H Κατερίνα Περιστέρη πρέπει να αισθάνεται μόνη αυτό τον καιρό. Οι επικριτές της εξ αριστερών από την πρώτη στιγμή αντιμετώπιζαν τις ανασκαφές στην Αμφίπολη ως τίποτα παραπάνω από ένα πρότζεκτ προσωπικής ματαιοδοξίας και εθνικιστικής μεγαλομανίας του «μακεδονομάχου» Αντώνη Σαμαρά. Μετά την αποκάλυψη πως το μνημείο υπήρξε προσωπική παραγγελία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη μνήμη του αγαπημένου του συντρόφου Ηφαιστίωνα, κινδυνεύει πλέον να δει και τους εκ δεξιών υποστηρικτές της να λακίζουν. Όσους δηλαδή δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι οποιαδήποτε αναζωπύρωση της συζήτησης για τη σεξουαλικότητα του μεγάλου στρατηλάτη και τον κεντρικό ρόλο που έπαιζαν οι ομοερωτικές σχέσεις στην αρχαία ελληνική κοινωνία.
Η εσωτερική αμφιθυμία καθρεφτίζεται και στον διεθνή αντίκτυπο που είχαν οι ανακοινώσεις της περασμένης Τετάρτης. Ένας αντίκτυπος που μπορεί να χαρακτηριστεί από αναιμικός έως ανύπαρκτος. Περασμένα μεγαλεία οι σχεδόν καθημερινές ανταποκρίσεις και τα πρωτοσέλιδα για την Αμφίπολη πέρσι το φθινόπωρο σε όλα τα διεθνή ΜΜΕ. Την πρεμούρα της κυβέρνησης Σαμαρά να «διεθνοποιήσει» την προβολή της ανασκαφής και των ευρημάτων πέρσι, διαδέχεται φέτος η πρόδηλη αδιαφορία των ελληνικών αρχών που δεν έχουν πρόβλημα να την αμφισβητήσουν και να τη θάψουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις προηγούμενες πέντε ημέρες η είδηση για τη σύνδεση της Αμφίπολης με τον Αλέξανδρο και τον Ηφαιστίωνα απουσιάζει σχεδόν ολοκληρωτικά από τις ιστοσελίδες των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών και αμερικάνικων εφημερίδων με ελάχιστες εξαιρέσεις. Απουσιάζει επίσης από το CNN και την αγγλόφωνη έκδοση του Euronews. Ένα ελλιπέστατο ρεπορτάζ βρίσκουμε στο BBC, ενώ η μοναδική εκτενής αναφορά εντοπίζεται στο site της λαϊκής βρετανικής εφημερίδας Daily Mail.
Έστω και σε επίπεδο λαϊκής κουλτούρας, οποιαδήποτε χώρα είχε στα χέρια της τη «μεγαλύτερη ιστορία αγάπης όλων των αιώνων» θα φρόντιζε να την προβάλλει. Όχι εμείς. Πόσο μάλλον που μέσα από αυτή την ιστορία όχι μόνο προβάλλεται η χώρα διεθνώς και μάλιστα σε συγκεκριμένα «ευαίσθητα» ακροατήρια, αλλά δίνεται με έμμεσο τρόπο η καλύτερη απάντηση στην προπαγάνδα του Γκρουέφσκι με τα μουσολινικής έμπνευσης αγάλματα στο κέντρο των Σκοπίων. Όμως η σύνδεση με τον Αλέξανδρο μέσω Ηφαιστίωνα μάλλον δεν είναι αυτό που είχαν στο μυαλό τους ακόμα και όσοι καλοβλέπουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Θυμόμαστε τέτοιο καιρό πέρσι με πόση αγωνία τα τηλεοπτικά κανάλια πρόβαλλαν το σενάριο ο τάφος να έχει χτιστεί για τη βασίλισσα του Αλεξάνδρου Ρωξάνη · λες και υπήρχε περίπτωση οι διάδοχοι να έστηναν μνημείο για τη γυναίκα που δολοφόνησαν μαζί με τον γιο της για να μην μπει εμπόδιο στα σχέδιά τους. Θυμόμαστε επίσης πόσο είχαν προπηλακιστεί πριν λίγα χρόνια στη Θεσσαλονίκη επιστήμονες που τόλμησαν να θίξουν σε ένα συνέδριο τις ομοφυλοφιλικές ίντριγκες που οδήγησαν στη δολοφονία του Φιλίππου Β'. Αλλά και πως το ελληνικό κράτος αρνήθηκε να συνδράμει ώστε να γυριστεί η ταινία «Αλέξανδρος» του Όλιβερ Στόουν στην Ελλάδα με το επιχείρημα του τότε υπουργού ότι «δεν μπορεί να συνυπογράψει μια ταινία με την οποία διαφωνεί ιστορικά». Και τότε το ζήτημα ήταν η απεικόνιση της σχέσης του στρατηλάτη με τον Ηφαιστίωνα...
