Ο σκουπιδοτενεκές της κεντροαριστεράς είναι γεμάτος από προγραμματικές θέσεις. Ο τρόπος που συνήθως προκύπτουν τα προγράμματα είναι απλός. Ένα παλιό στέλεχος πατάει ένα κουμπί στο κομπιούτερ και βγάζει ένα κείμενο από το πρόσφατο παρελθόν που αποτελεί την «βάση συζήτησης». Το κείμενο παρουσιάζεται σε μια επιτροπή μαζί με άλλα στελέχη και καλοπροαίρετους διανοούμενους. Συνήθως ένας εξ αυτών φέρνει μια εναλλακτική πρόταση. Ένας τρίτος αναλαμβάνει να «συνθέσει» τα κείμενα και όλοι φεύγουν ικανοποιημένοι για την «σοβαρή» δουλειά που έχει γίνει. Επιτέλους μπορούν να ισχυριστούν οτι «εμείς έχουμε θέσεις».
Η διαδικασία αυτή έχει γίνει αμέτρητες φορές τα τελευταία χρόνια. Θα γίνει μια ακόμα, φέτος το καλοκαίρι, στο Συνέδριο που ανακοίνωσαν το ΠΑΣΟΚ και οι λοιπές δυνάμεις της ΔΗΣΥ. Πρόκειται για ένα τελετουργικό που δημιουργεί σε μέλη και ηγεσία την ψευδαίσθηση ότι αγωνίζονται για το ίδιο πράγμα, για κάτι ανώτερο από την απλή κομματική επιβίωση ή, θού κύριε φυλακή τω στόματί μου, για τις καρέκλες. Φυσικά, με σπάνιες εξαιρέσεις, τα προγράμματα αυτά απλώς ξεχνιούνται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το 2012, στην συγκυβέρνηση, όπου τα ίδια τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ αναφέρονταν στην προγραμματική συμφωνία ως «κουρελόχαρτο».
Όχι ότι δεν υπάρχουν σοβαρά θέματα να συζητηθούν. Κορυφαίο το προφανές. Αν θα συνεργαστεί και με ποιες προϋποθέσεις η κεντροαριστερά με το πρώτο κόμμα που θα προκύψει στις εκλογές, τη ΝΔ δηλαδή, ή αν θα πάμε σε νέες εκλογές με απλή αναλογική. Αλλά αυτό έχει κλείσει. Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έχει ήδη αποφασίσει πολιτική ίσων αποστάσεων που στην πράξη σημαίνει πριμοδότηση της αυτοδυναμίας της ΝΔ και του κ. Μητσοτάκη. Όπως έχει επισημάνει και ο Β. Βενιζέλος, το ΠΑΣΟΚ έχει κομματική αλλά όχι εθνική στρατηγική.
Δεν έχει τόσο σημασία να αναλύσουμε τους υπολογισμούς που υποκρύπτει μια τέτοια στρατηγική. Αυτό που μετράει είναι το αποτέλεσμα. Και αυτό ειναι αρνητικό: κοινοτοπίες περί εθνικής συνεννόησης, προσπάθεια περιχαράκωσης με τεχνητές διακρίσεις και επιστροφή σε θέσεις και λογικές του παρελθόντος, αναβίωση της λογικής ενός κόμματος με «στελέχη της κοινωνίας», δηλαδή συνδικαλιστές και ανθρώπους της Αυτοδιοίκησης. Ένα γραφειοκρατικό κόμμα που ελπίζει να μαζέψει την αντιδεξιά ψήφο των δυσαρεστημένων πρώην πασόκων του ΣΥΡΙΖΑ. Πολιτών που θα το ψηφίσουν όχι επειδή έχει μια ρεαλιστική πολιτική πρόταση για την επομένη των εκλογών αλλά για το τι ήταν κάποτε με την ελπίδα ότι πάλι με χρόνια και καιρούς...
Δεν μπορώ να φανταστώ ότι υπάρχουν ψηφοφόροι που ενδιαφέρονται για κάτι τέτοιο. Ούτε όμως και στο ΠΑΣΟΚ πρέπει να πολυνοιάζονται. Όλοι θα είναι ικανοποιημένοι με ένα ποσοστό που θα δείχνει μικρή έστω αύξηση και θα εξασφαλίζει την επανεκλογή των σημερινών βουλευτών. Ο κόσμος της κεντροαριστεράς πάλι είναι άλλο πράγμα. Ορκίζεται στην ενότητα και στην ανανέωση προσδοκώντας ότι ένα γενναίο άνοιγμα, ότι μπορεί να σημαίνει αυτό, θα αποκαταστήσει την χαμένη αξιοπιστία και την ένδεια προσώπων και πολιτικής. Στην πραγματικότητα παραμένει ορφανός.
8°
