Κοσμος

Οι αντιφάσεις της αριστεράς: Αντιιμπεριαλισμός και ανθρώπινα δικαιώματα

Παλαιστίνη, Ιράν, Ρωσία: Γιατί η Αριστερά λατρεύει τα απολυταρχικά καθεστώτα που μισούν τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα;

Οι αντιφάσεις της αριστεράς: Αντιιμπεριαλισμός και ανθρώπινα δικαιώματα
Η εικόνα είναι φτιαγμένη με το πρόγραμμα Sora.

Όψεις της πόλης, αναμνήσεις, πράγματα που συνέβησαν παλιά, και πράγματα που συμβαίνουν σήμερα γύρω μας. Ημερολογιακές καταχωρίσεις για κάθε χρήση

Το Ημερολόγιο σήμερα είναι μονοθεματικό. Μιλάμε για τις αντιφάσεις της Αριστεράς: Αντιιμπεριαλισμός και Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Εισαγωγικά 

Η προφανής παρατήρηση ότι η Αριστερά, που ιστορικά και ιδεολογικά υποστηρίζει σθεναρά τα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, τρέφει μεγάλη συμπάθεια σε οντότητες όπως η Ρωσία, οι Παλαιστίνιοι της Χαμάς ή το καθεστώς του Ιράν, που συχνά επικρίνονται για την εχθρική τους στάση απέναντι σε αυτά τα δικαιώματα, αναδεικνύει μια βαθιά και πολύπλοκη αντίφαση. Αντιλαμβάνομαι το θέμα υπό το πρίσμα της λογικής, «Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου». Αυτή είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από τέτοιου είδους συμμαχίες, και αυτός είναι ο λόγος που η Αριστερά θέτει σε δεύτερη μοίρα τη συνεπή εφαρμογή των αρχών της για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Όλα αυτά είναι πολύ παλιά και βασικά πράγματα, και ξεκινούν ήδη από τους κλασικούς του μαρξισμού και τη γέννηση της Αριστεράς ως διακριτής πολιτικής δύναμης, αλλά και σαν έναν τρόπο, ένα μοντέλο, να βλέπει κανείς τα πράγματα

Οι ιδεολογικές αρχές της Αριστεράς έχουν στον πυρήνα τους τον αντι-ιμπεριαλισμό —μια δομική αντίθεση στον ιμπεριαλισμό της Δύσης— και μία γενική κριτική στον (δυτικό) καπιταλισμό και τις παγκοσμιοποιημένες δομές εξουσίας. Όλα αυτά είναι πολύ παλιά και βασικά πράγματα, και ξεκινούν ήδη από τους κλασικούς του μαρξισμού και τη γέννηση της Αριστεράς ως διακριτής πολιτικής δύναμης, αλλά και σαν έναν τρόπο, ένα μοντέλο, να βλέπει κανείς τα πράγματα.

Η θεμελιώδης θεωρία του Λένιν, όπως διατυπώνεται στο έργο που διαβάσαμε όλοι σαν έφηβοι, «Ο Ιμπεριαλισμός, Ανώτατο Στάδιο του Καπιταλισμού», είναι ιδιαίτερα ξεκάθαρη: ο ιμπεριαλισμός είναι το μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού, το ανώτατο και τελευταίο του στάδιο πριν τη μετάβαση στον σοσιαλισμό — εντέλει, κάτι αναπόφευκτο. Η υψηλή συγκέντρωση της παραγωγής και του κεφαλαίου οδηγεί σε μονοπώλια, η συγχώνευση του τραπεζικού με το βιομηχανικό κεφάλαιο δημιουργεί οικονομικές ολιγαρχίες, και ο σχηματισμός διεθνών μονοπωλιακών καπιταλιστικών ενώσεων μοιράζει τον κόσμο ανάμεσα στις μεγαλύτερες καπιταλιστικές δυνάμεις.

Τι γίνεται όμως όταν η εφαρμογή αυτής της αρχής εξυπηρετεί καθεστώτα που —ενώ ισχυρίζονται ότι αντιστέκονται στον δυτικό ιμπεριαλισμό— καταπιέζουν τους δικούς τους πληθυσμούς;… Εκεί, η απάντηση είναι ένα ανασήκωμα των ώμων.

