Τη Δευτέρα που μας πέρασε η εφημερίδα «Posta» δημοσίευσε στο πρωτοσέλιδό της μία φωτογραφία με τον τίτλο «Η εκπαίδευση πέθανε». Στην κεντρική αίθουσα ενός δημοτικού σχολείου οι μαθητές ηλικίας επτά ετών ανέβασαν μία παράσταση. Τα αγόρια ντυμένα με στρατιωτικές στολές σε στάση προσοχής χαιρετούν στρατιωτικά. Τα κοριτσάκια καλύπτονται από μαντήλα χρώματος λιλά-φούξια και υποδύονται τις μοιρολογήτρες σκυμμένα πάνω από λιλιπούτεια φέρετρα. Η σκηνή παραπέμπει στις δημόσιες κηδείες στρατιωτικών που επιστρέφουν νεκροί από τα πολεμικά μέτωπα της Συρίας και της Νοτιοανατολικής Τουρκίας. Όπως και στις πραγματικές κηδείες, μπροστά από τα φέρετρα αναρτώνται οι φωτογραφίες των θυμάτων. Μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση - παράσταση, οι φωτογραφίες απεικονίζουν τους επτάχρονους μαθητές της τάξης. Είναι οι μελλοντικοί μάρτυρες του ένδοξου τουρκικού έθνους. Δεν υπάρχει ούτε ένας σώφρων εκπαιδευτικός, ψυχίατρος, ψυχοθεραπευτής, κοινωνιολόγος, που να μην αντιλαμβάνεται πως η φωτογραφία αυτή παραπέμπει στην απόλυτη νοσηρότητα. Στην ταύτιση του παιδιού με τον κύκλο του αίματος στο όνομα του έθνους - πατρίδα. Η τραυματική εμπειρία θα εκδηλωθεί αργότερα. Οι εφιάλτες ωστόσο θα αρχίσουν άμεσα. Οι ειδικοί προειδοποίησαν αλλά οι φανατικοί, τα τσιράκια του Ερντογάν, αδιαφορούν. Η φωτογραφία είναι το σύμπτωμα. Η αρρώστια έχει επιδράσει ολοκληρωτικά στα μυαλά των ισλαμοφασιστών που εκτελούν τις εντολές της προεδρίας της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Το παραλήρημα
Τη Δευτέρα που πέρασε δημοσιεύθηκε ένα κείμενο του Ταγίπ Ερντογάν, ο πρόλογος δηλαδή σε μία έκτακτη έκδοση του οίκου «Νέα Τουρκία» που ανήκει στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών. Ο τίτλος της έκδοσης είναι «Misak i Milli», που στην περίπτωση αυτή αποδίδεται ως «Εθνικός Όρκος» ενώ ως όρος σημαίνει «Εθνικό Συμβόλαιο». Πρόκειται για τη γνωστή απόφαση της τελευταίας Εθνοσυνέλευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το 1920. Οι βουλευτές τότε αποφάσισαν τη μη περεταίρω υποχώρηση από τα εναπομείναντα οθωμανικά εδάφη στα Βαλκάνια, το σημερινό Ιράκ, τη Συρία, το Αιγαίο, τον Καύκασο, την Κριμαία με δικαίωμα παρέμβασης στην Αίγυπτο, τη Λιβύη κ.λπ.
Ο Ταγίπ Ερντογάν λοιπόν σημειώνει σε αυτό το κείμενο πως ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν έχει λήξει και πως το «κλειδί εξόδου από αυτή την παρένθεση είναι ακριβώς το Misak-i Milli». Τουτέστιν η επιμονή στο εθνικό συμβόλαιο διατήρησης εδαφών του 1920. Η αναφορά του Ταγίπ Ερντογάν συνδέεται άμεσα με την αχαρακτήριστη φωτογραφία. Πρόκειται για το ιδεολογικό υπόβαθρο που καθορίζει την κυρίαρχη κοινωνική συμπεριφορά σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής και δραστηριότητες στη σημερινή Τουρκία. Είναι η επίσημη αποδοχή της τουρκικής εκδοχής της «Μεγάλης Ιδέας», με καθυστέρηση ενός αιώνα και με επιπτώσεις που θα διαφανούν σταδιακά, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.
