Ιστορίες χρήσης και απεξάρτησης από την ανοικτή θεραπευτική κοινότητα ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ.
Δέκα χρόνια ηρωίνη, έντεκα μήνες Κορυδαλλός, φίλοι που έφυγαν, σχέσεις που χάλασαν, πάτος. 30 χρόνων σήμερα, ο Γιώργος Μιχαλόπουλος έχει να κάνει χρήση σχεδόν δυο χρόνια, όσο διάστημα παρακολουθεί την ανοικτή θεραπευτική κοινότητα του ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ, και θυμάται ιστορίες από ένα ταξίδι που γι’ αυτόν είχε καλό τέλος.
«Αρχίζεις σιγά σιγά. Μια φορά το μήνα, μετά μια φορά την εβδομάδα, κάθε τρεις μέρες, μετά κάθε δύο, μέχρι που φτάνει ένα πρωί που ξυπνάς και δεν έχεις να “πιεις” και τρελαίνεσαι. Μόνο στην αρχή την ακούς, μαστουρώνεις, σου αρέσει. Μετά είναι το φάρμακό σου». Πώς είναι τα στερητικά; «Πάντως δεν είναι σαν την τηλεόραση που βλέπεις κάτι ανθρώπους να χτυπιούνται σα να είναι δαιμονισμένοι και τους δένουνε σε κάτι κρεβάτια και τέτοια. Είναι κάτι σαν δυνατή γρίπη. Αισθάνεσαι κατάθλιψη, πονάνε τα κόκαλά σου και κρυώνεις, ακόμα και 40 βαθμούς να έχει έξω. Γι’ αυτό θα δεις χρήστες να φοράνε μακρυμάνικα καλοκαιριάτικα. Εγώ δούλευα κιόλας, καλουπατζής στην οικοδομή, με τον πατέρα μου». Καλά, πώς γίνεται να πίνεις και να δουλεύεις; «Γίνεται, αλλά μόνο αν έχεις να “πιεις”, γιατί αν δεν έχεις δεν πας πουθενά. Πίνεις ίσα ίσα για να ψευτοδουλέψεις, άσε τα ψέματα που σκαρφίζεσαι κάθε τόσο για να μην πας στη δουλειά». Και πώς ξεκινάς; Όπως το τσιγάρο στο γυμνάσιο ή στο λύκειο, που σου δίνει λίγο «μαγκιά», λίγο «ενηλικίωση», σε βάζει στην παρέα; Εδώ απαντάει η Μάρθα Φωστέρη, ψυχοθεραπεύτρια και επόπτρια του ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ: «Αυτή είναι η επιφάνεια, η πρώτη ανάγνωση των πραγμάτων. Στην κοινότητα αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν και άλλοι λόγοι που πολλές φορές προϋπήρχαν της συνάντησης με τα ναρκωτικά. Για παράδειγμα, κάποιος που δυσκολευόταν στο σχολικό περιβάλλον να ενταχθεί στην παρέα, όντας εσωστρεφής και απομονωμένος, βρίσκοντας την ουσία, βοηθήθηκε να γίνει πιο κοινωνικός» λέει.
Στο πρόγραμμα
Το ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ, ένα από τα πολλά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, απευθύνεται σε ενήλικους χρήστες, όχι κοινωνικά περιθωριοποιημένους, που έχουν ένα σπίτι να μείνουν, οικογένεια, κάποιο πρόσωπο να τους στηρίζει – αν δεν πρόκειται για γονιό αναφέρεται και ως «ο σημαντικός άλλος». «Το ΚΕΘΕΑ το γνώρισα στη φυλακή, από το πρόγραμμα ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ, αν και συνέχισα να κάνω χρήση και στη φυλακή. Βγαίνοντας πήγα στο πρόγραμμα ΔΙΑΒΑΣΗ, όπου βρίσκομαι και σήμερα, στο στάδιο της επανένταξης» λέει ο Γιώργος. Το ανοικτό πρόγραμμα ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ διαρκεί δύο χρόνια. Το πρώτο βήμα είναι η επίσκεψη στο Συμβουλευτικό Κέντρο (Φυλής 217, 210 8626.761). Εκεί ο χρήστης θα ενημερωθεί για τη συνέχεια του προγράμματος και θα συναντήσει ανθρώπους που ακολούθησαν τα ίδια βήματα και απεξαρτήθηκαν. Κατόπιν θα ενταχθεί στη δεύτερη φάση της ανοικτής θεραπευτικής κοινότητας (Σταυροπούλου 29, 210 8640.943). Το πρόγραμμα ξεκινάει καθημερινά στις 9 και τελειώνει στις 5. Σε αυτές τις ώρες θα συναντά ειδικευμένους ψυχολόγους και θα συμμετέχει σε ομάδες αυτοβοήθειας, θα είναι ενταγμένος σε δημιουργική ομάδα που θα επιλέξει (θέατρο, μουσική, εικαστικά κ.λπ.), και θα παρακολουθεί ένα από τα εργαστήρια επαγγελματικής κατάρτισης (φωτογραφία, κεραμική, μαγειρική, γραφιστική κ.λπ.) που συνδέεται με τα ενδιαφέροντά του, τη μέχρι τώρα εκπαιδευτική και επαγγελματική του πορεία και την προοπτική της νέας του ζωής. «Δεν πρόκειται για μια απλή εργασιοθεραπεία» λέει η Μάρθα Φωστέρη. «Στόχος μας είναι η επανένταξη, η οποία δεν είναι δυνατή χωρίς την επαγγελματική αποκατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό η ΔΙΑΒΑΣΗ αναπτύσσει συνεργασίες με σχολές όπως η ΒΑΚΑΛΟ και το ΙΕΚ ΑΚΜΗ, και υποστηρίζει τους πρώην εξαρτημένους, με τη χορήγηση υποτροφιών. Παράλληλα, λειτουργεί το Club Εργασίας που βοηθά στο να βρει κάποιος δουλειά αλλά και να ευαισθητοποιήσει φορείς και εργοδότες για την ισότιμη ένταξη των πρώην εξαρτημένων στην αγορά εργασίας».