Έτσι, μια υγιής Αριστερά ασκεί συνολική κριτική στον καπιταλισμό και τον δυτικό φιλελευθερισμό (πόσο δε μάλλον στον σύγχρονο νεοφιλελευθερισμό), θεωρώντας τους εγγενώς συνδεδεμένους με συστημική καταπίεση, παγκόσμιες ανισορροπίες ισχύος, «ατομικιστική υποκειμενικότητα» και άλλα τρομερά, παρά τους φαιδρούς ισχυρισμούς των φιλελευθέρων δημοκρατών για δημοκρατία, ελευθερία και ισότητα, για καθολικότητα δικαιωμάτων κλπ. κλπ. Αν μη τι άλλο, οι έννοιες της ελευθερίας και της ισότητας συνοδεύτηκαν ιστορικά από την άνοδο των αποικιακών ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών που υπέταξαν το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Κάτι που, για την Αριστερά, συνεχίζει να συμβαίνει. Με δυο λόγια, ο δυτικός οικονομικός ιμπεριαλισμός συγκαλύπτεται, καμουφλάρεται, από τη ρητορική της φιλελεύθερης ελευθερίας. Στην ουσία, όμως, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Στόχος των νεοφιλελεύθερων είναι η δημιουργία νέων καταναλωτών.

Ταυτόχρονα, ισχυρίζονται, ο δυτικός λόγος μετά την 11η Σεπτεμβρίου χρησιμοποίησε την αφήγηση της «διάσωσης της μουσουλμάνας γυναίκας», ένα φτηνό πρόσχημα για να δικαιολογήσει στρατιωτικές επεμβάσεις, προσφέροντας στα πλήθη μία στρεβλή εικόνα του Ισλάμ, ως κατιτί δήθεν βάρβαρου και καταπιεστικού. Το έκανε, δε, αυτό μόνο και μόνο για να συγκαλύψει τα ιμπεριαλιστικά σχέδια της Δύσης, και να τσακίσει την αυτοδιάθεση των λαών.

Η αρχή της αυτοδιάθεσης είναι κεντρικό στοιχείο της αντιιμπεριαλιστικής σκέψης. Υποστηρίζει το δικαίωμα των εθνών να καθορίζουν το δικό τους πολιτικό καθεστώς και να επιδιώκουν τη δική τους οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Τι γίνεται όμως όταν η εφαρμογή αυτής της αρχής εξυπηρετεί καθεστώτα που —ενώ ισχυρίζονται ότι αντιστέκονται στον δυτικό ιμπεριαλισμό— καταπιέζουν τους δικούς τους πληθυσμούς;… Εκεί, η απάντηση είναι ένα ανασήκωμα των ώμων.

Παλαιστίνη

Η υποστήριξη της Αριστεράς στην παλαιστινιακή υπόθεση είναι μάλλον το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της αντιφατικής πολυπλοκότητας των αρχών της.

Με δυο λόγια: αν δεν δήλωνες πίστη στην παλαιστινιακή υπόθεση, σου απαγορευόταν να δηλώνεις αριστερός