Αυτά όσον αφορά τη Δεξιά για την οποία η αρχαία Ελλάδα δεν είναι παρά μια ευκαιρία για τόνωση του πατριωτικού φρονήματος (βλέπε Καμμένος στη Σαλαμίνα) που θα πρέπει να είναι απαλλαγμένη από στοιχεία παράταιρα προς το «ελληνοχριστιανικό ιδεώδες» . Όμως και η Αριστερά -που από την εποχή των συλλαλητηρίων για το «μακεδονικό» ποτέ δεν είδε με καλό μάτι τη μετατροπή του Αλεξάνδρου σε «σύμβολο του εθνικισμού»- αντιμετώπισε από την πρώτη στιγμή εχθρικά οτιδήποτε έχει να κάνει με την Αμφίπολη. Την Πέμπτη η είδηση περί Ηφαιστίωνα απουσίαζε επιδεικτικά από τα πρωτοσέλιδα τόσο της «Εφημερίδας των Συντακτών» όσο και του «Ριζοσπάστη» · μόλις πριν λίγους μήνες η κυβερνητική «Αυγή» πανηγύριζε με το πόρισμα κάποιων ιστορικών ότι ο τάφος είναι μνημείο της ρωμαϊκής και όχι της ελληνιστικής περιόδου. «Το κουφάρι της Αμφίπολης βρωμάει εθνικισμό» φώναζαν αριστεροί διαμαρτυρόμενοι έξω από την αίθουσα όπου οι αρχαιολόγοι έκαναν τις ανακοινώσεις τους. Όσο για τον σημερινό υπουργό πολιτισμού, αφού πρώτα περιέκοψε τα κονδύλια της ανασκαφής, φρόντισε σύμφωνα με το Βήμα να απαξιώσει με χυδαίο τρόπο την κ. Περιστέρη μόλις προχτές σε πηγαδάκι της Βουλής....
Με αυτό τον τρόπο το θάψιμο της Αμφίπολης και του Ηφαιστίωνα μοιάζει νομοτελειακό αφού και οι δύο ιδεολογικές πλευρές μπορεί να ξεκινούν από διαφορετικές αφετηρίες, καταλήγουν όμως στο ίδιο αποτέλεσμα. Αναδεικνύοντας έτσι με πολύ γλαφυρό τρόπο την προβληματική σχέση της πολιτικής μας κουλτούρας με την ελληνική αρχαιότητα.
Θα κλείσω αυτό το κείμενο σημειώνοντας πως για τον γράφοντα η μεγαλύτερη απογοήτευση ήταν η απουσία της είδησης για την Αμφίπολη και τον Ηφαιστίωνα από τα περισσότερα ξένα sites που ειδικεύονται στην γκέι ειδησεογραφία. Χάθηκε έτσι μια ευκαιρία να τονωθεί το συμβολικό φορτίο που έχει η Ελλάδα σε ένα κοινό μειοψηφικό μεν αλλά σημαντικού ειδικού βάρους - και δεν μιλάω μόνο για την καθαρά οικονομική πλευρά του ζητήματος, όπως η τόνωση του τουρισμού στη Βόρεια Ελλάδα. Πρόκειται για τις ίδιες ιστοσελίδες όπου δεν απουσιάζουν οι ειδήσεις από την Ελλάδα όταν πρόκειται για ομοφοβικές επιθέσεις, τη δράση της Χρυσής Αυγής ή την καταδίκη της χώρας στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για το σύμφωνο συμβίωσης. Πάντως οι ελληνικές ΛΟΑΔ οργανώσεις έχουν τη χρυσή ευκαιρία να προβάλλουν την είδηση στον ξένο τύπο κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας των ΛΟΑΔ οργανώσεων ILGA που θα γίνει στην Αθήνα σε τρεις εβδομάδες. Ας ελπίσουμε πως και αυτή η ευκαιρία δεν θα χαθεί.
Στην κεντρική φωτογραφία: Ο Αλέξανδρος στη μάχη της Ισσού από ψηφιδωτό της Πομπηίας - Κεφαλή μπρούτζινου αγάλματος που ίσως απεικονίζει τον Ηφαιστίωνα στο μουσείο Πράδο της Μαδρίτης.
15°
