H Βίβιαν Ευθυμιοπούλου γράφει για αυτά που ξεχώρισαν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.
Στα 50στά του γενέθλια, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (World Economic Forum - WEF) στο Νταβός της Ελβετίας αποφάσισε να κάνει ένα… λίφτινγκ επαναλανσάροντας το ιδρυτικό του μανιφέστο.
«Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ δίνει στη δημοσιότητα ένα νέο μανιφέστο που δηλώνει την ανάγκη οι εταιρείες και οι επιχειρήσεις να πληρώνουν το μερίδιο των φόρων που τους αναλογεί, να επιδεικνύουν μηδενική ανοχή στη διαφθορά, να σέβονται τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής τους αλυσίδας και διεθνώς και να είναι θιασώτες ενός πεδίου υγειούς και δίκαιου επιχειρηματικού ανταγωνισμού», δήλωσε χαρακτηριστικά ο ιδρυτής και πρόεδρος του WEF Κλάους Σουάμπ στη συνομιλία του με τη νέα πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που σήμανε και την έναρξη των εργασιών του φετινού φόρουμ.
Διαβάζετε εδώ το ιδρυτικό μανιφέστο του Νταβός (1973) κι εδώ την αναθεωρημένη του έκδοση (2020).
Η άποψη αυτή όμως αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό τόσο στους προοδευτικούς όσο και στους συντηρητικούς κύκλους.
Διαβάζουμε σχετικά:
«Το Νταβός αναζητά ένα καλύτερο κόσμο αλλά ποιος θα πληρώσει γι’ αυτό;» αναρωτιέται ο αναλυτής του Bloomberg Νιρ Κάισαρ (Nir Kaissar) σε άρθρο του στη Washington Post και εξηγεί:
«Η περιορισμός των ανισοτήτων σημαίνει την επανεκπαίδευση εκατομμυρίων εργατών σε υψηλότερα αμειβόμενες εργασίες με ανάλογη αύξηση των μισθών τους. Η αντιμετώπιση της κλιματική αλλαγής σημαίνει μεγάλες δαπάνες στην έρευνα και σε ορισμένες περιπτώσεις οριστική εγκατάλειψη ολόκληρων κλάδων παραγωγής.
Αυτά τα κόστη θα τα επωμιστούν μέτοχοι εταιρειών από τους μεγάλους έως τους μικρούς, από τα “μεγάλα κεφάλια” των ελίτ που θα μαζευτούν στο Νταβός μέχρι οι επιδοτήσεις και οι χορηγίες στα πανεπιστήμια, τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια και τους μικροσυνταξιούχους. Πόσο έτοιμοι είμαστε γι’ αυτό;»
Ο σκεπτικισμός για όσα λέγονται στο Νταβός είναι εξίσου μεγάλος και στα δεξιά του πολιτικού φάσματος. Διαβάζουμε στη Wall Street Journal έναν από τους πιο σημαντικούς συντηρητικούς της αρθρογράφους, τον Τζέραρντ Μπέικερ (Gerard Baker), που συντόνισε κι ένα από τα πιο high profile πάνελ, να χαρακτηρίζει το Νταβός «υπόθεση των προοδευτικών ελίτ» που βρίσκονται πολύ μακριά από τις ανάγκες του κόσμου που ψηφίζει μαζικά ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μπόρις Τζόνσον. Μάλιστα συγκρίνει τη διοργάνωση με τη «Φάρμα των Ζώων» του Τζορτζ Όργουελ:
«Η άνοδος του πολιτικού αιτήματος για μια νέα ιεράρχηση αξιών στη βάση πιο παραδοσιακών μοντέλων δημιουργεί σύγχυση στις προοδευτικές ελίτ, η ατζέντα των οποίων κυριαρχούσε στον παγκόσμιο διάλογο επί μακρόν. Έτσι καθώς αγωνιούν να επιβάλουν τις δικές τους ιδέες και να καταπνίξουν τις διαφωνίες το μότο τους εκφέρεται με τα λόγια του Τζορτζ Όργουελ “Όλα τα ζώα είναι ίσα αλλά κάποια ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα”».
