Πρόσφατα ο καρδιακός φίλος μου, ο Στράτος, μου έλεγε τον πόνο του. Η επί χρόνια σύντροφός του Ευτυχία, καλλιτέχνις των εικαστικών, εγείρει αιτίες χωρισμού, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι αντιστραμμένες αιτίες της πρωταρχικής ερωτικής έλξης. Η διεισδυτικότητα πνεύματος και η πολιτικοτεχνοκρατική διαύγεια του φίλου μου μετατράπηκαν αίφνης σε ελιτισμό, και το χαλαρό Σάββατο που αφιέρωναν κάποτε για τη σχεδόν λογοτεχνική, εκστασιακή τους συνάντηση δεν είναι πλέον διαθέσιμο απο πλευράς της.
Τι συνέβη; Η εικαστικός φίλη του ριζοσπαστικοποιήθηκε από τον Γενάρη με τις πολιτικές εξελίξεις, και μετατόπισε τη μέχρι τότε κριτική και ανέμελη αστική ανάγνωση της ζωής σε ενθουσιώδη άκριτη αποδοχή της κινηματικής ψευδολογίας και ψυχολογίας του ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι τότε αναγνώριζε, κατά μέγιστο, την ψυχοθεραπευτική συμβολή του Στράτου στα ζητήματα κοσμοθεωρητικής κατανόησης του κόσμου. Η Ευτυχία, στα 45 της, ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων της γενιάς της, που προτίμησε την καλλιτεχνική υπέρβαση της πολιτικής νεανικής ενασχόλησης και δεν έζησε ούτε καν το βίωμα της πανεπιστημιακής θητείας και εμπλοκής με το θαυμαστό κόσμο της πολιτικής και της αριστεράς. Ο φίλος μου, προσωπικότητα με γερό πολιτικό background και άνθρωπος της μαχόμενης αγοράς, είχε πυκνή ιστορική πορεία απο την ανανεωτική αριστερά τότε στα χρόνια του ’80, στον σοσιαλδημοκρατικό ρεαλισμό από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, κατέπεσε σύντομα στα μάτια της ως εκφραστής μίας «συντηρητικής» μετριοπάθειας. Ο ίδιος αναγνώριζε βέβαια ότι η πολιτική περίοδος είναι αμήχανη, και μόνο περιορισμένοι και κυρίως ενωτικοί χειρισμοί ήταν εφικτοί.
Το δημοψήφισμα έγινε θρυαλλίδα ολικής σύγκρουσης και ταπεινωτικής απαξίωσης, κάτι που δεν ταίριαζε καθόλου στην πνευματική συμπόρευση, στο θαυμασμό και στη βαθιά συγκίνηση που προκαλούσε ο ερωτισμός της σχέσης. Οι δυσμενείς εξελίξεις για την κυβέρνηση, η νοηματική αντιστροφή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος και η διχαστική εξέλιξη με την πτέρυγα Βαρουφάκη, Κωνσταντοπουλου, Λαφαζάνη υπήρξε ακόμη μία καμπή. Ο φίλος μου ήλπιζε πως η έναρξη του αλληλοσπαραγμού και η εκ αριστερών κριτική ίσως να επιβεβαίωνε τη σταθερή του άποψη, πως είναι αδύνατο μία αριστερή ριζοσπαστική κυβέρνηση να μπορούσε να διαχειριστεί το πολύπλοκο σκηνικό της χώρας, που κατά τα άλλα παρουσιάζονταν με μανιχαϊστική αφέλεια από τον ΣΥΡΙΖΑ. Προς έκπληξή του διαπίστωσε πως αυτό όχι μονο δεν έκαμψε την Ευτυχία, αλλά αντίθετα αυτή μετατόπισε εντέχνως τη θεώρησή της πιο αριστερά, στις παρυφές του ενδιάμεσου χώρου μεταξύ ΛΑΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ, διατηρώντας κριτικά τη συμπάθεια προς την κυβέρνηση. Στο μεταξύ το χάσμα της σχέσης βάθαινε, η αμηχανία της Ευτυχίας να στηρίξει επαρκώς πολιτικά τη διάσταση που είχε προαποφασίσει την ώθησε να επεκτείνει την απαξιωτική κριτική στο κοινωνικό πεδίο κατηγορώντας τον Στράτο για ελιτισμό, έλλειψη προσήνειας, αδυναμία να ενσωματωθεί σε μία αλέγκρα διάθεση μιας ζωής που θα έπρεπε να εξισώνεται προς τα κάτω με όψιμους κινηματίες φίλους, που είχαν κάνει την εμφάνισή τους στο μεταξύ. Εκτός από τον Στράτο δεν γλίτωσαν ούτε οι κεντροαριστεροί-φιλελεύθεροι διαννοούμενοι φίλοι του. Τους περνούσε γενεές δεκατέσσερες, η Ευτυχία.
Στην τελευταία συνάντησή μας πριν 2 ημέρες με τον Στράτο προσπάθησα να απαλύνω τον πόνο του, προτείνοντάς τον να δει με ψυχραιμία τα πράγματα. Συνόψισα σε πέντε σημεία:
1. Το ρεύμα που συμπαρέσυρε ο ΣΥΡΙΖΑ στο λαϊκισμό του είναι μία κινούμενη άμμος, της κοινωνίας, που περιλαμβάνει τόσο τους εκφραστές του πολιτικού κυνισμού όσο και ανθρώπους που εκκινούν είτε απο μία ρηχή ανθρωπιστική αφετηρία είτε από απολίτικη αφέλεια. Οι δεύτεροι μπορεί να έχουν καλή πρόθεση, αλλά βεβαίως έχουν άδικο, γιατί αδυνατούν να ερμηνεύσουν.
2. Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ άγγιξε μαζικά τη μεσαία «καλλιτεχνική» τάξη, γιατί δημιουργεί ψευδεπίγραφες προσδοκίες μαζικής καλλιτεχνικής δημιουργίας ή ελπίδες φαντασιακής εγκατάστασης ενός κόσμου όπου θα κυριαρχεί η αδιαμεσολάβητη ώσμωση τέχνης-ονειρικότητας-καθημερινότητας.
3. Η πολιτική κατανόηση απαιτεί έγκαιρο βίωμα και συνεχή γνώση. Όποιος υστερεί σε ένα απο τα δύο ή πολύ χειρότερα και στα δύο, μετατρέπεται εύκολα σε θύμα της δημαγωγίας.
4. Ότι ο ρεαλισμός, παρότι μερικές φορές είναι συνειδητή ηθική, δεν είναι ελκυστικός και σέξι, ειδικά στη μέση αυθόρμητη καλιτεχνική ιδιοσυγκρασία όπου υπερισχύει η βούληση και όχι η λογική.
5. Τέλος ότι η Ευτυχία έπαιξε κορόνα-γράμμα την προσδοκία της ευτυχίας της, επιχειρώντας να ανέβει στο τρένο του εύκολου ονείρου, το οποίο δεν υπάρχει, τουλάχιστον σε τέτοια ευκολία.
Ο φίλος μου την αγαπάει ακόμη, δεν ξέρουμε όμως πλέον αν και αυτή!
11°
