Αλεξέι Ναβάλνι: Οι αντιφρονούντες στην λίστα του Κρεμλίνου
Ο ξαφνικός θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι του σημαντικότερου αντιπάλου του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν άφησε μια ανοιχτή πληγή στην πολιτική αντιπολίτευση της Ρωσίας.
Ηταν ο πιο γνωστός επικριτής του Κρεμλίνου στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Πριν πεθάνει σε σωφρονιστική αποικία την Παρασκευή, ο σταυροφόρος κατά της διαφθοράς και πολιτικός με την οξεία αίσθηση του χιούμορ έγινε το θέμα ενός βραβευμένου ντοκιμαντέρ. Τα κανάλια του στο YouTube είχαν εκατομμύρια συνδρομητές. Ο Ναβάλνι ήταν επίσης ο πρώτος ηγέτης της αντιπολίτευσης στη Ρωσία που καταδικάστηκε σε μακρά ποινή φυλάκισης τα τελευταία χρόνια. Θα υπάρξουν ενδεχομένως και άλλοι, προαναγγέλλοντας μια καταστολή της διαφωνίας που έγινε πιο τιμωρητική με την εισβολή στην Ουκρανία.
Στα τρία χρόνια από τότε που ο Ναβάλνι έχασε την ελευθερία του, πολλοί εξέχοντες αντιφρονούντες φυλακίστηκαν, ενώ άλλοι εγκατέλειψαν τη Ρωσία υπό πίεση. Πολλοί από αυτούς ωστόσο συνεχίσουν αμφισβητούν τον Πούτιν - οργανώνονται στο εξωτερικό, πιέζουν για κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ή συνεχίζουν να μιλούν πίσω από τα κάγκελα.
Η ομάδα του Ναβάλνι
Οι στενότεροι συνεργάτες του Ναβάλνι - ο κορυφαίος σύμβουλος Λεονίντ Βολκόφ, η επικεφαλής των ερευνών Μαρία Πέβτσιχ, ο διευθυντής του ιδρύματος Ιβάν Ζντάνοφ και η εκπρόσωπος Τύπου Κίρα Γιάρμις - αντιμετώπισαν επίσης ανελέητη πίεση και δίωξη στη Ρωσία. Τα τελευταία χρόνια, όλοι εγκατέλειψαν τη χώρα και εργάστηκαν από το εξωτερικό, παρέχοντας αποκαλύψεις του ιδρύματος στο YouTube για την πολιτική διαφθορά. Συνέχισαν να πιέζουν για την απελευθέρωση του Ναβάλνι από τη φυλακή, οργάνωσαν διαδηλώσεις για να υπονομεύσουν την εικόνα του Πούτιν στη Ρωσία ενόψει των προεδρικών εκλογών που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κερδίσει τον επόμενο μήνα.
«Ο Αλεξέι ήταν φοβερός», έγραψε ο Βολκόφ την Κυριακή στο X, πρώην Twitter. «Ήταν ένας φυσικός πολιτικός, πολύ ταλαντούχος, πολύ αποτελεσματικός. Και από τον εαυτό του και από όλους γύρω του, απαιτούσε ένα πράγμα: να μην πετάξει την πετσέτα, να μην τα παρατήσει, να μην απελπιστεί. ... Αυτό είναι που θέλει από εμάς τώρα. Το έργο της ζωής του πρέπει να συνεχιστεί».
Ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, 60 ετών, είναι πρώην μεγιστάνας που μετατράπηκε σε εξόριστο της ρωσικής αντιπολίτευσης. Ο Χοντορκόφσκι πέρασε μια δεκαετία στη φυλακή στη Ρωσία με κατηγορίες που θεωρούνται ευρέως
πολιτική εκδίκηση για την αμφισβήτηση της διακυβέρνησης του Πούτιν στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αποφυλακίστηκε το 2013, λίγο πριν η Ρωσία φιλοξενήσει τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2014 στο θέρετρο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας. Η αιφνιδιαστική απονομή χάριτος από τον Πούτιν την παραμονή των Ολυμπιακών Αγώνων θεωρήθηκε ευρέως ως μια προσπάθεια του Κρεμλίνου να βελτιώσει την εικόνα της Ρωσίας στη Δύση.