Οι πολιτικοί ηγέτες
Από τους 31 πολιτικούς ηγέτες που συμμετείχαν στη φετινή διοργάνωση (σύμφωνα με τους διοργανωτές) ξεχωρίσαμετην ομιλία της Καγκελαρίου Μέρκελ. Οι ομιλίες που εκφωνεί η Άγκελα Μέρκελ είναι αρκετά εμπνευσμένες. Είναι γνωστό άλλωστε ότι στο επιτελείο της δεν περιλαμβάνονται μόνο σύμβουλοι διαφόρων τεχνοκρατικών ειδικοτήτων αλλά και ιστορικοί.
Φέτος λοιπόν η κ. Μέρκελ, αφού επανέλαβε τις δεσμεύσεις της Γερμανίας για την ενεργειακή της μετάβαση (μέχρι το 2030 το 65% της ενέργειας που θα καταναλώνει η χώρα θα είναι «πράσινη»), αναφέρθηκε στο έλλειμμα της επικοινωνίας υποστηρίζοντας μάλιστα ότι σήμερα συζητάμε λιγότερο απ’ όσο συζητούσαμε την εποχή του Ψυχρού Πολέμου:
«Κάνω έκκληση: ακόμα κι όταν το βρίσκετε δύσκολο να συνομιλήσετε με αυτούς που διαφωνείτε, μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια. Αλλιώς θα μείνετε έγκλειστοι στην ψηφιακή σας φούσκα, θα συζητάτε μόνο με όσους συμφωνούν μαζί σας κι αυτό θα μας οδηγήσει όλους στην καταστροφή».
Ενδιαφέρον και εύστοχο. Μόνο που η ίδια, λίγες ημέρες νωρίτερα στο Βερολίνο, είχε συγκαλέσει Διάσκεψη για τη Λιβύη χωρίς να συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις οι ενδιαφερόμενοι…
Ξεχωρίζουμε και τη συζήτηση για το υπερφιλόδοξο «Green Deal» της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία συμμετείχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί με τον Αντιπρόεδρο της ΕΕ Φρανς Τίμμερμανς και τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε.
Αυτή η συζήτηση ήταν τελικά μία από τις πιο ενδιαφέρουσες του φόρουμ ακριβώς γιατί κατάφερε να αναδείξει ότι οι δράσεις για το κλίμα καταφέρνουν μεν ευρείες πολιτικές συμμαχίες και συσπειρώσεις και κινητοποιούν τη νεολαία, αλλά ενέχουν και μεγάλες προκλήσεις. Καταρχάς είναι πολύ δαπανηρές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν αυτός που επεσήμανε ότι τα υπέρογκα κονδύλια για το Green Deal θα τρέξουν δίπλα στις θηριώδεις δαπάνες για την Κοινή Αγροτική Πολιτική ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις τοπικές κοινωνίες που θα πληγούν από την ενεργειακή μετάβαση (στην Ελλάδα είναι η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας).
Από τη συζήτηση αυτή ο Έλληνας πρωθυπουργός κέρδισε κι ένα σημαντικό «πόντο» για να τον εξαργυρώσει στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ο σοσιαλδημοκράτης Φρανς Τίμμερμανς τον χαρακτήρισε ως τον πιο «πράσινο» πρωθυπουργό που είχε ποτέ η Ελλάδα. Θυμίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε συνιστώσα Οικολόγων στις τάξεις του…
Αρκετά με την πολιτική. Οι παρεμβάσεις του Ντόναλντ Τραμπ, της Γκρέτας Τούνμπεργκ και του πρίγκηπα Κάρολου ήδη απασχόλησαν πολύ τα μίντια, διεθνή και ελληνικά, δεν χρειάζεται να αναφερθούμε σε αυτές.
Ας αναφέρουμε κάποιες άλλες παρεμβάσεις που μας φάνηκαν ενδιαφέρουσες αλλά δεν σχολιάστηκαν αρκετά.
Ο γνωστός και πολυδιαβασμένος και στη χώρα μας Ισραηλινός Γιουβάλ Χαράρι στην καταιγιστική του παρέμβαση επεσήμανε τους κινδύνους της τεχνολογίας και της υπερσυγκέντρωσης data για το άτομο και τις ελευθερίες του.
«Το ανθρώπινο μυαλό αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να “χακαριστεί”», είπε ο Χαράρι. Η συσσώρευση data δημιουργεί ολόκληρες αποικίες και όποιος έχει πρόσβαση σε αυτά δεν χρειάζεται πλέον να στείλει στρατό εναντίον κάποιας χώρας που επιβουλεύεται, αρκεί να έχει στοιχεία για τους ηγέτες της, τους δημοσιογράφους της, τα πρόσωπα που την κυβερνούν.