Η αλήθεια είναι πως η Αριστερά (το δημοκρατικό, έστω, κομμάτι της) στήριζε το Ισραήλ μέχρι το 1967. Αυτό που άλλαξε άρδην τη στάση της ήταν ο Πόλεμος των Έξι Ημερών το 1967, όταν η Αίγυπτος έκλεισε τα στρατηγικής σημασίας Στενά του Τιράν, τη μόνη πρόσβαση του Ισραήλ από τον Κόλπο της Άκαμπα στην Ερυθρά Θάλασσα, και άρχισε να συγκεντρώνει στρατεύματα στα σύνορα με το Ισραήλ, σε συμμαχία με τη Συρία και την Ιορδανία, οπότε και το Ισραήλ, θεωρώντας αυτές τις κινήσεις ως άμεση απειλή για την ύπαρξή του, προχώρησε σε προληπτική αιφνιδιαστική και συντριπτική επίθεση. Αμέσως, το Ισραήλ άρχισε να θεωρείται σαν μία περιφερειακή ηγεμονία — και ακόμη χειρότερα: σαν μια κατοχική δύναμη. Τα αριστερά, υπέρ τού αδυνάμου, αντανακλαστικά, πήραν το πάνω χέρι. Οι Παλαιστίνιοι θεωρήθηκαν αμέσως θύματα, και εν συνεχεία ακόμη και καθαρά τρομοκρατικές οργανώσεις προσέλκυσαν την αγάπη και τη στήριξη της Αριστεράς σε όλη την Ευρώπη. Η σοβιετική κομουνιστική προπαγάνδα διεθνοποίησε αμέσως τον παλαιστινιακό αγώνα, θέτοντάς τον υπό την αιγίδα τής ΕΣΣΔ και τοποθετώντας τον στην κορυφή των παγκόσμιων υποθέσεων της διεθνούς Αριστεράς. Με δυο λόγια: αν δεν δήλωνες πίστη στην παλαιστινιακή υπόθεση, σου απαγορευόταν να δηλώνεις αριστερός.

Δεν άλλαξαν και πολλά από τότε. Για την ακρίβεια, το αντίθετο συνέβη: το Ισραήλ γινόταν ολοένα και πιο «αντιπαθητικό» στην Αριστερά, η δε Παλαιστίνη παρέμεινε πάντα μια χώρα υπό κατοχή και με το δικαίωμα να χτυπά τον κατακτητή. Και τι γίνεται λοιπόν με τα γυναικεία και τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα, που είναι και το θέμα αυτού του σημειώματος; Λοιπόν, όλα αυτά είναι τεχνητά, παράλογα, και παρελκυστικά. Και εκτός συζητήσεως. Κρύβουν τη μεγάλη εικόνα, την καταπίεση ενός ολόκληρου έθνους. Πρώτα θα τσακίσουμε τον κοινό εχθρό, και μετά, αν χρειαστεί, αν τέλος πάντων υφίσταται πράγματι πρόβλημα —κάτι για το οποίο κανείς δεν είναι σίγουρος—, θα κάτσουμε να το συζητήσουμε. Οι Παλαιστίνιοι είναι καταρχήν θύματα του εβραϊκού (και αμερικανικού, και παγκόσμιου) ιμπεριαλισμού, και προέχει η απελευθέρωσή τους. (Αν αυτή η αφήγηση μας θυμίζει τον τρόπο που οι δυτικοί σταλινιστές δικαιολογούσαν τις σοβιετικές φρικαλεότητες, μάλλον δικαίως μάς τον θυμίζει. Άλλωστε, ακόμη και σήμερα βλέπουμε τα λένε και να γράφουν τα ίδια και μία σειρά από δυτικούς διανοουμένους. Κάποια πράγματα απλώς δεν αλλάζουν).

Στον αντίποδα, οποιεσδήποτε θετικές ενέργειες από το Ισραήλ, όπως η διοργάνωση των Pride στο Τελ Αβίβ, συχνά ερμηνεύονται ως «pinkwashing»

Επίσης, «Αν οι Παλαιστίνιοι διώκουν ή φυλακίζουν τους δικούς τους ΛΟΑΤΚΙ+ πολίτες, αυτό είναι δική τους υπόθεση. Ποιοι είμαστε εμείς για να κρίνουμε τα πολιτιστικά τους ήθη; Είμαστε ξένοι, και μιλάμε εκ του ασφαλούς». Η ίδια λαογραφική αντίληψη ισχύει και για τα γυναικεία πράγματα: «Ποιοι είμαστε εμείς που θα πούμε αν πρέπει ή δεν πρέπει να φοράει μαντίλα μία γυναίκα, αν θέλει ή δεν θέλει να παίρνει μέρος στη μία ή την άλλη άσκηση πολιτικής; Θα κάνουμε κουμάντο σε μια ξένη, κυρίαρχη —όσο τής το επιτρέπει το Ισραήλ— χώρα; Σε έναν άλλο πολιτισμό;»

Στον αντίποδα, οποιεσδήποτε θετικές ενέργειες από το Ισραήλ, όπως η διοργάνωση των Pride στο Τελ Αβίβ, συχνά ερμηνεύονται ως «pinkwashing» — τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο από μια κυνική προσπάθεια να αποκρύψει τον εγγενή ρατσισμό του.

