Το μεγαλύτερο κακό που μπορείς να κάνεις σ’ έναν Έλληνα είναι να ασκήσεις κριτική στη δουλειά του. Ο οργανισμός του Έλληνα δεν έχει αναπτύξει αντισώματα στην κριτική.
Ακόμα κι αν η κριτική είναι εποικοδομητική, και προέρχεται από κάποιον που λόγω θέσης και γνώσης έχει το δικαίωμα, ή και την υποχρέωση, να διατυπώσει την εξειδικευμένη γνώμη του, η αντίσταση του Έλληνα –που αντικατοπτρίζει τα πληγωμένα αισθήματά του– είναι πραγματικά σθεναρή.
Ο κρινόμενος αισθάνεται ότι έχει υποστεί μια μεγάλη αδικία. Αν δεν ντρεπόταν θα ξέσπαγε σε κλάματα και θα χτύπαγε τα πόδια του στο πάτωμα, όπως όταν ήταν στο νηπιαγωγείο.
Ως ενήλικας όμως έχει άλλους, περισσότερο αποδεκτούς τρόπους να αντιδράσει στην κριτική: θυμώνει, αρνείται να αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη, στρέφεται κατά αυτών που τον κρίνουν, απειλεί, καταφεύγει σε θεωρίες συνωμοσίας, και ενίοτε ανακοινώνει πως αδιαφορεί για την άποψη των συγχρόνων του, αφού «θα τον κρίνει η ιστορία».
Το φαινόμενο εκτείνεται σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής με αποτέλεσμα ένα ολόκληρο κράτος να αποφεύγει την αξιολόγηση, ενώ οι αρμόδιοι φορείς δεν γνωρίζουν ούτε πώς να ασκήσουν κριτική αποτελεσματικά, αλλά ούτε και πώς να την χειριστούν.
Οι παράγοντες που δημιουργούν αυτή την κατάσταση είναι πολλοί. Δεν είναι μόνο η ευθυνοφοβία, τα συμπλέγματα ή ο ναρκισσισμός. Είναι και το γεγονός ότι αρκετοί καταλαμβάνουν θέσεις που δεν τους αξίζουν μόνο και μόνο λόγω των γνωριμιών ή των ρουσφετιών που τους εξασφαλίζει η ενεργός συμμετοχή σε ένα από τα κόμματα που στηρίζουν την ισχύ τους στις πελατειακές σχέσεις.
Όταν δεν γνωρίζεις τις πραγματικές δυνατότητες και αδυναμίες σου, όταν οι περισσότερες πράξεις σου γίνονται τυχαία, χωρίς πρόγραμμα, όταν δεν κάνεις αυθεντικές επιλογές, είναι φυσικό με την παραμικρή υποψία κριτικής να νιώθεις ότι όλα τα κομμάτια της ταυτότητάς σου βρίσκονται υπό αμφισβήτηση, έτοιμα να καταρρεύσουν.
Στην περίπτωση μάλιστα των πολιτικών, η κατάσταση εκτός από θλιβερή είναι και επικίνδυνη για τη χώρα, και φυσικά προσβλητική για το σύνολο των πολιτών. Είναι απαράδεκτο διάφοροι προβεβλημένοι πολιτικοί, από πρώην αναπληρωτές υπουργούς έως την τέως Πρόεδρο της Βουλής, αντί να φροντίσουν να απαντήσουν αποτελεσματικά στην κριτική που δέχονται, να διατείνονται ότι «θα τους κρίνει η ιστορία».
Νομίζω, είναι καιρός οι πολιτικοί να αναλάβουν τις ευθύνες για τα πεπραγμένα τους. Καιρός να σταματήσουν να ασχολούνται με την Ιστορία επειδή φοβούνται τη Δημοκρατία.
Δεν θα τους κρίνει η Ιστορία. Θα τους κρίνουμε εμείς.
15°
