Κεφαλαία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Σημαντικός μοχλός ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις
Σημαντικό μοχλό ανάπτυξης αποτελεί για τις επιχειρήσεις η αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Ιδίως για τις μικρές και μεσαίες εταιρείες (ΜμΕ), η ώθηση στη ρευστότητα μέσω των κονδυλίων του ΤΑΑ είναι ιδιαίτερα σημαντική, εάν ληφθεί υπόψη ότι από τον Αύγουστο του 2021, οπότε η Ελλάδα έλαβε την πρώτη δόση, μέχρι σήμερα, έχουν εισρεύσει στην ελληνική οικονομία περισσότερα από 11 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης του Υπουργείου Οικονομικών.
Στοιχεία για τις επενδύσεις στην Ελλάδα
Όπως φανερώνει έρευνα της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, οι μισές από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που σχεδιάζουν επενδύσεις και αντιστοιχούν στο 60% του συνόλου, διεκδικούν ή αξιοποιούν ήδη πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Υπολογίζεται, βάσει στοιχείων για το πρώτο εξάμηνο του 2023, ότι το 11% των ΜμΕ –από 1% στην αρχή του προγράμματος– έχει κάνει αίτηση στο ΤΑΑ, γεγονός που σε συνδυασμό με την υποχώρηση του πληθωρισμού εκτιμάται ότι θα ενεργοποιήσει ακόμη περισσότερες επενδύσεις. Μάλιστα, παρά την πολυπλοκότητα των μηχανισμών του Ταμείου, οι επενδύσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προχωρούν με γοργούς ρυθμούς. Σύμφωνα με την ανάλυση της ΕΤΕ, το 6% των ΜμΕ που αξιοποιεί τους πόρους του Ταμείου για επενδύσεις, διαθέτει στο στάδιο της υλοποίησης τα επενδυτικά projects του. Επίσης, ένα επιπλέον ποσοστό 7% έχει επενδυτικά σχέδια σε προχωρημένο στάδιο, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι τα αντίστοιχα ποσοστά για εταιρείες που επενδύουν, εκτός Ταμείου, βρίσκονται σε παρόμοια επίπεδα, της τάξης του 8%.
Την ίδια στιγμή, εκτός από την κινητικότητα που σχετίζεται με το Ταμείο Ανάκαμψης, η τρέχουσα συγκυρία χαρακτηρίζεται από μια ευρύτερη προσφορά επενδυτικών εργαλείων που σχετίζονται με τον ανασχεδιασμό των προγραμμάτων ΕΣΠΑ και του Αναπτυξιακού Νόμου.
Βέβαια, το στοίχημα της επιτάχυνσης των ΜμΕ για την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης παραμένει, καθώς το 50% των δανειακών κεφαλαίων έχει ήδη ή ετοιμάζεται να διατεθεί. Θετικά αξιολογείται το γεγονός ότι μόλις το 40% των εν λόγω σχεδίων αφορούν επενδύσεις μεγάλων επιχειρήσεων.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι η υλοποίηση του σχεδίου «Ελλάδα 2.0» αναμένεται να έχει έμμεση θετική επίδραση στον τομέα των ΜμΕ μέσω των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων σε υποδομές. Συγκεκριμένα, σχεδόν το 70% των ΜμΕ δηλώνουν ότι αναγνωρίζουν σημαντικά οφέλη από την επερχόμενη αναβάθμιση υποδομών. Υπό αυτό το πρίσμα, ως εξαιρετικά κρίσιμη και θετική κρίνεται η υψηλή ταχύτητα απορρόφησης των συνολικών προς διάθεση πόρων στην Ελλάδα (36,4% έναντι 30,6% κατά μέσο όρο στην Ευρώπη), η οποία είναι τρίτη στη σχετική ευρωπαϊκή κατάταξη.
Ποιοι τομείς εμφανίζουν τη μεγαλύτερη κινητικότητα στις επενδύσεις;
Βιομηχανία και κατασκευές δείχνουν να έχουν κινητοποιηθεί σε μεγαλύτερο βαθμό για να λάβουν κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης τη στιγμή που ο κλάδος των υπηρεσιών παρουσιάζει στασιμότητα και το εμπόριο δείχνει μικρότερη δυναμική. Παράλληλα διαφοροποιήσεις παρουσιάζει, ανά κλάδο, η ωφέλεια που αναμένουν οι επιχειρήσεις από τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις στη χώρα. Για παράδειγμα, στη βιομηχανία το 1/3 των παικτών δηλώνει πως ωφελείται σε μεγάλο βαθμό από τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις στη χώρα, με ένα επιπλέον 44% να αναμένει μέτρια ωφέλεια. Επίσης, οι μισές κατασκευαστικές δηλώνουν ότι ωφελούνται από τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις υποδομών στη χώρα, γεγονός που φανερώνει εν μέρει και την άμεση επίδραση που η υλοποίηση των επενδύσεων σε υποδομές θα έχει στον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων του κλάδου.
13°