Και, μιας και λέμε για «ροζ» και ρατσισμό, οι Παλαιστίνιοι θεωρούνται οι «μαύροι» της Μέσης Ανατολής, και ο αγώνας τους (from the river to the sea…) σαν μία αντιρατσιστική εξέγερση. Ουσιαστικά επιχειρείται, δεκαετίες τώρα, μια εξίσωση του Σιωνισμού με τον ρατσισμό. Μάλιστα, στις ΗΠΑ σέρνονται ακόμη και φήμες ότι ο ισραηλινός στρατός εκπαιδεύει την αμερικανική αστυνομία σε ρατσιστικές τακτικές καταστολής, καθιστώντας έτσι «τους Εβραίους» συνένοχους στο αμάρτημα καθοσιώσεως της Αμερικής: τη ρατσιστική καταπίεση.

Ως εκ τούτου, η βία των Παλαιστινίων είναι ΠΑΝΤΑ δικαιολογημένη, καθώς γίνεται στο όνομα της αντίστασης στην εξουσία. Ακόμη και η τρομοκρατία (και, εξ ορισμού, η τέτοιου είδους βία είναι τρομοκρατική) δεν νοείται ως τέτοια. Οι δε τρομοκράτες απαλλάσσονται από κάθε ηθική ευθύνη για τις πράξεις τους. Ήταν απλώς απελπισμένοι — τι να ’καναν; Εσείς τι θα κάνατε στη θέση τους;

Δεν είμαστε αντισημίτες, αντισιωνιστές είμαστε

Τέλος, η Αριστερά ρίχνει όλο της το βάρος σε μία διάκριση μεταξύ αντισιωνισμού —που τον θεωρεί νόμιμη κριτική των ενεργειών του Ισραήλ— και αντισημιτισμού — που τον ορίζει σαν μία γενική προκατάληψη κατά των Εβραίων. «Δεν είμαστε αντισημίτες, αντισιωνιστές είμαστε». Η παρατήρηση ότι οι δύο όροι συχνά ταυτίζονται, και ότι αντισιωνισμός σημαίνει την απόρριψη της βούλησης του Ισραήλ να έχει και να είναι κράτος, είναι πάντα λόγος για να βγουν τα μαχαίρια. Όλες μα όλες οι κατηγορίες περί αντισημιτισμού περιγράφονται από την Αριστερά σαν μία τακτική «εργαλειοποίησης» που χρησιμοποιείται για να φιμώσει τη δίκαιη κριτική προς το Ισραήλ και να αμαυρώσει τα κινήματα για κοινωνική δικαιοσύνη, ιδιαίτερα αυτά που υποστηρίζουν την παλαιστινιακή ελευθερία. Ταυτόχρονα, κάποιοι ανασύρουν παλιές δηλώσεις Εβραίων που ήταν αντίθετοι στον Σιωνισμό, για να δείξουν ότι η αντίθεση σε ένα εβραϊκό εθνικό κράτος δεν είναι κάτι νέο ούτε κάτι που αφορά μόνο μη Εβραίους.

