Τελικά καταλήξαμε να γίνουμε πολιτική οικογένεια. Η γυναίκα μου (www.antigonelyberaki.gr) έγινε αντιπρόεδρος μικρού κόμματος (της Δράσης) και μάλιστα η μόνη που πρόφτασε να είναι επικεφαλής επίσημης λίστας για τις ευρωεκλογές πριν ανακοινωθεί ότι δεν θα υπάρχουν λίστες. Όμως ο γάτος μας ο Μπελάς απέσπασε περισσότερα λάικ από εκείνη σε άρθρο που συνοδευόταν από φωτογραφία κάτω από υπέρτιτλο «έρχεται κρίση το 2014». Ο Μπελάς δεν έχει διδακτορικό από την Αγγλία, δεν είναι καθηγητής στο Πάντειο και δεν χρίστηκε υποψήφιος για τίποτε. Κάτι συμβαίνει με τα μικρά κόμματα, ή με τις γάτες ή και με τα δύο.
Λοιπόν, το θέμα «γάτες-μικρά κόμματα» το εξέτασα διεξοδικά. Είναι γνωστό ότι τα πολύ μικρά αντικείμενα συμπεριφέρονται στην φυσική με τρόπο τελείως διαφορετικό από τα μεγάλα. Αλλά πώς; Και τι σχέση έχει αυτό με γάτες;
Αφού δεν είμαι θεωρητικός φυσικός, αποφάσισα να αρχίσω από την λογοτεχνία. Στην Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων υπάρχει ο γάτος του Τσέσαϊρ – αυτός που εξαφανίστηκε και έμεινε το χαμόγελό του. Κάτι σαν τους 58 δηλαδή ή ενδεχομένως κάποια από τα μικρά προμνημονιακά κόμματα που μας κληρονόμησαν, εν είδει χαμόγελου, ως και Πρωθυπουργό (ΠΟΛΑΝ) και άπειρους υπουργούς.
Αλλά η μεγάλη πρόοδος ήταν όταν ανακάλυψα την γάτα του Σρέντιγκερ της κβαντομηχανικής – δηλαδή της μελέτης των πολύ μικρών σωματιδίων, πολύ μικρότερων του ατόμου. Η κβαντο-κομματική αντιστοίχως είναι η μελέτη των μικρών κομμάτων.
Λοιπόν, η γάτα του Σρέντιγκερ είναι κλεισμένη ερμητικά σε ένα κουτί και είναι ταυτόχρονα και ζωντανή και νεκρή – ή μάλλον δεν είμαστε σίγουροι αν είναι το ένα ή το άλλο, αλλά υπάρχει μια κατανομή πιθανοτήτων από την οποία εξαρτάται η κατάσταση της γατούλας. Η κατάστασή της (αν είναι ζωντανή ή νεκρή) κρίνεται μόνο αν ανοίξει το κουτί. Είναι η πράξη της παρατήρησης της γάτας (μέσω του ανοίγματος του κουτιού) που μετατρέπει την κατάσταση της νεκροζώντανης γάτας και καταλήγει σε μια από τις δύο (φαινομενικά ασύμβατες) καταστάσεις. Έτσι, ενώ μεγάλα σώματα αυτονοήτως ή είναι ζωντανά ή δεν είναι, αυτό δεν ισχύει για τα κβαντοσωματίδια. Η απροσδιοριστία συνοδεύει το μικρό μέγεθος.
Η κβαντομηχανική είναι σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Ευτυχώς αυτό δεν ισχύει για τη μακρινή της ξαδέρφη – την κβαντο-κομματική, την μελέτη των μικρών κομμάτων. Λοιπόν, το κλειστό κουτί του Σρέντιγκερ είναι προφανώς η κάλπη. Το αν το κόμμα υπόκειται στους κανόνες της κβαντοκομματικής έχει σχέση με το μέγεθος του δείγματος. Κάτω από ένα ποσοστό (που εξαρτάται από το τυπικό σφάλμα της δειγματοληψίας) που συνήθως είναι γύρω στο 2-3%, το μικρό κόμμα γίνεται αόρατο. Όλα τα μικρά κόμματα συμποσούνται στο «Λοιπά κόμματα», που μπορεί να σημαίνει κάτι ή και τίποτε. Το αν το κόμμα υπάρχει ή όχι το κρίνει το άνοιγμα του κουτιού μετά τις εκλογές. Τότε μόνο θα δούμε ποιο υπάρχει και δεν υπάρχει.
