Κωνσταντίνα Κούνεβα

Πρώην συνδικαλίστρια και η ίδια, λέει ότι η ηγεσία των ελληνικών συνδικάτων συμπεριφέρθηκαν σαν αφεντικά, ακόμα και σαν μικροί υπουργοί, και κάποιοι πλούτισαν γρήγορα. Ότι αν εκλεγεί στην ευρωβουλή (με τον ΣΥΡΙΖΑ), προτεραιότητά της θα είναι η προστασία όλων εκείνων που παραμένουν «αόρατοι» στις επίσημες πολιτικές, άνεργοι, μετανάστες, άνθρωποι με αναπηρίες. Ότι η ΟΙΚΟΜΕΤ, η εταιρεία στην οποία εργαζόταν, δεν της έχει καταβάλει ούτε το ποσό που το δικαστήριο, τον Οκτώβριο του 2013, επεδίκασε ως άμεσα καταβλητέο. Και ότι μετά από 30 χειρουργεία, μαθαίνει να ζει με τα προβλήματά της.

Όταν ήρθατε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ως μετανάστρια από τη Βουλγαρία, φανταζόσασταν όλες αυτές σας τις περιπέτειες;

Αρχικά με την επίθεση εναντίον σας και τα προβλήματα με την υγεία σας, τώρα με την υποψηφιότητά σας για την ευρωβουλή;

Όταν ξεσπιτώνεσαι, όταν αφήνεις τον τόπο σου σαν κυνηγημένη, μ’ ένα παιδί στην αγκαλιά, δεν φαντάζεσαι ότι πας στον παράδεισο. Αλλά σίγουρα ελπίζεις ότι θα βρεθείς σε κάπως καλύτερες συνθήκες. Φανταζόμουν δυσκολίες, κινδύνους, αλλά όχι, δολοφονική επίθεση εναντίον μου με οξύ δεν τη χωρούσε ο νους μου. Κι όταν ξύπνησα στο νοσοκομείο και είπα «θα ζήσω», ήμουν αποφασισμένη ότι θα ξαναπαλέψω όπως ξέρω να παλεύω. Αλλά μια υποψηφιότητα στην ευρωβουλή φυσικά και δεν ήταν στα σχέδιά μου. Μήπως, όμως, ήταν στα σχέδια κανενός από μας ό,τι συνέβη στην Ελλάδα τα τελευταία τέσσερα-πέντε χρόνια; Mήπως μπορούσαμε να φανταστούμε πόσο βαθιά θα ήταν η κρίση στη Βουλγαρία και μετά το 1990, όταν όλοι προσδοκούσαμε ότι θα είχαμε λιγότερη φτώχεια από πριν;

Γιατί με το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ;

Έχω ρωτηθεί ξανά κι έχω απαντήσει ότι από άποψη ηθικής στάσης ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σταθεί στο πλευρό των αδικημένων. Δέχτηκα την πρότασή του γιατί πρέπει να σταματήσει τώρα η καταστροφή που γίνεται στην Ελλάδα και να κατανοήσουν οι πολιτικοί στην Ευρώπη ότι υπάρχει και άλλη άποψη από αυτήν των «επίσημων πολιτικών» που υπέγραψαν τα μνημόνια. Είτε το θέλουμε είτε όχι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτή τη στιγμή η σημαντικότερη αριστερή, εναλλακτική δύναμη πανευρωπαϊκά. Δεν ξέρω πώς θα ψηφίσουν οι Γάλλοι, οι Πορτογάλοι ή οι Γερμανοί. Αλλά είμαι σίγουρη ότι μια νίκη της αριστεράς στην Ελλάδα θα κάνει πολλούς σε όλη την Ευρώπη να ξανασκεφτούν τη θέση τους.

Εάν εκλεγείτε ευρωβουλευτής, ποια θα είναι η προτεραιότητά σας;

Πρώτη προτεραιότητα θα είναι να συνεννοηθώ με τους συναδέλφους μου στον ΣΥΡΙΖΑ και στις άλλες προοδευτικές ομάδες στο ευρωκοινοβούλιο σε ένα πρόγραμμα και σε μία κοινή αντιμετώπιση με κορμό την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων, την προστασία των αναπήρων και όλων εκείνων που παραμένουν αόρατοι στις επίσημες πολιτικές. Από τώρα μελετώ για να καταλάβω πώς μπορούμε να κάνουμε να δουλέψει αυτό το πολύπλοκο σύστημα υπέρ των αδυνάμων. Παρακινούμενη και από το δικό μου πρόβλημα, νομίζω πως δεν υπάρχουν πιο απροστάτευτοι από τους ανθρώπους με αναπηρία και χρόνια νοσήματα, τους ανέργους, από τους μετανάστες και από τους «αόρατους» εργαζόμενους που αντιμετωπίζονται σαν οι περιττοί της κοινωνίας. Το αντέχει ο ευρωπαϊκός πολιτισμός τους αυτό;

Ποια είναι η κατάσταση της υγείας σας σήμερα, μετά από 30 χειρουργεία;

Πρόσφατα έκανα ένα ακόμη χειρουργείο με το οποίο ελευθερώθηκα από την τραχειοτομία. Είναι πολύ σημαντικό ότι πεντέμισι χρόνια μετά μπορώ και πάλι να αναπνέω ανεξάρτητα, να περπατάω, να μιλάω, να τρώω με λιγότερα προβλήματα. Με τα άλλα προβλήματα υγείας που μου έχει προκαλέσει η επίθεση ψάχνω τις λύσεις και, εφόσον δεν υπάρχουν, μαθαίνω να ζω με αυτά.

