Το τρομοκρατικό χτύπημα στο Crocus City Hall, το ISIS και η ευάλωτη Ρωσία.
Ανέκαθεν, τα συμπλέγματα της Ρωσίας έναντι της Δύσης την οδηγούσαν σε παραλογισμούς, σε φοβικές και ιδεακές ιδεοληψίες. Σήμερα, μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 22ης Μαρτίου, οι Ρώσοι —όχι μόνον εξαιτίας της προπαγάνδας του Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και εξαιτίας της μακράς τους παράδοσης— αρνούνται να δουν για μια ακόμα φορά την πραγματικότητα. Αν και φαίνεται ότι οι εμπνευστές του χτυπήματος στο Crocus ήσαν μέλη του ISIS, προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους ότι πίσω από τους εκτελεστές κρύβεται η Ουκρανία κι ότι πίσω από την Ουκρανία βρίσκεται η «Δύση». Αυτή η χονδροειδής σκέψη τούς καθησυχάζει: ένας εχθρός είναι προτιμότερος από δύο. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν αγνόησε την προειδοποίηση της αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της 7ης Μαρτίου περί «τρομοκρατικής ενέργειας ισλαμιστών σε συναυλιακό χώρο»: εκτός του ότι δεν ήθελε να βρεθεί σε θέση ευγνωμοσύνης έναντι των ΗΠΑ, σκόπευε να χρησιμοποιήσει το ενδεχόμενο χτύπημα για να ενοχοποιήσει τους Ουκρανούς.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για τζιχαντιστική τρομοκρατική ενέργεια. Ωστόσο, η πρεμούρα του ISIS να αναλάβει την ευθύνη είναι ένδειξη υπέρ του αντιθέτου —υπό την έννοια ότι σήμερα στον κόσμο δραστηριοποιούνται πολλές ισλαμιστικές συμμορίες, μερικές από τις οποίες βρίσκονται σε αντιπαράθεση με το ISIS. Το ISIS προσπαθεί να οικειοποιηθεί οποιαδήποτε πράξη προσομοιάζει στην τακτική του: εξαιτίας της ίδιας του της φύσης, τρέφει μίσος για όλους τους μη ισλαμικούς πληθυσμούς και διεκδικεί απόλυτη εξουσία σε όλα τα εδάφη —καμιά χώρα δεν εξαιρείται ως πιθανός στόχος του. Αυτό είναι το νόημα του πανισλαμισμού. Οι Ρώσοι θα ήταν λοιπόν αφελείς αν πίστευαν ότι είναι προστατευμένοι επειδή μοιράζονται με τους ισλαμιστές το μίσος για Δύση. Αφελείς είναι και πολλοί ευρωπαϊκοί λαοί που, λόγω της υποχωρητικής πολιτικής τους έναντι του Ισλάμ στο εξωτερικό και έναντι των ισλαμικών τους κοινοτήτων στο εσωτερικό, φρονούν ότι θα τη γλιτώσουν. Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική, αλλά αρνούμαστε να την αντιμετωπίσουμε: αν δεν ληφθούν μέτρα επιβολής των ευρωπαϊκών νόμων και σεβασμού των ευρωπαϊκών αξιών, η Ευρώπη θα εκτρέφει θρησκόληπτες μάζες και εξτρεμιστές έτοιμους για όλα.
Τρομοκρατικές ενέργειες: Γιατί είναι ευάλωτη η Ρωσία
Όσο για τη Ρωσία, είναι ευάλωτη για μια σειρά λόγους. Πρώτον διότι κραδαίνει τη σημαία της χριστιανικής ορθοδοξίας: είναι ιστορικά και ταυτοτικά ταφίρ. Δεύτερον διότι μεγάλο ποσοστό Ρώσων είναι μουσουλμάνοι (10-15%), άρα, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του φονταμενταλισμού. Tρίτον διότι στην ευρύτερη περιοχή της οι περισσότερες χώρες έχουν μουσουλμανική πλειοψηφία (Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Αζερμπαϊτζάν), πράγμα που σημαίνει ευχέρεια μετακινήσεων, διασυνδέσεων και διευκολύνσεων. Τέταρτον επειδή έχει συγκρουστεί αγρίως με τους Τσετσένους αυτονομιστές, μέρος των οποίων είναι ουαχαμπιστές που έχουν συγχωνευτεί με ποικίλες περιφερειακές ισλαμιστικές αντάρτικες οργανώσεις, σχηματίζοντας το Εμιράτο του Καυκάσου. Σ’ αυτό το σημείο, υπενθυμίζω ότι ο ισλαμιστής φύλαρχος Ραμζάν Καντίροφ προωθεί στην περιοχή τη Σαρία, υποκαθιστώντας τους επίσημους ρωσικούς νόμους: αυτό δεν τον εμπόδισε να ανακηρυχθεί το 2004 «ήρωας της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Με λίγα λόγια, η Ρωσία, για να διατηρήσει το έδαφος της Τσετσενίας το έχει παραδώσει στους ισλαμιστές —οι οποίοι, παρ’ όλ’ αυτά, εκφράζουν τα παράπονά τους με τον τρόπο που ξέρουν. Πέμπτον διότι η Ρωσία στηρίζει τον αλαουίτη Άσαντ στη Συρία: όπως είναι γνωστό, ο Άσαντ βρίσκεται σε θανάσιμη σύγκρουση με τους τζιχαντιστές αντάρτες. Τέλος, ένας ακόμη λόγος για τον οποίον η Ρωσία είναι ευάλωτη σχετίζεται με την ανισοβαρή πολιτική ασφαλείας της: καθώς