Ο Χοντορκόφσκι μεταφέρθηκε αεροπορικώς στη Γερμανία και αργότερα εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο. Από την εξορία, ίδρυσε την Ανοικτή Ρωσία, μια αντιπολιτευτική ομάδα που διατηρούσε το δικό της ειδησεογραφικό πρακτορείο, υποστήριζε υποψηφίους σε διάφορες εκλογές, παρείχε νομική βοήθεια σε κατηγορούμενους που αντιμετώπιζαν διώξεις με πολιτικά κίνητρα και διέθετε μια εκπαιδευτική πλατφόρμα.
Κάποτε δημοσιογράφος και τώρα εξέχων πολιτικός της αντιπολίτευσης, ο Βλαντιμίρ Καρά-Μούρζα, 42 ετών, έλαβε τη μεγαλύτερη ενιαία ποινή που επιβλήθηκε σε επικριτή του Κρεμλίνου στη Ρωσία του Πούτιν - 25 χρόνια με την κατηγορία της προδοσίας. Εκτίει την ποινή του σε σωφρονιστική αποικία της Σιβηρίας και έχει επανειλημμένα τεθεί σε απομόνωση.
Ο Καρά-Μουρζά ήταν συνεργάτης του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Μπόρις Νεμτσόφ, ενός άλλου σφοδρού επικριτή του Πούτιν, ο οποίος δολοφονήθηκε κοντά στο Κρεμλίνο το 2015. Λίγα χρόνια πριν από αυτό, ο Καρά-Μουρζά και ο Νεμτσόφ άσκησαν πιέσεις για την ψήφιση του νόμου Magnitsky Act στις Η.Π.Α. Ο νόμος ήταν μια απάντηση στον θάνατο στη φυλακή του Ρώσου δικηγόρου Σεργκέι Μαγκνίτσι, ο οποίος είχε αποκαλύψει ένα σύστημα φορολογικής απάτης. Εξουσιοδότησε την Ουάσινγκτον να επιβάλλει κυρώσεις σε Ρώσους που θεωρούνταν παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Καρά-Μουργά επέζησε από απόπειρες δηλητηρίασης που πιστεύει ότι έγιναν το 2015 και το 2017, αλλά συνέχισε να επιστρέφει στη Ρωσία παρά τις ανησυχίες ότι μπορεί να μην είναι ασφαλές για αυτόν να το κάνει. Μετά τη σύλληψή του τον Απρίλιο του 2022, συνέχισε να μιλάει κατά του Πούτιν και του πολέμου στην Ουκρανία σε πολλές στήλες γνώμης και επιστολές που έγραψε πίσω από τα κάγκελα. Η σύζυγός του, Ευγενία, έχει επίσης ενεργά αγωνιστεί για να εξασφαλίσει την ελευθερία του και άλλων φυλακισμένων επικριτών του Κρεμλίνου.
Ίλια Γιασίν
Ο Ίλια Γιασίν 40 ετών, αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη Ρωσία παρά την πρωτοφανή πίεση που άσκησαν οι αρχές για να καταπνίξουν τη διαφωνία. Είπε ότι το να φύγει από τη χώρα θα υπονόμευε την αξία του ως πολιτικού. Ο Γιάσιν, ασυμβίβαστο μέλος ενός δημοτικού συμβουλίου της Μόσχας, ήταν ένθερμος σύμμαχος του Ναβάλνι. Τελικά συνελήφθη τον Ιούνιο του 2022 και αργότερα καταδικάστηκε σε 8 1/2 χρόνια φυλάκισης για «διασπορά ψευδών πληροφοριών» σχετικά με τον ρωσικό στρατό, ποινικό αδίκημα από τον Μάρτιο του 2022.
Η σκληρή ποινή δεν κατέστειλε την έντονη κριτική του στο Κρεμλίνο. Οι συνεργάτες του Γιάσιν ενημερώνουν τακτικά τις σελίδες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με μηνύματα που μεταδίδει από τη φυλακή. Το κανάλι του στο YouTube έχει πάνω από 1,5 εκατομμύριο συνδρομητές. Σε μια συνέντευξη που έδωσε στη φυλακή στο Associated Press τον Σεπτέμβριο του 2022, ο Γιάσιν προέτρεψε τους απλούς Ρώσους να βοηθήσουν και αυτοί στη διάδοση του λόγου.
