Η αναμέτρηση στη Ρουμανία η πιο κρίσιμη της «Σούπερ Κυριακής» των εκλογών στην Ευρώπη

Οι πολίτες της Ρουμανίας ξεκίνησαν να ψηφίζουν σε έναν καθοριστικό δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών, ο οποίος θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τη στρατηγική πορεία και τις οικονομικές προοπτικές της χώρας, την ώρα που οι ψηφοφόροι σε Πολωνία και Πορτογαλία προετοιμάζονται επίσης να προσέλθουν στις κάλπες σε μια ευρωπαϊκή «σούπερ Κυριακή» εκλογών.

Η αναμέτρηση στη Ρουμανία, η σημαντικότερη από τις τρεις, φέρνει αντιμέτωπους έναν προκλητικό, επικριτικό προς την ΕΕ, θαυμαστή του Τραμπ λαϊκιστή με έναν ανεξάρτητο κεντρώο, σε μία αμφίρροπη αναμέτρηση που αναλυτές χαρακτηρίζουν ως την πιο κρίσιμη στην μετα-κομμουνιστική ιστορία της χώρας.

Ο Γκεόργκε Σιμιόν, πρώην οπαδός ποδοσφαιρικής ομάδας και υπερεθνικιστής ακτιβιστής, που θεωρεί το ακροδεξιό του κόμμα AUR ως «φυσικό σύμμαχο» του κινήματος MAGA στις ΗΠΑ, επικράτησε άνετα στον πρώτο γύρο της 4ης Μαΐου με ποσοστό 41%, διπλάσιο από εκείνο του δημάρχου Βουκουρεστίου, Νικουσόρ Νταν.

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν τη διαφορά να κλείνει, με μία να παρουσιάζει τους δύο υποψηφίους ισόπαλους και άλλη να φέρει τον Νταν – ο οποίος έχει περιγράψει την αναμέτρηση ως «μάχη ανάμεσα σε μία φιλοδυτική και μία αντιδυτική Ρουμανία» – να προηγείται.

«Αυτές οι εκλογές δεν αφορούν απλώς τον πρόεδρο της Ρουμανίας, αλλά ολόκληρη την πορεία της χώρας», δήλωσε ο Ζίγκφριντ Μουρεσάν, φιλελεύθερος Ρουμάνος ευρωβουλευτής. Ο Σιμιόν, πρόσθεσε, «θα αποδυνάμωνε την ενότητα της Ευρώπης, θα υπονόμευε τη στήριξη προς την Ουκρανία και θα ωφελούσε μόνο τον Βλαντίμιρ Πούτιν».

Πολωνία και Πορτογαλία σε κρίσιμο σταυροδρόμι

Στην Πολωνία, 13 υποψήφιοι διεκδικούν τη θέση του προέδρου στον πρώτο γύρο των εκλογών. Φαβορί είναι ο κεντρώος δήμαρχος της Βαρσοβίας, Ραφάλ Τσαζκόφσκι, ανώτερο στέλεχος του κυβερνώντος συνασπισμού του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Τσαζκόφσκι και ο Κάρολ Ναβρότσκι, ιστορικός που έχει τη στήριξη της πρώην συντηρητικής κυβέρνησης του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), θα περάσουν στον δεύτερο γύρο, που είναι προγραμματισμένος για την 1η Ιουνίου.

Μια νίκη του Τσαζκόφσκι θα ενίσχυε την ικανότητα του Τουσκ να προωθήσει τη μεταρρυθμιστική του ατζέντα, η οποία μέχρι στιγμής εμποδίζεται από την εξουσία του προέδρου να ασκεί βέτο στη νομοθεσία. Ο απερχόμενος πρόεδρος Αντρέι Ντούντα ήταν σύμμαχος του PiS.

Στην Πορτογαλία, διεξάγονται οι τρίτες πρόωρες εκλογές σε τρία χρόνια, αφότου ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Λουίς Μοντενέγκρο προκάλεσε και έχασε ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο λόγω ερωτημάτων γύρω από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της οικογένειάς του.

