Ιαπωνία: Σημαίνει η προειδοποίηση του «μεγασεισμού» ότι πλησιάζει το μεγάλο χτύπημα;
Μετά τον σεισμό των 7,6 Ρίχτερ που έπληξε τη βορειοανατολική Ιαπωνία τη Δευτέρα (8.12), οι αρχές προειδοποίησαν ξανά για την πιθανότητα ενός μελλοντικού μεγασεισμού.
Αυτό σημαίνει ότι στην Ιαπωνία επανέρχεται η συζήτηση για το λεγόμενο “μεγάλο χτύπημα” - έναν σεισμό που συμβαίνει μία φορά κάθε εκατό χρόνια.
Τον Σεπτέμβριο, η αρμόδια επιτροπή σεισμικών ερευνών της Ιαπωνίας ανακοίνωσε ότι υπήρχε πιθανότητα 60–90% να σημειωθεί ένας μεγασεισμός στην Τάφρο Νανκάι — μια ζώνη σεισμικής δραστηριότητας που εκτείνεται κατά μήκος της ακτής του Ειρηνικού — μέσα στα επόμενα 30 χρόνια.
Τον Απρίλιο, οι αρχές είχαν προειδοποιήσει ότι ένας τέτοιος σεισμός θα μπορούσε να προκαλέσει τσουνάμι άνω των 20 μέτρων, το οποίο θα έπληττε τμήματα του Τόκιο και άλλων ιαπωνικών περιφερειών. Είχαν προβλέψει περίπου 300.000 θανάτους και οικονομικές ζημιές ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Τι περιείχε η τελευταία προειδοποίηση;
Οι αρχές κάλεσαν τους κατοίκους σε επτά νομαρχίες — από το Χοκάιντο στον βορρά μέχρι τη Τσίμπα στο κεντρικό τμήμα της χώρας — να παραμείνουν σε αυξημένη επιφυλακή για έναν πιθανό μεγασεισμό.
Οι αρχές κάλεσαν επίσης τους πολίτες να ελέγξουν τις οδούς εκκένωσης, να ασφαλίσουν τα έπιπλα και να προετοιμάσουν κιτ έκτακτης ανάγκης με τρόφιμα, νερό και φορητές τουαλέτες.
Ωστόσο, δεν εκδόθηκε εντολή εκκένωσης.
Ο επικεφαλής της υπηρεσίας διαχείρισης φυσικών καταστροφών δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι τα παγκόσμια σεισμικά δεδομένα δείχνουν μια πιθανότητα — αλλά όχι πρόβλεψη — για ισχυρότερο σεισμό στο άμεσο μέλλον.
Η Ιαπωνία είναι μια χώρα συνηθισμένη στους σεισμούς. Βρίσκεται στον λεγόμενο «Δακτύλιο της Φωτιάς» και βιώνει περίπου 1.500 σεισμούς τον χρόνο.
Οι περισσότεροι προκαλούν ελάχιστες ζημιές, αλλά κάποιοι — όπως ο σεισμός των 9,0 Ρίχτερ το 2011, που προκάλεσε τσουνάμι και σκότωσε πάνω από 18.000 ανθρώπους — έχουν καταστροφικές συνέπειες.
Όμως ο σεισμός που φοβούνται οι αρχές ότι μπορεί να πλήξει τη νοτιότερη και πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή, θα μπορούσε — στο χειρότερο δυνατό σενάριο — να είναι ακόμη πιο φονικός.
Οι σεισμοί κατά μήκος της Τάφρου Νανκάι έχουν προκαλέσει χιλιάδες θύματα στο παρελθόν.
Το 1707, μια ρήξη κατά μήκος όλου του μήκους της (600 χλμ.) προκάλεσε τον δεύτερο μεγαλύτερο σεισμό στην ιαπωνική ιστορία, ο οποίος ακολουθήθηκε από την έκρηξη του όρους Φούτζι.
Πρόκειται για τους λεγόμενους «μεγα-οριζόντιους» σεισμούς (megathrust), οι οποίοι τείνουν να συμβαίνουν περίπου κάθε 100 χρόνια, συχνά σε ζεύγη: οι τελευταίοι συνέβησαν το 1944 και το 1946.
Για τους γεωλόγους Κάιλ Μπράντλεϊ και Τζούντιθ Χάμπαρντ, αυτό το αναμενόμενο γεγονός είναι «ο αρχικός ορισμός του ‘Μεγάλου Σεισμού’».
«Η ιστορία των μεγάλων σεισμών στην Τάφρο Νανκάι είναι τρομακτικά πειστική», έγραψαν στο ενημερωτικό δελτίο Earthquake Insights πέρυσι.
Όχι, σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Γκέλερ, ομότιμο καθηγητή σεισμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο.
Όταν οι αρχές εξέδωσαν ειδοποίηση για μεγασεισμό πέρυσι, μετά τον σεισμό των 7,1 Ρίχτερ στο νότιο τμήμα της χώρας, ο καθηγητής Γκέλερ είπε στο BBC ότι η προειδοποίηση είχε «σχεδόν καμία σχέση με την επιστήμη».
Η οδηγία «δεν ήταν χρήσιμη πληροφορία», σημείωσε.
Όπως υποστήριξε, ενώ είναι γνωστό ότι οι σεισμοί εμφανίζουν «συμπεριφορά συστάδων», «δεν είναι δυνατόν να γνωρίζει κανείς εκ των προτέρων αν ένας σεισμός είναι προσεισμός ή μετασεισμός».
Στην πραγματικότητα, μόνο περίπου 5% των σεισμών είναι προσεισμοί, όπως εξηγούν οι Μπράντλεϊ και Χάμπαρντ.
Ωστόσο, ο καταστροφικός σεισμός του 2011 είχε προηγηθεί από προσεισμό μεγέθους 7,2 — ο οποίος τότε είχε σε μεγάλο βαθμό αγνοηθεί.
Το προειδοποιητικό σύστημα δημιουργήθηκε μετά το 2011 για να αποτρέψει νέα καταστροφή τέτοιας κλίμακας. Τον Αύγουστο του 2024 χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τη Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ιαπωνίας (JMA).
Ωστόσο, η οδηγία που εκδόθηκε τότε προέτρεπε τον κόσμο να είναι προετοιμασμένος, όχι να εκκενώσει την περιοχή. Οι αρχές έσπευσαν να υποβαθμίσουν τον κίνδυνο ενός άμεσου μεγάλου σεισμού.
«Η πιθανότητα ενός νέου μεγάλου σεισμού είναι μεγαλύτερη από το συνηθισμένο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ένας μεγάλος σεισμός θα συμβεί σίγουρα», ανέφερε τότε η JMA.
12°