Οι δράστες της επίθεσης εναντίον σας ακόμα δεν έχουν συλληφθεί. Φοβάστε καμιά φορά;

Φοβάμαι για τους άλλους που μπορεί να βρεθούν σε μια αντίστοιχη δύσκολη κατάσταση, επειδή είναι ελεύθεροι οι δράστες. Φοβάμαι ακόμη για την ανοχή και την εξοικείωση που δείχνει ένα μέρος της κοινωνίας απέναντι σε τέτοια περιστατικά. Φοβάμαι για την ευκολία με την οποία ανεχόμαστε και γινόμαστε συνένοχοι στους σχεδόν καθημερινούς θανάτους μεταναστών στα νερά του Αιγαίου.

Η δικαστική περιπέτεια συνεχίζεται; Σας έχει καταβληθεί η αποζημίωση που επέβαλε το δικαστήριο;

Ούτε το υποχρεωτικό ελάχιστο ποσό, που έπρεπε άμεσα να καταβληθεί με βάση το νόμο και τη δικαστική απόφαση δεν έχει καταβάλει η εταιρεία. Αυτή η τελευταία δίκη, εξάλλου, αντιμετώπισε μια μόνο πλευρά του προβλήματος, το εργατικό ατύχημα. Η δίκη για την ίδια τη δολοφονική επίθεση δεν θα γίνει ποτέ αν δεν συλληφθούν οι δράστες, οι φυσικοί και οι ηθικοί αυτουργοί. Δεν έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη έρευνα για τον εντοπισμό τους και δεν μπορούμε να ξέρουμε αν γίνονται προσπάθειες.

Ο συνδικαλισμός στην Ελλάδα έχει δεχθεί αρκετές φορές αρνητική κριτική. Ως πρώην συνδικαλίστρια, πείτε μας, ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά σημεία του συνδικαλιστικού κινήματος, όπως τα ζήσατε κι εσείς από μέσα;

Τα συνδικάτα βρέθηκαν απροετοίμαστα μπροστά στην πρωτοφανή κρίση. Άλλωστε, είχε προ πολλού ξεκινήσει και η δική τους κρίση. Είχαν ξεκοπεί από τους εργαζόμενους, δεν ήξεραν καλά-καλά την πραγματική κατάσταση και τα προβλήματα. Πολλές φορές οι ηγεσίες τους είχαν συμπεριφερθεί σαν αφεντικά, με αλαζονεία. Κάποιοι πλούτισαν γρήγορα. Από εκεί δημιουργήθηκε μια «εργατική αριστοκρατία» που έβλεπε εχθρικά κάθε ανεξάρτητη κίνηση. Κάποιες φορές οι συνδικαλιστές λειτουργούσαν ως μικροί υπουργοί. Αγνοούσαν ότι σε ορισμένους χώρους, ακόμη και το απλούστατο βήμα, το να γίνει κανείς μέλος του σωματείου, χρειαζόταν θάρρος, τόλμη, αλλά και μια πεποίθηση ότι ο εργαζόμενος μπορεί μέσα από το σωματείο του να κερδίσει ή να υπερασπιστεί κάτι. Πολλά πρέπει να αλλάξουν στα συνδικάτα, πολλά πρέπει να γίνουν από το μηδέν. Αλλά πρέπει να συμφωνήσουμε στο βασικό: δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το συλλογικό αγώνα. Το να πορεύεται ο καθένας μόνος του στην πραγματικότητα σημαίνει ότι θα παλεύουμε ο ένας ενάντια στον άλλο.

Η Κωνσταντίνα Κούνεβα, με σπουδές σε Ιστορία και Αρχαιολογία, μετανάστευσε στην Ελλάδα το 2001, καθώς ο γιος της, 4 ετών τότε, αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας. Από το 2003 άρχισε να εργάζεται για την ΟΙΚΟΜΕΤ, εταιρεία καθαρισμού και ενοικίασης εργαζομένων, που είχε αναλάβει τον καθαρισμό των σταθμών του ηλεκτρικού. Διεκδίκησε καλύτερες συνθήκες εργασίας ως γραμματέας της Παναττικής Ένωσης Καθαριστριών και Οικιακού Προσωπικού και δέχθηκε απειλές για τη ζωή της. Στις 22 Δεκεμβρίου 2008, γυρνώντας βράδυ στο σπίτι από τη δουλειά, της επιτέθηκαν δύο άτομα με οξύ, αναγκάζοντάς τη να το καταπιεί. Η Κ.Κ. έχει χάσει τελείως την όρασή της από το ένα μάτι, από το άλλο βλέπει ελάχιστα και μιλάει με δυσκολία. Νωρίτερα, λόγω των απειλών που δεχόταν, είχε ζητήσει πολλές φορές να γυρίσει από τη βραδινή βάρδια σε πρωινή, όμως το αίτημά της δεν είχε γίνει δεκτό. Τον Οκτώβριο του 2013 το δικαστήριο επεδίκασε 250.000 ευρώ στην ΟΙΚΟΜΕΤ, εκ των οποίων οι 80.000 ορίστηκαν ως άμεσα καταβλητέες, αντιμετωπίζοντας την υπόθεση ως εργατικό ατύχημα. Οι δράστες της επίθεσης, ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί, παραμένουν ασύλληπτοι.