«Η γνωστή διάσταση μεταξύ φιλοσοφίας και πολιτικής είναι ότι η φιλοσοφία παρουσιάζει συνήθως μια σειρά από “ωραίες ιδέες” και στη συνέχεια οι πολιτικοί επικαλούμενοι τον ρεαλισμό εξηγούν γιατί δεν μπορούν να τις εφαρμόσουν.
Σήμερα ζούμε σε μια εποχή που ο φιλοσοφικός στοχασμός έχει πτωχεύσει. Η βιοτεχνολογία και η τεχνολογία της πληροφορίας δίνουν στην πολιτική τη δύναμη να χτίσει για τους πολίτες τον παράδεισο ή την κόλαση. Μόνο που οι φιλόσοφοι αδυνατούν να περιγράψουν πώς ακριβώς θα είναι αυτός ο παράδεισος κι αυτή η κόλαση. Κι αυτό είναι επικίνδυνο.
Αν αποτύχουμε να φανταστούμε για να περιγράψουμε πώς θα είναι ο νέος παράδεισος σοβεί ο κίνδυνος να παραπλανηθούμε από αφελείς ουτοπίες. Αν αποτύχουμε να φανταστούμε για να περιγράψουμε τη νέα κόλαση, υπάρχει ο κίνδυνος να παγιδευτούμε σε αυτή και να μην υπάρχει διέξοδος διαφυγής».
Για τη Μόλι Μπερκ, όμως, η τεχνολογία και η πλατφόρμα youtube αποδείχθηκε η «σανίδα σωτηρίας» της, όταν σε ηλικία 14 ετών έχασε εντελώς την όρασή της.
«Όταν συνέβη αυτό οι φίλοι μου με εγκατέλειψαν. Με κατέλαβαν μέχρι και σκέψεις αυτοκτονίας. Όμως, εκείνη την περίοδο άρχισαν να γίνονται στο youtube τα κανάλια των χρηστών. Έτσι αποφάσισα να δημιουργήσω κι εγώ ένα τέτοιο κανάλι στο youtube. Στο Blind Girl Problem συζητάω για τις δυσκολίες που μου δημιουργεί η αναπηρία μου αλλά δεν περιορίζομαι σε αυτό. Συχνά μιλάμε για θέματα μόδας και τεχνολογίας.
Τα άτομα με αναπηρία είμαστε εδώ για να μείνουμε και δεν πρόκειται να πάμε πουθενά. Αξίζει να συμπεριληφθούμε στον κόσμο».
Δεν έχουμε λόγια για να χαρακτηρίσουμε την ιστορία του Πατρίτσιο Γκαλβέζ, που ταξίδεψε στη Συρία για να διασώσει τα 7 εγγόνια του όταν ορφάνεψαν και από τους δύο τους γονείς που εφυγαν από τη Δύση για να πολεμήσουν με τον ISIS. Τα παιδιά του ISIS είναι 28.000 και βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα στρατόπεδα προσφύγων στη Συρία. Αυτά τα 7 παιδιά είναι τα πρώτα που επέστρεψαν στην Ευρώπη.
Την ιστορία του Γκαλβέζ την αφηγήθηκε στο Νταβός η φωτογράφος Ρένα Εφέντι η οποία είναι και fellow του WEF.
Διαβάστε την εδώ.
Σας δώσαμε μια γεύση από το φετινό Davos επιλέγοντας στιγμιότυπα από τη διοργάνωση που είχαν τη μικρότερη κάλυψη παρ’ όλο που είχαν ενδιαφέρον.
Όλες ή έστω τις περισσότερες ιστορίες μπορείτε να τις εξερευνήσετε στο liveblog της διοργάνωσης που έγραφε με θαυμαστή επιμέλεια επί τέσσερις ημέρες η ομάδα επικοινωνίας της. Davos 2020 Liveblog.
Η Βίβιαν Ευθυμιοπούλου καθημερινά επιμελείται το Fact News, το μοναδικό ελληνικό ειδησεογραφικό newsletter που καταγράφει τις σημαντικότερες ειδήσεις της ημέρας από την Ελλάδα, τον Κόσμο, την τεχνολογία, το περιβάλλον, τα δικαιώματα του ανθρώπου και τον πολιτισμό, φιλτράροντας τα fake news και τον άχρηστο, ειδησεογραφικό θόρυβο.
22°