Ελάχιστες εβδομάδες πριν από το χρονικό ορόσημο του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου για την έγκριση ή όχι από την κοινωνία των υπερεξουσιών που θα απολαμβάνει ο πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα επικρατεί σκεπτικισμός, αν όχι πανικός. Οι διαθέσιμες δημοσκοπήσεις δεν καταδεικνύουν μία καθαρή και αδιαμφησβήτητη νίκη του «ΝΑΙ». Αντιθέτως το «ΝΑΙ» συγκινεί ένα 51-52% των ψηφοφόρων. Πρόκειται για ένα ποσοστό που δεν διασφαλίζει στον Ερντογάν μία καθαρή νίκη η οποία δεν θα αμφισβητηθεί εντός αλλά και εκτός Τουρκίας. Ο ίδιος επιθυμεί ένα ποσοστό μεταξύ 60 και 65%. Για να «κλείσει» τα στόματα εντός και εκτός των τειχών.
Κατά τους ειδικούς μελετητές κανένας από τους σχεδιασμούς του Ερντογάν δεν απέδωσε τα αναμενόμενα.
1. Στην Ολλανδία η επιθετικότητά του συσπείρωσε τους σώφρωνες ψηφοφόρους γύρω από τον ευρωπαϊστή - φιλελεύθερο Ρούτε και όχι όπως ήλπιζε η Άγκυρα (αλλά και κάποιοι στην Αθήνα) γύρω από τον ακροδεξιό Βίλντερς.
2. Η στημένη προβοκάτσια των τουρκικών υπηρεσιών στο Ρότερνταμ γύρισε μπούμερανγκ στην Άγκυρα. Είναι πλέον γνωστό πως η νεαρή και άπειρη υπουργός Οικογενειακών Υποθέσεων που βρισκόταν στη Γερμανία καθοδηγήθηκε προσωπικά από τον Ταγίπ Ερντογάν μέσω του κινητού της τηλεφώνου επί ώρες ολόκληρες. Η υπουργός κατάφερε με την υποστήριξη των τουρκικών υπηρεσιών να παραπλανήσει τους Ολλανδούς και να εισέλθει στην Ολλανδία παρά την απαγόρευση και τους ελέγχους. Ακινητοποιήθηκε λίγα μέτρα από τη διαδήλωση στο Ρότερνταμ αλλά αρνήθηκε να εξέλθει του οχήματός της. Μόνο όταν εμφανίστηκε ένας γερανός η υπουργός έλαβε εντολή από τον Ερντογάν να παραδοθεί για να αποφευχθεί η ύστατη ξεφτίλα της μεταφοράς της μέσω γερανού ως «ιπτάμενης υπουργού» εκτός συνόρων. Ωστόσο είναι η πρώτη φορά που απελαύνεται υπουργός χώρας μέλους του ΝΑΤΟ, του ΟΟΣΑ, του G20, με καθεστώς ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, από μία ευρωπαϊκή χώρα. Είναι πρωτάκουστο.
3. Η επιθετικότητα του Ερντογάν προς τη Γερμανία και τη Γαλλία κατέληξε στην ενίσχυση των συστημικών εκλογικών δυνάμεων. Η απειλή της Άγκυρας να προκαλέσει στο εσωτερικό των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης μείζον πολιτικό πρόβλημα συσπειρώνοντας το μουσουλμανικό στοιχείο, εκφόβισε τους εκλογείς αλλά και τους μουσουλμάνους ψηφοφόρους. Ενδεικτική είναι η στάση του δημάρχου του Ρότερνταμ. Πρόκειται για Ολλανδό από το Μαρόκο με διπλή υπηκοότητα και άριστο γνώστη του Κορανίου, αφού φοίτησε σε ιερατική σχολή. Δηλαδή ο Ερντογάν δεν μπορεί να του προσάψει απολύτως κανένα ψεγάδι. Είναι ο δήμαρχος που έδωσε εντολή στην Αστυνομία του Ρότερνταμ να κάνει χρήση των όπλων της, αν χρειαστεί, απέναντι στους μαινόμενους τουρκικής καταγωγής διαδηλωτές υπέρ του Ερντογάν.
