Μια υπέροχη ανάρτηση της Μαίρης Αποστολίδη για το μαγικό ταξίδι των λέξεων και τον δημοσιογράφο Πέτρο Χάρη.
«Λεγόταν Πέτρος Χάρης, ήταν δημοσιογράφος, και πρίν περίπου ογδόντα χρόνια ξεκινούσε ένα δημοσιογραφικό παιχνίδι, δημοσιεύοντας τις απόψεις των σπουδαιότερων λογοτεχνών, δημοσιογράφων αλλά και πολιτικών της εποχής. Μιάς εποχής κατά την οποία κυρίως ο κόσμος των Τεχνών και των Γραμμάτων ερωτοτροπούσε με τη γλώσσα μας, επηρεασμένος από την εθνική πολιτική και τον αστικό εκσυγχρονισμό της σχολικής γνώσης που διαμόρφωνε την ελληνική γλώσσα.
Νομοσχέδια και γλωσσο-εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις από το 1913 και εντεύθεν, καθώς και το νεοφιλελληνικό γλωσσικό κίνημα που αναπτύχθηκε στο εξωτερικό, - κυρίως στη Γαλλία με αιχμή την ίδρυση του Ινστιτούτου της Σορβόνης από τον Hubert Pernot, έδιναν νέες διαστάσεις στην ευρεία κατανόηση και διάδοση του ελληνικού πνεύματος τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη.
Την ώρα που το παιχνίδι αυτό παιζόταν στον Τύπο της Γαλλίας, στην Ελλάδα ο Πέτρος Χάρης, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι στον τόπο μας ακόμη και η καθημερινή γλώσσα χώριζε τους ανθρώπους σε στρατόπεδα, καλούσε τους διανοούμενους να απαντήσουν.
- Ποία είναι η ωραιοτέρα λέξις της ελληνικής γλώσσης;
Έτσι, ο Κωστής Παλαμάς απάντησε ότι η ωραιότερη λέξη είναι ο "δημοτικισμός." Ο Γρηγόρης Ξενόπουλος έβρισκε γοητεία στη λέξη "αισιοδοξία." Ο Σπύρος Μελάς χωρίς δισταγμό έβρισκε πιό ελκυστική την λέξη "ελευθερία" και ο στιλίστας Ζαχαρίας Παπαντωνίου εξήρε την ομορφιά της λέξης "μοναξιά."
Ο ζωγράφος και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Ουμβέρτος Αργυρός επέλεγε τη λέξη "χάρμα" διότι, - όπως υποστήριζε, δεν υπάρχει σε καμμία άλλη γλώσσα και στα πέντε γράμματά της κλείνει ό,τι χίλιες άλλες λέξεις μαζί.
Ο Σωτήρης Σκίπης ανέσυρε τη λέξη "απέθαντος" από τα βυζαντινά κείμενα, διαχωρίζοντάς την από τη λέξη "αθάνατος," και ο Παντελής Χόρν δήλωσε παντοτινή προτίμηση στη λέξη "νειάτα."
Ο Αθηναιογράφος Δημήτριος Καμπούρογλους, παρά τα χρόνια του, προτιμούσε τη λέξη "ιμερτή," - δηλαδή την αγαπητή, την ποθητή.
Ο θεατράνθρωπος Νικόλαος Λάσκαρις τη "ζάχαρη," ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος τη λέξη "χίμαιρα," ο ζωγράφος Παύλος Μαθιόπουλος το "φως" και ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος τη λέξη "ουσία."
Ο Παύλος Νιρβάνας, - προφανώς επηρεασμένος από τον τόπο του την Σκόπελο, αγαπούσε τη λέξη "θάλασσα."
Οι ζωγράφοι, όπως ο Δημήτριος Γερανιώτης ξεχώρισε την "αρμονία," ενώ ο Κωνσταντίνος Παρθένης την "καλημέρα" και ο Δημήτριος Μπισκίνης το "όνειρο."
Ως προς τις γυναίκες που κυριαρχούσαν στην πνευματική ζωή η λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη ήθελε "πίστη," ενώ η ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη, η οποία έμελλε να δολοφονηθεί άδικα στα Δεκεμβριανά του 1944, δήλωνε πως "η λέξις που περικλείει τα περισσότερα πράγματα, τα πάντα θα έλεγα, είναι η λέξις ΖΩΗ!"
Η συγγραφέας Άννα Κατσίγρα προτίμησε την λέξη "χαρά" και η καθηγήτρια του Ελληνικού Ωδείου Αύρα Θεοδωροπούλου αναζητούσε την "καλοσύνη."
Ενδιαφέρουσες όμως ήταν και οι απαντήσεις των πολιτικών του 1933.
Ο στρατιωτικός και Πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς προτιμούσε το "εμπρός" και ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου τη λέξη "μάννα."
Ο πρόεδρος της Βουλής Θεμιστοκλής Σοφούλης τη λέξη "φιλότιμο" διότι εκφράζει έναν ολόκληρο ηθικό κόσμο και δεν υπάρχει σε άλλη γλώσσα του κόσμου. Ο αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος Ιωάννης Σοφιανόπουλος πρότασσε την "ανατολή" και ο ιδρυτής του ίδιου κόμματος Αλέξανδρος Μυλωνάς τη λέξη "πόνος."
Συνοψίζοντας, - αισιοδοξία, ελευθερία, μοναξιά, νειάτα, ιμερτή, θάλασσα, αρμονία, καλημέρα, όνειρο, πίστη και ζωή είναι λέξεις με τις οποίες πορευόταν η Ελλάδα πριν από ογδόντα χρόνια.
Ατένιζε την έξοδο από την οικονομική κρίση, έπαιζε με την ζωντανή ελληνική γλώσσα και επέτρεπε στην παγκόσμια κοινότητα να βαφτίζεται στα νάματά της.
Ήταν όμορφη η ιδέα του Πέτρου Χάρη να ξεκινήσει αυτό το παιχνίδι. Θα σκεφτώ κι εγώ ποιά λέξη αγαπώ περισσότερο και θα σας γράψω το γιατί. [?]».
16°
