία χαμένη θα βγει πρωτίστως η χώρα. Γιατί χωρίς δραστικές μεταρρυθμίσεις δεν θα μπορέσει ποτέ να ανακάμψει και θα ακροβατεί στο χείλος της αβύσσου. Η συζήτηση για τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη δεν θα ανοίξει ποτέ. Θα κυριαρχήσουν οι κραυγές και ο διχαστικός λόγος. Η όξυνση του πολιτικού κλίματος και η θεσμική προστασία των παθογενειών θα αποτρέψουν οποιαδήποτε επένδυση. Η δεδομένη ανικανότητα πολλών εκ των νέων υπουργών θα κάνει αδύνατη ακόμα και την απλή διαχείριση. Οι σχέσεις με την Ευρώπη θα μπουν σε φάση δύσκολη. Το νέο κυβερνητικό setup δεν βοηθά ούτε στην εξημέρωση του ΣΥΡΙΖΑ, τουναντίον τον «εξαγριώνει» και ενισχύει τις πιο ακραίες λαϊκίστικες φωνές εντός του. Ποτέ άλλοτε ένας κυβερνητικός ανασχηματισμός δεν προμήνυε τόσα και μεγάλα δεινά για τη χώρα.

Το μόνο θετικό από την εξέλιξη αυτή είναι η πλήρης αποκάλυψη του ΠΑΣΟΚ ως αντιμεταρρυθμιστικής δύναμης. Επιτέλους ο χώρος της κεντροαριστεράς δεν έχει να ελπίζει τίποτα από το κόμμα αυτό και τη δήθεν ΕΛΙΑ του. Επέλεξε να ταυτίσει τη σωτηρία των μηχανισμών του με τη σωτηρία των συντεχνιών και του κράτους της αδικίας που το ίδιο φυσικά εξυπηρέτησε στο παρελθόν. Απέδειξε ότι παραμένει το ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος. Όσες και όσοι ελπίσαμε προς στιγμή στη μετάλλαξή του διαψευστήκαμε και αυτό είναι θετικό. Γιατί ξεκαθαρίζει η ήρα από το στάρι. Γιατί οι πλαστοί αποκαλύπτονται στους πάντες. Είναι λυπηρό γιατί μια τέτοια εξέλιξη αδυνατίζει τις δυνάμεις του μεσαίου χώρου, αλλά ένας τέτοιος μεσαίος χώρος είναι εξίσου βλαβερός με τα άκρα.

Οι δυνάμεις του αριστερού και μη φιλελευθερισμού βρίσκονται σε άμυνα, κινδυνεύουν με συντριβή. Η διάλυση της ΔΗΜΑΡ και η στροφή της προς το ΣΥΡΙΖΑ κάνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα. Η μόνη ελπίδα που τους απομένει είναι το ΠΟΤΑΜΙ και δεν πρέπει να την αφήσουν να πάει χαμένη, αν θέλουν να δώσουν και την τελευταία μάχη με αξιοπρέπεια. Καθήκον του Σταύρου Θεοδωράκη είναι να πάρει πρωτοβουλίες. Να σημάνει άμεσα γενικό προσκλητήριο και να μετατρέψει το κόμμα του σε πόλο του μεταρρυθμιστικού κέντρου.