4. Στη Γαλλία τα πράγματα είναι επίσης δύσκολα για τον Ερντογάν. Η κρυφή επιθυμία του να δει τη Μαρίν Λεπέν να επικρατεί ώστε να δημιουργηθεί κλίμα αντιπαράθεσης μεταξύ Ισλάμ και Δύσης δεν πραγματοποιείται. Παραθέτουμε την τελευταία σοβαρή δημοσκόπηση της 20ής Μαρτίου του πανεπιστημιακού ινστιτούτου CEVIPOF για τη δημόσια τηλεόραση της Γαλλίας. Στον πρώτο γύρο η Μαρίν Λεπέν έρχεται πρώτη με 27% και με απόκλιση λάθους +1%. Ο Μακρόν δεύτερος με 26% και απόκλιση λάθους +3%. Στο δεύτερο γύρο ο Μακρόν είναι πρώτος με 61% και η Μαρίν Λεπέν δεύτερη με 39%.
5. Ο σχεδιασμός Ερντογάν για την προσέγγιση Τουρκίας - Ρωσίας ανατράπηκε απότομα πριν από μερικά εικοσιτετράωρα, όταν η Μόσχα ανακοίνωσε επίσημα τη συμφωνία της με τους Κούρδους της Συρίας και άρα και με το στρατιωτικό βραχίονα του ΡΚΚ με δράση και εντός Τουρκίας, για την εγκατάσταση ρωσικής στρατιωτικής βάσης σε κουρδικά εδάφη στη Βόρειο Συρία κοντά στην Αντιόχεια. Η ανατροπή αυτή αιφνιδίασε την Άγκυρα. Ο Τύπος κάνει λόγο για «σοκ». Ο Ερντογάν βλέπει τα κτίσματα στην άμμο να παρασέρνονται μεταξύ Τίγρη και Εφράτη.
6. Ο Ερντογάν κάλεσε προ ημερών το Ιράν να δώσει τέλος στην παρουσία του στο Ιράκ και τη Συρία. Η Τεχεράνη ψύχραιμη απάντησε πως «δεν εκλαμβάνουμε τέτοιες δηλώσεις στα σοβαρά». Πρόκειται για ράπισμα.
7. Ο πρέσβης της Τουρκίας στη Βουλγαρία εμφανίζεται σε video καλώντας τους μουσουλμάνους της χώρας να ψηφίσουν το τουρκικό κόμμα της μειονότητας στις εκλογές της 26ης Μαρτίου. Η Σόφια ανακάλεσε την πρέσβειρά της στην Άγκυρα. Είναι η πρώτη φορά που η συνήθως συνετή Σόφια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τσαμπουκαλεύεται. Ο Ερντογάν το κατάφερε και αυτό.
Τελευταία «ελπίδα» η Αγία Σοφία
Η δημοσιογράφος Zeynep Gurcanli προειδοποιεί με παρέμβασή της στην εφημερίδα «Sozcu» για τα επόμενα βήματα του Ερντογάν. Η Zeynep απομακρύνθηκε πολύ πρόσφατα από τη «Χουριέτ» κατόπιν απαιτήσεως της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Η Zeynep Gurcanli καταλήγει πως η αποτυχία όλων των σχεδιασμών οδηγούν τον Ερντογάν σε μία απονενοημένη κίνηση. Να μεταβεί μία από τις επόμενες Παρασκευές που απομένουν έως την 16η Απριλίου (ημέρα προσευχής για το Ισλάμ) στην Αγία Σοφία. Μία τέτοια κίνηση ενδεχομένως να συσπείρωνε αναποφάσιστους. Πρόκειται ωστόσο για κίνηση πανικού. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, τότε στο όνομα μιας εκλογικής επικράτησης ο Ερντογάν θα επισημοποιήσει στο ανώτατο δυνατό επίπεδο τη ρήξη της Τουρκίας με τη Δύση. Θα είναι η ληξιαρχική πράξη αποχώρησης της χώρας του από κάθε δέσμευση, ταύτιση, συνεργασία και συνοδοιπόρευση με τους θεσμούς και όργανα του δυτικού κόσμου.
Ας γυρίσουμε στη φωτογραφία με τους μαθητές του Δημοτικού. Η σημειολογική προσέγγιση της εικόνας δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας. Ο Ερντογάν οδηγεί τη χώρα του στα μονοπάτια ενός αδιάλλακτου και επιθετικού λόγω απομόνωσης Ισλάμ με χαρακτηριστικά ακτιβισμού τύπου μουτζαχεντίν. Κάθε «Τζιχάντ» κάπως έτσι άρχισε.