Η Δημοκρατική Συμμαχία (AD) του Μοντενέγκρο αναμένεται να τερματίσει πρώτη, χωρίς όμως απόλυτη πλειοψηφία, και ενδέχεται να δυσκολευτεί στη συγκρότηση κυβέρνησης, ειδικά αν το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), που προβλέπεται να τερματίσει δεύτερο, τηρήσει την υπόσχεσή του να εμποδίσει την ατζέντα του.

Ο Μοντενέγκρο έχει δεσμευτεί να μην συνεργαστεί με το ακροδεξιό κόμμα Chega, του οποίου ο ηγέτης, πρώην ποδοσφαιρικός σχολιαστής της τηλεόρασης Αντρέ Βεντούρα, νοσηλεύτηκε την Παρασκευή αφού κατέρρευσε δύο φορές σε προεκλογικές συγκεντρώσεις. Ενδέχεται να αντικατασταθεί από κάποιον περισσότερο συνεργάσιμο με τα άλλα κόμματα.

Ρουμανία: Εκλογική αναμέτρηση με γεωπολιτικό βάρος

Η νίκη του Σιμιόν προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης συνεργασίας των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών (PSD) και των κεντροδεξιών Φιλελεύθερων (PNL). Ο επόμενος πρόεδρος θα ορίσει τον νέο πρωθυπουργό και θα επηρεάσει τη διαμόρφωση κυβερνητικού συνασπισμού.

Η αναμέτρηση είναι επανάληψη της ακυρωθείσας κάλπης του Νοεμβρίου, την οποία είχε κερδίσει ο φιλορώσος ακροδεξιός Καλίν Γκεοργκέσκου, που αποκλείστηκε από τη νέα διαδικασία λόγω κατηγοριών για παραβιάσεις στη χρηματοδότηση και ρωσική ανάμιξη.

Ο Σιμιόν έχει υποσχεθεί ότι θα τον διορίσει πρωθυπουργό, παρά το γεγονός ότι ο Γκεοργκέσκου είναι υπό επίσημη έρευνα για ψευδή καταγραφή εξόδων καμπάνιας, παράνομη χρήση τεχνολογίας και προώθηση φασιστικών ομάδων.

Οι Ρουμάνοι πρόεδροι έχουν ημιεκτελεστικό ρόλο με σημαντικές εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, εθνικής ασφάλειας, αμυντικών δαπανών και δικαστικών διορισμών. Μπορούν επίσης να διαλύσουν το κοινοβούλιο αν απορριφθούν δύο προτάσεις για πρωθυπουργό.

Αναλυτές εκτιμούν ότι, δεδομένου πως κανένα από τα κόμματα PSD ή PNL δεν επιθυμεί πρόωρες εκλογές με την AUR σε άνοδο, είναι πιθανή η συγκρότηση κυβέρνησης μειοψηφίας υπό την AUR, με ενδεχόμενη στήριξη του PSD, αν επικρατήσει ο Σιμιόν.

Ο Σιμιόν αντιτίθεται στη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία και έχει ασκήσει δριμεία κριτική στην ηγεσία της ΕΕ. Παρότι δηλώνει υπέρ της παραμονής της Ρουμανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ενδέχεται να συμμαχήσει με τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας και τον Ρόμπερτ Φίκο της Σλοβακίας ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας.

«Η εκλογή Σιμιόν θα σηματοδοτούσε μια ριζική αλλαγή στη ρουμανική πολιτική, με σημαντικούς κινδύνους για τη σταθερότητα στο εσωτερικό, τις σχέσεις Βουκουρεστίου–Βρυξελλών και την ενότητα της ΕΕ στο ζήτημα της Ουκρανίας», δήλωσε ο Μουτζτάμπα Ραχμάν της Eurasia Group.

Η προοπτική επικράτησης του Σιμιόν έχει ανησυχήσει τις αγορές και τους επενδυτές, προκαλώντας πτώση του ρουμανικού λέου, ενώ τα ξένα επιμελητήρια στη Ρουμανία προειδοποιούν για «ταχεία επιδείνωση» του επενδυτικού κλίματος. Η Ρουμανία έχει το υψηλότερο δημοσιονομικό έλλειμμα στην ΕΕ.

(Με πληροφορίες του Guardian)