Ως ένα βήμα «πολύ κοντά» στην καταπάτηση των «κόκκινων γραμμών» της Αθήνας στο Αιγαίο περιγράφει τις βολές που πραγματοποίησε τουρκική ακταιωρός στα ελληνικά χωρικά ύδατα ανατολικά του Φαρμακονησίου την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε το βράδυ της Τρίτης στις «Ιστορίες» του ΣΚΑΪ και τον Αλέξη Παπαχελά, ο υπουργός Εξωτερικών περιέγραψε την κίνηση ως «σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου», προσθέτοντας ότι οι Τούρκοι θα πρέπει να ξέρουν «ότι δεν θα είμαστε πάντοτε ανεκτικοί και η απάντησή μας δεν θα είναι μόνον αυτή που δώσαμε, θα είναι πολύ πιο σκληρή». Μάλιστα, ο ΥΠΕΞ άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι η Τουρκία επιθυμούσε να κάνει επεισόδιο ανάλογο με αυτό του Φαρμακονησίου και στην Παναγιά, στο σύμπλεγμα των Οινουσσών, λίγες ημέρες νωρίτερα.
Η Τουρκία είναι μια νευρική δύναμη
Ο κ. Κοτζιάς επανέλαβε ότι η Τουρκία είναι μια νευρική δύναμη, τονίζοντας πως γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Ελλάδα προστατεύει τους «χώρους της με πολύ μεγαλύτερη προσοχή από ό,τι γινόταν στο παρελθόν». Σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά, οι κινήσεις της Τουρκίας (κυρίως) τις τελευταίες εβδομάδες εδράζονται στην πάγια αντίληψή της ότι το Αιγαίο είναι διάσπαρτο από «γκρίζες ζώνες», τις οποίες και θεωρεί πως μπορεί να διεκδικήσει. Επανέλαβε τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως νευρικής δύναμης, η οποία έχει χαρακτηριστικά της μετα-μπισμαρκικής Γερμανίας του 19ου αιώνα. «Φαίνεται ότι κάποιοι στην Τουρκία νομίζουν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελούσε μια Συρία ή ένα Ιράκ», είπε ο κ. Κοτζιάς και τόνισε πως οι Τούρκοι θα πρέπει «να ξανασκεφτούν τέτοιου είδους παιχνίδια. Δηλαδή, το παιχνίδι που έγινε στο Φαρμακονήσι δεν είναι παιχνίδι, παρά μόνο σε εισαγωγικά». Επιπλέον ανέφερε ότι «το διεθνές περιβάλλον και ο διεθνής νόμος είναι υπέρ των συμφερόντων μας, είναι εργαλεία που δεν θα τα εγκαταλείψουμε» και προσέθεσε εμφατικά ότι «δεν είναι τα μόνα εργαλεία που διαθέτουμε. Δεν είμαστε ούτε Συρία κατεστραμμένη, ούτε Ιράκ αποδιοργανωμένο».
Οι ΗΠΑ δεν είναι ούτε σε θέση ούτε σε διάθεση να ανακατευτούν σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης
Ως προς την πιθανότητα παρέμβασης τρίτων, μεγάλων δυνάμεων, σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης, ο κ. Κοτζιάς ανέφερε πως οι ΗΠΑ «δεν είναι ούτε στη θέση ούτε στη διάθεση» να ανακατευθούν, όπως είχαν κάνει τη δεκαετία του ’90, ενώ οι Ρώσοι μπορεί να δυσαρεστούνται από την τουρκική δραστηριότητα στο Αιγαίο, ωστόσο ιεραρχούν και την πολύ καλή συνεργασία που έχουν με την Άγκυρα στη Συρία. Σχετικά με αυτό, ο κ. Κοτζιάς επισήμανε ότι επί της ουσίας η ΕΕ είναι η μόνη που καθαρά έχει καταδικάσει τη ρητορική Ερντογάν περί Συνθήκης της Λωζάννης, ενώ αποκάλυψε ότι η Ελλάδα έχει ήδη ενημερώσει και το ΝΑΤΟ. Επ’ αυτού, ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Βόρειο Αιγαίο ενοχλεί την Τουρκία διότι «δεν θέλει να υπάρχει διεθνής παρατηρητής σε αυτά που θέλει να κάνει».