Ιράν

Εδώ τα πράγματα είναι κάπως πιο μπερδεμένα — ή θα έπρεπε να είναι…

Πρώτα-πρώτα, η λεγόμενη Ιρανική Επανάσταση του 1979 θεωρείται από σχεδόν τούς πάντες στην Αριστερά ένας (επιτυχημένος) αγώνας ενάντια στη δυτική (ειδικότερα: στην αμερικανική) κυριαρχία. Στην πραγματικότητα, μάλιστα, όντως οι Ιρανοί αριστεροί, επηρεασμένοι από επαναστατικές κομμουνιστικές θεωρίες, συμμάχησαν με το ισλαμικό κληρικό κατεστημένο εναντίον του επάρατου Σάχη, αναπλαισιώνοντας την εξέγερση σαν μια επανάσταση ενάντια στην αποικιοκρατία και τον καπιταλισμό. Αυτή η «ιδεολογική σύντηξη» δεν πήγε καλά: η Ισλαμική Δημοκρατία, παρά την αντιιμπεριαλιστική της ρητορική (βασικά: ασχέτως αυτής), αποδείχθηκε βαθιά αντικομουνιστική, και οδήγησε σε μαζικές εκτελέσεις αριστερών.

Κατ’ αυτά, η Αριστερά εν γένει αντιτίθεται ρητά στις οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν, θεωρώντας τες δυτικό μιλιταρισμό — πόσο δε μάλλον στις στρατιωτικές επιθέσεις, ακόμη και όταν αφορούν το εν δυνάμει πυρηνικό της οπλοστάσιο, τον αφοπλισμό.

Τώρα, η κοσμοθεωρία του ιρανικού καθεστώτος είναι βαθιά ριζωμένη στον αντιδυτικισμό, ιδιαίτερα δε στην εχθρότητα προς τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Το ότι προωθεί τον παν-ισλαμισμό ως όχημα για παγκόσμια κοινωνική και πολιτική ειρήνη δεν έχει καμία σημασία. Για την Αριστερά, αρκεί το ότι είναι απέναντι από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ — απέναντι στη δυτική φιλελεύθερη διεθνή τάξη. Κατ’ αυτά, η Αριστερά εν γένει αντιτίθεται ρητά στις οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν, θεωρώντας τες δυτικό μιλιταρισμό — πόσο δε μάλλον στις στρατιωτικές επιθέσεις, ακόμη και όταν αφορούν το εν δυνάμει πυρηνικό της οπλοστάσιο, τον αφοπλισμό.

Ένα από τα χαρακτηριστικά τής συχνά μανιχαϊστικής Αριστεράς είναι η απαίτηση από κάποιον να πάρει θέση. Για την ίδια, υπάρχουν δύο στρατόπεδα: ένα ιμπεριαλιστικό (ΗΠΑ, Ευρώπη, Ισραήλ κλπ.) και ένα αντιιμπεριαλιστικό (Ρωσία, Κίνα, Ιράν, Βόρεια Κορέα). Ή θα είσαι με το ένα, ή με το άλλο: διάλεξε. Και διάλεξε ανεξάρτητα από την αυταρχική φύση των καθεστώτων ή τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που γίνονται μέσα στα σύνορα αυτών των κρατών. Διάλεξε, ανεξάρτητα από το γεγονός, φέρ’ ειπείν, ότι το 50% του πληθυσμού στο Ιράν γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν σκλάβοι. Ή με τους φίλους θα είσαι, ή με τους εχθρούς. Όταν λέμε «Προλετάριοι όλων των εθνών ενωθείτε», δεν κάνουμε διακρίσεις — ούτε επιτρέπεται να κάνετε εσείς.

Φυσικά, όποιος λέει πως μια τέτοια πρακτική —η υποστήριξη δικτατόρων που καταπιέζουν και δολοφονούν τους δικούς τους πληθυσμούς— οδηγεί σε περαιτέρω απομόνωση των καταπιεσμένων λαών, είναι νεοφιλελεύθερος και φασίστας.

Ρωσία

Εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο ξεκάθαρα. Η Αριστερά χτυπήθηκε συθέμελα το 1989, και μία νέα τάξη πραγμάτων με έναν μόνο πόλο είναι ο υπ’ αριθμόν 1 εχθρός της. Η Ρωσία του Πούτιν φαντάζει σαν μια νέα ΕΣΣΔ, και ουσιαστικά είναι ο μόνος τρόπος για να αμφισβητηθεί η ηγεμονία της Δύσης. Βέβαια, ΚΑΘΕ νέος παγκόσμιος πόλος ισχύος είναι ευπρόσδεκτος. Αλλά —αν μας επιτρέπεται…— ο παλιός είν’ αλλιώς…

Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ δεν τίθεται καν σε συζήτηση. Κάθε άλλο: όραμα της Αριστεράς είναι η παλινόρθωση της πάλαι ποτέ κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης, και της επιστροφής γύρω από το Κρεμλίνο —σαν άλλα απολωλότα πρόβατα— όλων των χωρών που ανήκαν στη σφαίρα επιρροής τής ΕΣΣΔ. Έτσι, θα είναι βέβαια κάθετα αντίθετη στην αποστολή όπλων ακόμη και για την άμυνα της Ουκρανίας ενώ οι πολίτες της σφαγιάζονται μέσα στις πόλεις. Την ίδια στιγμή, μία παλέτα σταφίδες ίσως να μην ήταν κακή ιδέα. Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ είναι μείζων απειλή για την εθνική ασφάλεια της Ρωσίας. Όταν υποστηρίζεις τη Ρωσία, υπερασπίζεσαι πρωτίστως τα συμφέροντα ασφαλείας των ανθρώπων —των Λαών— έναντι της δυτικής επέμβασης.

Ο ευρωσκεπτικισμός δεν ανήκει μόνο στην Ακροδεξιά: τα άκρα τον μοιράζονται μεταξύ τους εξίσου

Η Αριστερά στην Ευρώπη δεν είναι μόνο κατά τού «κατεστημένου». Είναι κατά τής Ευρώπης τής ίδιας, και φυσικά κατά τής Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, την οποία βδελύσσεται και τρέμει. Ο ευρωσκεπτικισμός δεν ανήκει μόνο στην Ακροδεξιά: τα άκρα τον μοιράζονται μεταξύ τους εξίσου. Γι’ αυτό και η ελληνική Αριστερά ονειρεύεται την έξοδο της χώρας από την ΕΕ, μαζί φυσικά με την καταστροφή των σχέσεών μας με το Ισραήλ, άρα την απόλυτη αποδυνάμωσή μας ώστε —τι άλλο;— να συνταχθούμε με τη Μεγάλη Μητέρα Ρωσία.

Όσο για το γεγονός ότι η Ρωσία διεξάγει έναν αγώνα για επιστροφή στις «παραδοσιακές αξίες» έναντι των ταυτοτήτων, του φύλου, της ισότητας κλπ., δεν έχει καμία σημασία και καμία απολύτως βαρύτητα. Μπορεί μεν να αποτελεί σαφή αντίφαση με τις σπουδαίες κοινωνικές αξίες της Αριστεράς, αλλά αυτό παραβλέπεται υπέρ της ευρύτερης αντι-ηγεμονικής στάσης του Πούτιν, που τα βάζει, μόνος αυτός, με την Αμερική, με το ΝΑΤΟ, και με τις παρηκμασμένες ευρωπαϊκές κοινωνίες καταναλωτών-ζόμπι. Δεν είναι και λίγο.

Το ότι, τέλος, τα ρωσικά επιχειρήματα (αποναζιστικοποίηση κ.τ.σ.) είναι γελοία και έωλα, δεν ενοχλεί ποτέ κανέναν. Το θέμα είναι να βλέπεις τη Μεγάλη Εικόνα, να επιτηρείς ένα Ευρύ Πεδίο. Να σημειωθεί δε, καταληκτικά, το γεγονός ότι μεγάλο ποσοστό των Αριστερών επικρίνουν την έμφαση που δίνεται στο «Ουκρανικό», σε αντίθεση με άλλες ζώνες συγκρούσεων. Δεν καταλαβαίνουν το γιατί.

Ένας επίλογος…

Λοιπόν; Είναι οι αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθολικά έγκυρες σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλα τα κράτη; Μας ενοχλεί αν παραβιάζονται εδώ ή εκεί; Είναι μήπως ένας ακόμη «δυτικός θεσμός» που στερείται νομιμότητας εκτός του δυτικού κόσμου; Μήπως τελικά το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μια μορφή «ιμπεριαλισμού», συχνά μη ρεαλιστικό για μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου; Δικαιούμεθα διά να ομιλούμε;

Δύο μέτρα και δύο σταθμά αυτοί; Δύο μέτρα και δύο σταθμά κι εμείς.