φοβάται και ανταγωνίζεται τη Δύση, επιστρατεύει τους περισσότερους πόρους της —κατασκοπεία, προπαγάνδα, κυβερνοεπιθέσεις— εναντίον της Ευρώπης και των ΗΠΑ παραμελώντας τα νώτα της. Και, όπως είπα, οι ρωσικές αρχές προτιμούν να βρεθούν μπροστά σε μια τραγωδία, που μπορεί να αποβεί χρήσιμη, παρά να ακούσουν τις προειδοποιήσεις της CIA. Σ’ αυτό το έλλειμμα συντελεί βεβαίως η επικέντρωσή της Ρωσίας στον πόλεμο με την Ουκρανία: η έμμονη ιδέα του απόλυτου εχθρού που βλέπει στην Ουκρανία —μια φαντασίωση που έχει υλοποιηθεί— την εκθέτει σε θανάσιμους κινδύνους. Ο Πούτιν και η ηγετική του ομάδα δεν είναι έξυπνοι άνθρωποι.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τους λείπει η πονηριά. Θα εκμεταλλευτούν αυτή τη θλιβερή υπόθεση για να περιορίσουν τις ελευθερίες των πολιτών: για χάρη της εσωτερικής ασφάλειας, η οποία αποτελεί προτεραιότητα για τους Ρώσους, το καθεστώς αναμένεται να εισδύσει ακόμα περισσότερο στην ιδιωτική τους ζωή. Δεν πρόκειται να διαμαρτυρηθούν: όλα για την πατρίδα! Επίσης, το αφήγημα περί «ουκρανικής προελεύσεως» των τρομοκρατών θα οξύνει τα εθνικιστικά αισθήματα και θα κλιμακώσει την επιθετικότητα εναντίον των Ουκρανών. Την ευκαιρία που ζητούσε ο Πούτιν για να τσακίσει την Ουκρανία τού την έδωσαν οι ισλαμιστές —όμως, αυτή η εργαλειοποίηση δεν είναι χωρίς κινδύνους για τη Ρωσία. Ο σαλαφισμός, ο τακφιρισμός, όλες οι παραλλαγές του φονταμενταλιστικού Ισλάμ είναι πραγματικές και δρουν αδιαλείπτως στον Καύκασο: ιδιαίτερα το ISIS της Επαρχίας Χορασάν, που οραματίζεται το Χαλιφάτο στη Νότια και Κεντρική Ασία, έχει στο ενεργητικό του μακρά σειρά πολύνεκρων επιθέσεων, μεταξύ των οποίων τη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στη ρωσική πρεσβεία στην Καμπούλ το 2022.
Οι τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον αμάχων στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν, στο Ιράν, στο Τατζικιστάν περνούν πλέον σχεδόν απαρατήρητες στην Ευρώπη: έχουμε συνηθίσει· εξάλλου, θεωρούμε ότι όλα αυτά συμβαίνουν πολύ μακριά. Όμως, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι αν τα τελευταία χρόνια δεν συμβαίνουν πολυαίμακτες επιθέσεις «κοντά μας», στο εσωτερικό της Ευρώπης, οφείλεται στην αποτροπή έξι κατά μέσον όρον τρομοκρατικών επιχειρήσεων ετησίως: οι ευρωπαϊκές και αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας δεν μας ενημερώνουν γι’ αυτά τα μη-γεγονότα. Ούτε μαθαίνουμε για δίκες και καταδίκες ενόχων ή για το ποιοι χρηματοδοτούν τις ομάδες και τις συνωμοσίες: σύμφωνα με τα λεγόμενα των εκπροσώπων του ISIS, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία —σύμμαχοι και εμπορικοί μας εταίροι— σκάβουν τον λάκο μας.
Η αναζωπύρωση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης είναι μια καλή αφορμή για να ανάψουν τα αίματα. Μπροστά στην κουτοπονηριά της ρωσικής ηγεσίας και καθώς το ραμαζάνι πλησιάζει στο τέλος του, τα παρακλάδια του Ισλαμικού Κράτους υπογραμμίζουν την παρουσία τους: σπέρνουν φρικτές υποψίες μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας, καθώς και Ρωσίας-δυτικών χωρών· κι ενώ τα σενάρια οργιάζουν, οι τζιχαντιστές προετοιμάζονται για μια νέα φάση του ιερού πολέμου σε συντονισμό με τη Χεζμπολάχ, το Ιράν και διάφορους πυρήνες μεταναστών και προσφύγων στις ευρωπαϊκές χώρες. Αλλά βεβαίως η ισλαμοαριστερά έχει διαφορετική γνώμη τόσο για τον φονταμενταλισμό εντός των συνόρων της Ευρώπης όσο και για την πολιτική της Ρωσίας την οποία αποδίδει στην αλαζονεία των Δυτικών και στον ιμπεριαλισμό του ΝΑΤΟ. Μερικές γνώμες δείχνουν ότι ψηλαφούμε στο σκοτάδι σκοντάφτοντας σε αιχμηρά αντικείμενα. Σ’ αυτές εντάσσω κι εκείνες, τις δόλιες, μερικών ευρωπαϊκών ΜΜΕ τα οποία υπαινίσσονται ότι η τρομοκρατική επίθεση του ISIS στη Μόσχα πρέπει να αποδοθεί στην ιστορική καταδυνάστευση των μουσουλμάνων στη Σοβιετική Ένωση και στη μετα-σοβιετική Ρωσία. Αχά: δηλαδή, όταν οι τζιχαντιστές επιτίθενται σ’ εμάς δεν έχουν καμιά δικαιολογία ενώ όταν επιτίθενται στους Ρώσους έχουν;
