Ο «χρήσιμος» πρωθυπουργός

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών του Νοεμβρίου, η ισχυρότερη Δημοκρατία του κόσμου, αυτή των ΗΠΑ, έχει εισέλθει στο μοιραίο κύκλο της μεταπαγκοσμιοποίησης μόνο και μόνο διότι ο με ευρωπαϊκά πρότυπα αδιανόητος Ντόναλντ Τραμπ είναι υποψήφιος. 

Μεγάλη Βρετανία, η αρχαιότερη ευρωπαϊκή Δημοκρατία, υποκλίθηκε στο λαϊκισμό της μεταπαγκοσμιοποίησης αποδεχόμενη τη σαθρή επιχειρηματολογία ακροδεξιών αρλεκίνων.

Η Γερμανία, η ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονομία και πυλώνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την Κυριακή που μας πέρασε μετακινήθηκε ακροδεξιότερα επιβραβεύοντας την ξενοφοβική και εθνοκεντρική επιχειρηματολογία των Εναλλακτικών για τη Γερμανία, ενός γραβατωμένου ακροδεξιού μπλοκ που χαϊδεύει τα αυτιά των πολιτών με συνθήματα που έρχονται από τα παλιά και που τόσο έντονα θυμίζουν την αρχή της ανόδου του Εθνικοσοσιαλισμού.

Στη Γαλλία, το σύμβολο της ευρωπαϊκής Δημοκρατίας, η Ακροδεξιά θα χτυπήσει στα ίσια την εξουσία στις εκλογές του Μαΐου του 2017 με τη Μαρίν Λεπέν να διαθέτει όλα τα στατιστικά προσόντα ώστε να εκλεγεί ακόμη και πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Στην Εγγύς Ανατολή επήλθε η μεγάλη ανατροπή. Το πραξικόπημα - έκτρωμα της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία πρόσφερε την ευκαιρία στον ιδιότυπο Ισλαμισμό του Ταγίπ Ερντογάν να αναβαθμιστεί σε «Καθεστώς» ισοπεδώνοντας τους πολιτικούς αντιπάλους και τις ομάδες εξουσίας που εναντιώθηκαν στην απόλυτη κυριαρχία του προσωπικού Χαλιφάτου του νεο-οθωμανού ηγέτη. Παράλληλα οι ΗΠΑ υπέστησαν μία δεινή ήττα στρατηγικού περιεχομένου στην ευρύτερη Εγγύς Ανατολή με αποτέλεσμα και να συμβιβαστούν με τον Ταγίπ Ερντογάν και να αποδεχτούν το ρόλο της Μόσχας στην περιοχή και να επιχειρούν να δικαιολογήσουν στους τοπικούς συμμάχους τους (Κούρδους) τη διαφαινόμενη στροφή της Ουάσιγκτον με τη διακριτική έστω αποδοχή του ρόλου του Προέδρου Άσαντ στο συριακό ζήτημα.

Οι άμεσες επιπτώσεις των παραπάνω διαπιστώσεων καταδεικνύουν πως η κατάσταση ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο και την Εγγύς - Μέση Ανατολή είναι από ρευστή έως και επικίνδυνα ασταθής.

Τα κύρια ζητήματα που ανακύπτουν και που αφορούν την Ευρώπη αλλά και κυρίως την Ελλάδα είναι α) το μεταναστευτικό - προσφυγικό, β) η εξέλιξη του Κυπριακού σε αυτή την κομβική του φάση γ) το πλαίσιο ασφαλούς διακίνησης των υδρογονανθράκων από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη, δ) το καθεστώς ασφαλείας στο Αιγαίο και ε) το καθεστώς ασφαλείας στην Ανατολική Ευρώπη με επίκεντρο το Ουκρανικό ζήτημα.

Η συγκυρία είναι πολυσύνθετη και οι επιπτώσεις από τους υπό διαμόρφωση συσχετισμούς σε πολιτικό και στρατηγικό επίπεδο (ΝΑΤΟ) καθορίζουν και τις βραχυπρόθεσμες έως και μεσοπρόθεσμες συμμαχίες που αυτή την ώρα διαμορφώνονται. Πρόκειται για αυτονόητο δώρο της ιστορικής συγκυρίας προς τον κ. Αλέξη Τσίπρα. Αυτός το γνωρίζει, όπως το κατανοούν και οι συνομιλητές του στις ευρωπαϊκές καγκελαρίες, αλλά και σε πέραν του Ατλαντικού λόμπι εξουσίας.

Η αντίληψη που κυριαρχεί στα  ευρωπαϊκά και αμερικανικά κέντρα εξουσίας εξαντλείται στο εξής απλό. Η Ελλάδα αποτελεί χρήσιμο προγεφύρωμα του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο και την Εγγύς  Ανατολή τόσο όσον αφορά τη σταδιακή αλλά επικίνδυνη διολίσθηση της Τουρκίας σε αντιδυτική δίνη, τον πόλεμο στη Συρία και το Ιράκ, όσο τέλος και το θέατρο πολέμου στη Λιβύη και ενδεχομένως και ευρύτερα σε τμήμα της Βορείου Αφρικής. 