Από την άλλη, γιατί να μην αποκαλύψουμε τη Δυτική υποκρισία; Οι ΗΠΑ προωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες παντού στον κόσμο —άλλη μία αμερικανική φενάκη—, μολονότι οι ίδιες τα καταπατούν εντός των συνόρων τους, και την ίδια στιγμή που υποστηρίζουν καταπιεστικούς, αυταρχικούς ηγεμόνες τρίτων χωρών, χάριν των στρατηγικών συμφερόντων τους. Δύο μέτρα και δύο σταθμά αυτοί; Δύο μέτρα και δύο σταθμά κι εμείς.

Ναι, ίσως διώκονται τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Παλαιστίνη, και, ναι, ίσως οι γυναίκες να μην είναι ακριβώς ίσες με τους άντρες στο Ιράν. Και ίσως και ο Πούτιν να μην είναι παρά ένας ακόμη σφαγέας, πιστός στη σταλινική παράδοση, και να χρησιμοποιεί μία σειρά από όχι ακριβώς αγαθές τακτικές —αυθαίρετες συλλήψεις, βασανιστήρια, λογοκρισία, παραμέληση κοινωνικοοικονομικών δικαιωμάτων— για να διατηρήσει τον έλεγχο στη χώρα του και να καταπνίξει κάθε διαφωνία. Ναι. Ενδεχομένως. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο αγώνας κατά του δυτικού ιμπεριαλισμού υπερισχύει. Το μεγαλύτερο κακό ήταν, είναι και θα είναι η δυτική κυριαρχία.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι, αρνούμενος κανείς να αντιδράσει στον μη-δυτικό ιμπεριαλισμό και διαδίδοντας fake news, διευκολύνει την πρόοδο του ιμπεριαλισμού και του φασισμού. Αλλά αυτοί είναι είτε οπορτουνιστές, είτε, συνηθέστερα, νεοφιλελεύθεροι — δηλαδή φασίστες.

…και δύο υστερόγραφα

[ 1 ] Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η «Αριστερά» δεν είναι μια μονολιθική οντότητα. Υπάρχουν πάμπολλοι άνθρωποι στους κόλπους της που ακούν, για παράδειγμα, Πούτιν και τους έρχεται εμετός, όπως υπάρχουν πάντα σημαντικές εσωτερικές συζητήσεις και οξεία κριτική, ιδιαίτερα όσον αφορά την ανάγκη για συνεπή εφαρμογή των αρχών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παντού, που είναι και το θέμα μας. Οι τρέχουσες συγκρούσεις και οι γεωπολιτικές μετατοπίσεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η αναζωπύρωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή, ίσως μάλιστα εξαναγκάσουν την Αριστερά να αντιμετωπίσει τις εσωτερικές αντιφάσεις της. Το μέλλον της θα περιλαμβάνει πιθανότατα έναν συνεχή εσωτερικό αγώνα για τη συμφιλίωση των θεμελιωδών αντιιμπεριαλιστικών αρχών της με τη δέσμευσή της στα καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη, οδηγώντας ενδεχομένως σε νέες διασπάσεις ή και σε μείζονες αλλαγές. Μακάρι να βγει κάτι καλό από όλα αυτά. Το ελπίζουμε.

[ 2 ] Στο παρόν κείμενο δεν εξετάζω καθόλου το ποιόν τύπων όπως ο Τραμπ ή πολιτικών ο Νετανιάχου. Όλοι ελπίζουμε σε γρήγορη απόσυρσή τους από τα πράγματα, να ξεμπερδεύουμε.

 * * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Σάββατο, κάθε Κυριακή, και κάθε Τετάρτη. Σήμερα ήταν έκτακτο. Στείλτε μας μέιλ αν θέλετε να μας πείτε ή να μας ρωτήσετε κάτι — οτιδήποτε. Σας ευχαριστούμε πολύ.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY