Ένα νέο μεταρρυθμιστικό κόμμα πριν από τις εκλογές προδιαγράφει ο Γιώργος Φλωρίδης, με τη συνέντευξή του στην A.V. Εκτιμά ότι το φιλί Βενιζέλου-Λοβέρδου δεν φέρνει τη σωτηρία για το ΠΑΣΟΚ και προβλέπει ότι η κρίση θα «καταπιεί» πολλές κυβερνήσεις στο άμεσο μέλλον.
Ψηφίστηκε μια κακή συμφωνία, αδιανόητη πριν από μήνες, αλλά το δίλημμα μπήκε σε σχέση με τη χρεοκοπία… Το γεγονός ότι η κατάσταση της χώρας χειροτερεύει από τρίμηνο σε τρίμηνο οφείλεται αποκλειστικά στην ανικανότητα του πολιτικού συστήματος να εκπονήσει και να υπηρετήσει ένα σοβαρό εθνικό σχέδιο για την ανόρθωση της χώρας.
Και οι πιέσεις των ξένων; Η πίεση επιδεινώθηκε γιατί η Ελλάδα έχασε πλήρως την αξιοπιστία της. Κι αυτό γιατί δεν κατάφερε από τη μία να συγκροτήσει ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας και από την άλλη, στο πλαίσιο αυτό, να υπηρετήσει όλες τις αναγκαίες αλλαγές για να ορθοποδήσει η χώρα.
Ποιος μπορεί, ωστόσο, να εγγυηθεί ότι το πρόγραμμα που ψηφίστηκε την περασμένη Κυριακή μπορεί να εφαρμοστεί, έστω και κατ’ ελάχιστο; Το θέμα δεν είναι μόνο να εφαρμοστούν ορισμένα αποσπασματικά μέτρα, όποια κι αν είναι αυτά, αλλά να γίνουν βαθιές αλλαγές – και στο πολιτικό σύστημα, και στο κράτος, και στην οργάνωση ενός παραγωγικού κι όχι παρασιτικού οικονομικού μοντέλου. Πάντως οι υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις δεν είναι ικανές για να υπηρετήσουν τέτοιους στόχους.
Μισό λεπτό. Ο Α. Σαμαράς είπε: «Τα κάνατε θάλασσα, εγώ ήρθα εδώ και είμαι ο ικανός διαπραγματευτής και ο εγγυητής της εξόδου από την κρίση». Αυτά είναι επικοινωνιακά τερτίπια ενός κόμματος που έχει τεράστια ευθύνη για τη φοβερή αύξηση του λαϊκίστικου κλίματος στην Ελλάδα. Επιτιθέμενος στην αρχή σε οποιαδήποτε προσπάθεια συνεννόησης της Ελλάδας με τους εταίρους, βρέθηκε αργότερα στον αντίποδα αυτής της πολιτικής, εισερχόμενος στην κυβέρνηση Παπαδήμου, κάτω από την πίεση της κοινωνίας αλλά –δυστυχώς για τη χώρα– και των εξωτερικών παραγόντων. Η μεταστροφή του αυτή αποκάλυψε πόσο σαθρές ήταν οι προηγούμενες απόψεις του για επαναδιαπραγμάτευση του Mνημονίου ή για ένα άλλο μείγμα πολιτικής. Απόψεις που αποδυναμώθηκαν πλήρως με την υπογραφή του στην τελευταία συμφωνία.
Ο ίδιος είπε πάντως πριν από λίγα 24ωρα: «Εντάξει, PSI και μετά εκλογές». Είναι αυτή η λύση; Οι εκλογές μοιάζουν έτσι κι αλλιώς αναπόφευκτες. Δεν θα μπορέσουν, όμως, να δώσουν λύση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας, όσο οι υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις τηρούν τη μέχρι σήμερα στάση απέναντι στη χώρα.
Η κυβέρνηση Παπαδήμου δεν μπορεί να μείνει για να εφαρμόσει βασικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν; Φοβάμαι ότι οι δυνάμεις που υπάρχουν στο κοινοβούλιο με τους σημερινούς συσχετισμούς δεν μπορούν να στηρίξουν ένα τέτοιο εγχείρημα.
