Πέντε νεκροί σε μία εβδομάδα από τον ιό του Δυτικού Νείλου

Πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους την τελευταία εβδομάδα από τον ιό του Δυτικού Νείλου, με τους νεκρούς συνολικά στην Ελλάδα να είναι 6. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εβδομαδιαίας έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του ΕΟΔΥ για τον ιό του Δυτικού Νείλου, ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων της νόσου, τα οποία έχουν καταγραφεί εργαστηριακά, έφτασαν τα 33, ενώ ο συνολικός αριθμός των ασθενών που νοσηλεύονται είναι 8, με πέντε εξ αυτών να είναι διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ. 

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, από την αρχή της περιόδου 2024 μέχρι τις 31/07/2024 (ώρα 13.00), έχουν διαγνωστεί και διερευνηθεί συνολικά τριάντα τρία εγχώρια κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα, εκ των οποίων τα είκοσι εννέα παρουσίασαν εκδηλώσεις από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ, εγκεφαλίτιδα ή/και μηνιγγίτιδα ή/και οξεία χαλαρή παράλυση) και τέσσερα κρούσματα είχαν ήπιες εκδηλώσεις/δεν είχαν εκδηλώσεις από το ΚΝΣ. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας διαγνώστηκαν/δηλώθηκαν δεκαεπτά 17 νέα εγχώρια κρούσματα. Έχει καταγραφεί, επίσης, ένα εισαγόμενο κρούσμα της λοίμωξης σε ασθενή που εκτέθηκε σε άλλη χώρα του εξωτερικού.

Έχουν καταγραφεί έξι θάνατοι σε ασθενείς με λοίμωξη από τον ιό και με εκδηλώσεις από το ΚΝΣ, ηλικίας άνω των 73 ετών (διάμεση ηλικία θανόντων = 83 έτη, εύρος 74 – 92 έτη).

Ιός Δυτικού Νείλου: Τι είναι, ποια είναι τα συμπτώματα και πόσο διαρκούν

Η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου (West Nile virus) είναι νόσημα που μεταδίδεται κυρίως από τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού και προσβάλλει ζώα (π.χ. πτηνά, άλογα) και τον άνθρωπο.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται από: 

• Μολυσμένα κουνούπια: Ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού του Δυτικού Νείλου είναι με το τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού (συνήθως του κοινού κουνουπιού).

Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά. Τα κουνούπια μολύνονται όταν τρέφονται από μολυσμένα πτηνά. Αν και μπορεί να μολυνθούν από τον ιό πολλά γένη και είδη κουνουπιών, τα κουνούπια του γένους Culex («κοινά» κουνούπια) φαίνεται να είναι οι πιο σημαντικοί διαβιβαστές για τη διατήρηση και μετάδοση του ιού στη φύση και τη μετάδοσή του σε ανθρώπους.

Οι άνθρωποι και άλλα θηλαστικά (π.χ. άλογα) θεωρούνται αδιέξοδοι ξενιστές, καθώς ο τίτλος του ιού στο αίμα τους, κατά τη διάρκεια της ιαιμίας, είναι χαμηλός και δεν επαρκεί για την περαιτέρω μόλυνση των κουνουπιών.

• Μεταγγίσεις, μεταμοσχεύσεις. Σε πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση οργάνου, μετάγγιση αίματος και σπάνια από την μητέρα στο έμβρυο (συγγενής λοίμωξη).
• Ο ιός δεν μεταδίδεται άμεσα από άτομο σε άτομο μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.

Το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στους 100 ασθενείς (<1%) εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο.

• Ασυμπτωματική λοίμωξη: Το 80% των ατόμων που μολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα.
• Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που μολύνονται με τον ιό αναπτύσσουν την ήπια μορφή της νόσου, που μπορεί να εκδηλωθεί συμπτώματα όπως πυρετό, πονοκέφαλο, γενικευμένη αδυναμία/καταβολή, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις (εικόνα γριπώδους συνδρομής), ενώ επίσης μπορεί να παρουσιασθούν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (ναυτία, έμετοι, διάρροιες, ανορεξία, κοιλιακός πόνος), δερματικά εξανθήματα και διόγκωση των λεμφαδένων.
• Σοβαρή μορφή νόσου: Λιγότερα από 1 στα 100 άτομα που μολύνονται (κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας) αναπτύσσουν τη σοβαρή μορφή της νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή οξεία χαλαρή παράλυση). Τα συμπτώματα της σοβαρής μορφής μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, δυσκαμψία αυχένα, διαταραχές επιπέδου συνείδησης και συμπεριφοράς (απάθεια, λήθαργο, αποπροσανατολισμό, σύγχυση, κώμα), νευρολογικά συμπτώματα (αστάθεια, διαταραχές βάδισης και κινητικότητας, τρέμουλο, σπασμούς, παραλύσεις), σοβαρή μυϊκή αδυναμία, διαταραχές όρασης.

Μετά το τσίμπημα του μολυσμένου κουνουπιού μεσολαβούν συνήθως 2 έως 14 ημέρες μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Στην ήπια μορφή της νόσου, τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε 3 έως 6 ημέρες (λιγότερο από μία εβδομάδα), χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα, αν και ορισμένα συμπτώματα (π.χ. υπερβολική κόπωση, κεφαλαλγία, μυαλγίες, διαταραχές συγκέντρωσης) μπορεί ενίοτε να παραμείνουν για εβδομάδες ή μήνες.

Στη σοβαρή μορφή της νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύμπτωμα (εγκεφαλίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση), τα συμπτώματα της οξείας φάσης μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες, ενώ μετά μπορεί να παραμείνουν μακροχρόνια υπολειπόμενα νευρολογικά ελλείμματα ή διαταραχές (π.χ. παραλύσεις, διαταραχές κινητικότητας, κεφαλαλγία, χρόνια κόπωση).

Ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο

Σοβαρή νόσος μπορεί να συμβεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, ωστόσο η μεγάλη ηλικία (>50 ετών) είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για σοβαρή νόσο και θανατηφόρο κατάληξη. Επίσης, οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά σε άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα περνούν μόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά που χρειάζεται να νοσηλευθούν χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας για μηχανική αναπνευστική υποστήριξη κλπ).