Διάσκεψη του Μονάχου: Οι έξι ανησυχίες του πλανήτη

Τα τελευταία χρόνια, η KEKST CNC, σε συνεργασία με το Munich Security Conference, έχει αναλάβει τη διεκπεραίωση ετήσιας έρευνας κοινής γνώμης σε παγκόσμιο επίπεδο, επιχειρώντας να καταγράψει πως οι πολίτες αντιλαμβάνονται τις διεθνείς εξελίξεις και πως αποτιμούν πιθανές απειλές για τις χώρες τους.

Στη φετινή έρευνα του Munich Security Index συμμετείχαν περισσότεροι από 12.000 άτομα από τις G7 και BRICS χώρες, με εξαίρεση τη Ρωσία. Στην Ουκρανία διακινήθηκε ειδικό ερωτηματολόγιο. Κάθε άτομο καλείται να αξιολογήσει από το 0 έως 100 μία σειρά από ζητήματα ως προς το αν αποτελούν ρίσκο για τη χώρα του/της. Έπειτα τα ζητήματα αυτά ιεραρχούνται με βάση τις βαθμολογίες των ατόμων. Ορισμένα ενδεικτικά ζητήματα που συμπεριλαμβάνονται: κλιματική αλλαγή, κυβερνοασφάλεια, διαταράξεις στις αλυσίδες ενεργειακού εφοδιασμού, τεχνητή νοημοσύνη, πολιτική πόλωση, και άλλα.

Από την έρευνα προκύπτουν ορισμένες σημαντικές τάσεις, οι οποίες αφορούν 6 θεματικούς άξονες:

1. Αυξημένη ανησυχία για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Καταγράφεται άνοδος σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όσον αφορά το πως αξιολογείται η επικινδυνότητά της σε σχέση με άλλα ζητήματα. Εκλαμβάνεται ως η κυρίαρχη απειλή στην Ιταλία, Ν. Αφρική και Βραζιλία, ενώ στις ΗΠΑ και Κίνα κατατάσσεται αρκετά χαμηλά. Παρατηρείται διαγενεακό χάσμα, με όσους ξεπερνούν τα 70 έτη να αντιλαμβάνονται το ζήτημα ως πολύ πιο σημαντικό σε σχέση με τους νέους ενήλικες (18-24).

2. Τεχνολογικές εξελίξεις

Ο πλανήτης είναι ανήσυχος όσον αφορά τις εξελίξεις που αφορούν τα αυτόνομα ρομπότ και την ΤΝ, αν και οι σχετικοί προβληματισμοί κατατάσσονται ως λιγότερο σημαντικοί σε σύγκριση με τις κυβερνοεπιθέσεις, οι οποίες μάλιστα στο Ηνωμένο Βασίλειο αξιολογούνται ως η τρίτη πιο σημαντική απειλή για τη χώρα. Όσον αφορά το σύνολο των χωρών που εντάσσονται στην έρευνα, οι κυβερνοεπιθέσεις βρίσκονται στην 4η θέση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι χώρες που ανήκουν στην ομάδα των G7 εμφανίζονται σημαντικά πιο προβληματισμένες για πιθανές κυβερνοεπιθέσεις, σε αντιδιαστολή με τις χώρες που ανήκουν στην ομάδα BICS.

3. Παραπληροφόρηση

Έχοντας κατά νου ότι το 2024 θα είναι εκλογικό έτος σε ΗΠΑ, ΕΕ και Ηνωμένο Βασίλειο, παρατηρείται αυξημένη ανησυχία για ενδεχόμενες προσπάθειες παραπληροφόρησης του εκλογικού σώματος. Κατατάσσεται ως η έκτη σημαντικότερη απειλή, έχοντας ανέλθει 6 θέσεις στη σχετική λίστα σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

4. Μετανάστευση

Η μαζική μετανάστευση, είτε ως αποτέλεσμα πολέμων είτε ως απότοκο της κλιματικής αλλαγής, αξιολογείται ως η 7η πιο επιτακτική απειλή παγκοσμίως, κάτι που συνιστά σημαντική άνοδο από την 16η θέση στην οποία βρισκόταν το 2022.

Στη Γερμανία, η μαζική μετανάστευση θεωρείται ως η μεγαλύτερη απειλή για τη χώρα. Στη Γαλλία εμφανίζεται δεύτερη, με πρώτη την Ισλαμική τρομοκρατία. Στις ίδιες χώρες παρατηρείται αυξημένη ανησυχία για ενδεχόμενο ριζικών αλλαγών στην κουλτούρα τους.

Επιπροσθέτως, στη Γερμανία παρατηρούμε πως μία πιθανή διατάραξη των αλυσίδων ενεργειακού εφοδιασμού θεωρείται πολύ μικρότερη απειλή σε σχέση με το περασμένο έτος, ενώ το ίδιο ισχύει και για το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων από κάποιον εχθρό.

5. Τρομοκρατία

Όπως αναφέρθηκε, το ενδεχόμενο τρομοκρατικών επιθέσεων απασχολεί έντονα τους κατοίκους της Γερμανίας και της Γαλλίας. Το φαινόμενο όμως δεν περιορίζεται στην Ευρώπη, αφού παρατηρείται εντονότερη ανησυχία και στις ΗΠΑ και στον Καναδά.

Στη Γαλλία εμφανίζεται σημαντική διαγενεακή διαφοροποίηση, καθώς όσοι έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 65 ετών εμφανίζονται σαφώς πιο ανήσυχοι για το ενδεχόμενο σε σχέση με όσους δεν έχουν συμπληρώσει τα 25 έτη. Το ενδεχόμενο διαταραχών στην αλυσίδα ενεργειακού εφοδιασμού εμφανίζει μειωμένη ανησυχία σε σχέση με πέρυσι.

6. Ρωσία και Κίνα

Ο Ρωσικός επεκτατισμός φαίνεται πως απασχολεί λιγότερο σε σχέση με το περασμένο έτος, ενώ πρέπει να σημειωθεί πως για Κίνα, Ινδία και Ν. Αφρική, η Ρωσία αξιολογείται περισσότερο ως σύμμαχος παρά ως εχθρός.

Για 5 εκ των 7 χωρών της G7, επικρατεί ευνοϊκότερη εικόνα για την Κίνα σε σχέση με το 2022. Ταυτοχρόνως, πλέον αξιολογείται ως η 11η πιο σημαντική απειλή για το διεθνές γίγνεσθαι, ξεπερνώντας τη Ρωσία που είναι 14η (το περασμένο έτος ήταν 7η).

Τέλος, επικρατεί χαμηλότερη ανησυχία παγκοσμίως για το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών ή βιολογικών όπλων, όπως και ελλείψεων φαγητού.

Δείτε την έρευνα εδώ