Στα πλαίσια αυτά η Ελλάδα οφείλει να είναι σταθερά υπάκουη ως προς τις οικονομικές εκκρεμότητές της, να ακολουθεί δηλαδή κατά γράμμα τις κατευθυντήριες γραμμές των δανειστών της αλλά και να ικανοποιεί σε άριστο βαθμό τις ανάγκες της Δυτικής Συμμαχίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Η πρόσφατη εμπειρία κατέδειξε πως και στα δύο αυτά κομβικά κεφάλαια των σχέσεων της Αθήνας με τη Δύση η Ελλάδα είναι άψογη, καμιά φορά μέχρις παρεξηγήσεως.

Προκειμένου ωστόσο να διασφαλιστεί μεσοβραχυπρόθεσμα η δυνατότητα της ελληνικής κυβέρνησης να ασκεί αποτελεσματικά το έργο της, η κλειστή ομάδα του Μαξίμου διαθέτει και ένα εύρος άσκησης εσωτερικών ελιγμών. Η περιβόητη, πολυδιαφημισμένη και εξόχως αντιαισθητική πολιτικά και κοινωνικά διαδικασία αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών είναι ένας από τους αυτόνομους ελιγμούς που επιτρέπονται στην ομάδα του Μαξίμου. Άλλωστε και οι δανειστές εδώ και χρόνια και πάντως από το 2010 επέμεναν στην αλλαγή του καθεστώτος της ελληνικής νομενκλατούρας και τον επαναπροσδιορισμό σε ένα βαθμό του θεσμικού υποκόσμου που ελέγχει τις εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα. Έτσι η «παράγκα» του ποδοσφαίρου με βασικούς και κυρίαρχους εκπροσώπους είτε σε πρωταγωνιστικό ρόλο είτε σε ρόλο «λαγού» διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Το τίμημα ήταν το μέγιστο, η αλλαγή προσώπων η επιθυμητή, η αλλαγή σκυτάλης επετεύχθη, το πολιτικό κέρδος είναι αυτονόητο, το Μαξίμου είναι σε κατάσταση νιρβάνα.

Ωστόσο οι δυτικές καγκελαρίες θα έπρεπε να «εφοδιάσουν» την ομάδα εξουσίας του Μαξίμου και με ορισμένους «καλούς άσους». Έτσι, η επιμονή του κ. Ολάντ στο σοσιαλδημοκρατικό φλερτ του με τον Αλέξη Τσίπρα, η διοργάνωση (επιτέλους) της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Νότου στην Αθήνα την Παρασκευή αλλά και η συν προεδρία Τσίπρα - Μέρκελ στην Παγκόσμια Σύνοδο για το Προσφυγικό στα πλαίσια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όλα αυτά αποτελούν τη «βιτρίνα» μέσω της οποίας ο  καθείς αντιλαμβάνεται πως και οι εκλογές στην Ελλάδα θα αργήσουν αλλά και πως έως αυτή τη στιγμή τουλάχιστον κανένα άλλο πολιτικό σχήμα ή ομάδα εξουσίας δεν απολαμβάνει της εμπιστοσύνης ή της αποδοχής του δυτικού παράγοντα. Μέχρι στιγμής, διότι στις ιδιωτικές συνομιλίες μεταξύ δυτικών διπλωματών και πολιτικών προσώπων ο αμερικανικός τουλάχιστον παράγων (αλλά όχι μόνον) δεν κρύβει την προτίμησή του για τη δόμηση ενός κεντρώου - προοδευτικού πολιτικού σχήματος το οποίο θα μπορούσε ή θα έπρεπε να διαδεχθεί τη σημερινή ομάδα εξουσίας. Η αίσθηση που κυριαρχεί ωστόσο στους παροικούντες τη Ζαλοκώστα, τη Μαβίλη και τα πέριξ, είναι πως μία τέτοια προσέγγιση αφορά το μέλλον, περιορίζεται προς το παρόν σε ευχολόγιο και πάντως δεν ανταποκρίνεται σε πραγματικές τάσεις της κοινωνίας. Προς το παρόν πάντα.

Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις και κάτω από τις συγκεκριμένες διαπιστώσεις, μετά και από την πρώτη δημοσκόπηση της σεζόν από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού Σκάι, προκύπτει πως ούτε ρεύμα πολιτικής ανάκαμψης της αξιωματικής αντιπολίτευσης υφίσταται, ούτε προοπτική συντριπτικής καθίζησης του ΣΥΡΙΖΑ διαφαίνεται. Η διαφορά μεταξύ των δύο μειώθηκε έστω και κατά μία μονάδα, η Νέα Δημοκρατία έχει ταβανιάσει τη συσπείρωσή της, ενώ το 23% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ δηλώνουν αποχή-άκυρο με μία συσπείρωση της Κουμουνδούρου μόλις 43%. Τουτέστιν, σε εκλογική περίοδο η παραπάνω εικόνα θα αλλάξει άρδην. Μένει η πραγματιστική προσέγγιση η οποία εξαντλείται στην εξής κυνική διαπίστωση: ο σημερινός ένοικος στο Μαξίμου είναι ενδεχομένως ο χρησιμότερος εκλεγμένος πρωθυπουργός από το 2009 και μετά. Προφανώς όχι για την κοινωνία ή την πολιτική, αλλά ποιος ενδιαφέρεται για την πρώτη και ποιoς ασχολείται με τη δεύτερη.