Η δεύτερη φάση του προγράμματος διαρκεί 9 μήνες με ένα χρόνο και η τρίτη και τελευταία φάση, επίσης ετήσια, αφορά στην επανένταξη. Εδώ οι συμμετέχοντες συναντιούνται στο πρόγραμμα μία φορά την εβδομάδα και στρέφουν την προσοχή τους κυρίως στην επαγγελματική αποκατάσταση και στην αυτονόμησή τους. Τα απογεύματα, μετά τις 5, λειτουργεί το βραδινό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ που απευθύνεται σε εργαζόμενους χρήστες ή φοιτητές, άνω των 21 ετών. Το πρόγραμμα αυτό δίνει τη δυνατότητα απεξάρτησης χωρίς να χρειαστεί να εγκαταλείψουν οι εξαρτημένοι τον εργασιακό ή εκπαιδευτικό τους χώρο.
Στα τελειώματα της τρίτη φάσης βρίσκεται και ο Αριστοτέλης Παπαθανασίου, 27 χρόνων, βοηθός μαρμαρογλύπτη. «Εφτά χρόνια ήμουνα στη χρήση». Σύριγγα; «Όχι, καπνιστή και με τη μύτη, 2 με 3 γραμμάρια την ημέρα». (Σήμερα το γραμμάριο πωλείται προς 25-30 ευρώ.) Πώς αποφάσισες να κόψεις; «Έρχεται μια μέρα που κάνεις απολογισμό. Τσακώνεσαι κάθε μέρα με την οικογένειά σου, παλιοί σου φίλοι έχουνε απομακρυνθεί από σένα ή εσύ έχεις απομακρυνθεί από αυτούς, τα έχεις χαλάσει με τη φίλη σου, σε έχουνε διώξει από τη δουλειά… Και ο πάτος βέβαια πολλές φορές μπορεί να είναι πολύ μεγάλος και λες μήπως μπορώ να κόψω; Προσπάθησα δυο τρεις φορές μόνος, πήγα μια φορά και σε έναν ιδιωτικό γιατρό. Τελικά αποφάσισα να παρακολουθήσω το πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ και τώρα είμαι καλά». Δεν σου έρχεται καμιά φορά να πιεις; «Μου έρχεται αλλά αυτό δεν είναι πάντα κακό. Η επιθυμία δεν θα έρθει τυχαία, θα είναι σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Λειτουργεί σαν καμπανάκι».
Στήριξη στην οικογένεια
Παράλληλα με τα δύο προγράμματα του ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ (πρωινό και απογευματινό), λειτουργεί και το εξίσου σημαντικό Κέντρο Οικογενειακής Υποστήριξης (3ης Σεπτεμβρίου 176, 2108655.813). Η κ. Φωστέρη λέει ότι για τους γονείς το πιο δύσκολο είναι ο στιγματισμός. «Αυτός είναι και ο λόγος που αργούν να ζητήσουν βοήθεια. Αισθάνονται αποτυχημένοι και ψάχνουν κρυφές λύσεις, όπως για παράδειγμα να πάνε σε έναν ιδιώτη γιατρό, για να μη μάθει τίποτα ο κόσμος. Μέσα από τις ομάδες αυτοβοήθειας στις οποίες συμμετέχουν, αντιλαμβάνονται το πρόβλημα της εξάρτησης, αποδέχονται τις δυσκολίες και νιώθουν πιο δυνατοί».
Το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων λειτουργεί από το 1983 με την ίδρυση της ΙΘΑΚΗΣ, της πρώτης ελληνικής θεραπευτικής κοινότητας, εξυπηρετώντας ετησίως πάνω από 3.000 χρήστες ουσιών και πάνω από 6.000 μέλη οικογενειών, σε ένα δίκτυο που αποτελείται από περισσότερες από 90 μονάδες σε όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν προγράμματα ανοιχτά, κλειστά, για αλκοόλ, ανηλίκων και ενηλίκων, για φυλακισμένους, μετανάστες, μητέρες κ.λπ. Το ΚΕΘΕΑ ΔΙΑΒΑΣΗ λειτουργεί από το 1990 και το πρόγραμμα για εργαζόμενους και φοιτητές από το 1996. Στατιστικά, όσοι ολοκληρώνουν το διετές πρόγραμμα κατά 68% δεν θα επιστρέψουν στη χρήση. Το 1145 είναι η τηλεφωνική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης. Περισσότερες πληροφορίες στοkethea.gr
15°
