Κασμίρ: Η περιοχή που αποτελεί πεδίο ανάφλεξης για Ινδία και Πακιστάν
Το Κασμίρ αποτελεί πεδίο ανάφλεξης για την Ινδία και το Πακιστάν. Το Κασμίρ διεκδικείται πλήρως από την Ινδία και το Πακιστάν, αλλά διοικείται μόνο εν μέρει από την καθεμία, δεδομένου ότι χωρίστηκε μετά την ανεξαρτησία του από τη Βρετανία το 1947. Οι χώρες έχουν κάνει δύο πολέμους γι' αυτό. Πιο πρόσφατα, όμως, οι επιθέσεις μαχητών έχουν φέρει τις δύο χώρες στα πρόθυρα του πολέμου. Το υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ έχει βιώσει μια ένοπλη εξέγερση κατά της ινδικής κυριαρχίας από το 1989, με τους μαχητές να στοχεύουν τόσο τις δυνάμεις ασφαλείας όσο και τους πολίτες.
Πόσο παλιά είναι η σύγκρουση Ινδίας - Πακιστάν;
Το Κασμίρ είναι μια εθνοτικά ποικιλόμορφη περιοχή των Ιμαλαΐων, φημισμένη για την ομορφιά των λιμνών, των λιβαδιών και των χιονισμένων βουνών της. Ακόμη και πριν η Ινδία και το Πακιστάν κερδίσουν την ανεξαρτησία του από τη Βρετανία τον Αύγουστο του 1947, η περιοχή διεκδικούνταν έντονα. Σύμφωνα με το σχέδιο διαίρεσης που προέβλεπε ο Ινδικός Νόμος Ανεξαρτησίας, το Κασμίρ, με μουσουλμανική πλειοψηφία, ήταν ελεύθερο να ενταχθεί είτε στην Ινδία είτε στο Πακιστάν. Ο μαχαραγιάς (τοπικός ηγεμόνας), Χάρι Σινγκ, αρχικά ήθελε το Κασμίρ να γίνει ανεξάρτητο - αλλά τον Οκτώβριο του 1947 επέλεξε να ενωθεί με την Ινδία, σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά της ενάντια σε μια εισβολή φυλών από το Πακιστάν.
Ξέσπασε πόλεμος και η Ινδία ζήτησε από τα Ηνωμένα Έθνη να παρέμβουν. Ο ΟΗΕ συνέστησε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για να διευθετηθεί το ζήτημα του κατά πόσον το κράτος θα εντασσόταν στην Ινδία ή στο Πακιστάν. Ωστόσο, οι δύο χώρες δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν σε συμφωνία για την αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής πριν από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Τον Ιούλιο του 1949, η Ινδία και το Πακιστάν υπέγραψαν συμφωνία για τη δημιουργία γραμμής κατάπαυσης του πυρός, όπως συνέστησε ο ΟΗΕ, και η περιοχή χωρίστηκε.
Εντός του Κασμίρ, οι απόψεις σχετικά με τη νόμιμη διοίκηση στην περιοχή είναι ποικίλες και ισχυρές. Πολλοί δεν θέλουν να κυβερνάται από την Ινδία, προτιμώντας είτε την ανεξαρτησία είτε την ένωση με το Πακιστάν. Η θρησκεία είναι ένας παράγοντας: Το Κασμίρ έχει μουσουλμανικό πληθυσμό άνω του 60%, καθιστώντας το το μόνο μέρος της Ινδίας όπου οι μουσουλμάνοι αποτελούν την πλειοψηφία.
Από το 1989, στην περιοχή έχει ξεσπάσει ένοπλη εξέγερση κατά της ινδικής κυριαρχίας, η οποία έχει στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Η Ινδία κατηγορεί το Πακιστάν ότι υποστηρίζει τους μαχητές στο Κασμίρ - κατηγορία που η γείτονά της αρνείται. Το 2019, το υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ αφαιρέθηκε από το ημιαυτόνομο καθεστώς του από την κυβέρνηση στο Δελχί εν μέσω μιας τεράστιας καταστολής ασφαλείας. Για αρκετά χρόνια μετά την ανάκληση του ειδικού καθεστώτος της περιοχής, η μαχητικότητα μειώθηκε και οι τουριστικές επισκέψεις αυξήθηκαν.
Τι συνέβη μετά από προηγούμενες επιθέσεις μαχητών στο Κασμίρ;
Το 2016, μετά τον θάνατο 19 Ινδών στρατιωτών στο Ούρι, η Ινδία εξαπέλυσε «χειρουργικά πλήγματα» κατά μήκος της Γραμμής Ελέγχου - τα de facto σύνορα μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν - στοχεύοντας φερόμενες βάσεις μαχητών. Το 2019, η βομβιστική επίθεση στην Πουλουάμα, η οποία άφησε νεκρούς περισσότερους από 40 Ινδούς παραστρατιωτικούς, προκάλεσε ινδικές αεροπορικές επιδρομές βαθιά στο Μπαλακότ - η πρώτη τέτοια ενέργεια εντός του Πακιστάν από το 1971 - πυροδοτώντας αντίποινα και αεροπορική μάχη.
Οι εντάσεις αυξήθηκαν ξανά τον Απρίλιο του 2025 μετά από χρόνια σχετικής ηρεμίας, όταν μαχητές σκότωσαν 26 άτομα σε επίθεση εναντίον τουριστών κοντά στο θέρετρο Παχαλγκάμ στο υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ. Ήταν η πιο θανατηφόρα επίθεση εναντίον αμάχων εδώ και δύο δεκαετίες. Η Ινδία απάντησε δύο εβδομάδες αργότερα με πυραυλικές επιθέσεις σε στόχους στο Πακιστάν και στο υπό πακιστανική διοίκηση Κασμίρ, εγείροντας για άλλη μια φορά φόβους για περαιτέρω κλιμάκωση και εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση. Το Κασμίρ παραμένει μια από τις πιο στρατιωτικοποιημένες ζώνες στον κόσμο.
Οι ελπίδες για ειρήνη
Η Ινδία και το Πακιστάν συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός το 2003. Το 2014, ο νυν πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι ανέλαβε την εξουσία υποσχόμενος σκληρή γραμμή απέναντι στο Πακιστάν, αλλά έδειξε επίσης ενδιαφέρον για τη διεξαγωγή ειρηνευτικών συνομιλιών. Ο Ναουάζ Σαρίφ, τότε πρωθυπουργός του Πακιστάν, παρευρέθηκε στην τελετή ορκωμοσίας του Μόντι στο Δελχί. Ένα χρόνο αργότερα, όμως, η Ινδία κατηγόρησε ομάδες με έδρα το Πακιστάν για την επίθεση στην αεροπορική της βάση στο Παθανκότ, στη βόρεια πολιτεία Παντζάμπ. Ο Μόντι ακύρωσε επίσης μια προγραμματισμένη επίσκεψη στην πρωτεύουσα του Πακιστάν, Ισλαμαμπάντ, για μια περιφερειακή σύνοδο κορυφής το 2017.
11°