Άρα μιλάμε για αδιέξοδο. Αδιέξοδο και με εκλογές, αδιέξοδο και με την παράταση της κυβέρνησης Παπαδήμου... Δεν αποκλείεται να υπάρξει πλήρες αδιέξοδο. Όμως, στη Δημοκρατία δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αποκατασταθεί η σχέση του κοινοβουλίου με το λαό, παρά μόνο μέσω των εκλογών. Συνεπώς, οι πολίτες θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά για την επιλογή τους, γιατί ό,τι προκύψει μετά τις εκλογές δεν θα μπορεί να αποτελεί εύκολη δικαιολογία για κανέναν.
Όταν μιλάτε για κατάρρευση του πολιτικού συστήματος, περιλαμβάνετε την Αριστερά; Η Αριστερά μπορεί να μην άσκησε εξουσία με τυπικό τρόπο, με την ανάληψη υπουργείων, αλλά το έπραξε ουσιαστικά, πιέζοντας τα πράγματα προς μια κατεύθυνση που οδηγούσε τη χώρα στο γκρεμό. Η ελληνική Αριστερά είναι παραδοσιακά εναντίον κάθε αλλαγής που θα βοηθούσε τη χώρα να σταθεί στα πόδια της. Έχει πολεμήσει με λύσσα κάθε μεταρρύθμιση που επιχειρεί να εξορθολογίσει τα πράγματα. Τελικά, νομίζω πως είναι μια Αριστερά που βάλλει με μανία κατά λύσεων που θα διασφάλιζαν περισσότερες δουλειές. Με άλλα λόγια, είναι μια Αριστερά εναντίον των εργαζομένων.
Πώς βλέπετε το ενδεχόμενο μέσα από τις εκλογές να οδηγηθούμε σε ένα έντονα πολωτικό σκηνικό, με σοβαρές συνέπειες για τη χώρα; Η κατάρρευση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα οδηγεί στην ενίσχυση των άκρων, του λαϊκισμού, της αντιευρωπαϊκής διάστασης. Αυτό συμβαίνει και εξαιτίας των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, αλλά και επειδή οι φωνές της ευθύνης που πιστεύουν στην ανάγκη ενός ελληνικού εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος με λαϊκή συγκατάθεση, δεν είναι συντονισμένες και αρκετά δυνατές. Ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας που θέλει να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρώπη, να αλλάξει εκ θεμελίων το κράτος, να «κουρευτεί» βαθιά το πολιτικό σύστημα χώρας δεν εκπροσωπείται από τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις – κι αυτό θέτει επιτακτικά ζήτημα έκφρασης αυτού του κόσμου, με ένα νέο σχήμα.
Και τι περιμένουν αυτές οι δυνάμεις; Να πέσει το πολιτικό σύστημα σαν ώριμο φρούτο; Μέσα από την πρωτοβουλία του «Κοινωνικού Συνδέσμου» μάς ενδιαφέρει να ενισχύσουμε τον πολιτικό προβληματισμό υπέρ των μεταβολών αυτών και, κυρίως, να ενωθούν τα μικρά ρυάκια σ’ ένα μεγάλο ρεύμα. Αυτό δεν γίνεται αυτόματα. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί η πολιτική τους έκφραση στις προσεχείς εκλογές.
Η ιδέα μιας προσέγγισης της μετριοπαθούς Αριστεράς σάς συγκινεί; Μιλάμε και για τη ΔΗΜΑΡ που δημοσκοπικά εμφανίζεται ως δύναμη Αξιωματικής Αντιπολίτευσης... Με ενδιαφέρει ο χώρος ανάμεσα στο λεγόμενο ριζοσπαστικό κέντρο και σε αυτό που προσωπικά χαρακτηρίζω ως υπεύθυνη ευρωπαϊκή Αριστερά. Θα ήθελα σ’ αυτόν τον ευρύ χώρο να υπάρχει και μια υπεύθυνη συνιστώσα της Αριστεράς, που όμως θα έβρισκε επιτέλους το κουράγιο να τοποθετηθεί με καθαρότητα στα μεγάλα ζητήματα και να δεσμευτεί στην ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών για να σταθεί η χώρα στα πόδια της. Αυτό μέχρι τώρα δεν βλέπω να συμβαίνει.