Για το Κυπριακό
«Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι το πιο αδύναμο της σημείο για την Κύπρο είναι το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, και επειδή δεν έχει καταλήξει - τουλάχιστον μέχρι το δημοψήφισμά της - πώς θα χειριστεί πραγματικά το θέμα, προσπαθεί να βάζει ενδιάμεσα ζητήματα ώστε να αποπροσανατολίζει την κουβέντα» τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
Επεσήμανε δε, τη μεγάλη σημασία που είχε η συμπόρευση με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκο Αναστασιάδη και η από κοινού επιτυχία, για πρώτη φορά, αυτό το μεγάλο ζήτημα της ασφάλειας της Κύπρου - της παρουσίας κατοχικών στρατευμάτων και του συστήματος των εγγυήσεων - να μπει πάνω στο τραπέζι και να αντιληφθούν όλοι - η Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και οι Βρετανοί, οι Αμερικανοί, οι Ρώσοι - τη σημασία του για το Κυπριακό, αλλά και η ίδια η Τουρκία να δεχθεί να συζητηθεί.
«Τώρα βλέπω ότι έχουν μία στρατηγική να συσσωρεύουν ζητήματα στην εσωτερική διαπραγμάτευση της Κύπρου για να σπάσουν τη διαπραγμάτευση», είπε ο υπουργός Εξωτερικών και στο πλαίσιο αυτό «η Τουρκία έθεσε ξαφνικά ένα καινούργιο θέμα, τις τέσσερις ελευθερίες για τους Τούρκους, με την ελπίδα ότι είτε ο κ. Αναστασιάδης θα αναγκαστεί να μην το δεχθεί και να σπάσει η διαπραγμάτευση σε αυτό το σημείο - άρα να μην σπάσει εκεί που φοβούνται και που είναι πολύ αδύναμη η επιχειρηματολογία τους, στις εγγυήσεις και την ασφάλεια - είτε να γίνει αποδεκτό και να μας βάλει Κύπριους και Ελλάδα να τσακωνόμαστε με την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Κακώς μερίδα του Τύπου και στην Ελλάδα εμφάνισε να υπάρχουν διαφορές Κύπρου και Ελλάδας
Ο κ. Κοτζιάς εξέφρασε την άποψη «ότι κακώς μερίδα του Τύπου και στην Ελλάδα εμφάνισε να υπάρχουν διαφορές Κύπρου και Ελλάδας ενώ υπάρχει κοινή πλεύση και είναι οι Τούρκοι αυτοί που θα επιθυμούσαν ή παρουσιάζουν ότι υπάρχει μία διαφοροποίηση ανάμεσα στις δύο πλευρές», σημείωσε.
Σχετικά με την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων, ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη συγκεκριμένη πρόταση που κατέθεσε ο ίδιος σχετικά με τη ροή αποχώρησης βάσει της μελέτης που είχε εκπονήσει το υπουργείο Εξωτερικών για πρώτη φορά από όλες τις διεθνείς συμφωνίες, συμβάσεις, και πολιτικές πρακτικές, όσον αφορά ζητήματα εγγυήσεων, ασφάλειας και παραμονής στρατευμάτων, καταλήγοντας στο πιο κοντινό σε εμάς παράδειγμα, που ήταν η απόσυρση των σοβιετικών από την Ανατολική Γερμανία: τη «Συμφωνία Προσωρινής Στάθμευσης». Εξήγησε τις τρεις βασικές της αρχές: την αποχώρηση του στρατεύματος σε σύντομο και λογικό διάστημα, την πορεία αποχώρησης και την προσωρινότητα σε σχέση με την διαδικασία αποχώρησης, και όχι με προσωρινά δικαιώματα πάνω στην Κύπρο, προσθέτοντας μάλιστα και τη σημασία της μη αναδόμησης και της μη ανασυγκρότησής του σε βάση, που ούτε η κυπριακή κυβέρνηση, ούτε η ελληνική τη δέχεται, καθώς μια βάση σημαίνει κυρίαρχα δικαιώματα, ΑΟΖ, εναέριος χώρος, κλπ.
Το να θεωρείς ότι η απαίτηση να φύγουν τα ξένα στρατεύματα από την Κύπρο είναι εθνικισμός είναι πολύ μεγάλο λάθος
Απαντώντας στις επικρίσεις περί εθνικισμού που δέχτηκε, ο κ. Κοτζιας τόνισε: «Το να θεωρείς ότι η απαίτηση να φύγουν τα ξένα στρατεύματα από την Κύπρο είναι εθνικισμός, και να μην θεωρείς εθνικισμό το να θέλουν οι Τούρκοι να έχουν στρατεύματα σε τρίτη ανεξάρτητη κυρίαρχη χώρα κράτους-μέλους της Ε.Ε. είναι κατά τη γνώμη μου πολύ μεγάλο λάθος».
