Εργαζόμενοι και κυβέρνηση είναι σαν ζευγάρι που μακελεύεται από συζυγική βία. Είναι πολύ δύσκολο να συνεχίσουν μαζί.
To βράδυ της Δευτέρας ο καπνός από τις ψησταριές της ΕΡΤ ανέβαινε να σκεπάσει τη Μεσογείων σαν ατομικό μανιτάρι. Μετρήσα δεκατρείς, έξω από την πύλη του ραδιομεγάρου, μπροστά από τα πανό που σκεπάζουν τα κάγκελα σαν Πολυτεχνείο των 80s. Πίσω από τον καπνό φαινόταν η πρόσοψη του γερασμένου κτιρίου. Εντελώς διαφορετική. Με πανό ανάμεσα τους και ένα από τη «Σπίθα» του Μίκη Θεοδωράκη. Τεράστιο, αντίστοιχο εκείνων που κρεμούν οι χορηγοί στο Μέγαρο Μουσικής. Αλλά και η «Σπίθα» τι είναι; Χορηγός αγωνιστικού πνεύματος. Γύρω μου υπάρχουν άνθρωποι από οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Διαθέτουν φυλλάδια και εφημερίδες. Μερικοί έχουν ντυθεί τα πλακάτ. «Θα σας πάμε γαμιώντας» λέει ένα σημείωμα που κρεμάστηκε σε σπάγκο, δίπλα σε αντίσκηνο.
Μία μέρα νωρίτερα άκουγα στη λαϊκή συνέλευση του πάρκινγκ της ΕΡΤ να απορρίπτεται κάθε συνδιαλλαγή με την κυβέρνηση, στη μνήμη των ανθρώπων που σπρώχτηκαν στην αυτοκτονία. Κάποιοι άλλοι αναρωτήθηκαν αν η συνέλευση πρέπει να αποκτήσει πρόσβαση και λόγο στο πρόγραμμα που εκπέμπεται. Στη Θεσσαλονίκη το πρόγραμμα καταρτίζεται συλλογικά, γιατί όχι και στην Αθήνα; Εδώ και μία εβδομάδα η ΕΡΤ έχει μετατραπεί σε ένα theme park πολιτικού ακτιβισμού. Μέχρι αργά το απόγευμα είναι ένα αντίγραφο της αγανακτισμένης Κάτω Πλατείας. Προς Θεού, δεν αμφιβάλλω για τις προθέσεις των ανθρώπων, όπως δεν αμφιβάλλω και για αυτό που βλέπω. Και το βράδυ μετατρέπεται σε ένα πεδίο υποδοχής αυθόρμητης και αυθεντικής διαμαρτυρίας, με χιλιάδες ανθρώπους να ανεβαίνουν στην Αγία Παρασκευή για συμπαράσταση ή απλό χαβαλέ. Ακόμα και αν δεν έχει συναυλία, θα φας κάτι και μετά θα τσαλακώσεις τη χαρτοπετσέτα σαν το μνημόνιο.
Το βράδυ της Δευτέρας, λοιπόν, αμέσως μετά τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, πέρασα για την καθημερινή βόλτα από την ΕΡΤ. Το κλίμα στο προαύλιο ήταν συγκρατημένα πανηγυρικό. Υπήρχαν πολλές σημαίες του ΠΑΜΕ και λιγότερες του ΣΥΡΙΖΑ. Και πολλές περισσότερες απόψεις. Τι θέλει να πει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας; Του κερατά, ο Έλληνας εκτός από υπερήφανος λαός, ξέρει να ερμηνεύει και αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Πώς θα φύγουν όλοι αυτοί από εκεί; Κατά τη γνώμη μου δεν πρόκειται να φύγουν ή, τέλος πάντων, δεν πρόκειται να φύγουν εύκολα. Μετά αναρωτήθηκα πώς θα επανέλθει μία στοιχειώδης κανονικότητα στην ΕΡΤ. Θα ανέβει ο Λιάτσος για σύσκεψη και η Στάη για δελτίο; Σε αυτή τη χώρα μπορείς να γυρίσεις εύκολα τριάντα χρόνια πίσω, όχι όμως και μία εβδομάδα. Δεν μπορεί να λειτουργήσει. Εργαζόμενοι και κυβέρνηση είναι σαν ζευγάρι που μακελεύεται από συζυγική βία. Είναι πολύ δύσκολο να συνεχίσουν μαζί. Κατά μία εκδοχή θα ήταν και γελοίο. Εντάξει, οι κυβερνητικοί εταίροι θα τα βρουν – η δουλειά του πολιτικού είναι να μεταμφιέζει τις συνθήκες.
Ουσιαστικά και οι τρεις τους στέκονται στο μέσον ενός κρατήρα που άνοιξε ο Σαμαράς. Διότι, όντως, αυτό που έκανε ο Σαμαράς είναι case study. Δημιούργησε εστία έντασης από το πουθενά, έφερε τους εταίρους του σε συνθήκες σύγκρουσης, έφτιαξε ένα ισχυρό αντιπολιτευόμενο μέσο ενημέρωσης, έριξε σκιές στη διεθνή εικόνα της χώρας, διέγειρε –και ορθώς– τα αντανακλαστικά του φιλελεύθερου και προοδευτικού κομματιού της κοινωνίας. Και γιατί το έκανε όλο αυτό; Νομίζω ότι έπεσε θύμα του θυμικού του και των ανθρώπων που έχει γύρω του. Γιατί όλοι τους κάνουν λάθος ανάγνωση και επιχειρούν τη χειρότερη δυνατή προσέγγιση των πραγμάτων. Βλέπουν, ας πούμε, την αποδοχή της Χρυσής Αυγής από το ακροδεξιό ακροατήριο και εκτιμούν ότι η πολιτική πυγμής όχι μόνο θα τους επαναπατρίσει, αλλά θα στείλει και μήνυμα αποφασιστικότητας στην κοινωνία.
Γύρω από το Μαξίμου ακούστηκαν γελοία πράγματα: η κρίση θα φέρει συσπείρωση γύρω από τον ηγέτη, όσοι υπονομεύουν τις μεταρρυθμίσεις θα λουφάξουν, η κοινωνία θα επικροτήσει το σπάσιμο των αυγών. Μόνο που τελικά ο Σαμαράς δεν έσπασε αυγά, πήρε ένα και προσπαθεί να το κουρέψει. Και μας υπενθύμισε με εμφατικό τρόπο αυτό που όλοι γνωρίζουμε: το μείγμα της εγχώριας πολιτικής κατασκευάζεται από καιροσκοπισμό και ερασιτεχνισμό του κερατά. Και ευτυχώς που υπάρχουν και μερικοί φωτισμένοι δικαστές.
Δυστυχώς, η χώρα οδεύει σε ένα ακόμα εφιαλτικό αδιέξοδο. Το πολιτικό προσωπικό έχει διαγράψει από τη μνήμη του τα χρόνια και τις σκληρές συνέπειες της κρίσης.
12°