Το φιλί Βενιζέλου-Λοβέρδου το θεωρείτε φιλί σωτηρίας για το ΠΑΣΟΚ; Το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει θεμελιώδες πρόβλημα ύπαρξης. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι θα τα καταφέρει. Έχει τεράστια δυσκολία να κάνει τον απολογισμό της κυβερνητικής του θητείας –τον οποίο και αρνείται επίμονα να κάνει– αλλά και πλήρη αδυναμία, μέσα από τον ιδεολογικό και πολιτικό προβληματισμό του, να διατυπώσει ένα σχέδιο για το μέλλον. Κατά συνέπεια, η κρίση του είναι βαθιά, δομική – και τέτοια προβλήματα δεν μπορούν να λυθούν με διευθετήσεις προσωπικού χαρακτήρα.
Είναι η ΝΔ η μόνη δύναμη εξουσίας, όπως είπε ο Α. Σαμαράς; Θεωρώ ότι οι επόμενες εκλογές δεν θα θέσουν κυβερνητικό ερώτημα για τους πολίτες, με την έννοια της αυτοδυναμίας. Η διάθεση του κόσμου είναι περισσότερο τιμωρητική. Προς το παρόν δεν υπάρχει πολιτική δύναμη που να δημιουργεί προδιάθεση για θετική ψήφο. Και η τιμωρητική ψήφος θα επιδεινώσει το πολιτικό αδιέξοδο.
Θα ξαναπάμε δηλαδή σύντομα και σε άλλη «διορθωτική» εκλογική αναμέτρηση; Η κρίση είναι τόσο βαθιά που μπορεί στην πορεία της να «καταπιεί» αρκετές κυβερνήσεις.
Κάποιοι παραπέμπουν στο μετεμφυλιακό τοπίο στη χώρα. Πολιτική αστάθεια, εναλλαγή κυβερνήσεων, κοινωνική αναταραχή... Εάν εξελιχθούν έτσι τα πράγματα, θα έχουμε μια παρατεταμένη περίοδο αστάθειας που θα βλάψει τη χώρα. Είναι αλήθεια ότι ανάμεσα στις φωνές που ακούγονται, εμφανίζονται και ορισμένοι που έχουν δημιουργήσει μια εικονική «Κατοχή» στη χώρα... Με βάση αυτό, θα ήθελαν να ακολουθήσει μια «Αντίσταση» και στη συνέχεια ένας «Εμφύλιος», στον οποίο, αυτή τη φορά, θα νικήσουν οι «άλλοι». Δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο εθνικά αυτοκτονικό σενάριο από αυτό, που σίγουρα θα οδηγήσει στην περιθωριοποίηση της Ελλάδας.
Αυτές οι φωνές συμβαδίζουν και με το σενάριο επιστροφής στη δραχμή. Ή καλύτερα σε ένα εθνικό νόμισμα αγνώστου ταυτότητας. Αυτό είναι το πιο εφιαλτικό σενάριο για τη χώρα. Μια χώρα μπορεί να αποδεσμευτεί από μια οικονομική ένωση, στο βαθμό που διαθέτει δική της, ισχυρή παραγωγική βάση, στο βαθμό που μπορεί να θρέψει το λαό της. Μια χώρα που εισάγει το 80% των αναγκών της σε τρόφιμα, που καλύπτει με εισαγωγές το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της σε ενέργεια και που εισάγει το 80% των φαρμάκων που χρειάζεται, αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορεί να ζήσει. Θα μεταπέσει σε ένα καθεστώς μπροστά στο οποίο η Αλβανία του Χότζα ή η Β. Κορέα των Κιμ θα φαντάζουν παράδεισοι.
Επιμένουν όμως κάποιοι πως «καλύτερα αξιοπρεπείς, έστω και φτωχοί και χρεοκοπημένοι». Κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι η διαφορά της συμφωνίας που ψηφίστηκε από τη χρεοκοπία είναι μικρή... Στη σημερινή Ελλάδα, σε μια χώρα όπου οι άνθρωποι μπορούν να ζουν και να προστατεύουν την ίδια τους τη ζωή, δεν ξέρω πόσο «εθνικά υπερήφανοι» και αξιοπρεπείς θα είναι οι νεκροί από την πείνα ή από την έλλειψη φαρμάκων. Σε αυτό αυτοί οι «κάποιοι» οφείλουν μια απάντηση.
8°