Οι Τούρκοι ψάχνουν μια πρόφαση να μην προχωρήσει η διαπραγμάτευση για το Κυπριακό
Ερωτηθείς αν έχει βαλτώσει η διαδικασία του Κυπριακού, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι βλέπει πως τους Τούρκους «αυτές τις τελευταίες εβδομάδες να προσπαθούν να βρίσκουν μία πρόφαση για να μην προχωρήσει η διαπραγμάτευση. Και είναι η ίδια συμπεριφορά που είχαν και στη Γενεύη».
Εξήγησε επίσης ότι επειδή οι Τούρκοι είναι εκτεθειμένοι τώρα φοβούνται και δεν θέλουν να σπάσει εκεί η διαπραγμάτευση. «Τι ζητάνε; Να έχουν το δικαίωμα νόμιμα να κάνουν αυτά που έκαναν το '74. Δηλαδή, να παρεμβαίνουν στην Κύπρο όποτε αυτοί νομίζουν. Και να το δεχθεί αυτό και η Ελλάδα και η Κύπρος αλλά και η Ε.Ε. Και αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να το περπατήσουν. Και προσπαθούν με τριβές είτε να πάρουν και άλλα ζητήματα για να πάνε σε έναν, κατά αυτούς, καλύτερο συμβιβασμό, ή αν δεν τα πάρουν, να το σπάσουν σε άλλα ζητήματα, όπου δεν είναι τόσο εμφανές στη διεθνή κοινότητα το άδικο τους».
Και πρόσθεσε: «Είναι κακό όταν βαλτώνει η διαδικασία και πρέπει να την κρατήσουμε ζωντανή. Για αυτό συμφώνησα και για μία δεύτερη διεθνή διάσκεψη, «Γενεύη ΙΙ», που πρότειναν οι δύο συνομιλητές στην Κύπρο, ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Ακιντζί, παρόλο που πιστεύω ότι μέχρι να γίνει το δημοψήφισμα, θα είναι δύσκολο για την Τουρκία να καταλήξει εάν θέλει να κάνει συμβιβασμό ή όχι».
Όσον αφορά σε μία συζήτηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρωθυπουργό ή τον πρόεδρο της Τουρκίας για το Κυπριακό, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι αυτή θα είναι εφικτή «όταν θα έχουμε προετοιμάσει τα κείμενα και τις λύσεις. Όταν θα έχουμε μία δυνατότητα 90% να υπάρξει λύση. Διότι εάν συναντηθεί ο επικεφαλής του πολιτικού συστήματος της χώρας μας με τον επικεφαλής του τουρκικού πολιτικού συστήματος, και δεν τα βρούνε, δεν έχει συνέχεια η διαπραγμάτευση. Και μάλιστα, στην Κύπρο πολύ ορθά μου πιστώνουν ότι από την αρχή δέσμευσα τον ΟΗΕ ότι θα είναι μία ανοιχτή - ως προς το τέλος της - διαπραγμάτευση, ώστε όταν σπάει σε ορισμένα σημεία, να μη θεωρηθεί τελειωμένη».
Επίσης, ερωτηθείς σχετικά με τα σενάρια προσάρτησης τύπου Κριμαίας, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι «η κινδυνολογία περί προσάρτησης λέγεται περισσότερο για να γίνει αποδεκτή μία πίεση πάνω στην κυπριακή πλευρά, και μία απαιτούμενη από διάφορες δυνάμεις υποχώρησή της».
Για τη σχέση του με τον Πάνο Καμμένο
Ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε και στις σχέσεις του με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Πάνο Καμμένο λέγοντας ότι «όποτε χρειάζεται» είναι πάντα σε συνεννόηση μαζί του. Μάλιστα, ο κ. Κοτζιάς χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι ο κ. Καμμένος απέφυγε να απαντήσει σε «προσωπικές επιθέσεις που του έγιναν από την Τουρκία».
Για τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς
Αναφερόμενος στην απόφαση του Αρείου Πάγου για τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς, ο κ. Κοτζιάς ανέφερε πως «αυτοί οι άνθρωποι, εφόσον τα δικαστήρια αποφάσισαν ότι μπορούν και πρέπει να μείνουν στην Ελλάδα, μπορούν και πρέπει να μείνουν στην Ελλάδα». Ο κ. Κοτζιάς αποσυνέδεσε την υπόθεση των «οκτώ» από την τουρκική νευρικότητα, η οποία, όπως είπε, «υπάρχει πολύ πριν» από τη συγκεκριμένη υπόθεση.
11°