Έχουμε παραδείγματα και των δύο καταστάσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτοξεύτηκε από το 3% στο 30% χάρις στους κανόνες της κβαντοκομματικής. Η Ένωση Κεντρώων έχει γραφτεί στα μεγάλα κατάστιχα των ανά την επικράτεια πιτσαδόρων. Ο κβαντικός επιστήμονας ποτέ δεν ξεγράφει το μικρό κόμμα, αφού αυτό υπόκειται σε διαφορετικούς κανόνες και πάντα μπορεί να κάνει την έκπληξη, περνώντας κάτω από τα συμβατικά ραντάρ. Αυτά έχουν φτιαχτεί για τα μεγάλα κόμματα και δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στον κόσμο των μικρών. Η δε απροσδιοριστία αυξάνεται όσο μεγαλύτερος είναι ο χώρος που εκτρέφει τα μικρά – το ΔΞ/ΔΑ και η απομείωση της σταθερής πελατείας και απήχησης των μεγάλων.
Η κβαντοκομματική προχωράει πιο μπρος από τον πρόγονό της. Η κβαντομηχανική δεν έθεσε καν το θέμα τι γίνεται όταν υπάρχουν περισσότερα από ένα γατιά στο κουτί. Αντιθέτως το ζήτημα αυτό είναι φλέγον στην κβαντοκομματική. Είναι γνωστό ότι το κοπάδιασμα είναι κάτι που πετυχαίνουν εύκολα οι βοσκοί με τα πρόβατα. Οι γάτες κοπαδιάζονται μόνο όταν πρόκειται να ταϊστούν. Σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή η προσπάθεια κοπαδιάσματος είναι καταδικασμένη: Οι γάτες, φύσει ανεξάρτητα όντα, διασκορπίζονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το βλέπουμε αυτό από την ψυχρολουσία του Μαίου 2012 όταν όλες οι γάτες παραδέχτηκαν όταν θα ήταν καλύτερο να συνεννοούνται αλλά σε κάποια άλλη, καλύτερη, βάση και με κάποιους άλλους, καλύτερους, συνομιλητές.
Και επιστρέφω στον Μπελά και το οικογενειακό μας μικρό κόμμα. Η κβαντοκομματική, βάσει της αρχής της απροσδιοριστίας, καταλήγει ότι όλα παίζονται – τουλάχιστον μέχρι το άνοιγμα της κάλπης του Σρέντιγκερ. Το παρελθόν δεν είναι κατ’ ανάγκη καρμπόν για το μέλλον. Η συνεννόηση εξαρτάται από το την προεργασία που γίνεται μέσα στο κουτί, μακριά από τη δημοσιότητα και θα μπορούσε να αποκτήσει κατεύθυνση από το ρεύμα ενός ποταμού.
Παρά ταύτα, καταφέραμε να ρίξουμε μια ματιά στο εσωτερικό του κουτιού του Σρέντιγκερ- παγκόσμια αποκλειστικότητα για την Athens Voice. Είναι σαφές ότι ένας, τουλάχιστον, γάτος δεν καθόταν με τα χέρια σταυρωμένα. Έχει παρέα, περνάει πολύ καλά και ευτυχώς δεν καταλαβαίνει τι λένε για αυτόν διάφοροι κβαντοφυσικοί. (Εξάλλου θα παρατηρούσε ο Μπελάς «ποιος από μας είναι στον άλλο κόσμο, εμείς ή ο Σρέντιγκατ;»). Συμφώνησε και ο μικρός του φίλος R.P.Γατ-Υστερ.
12°
