ΛΟΑΤΚΙ+: Γιατί κάποιοι κάνουν come out στο εξωτερικό;

Όταν άνοιξε η πόρτα, αντήχησε στη διαπασών η trance μουσική, η τόσο διαφορετική στα κανονικά του ακούσματα. Προχωρώντας ανάμεσα στα κορμιά που λικνίζονταν, ο Γ.Κ. θυμάται ότι παράγγειλε ένα κοκτέιλ από ένα μενού γεμάτο ακαταλαβίστικα ποτά στα ολλανδικά και προσπάθησε να κάτσει σε μια γωνίτσα για να παρατηρήσει το πλήθος. Δεν έμεινε για πολύ μόνος. Η πόρτα του γκέι κλαμπ στο Άμστερνταμ άνοιξε μια νέα ζωή μπροστά του.

Ιστορίες ανθρώπων που έκαναν come out στο εξωτερικό

«Αν δεν είχα πάει να κάνω το μεταπτυχιακό στην Ολλανδία, ίσως ακόμα ήμουν στη ντουλάπα», λέει γελώντας ο 38χρονος σήμερα πολιτικός μηχανικός, ο οποίος κάνει post-doc, εργάζεται ως ερευνητής στο πανεπιστήμιο και μιλάει πλέον άπταιστα ολλανδικά. Έχουν περάσει 10 ακριβώς χρόνια από τότε που μένει μόνιμα στην Ολλανδία, από την περίοδο που πήγε για πρώτη φορά σε γκέι κλαμπ.

«Μετά από λίγο καιρό, το είπα και στους γονείς μου», θυμάται. «Αν και ένιωσαν έκπληξη, το αποδέχτηκαν αμέσως». Δεν ήταν, όμως, η οικογένειά του το πρόβλημα, αλλά ο ίδιος του ο εαυτός. «Στη δεκαετία των 20, ήμουν ένα πολύ κλειστό παιδί, έπαιζα video games, άκουγα μέταλ μουσική και κυρίως δεν έβγαινα έξω. Νομίζω ότι ήξερα κατά βάθος για τη σεξουαλικότητά μου, αλλά ήμουν μπερδεμένος. Το πάλευα με τον εαυτό μου, το καταπίεζα».

Αποδεχόμενος ότι είναι γκέι, μπόρεσε να αφήσει πίσω το «φάντασμα» του εαυτού του: πλέον είναι ένας τρομερά κοινωνικός τύπος, δημοσιεύει συνεχώς φωτογραφίες από τις εξόδους του με μεγάλες παρέες φίλων και όχι μόνο (δηλώνει πολυσυντροφικός), εκφράζει χωρίς φόβο την άποψή του για κοινωνικά θέματα της πατρίδας μας, όπως οι γυναικοκτονίες ή το μεταναστευτικό.

Κυρίως, όμως, είναι χαρούμενος που μπορεί να συνεχίσει τη δουλειά του στο πανεπιστήμιο, όντας ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+. «Επειδή πάντα είχα στο μυαλό μου να ακουλουθήσω ακαδημαϊκή καριέρα, ποιος ξέρει πώς θα επηρέαζε την πορεία μου το γεγονός ότι είμαι γκέι και ποστάρω συχνά γι’ αυτό. Εδώ πέρα δεν ασχολείται πραγματικά κανείς, δεν έχει κανένα αντίκτυπο στην εργασία μου», αναφέρει ο Γ.Κ.

Τη μέταλ μουσική δεν την έχει ξεχάσει, αφού πηγαίνει σε πολλά φεστιβάλ στη γειτονική Γερμανία. «Σκέψου τώρα να σκάσει σε μέταλ συναυλία στην Ελλάδα ένας φαινομενικά ντροπαλός γυαλάκιας αγκαλιά με δύο μουσάτους με πέτσινα», λέει και δηλώνει ευγνώμων για όλες τις ευκαιρίες – κοινωνικές και επαγγελματικές – που του έχει δώσει η ζωή στο εξωτερικό.

Φοβάμαι μη με δουν στον δρόμο

Η 31χρονη Άννα είχε πάντα φαντασίωση να κάνει κάτι με γυναίκα. Σε ένα από τα συχνά επαγγελματικά ταξίδια που χρειάζεται να κάνει στην Ισπανία, της «τη βάρεσε» και απλά έβαλε στο Tinder και στο Badoo ότι ενδιαφέρεται και για γυναίκες.

Αν και πλέον δηλώνει ξεκάθαρα bi στις φίλες της – όχι όμως και στους γονείς της – η Άννα εξηγεί ότι της ήταν πιο εύκολο να κάνει κάτι στο εξωτερικό. «Και με τους άνδρες, δεν θα ανοίξω τόσο εύκολα το Tinder στην Ελλάδα. Νομίζω ότι και για τα δύο φύλα μου είναι πιο εύκολο, γιατί μου φαίνεται ότι είναι πιο απρόσωπο. Εκεί, δεν μένω και με την οικογένειά μου. Θα ακουστεί τρελό, αλλά πραγματικά φοβάμαι μήπως πετύχω κάποιον γνωστό ή γνωστή μου στο app ή μήπως με δουν στον δρόμο», δηλώνει στην ATHENS VOICE.

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει η νοοτροπία για να απελευθερωθείς σεξουαλικά

Η περίπτωση του Π.Α. είναι διαφορετική: αν και είχε ήδη κάνει come out από τα 17, ήταν δέκα χρόνια αργότερα, όταν πήγε να δουλέψει στο Λονδίνο που μπόρεσε να νιώσει για πρώτη φορά μια σεξουαλική απελευθέρωση. Αυτό σημαίνει «να αισθάνομαι άνετα με το σώμα μου και να πραγματοποιήσω τις φαντασιώσεις μου».

Δεν μπορούσε να το κάνει αυτό στην Ελλάδα; «Όχι, γιατί δεν υπάρχει η νοοτροπία για να απελευθερωθείς σεξουαλικά. Ως γκέι, ένιωθα ότι δεν πρέπει να προσβάλλω με τη συμπεριφορά μου ή το ντύσιμό μου στη χώρα μου. Έβλεπα ενοχικά στοιχεία στον εαυτό μου. Εδώ πέρα, είναι η μέρα με τη νύχτα, αποδέχονται τους πάντες», επισημαίνει ο 29χρονος.

Παραδέχεται βέβαια ότι βοήθησε το γεγονός ότι ήταν μακριά από την οικογένειά του και είχε την ανεξαρτησία του τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Παράλληλα, απαριθμεί μια σειρά από θετικά στοιχεία που έχει η ζωή ενός ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμου στο Ηνωμένο Βασίλειο: περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες (πολλές εταιρείας προσλαμβάνουν με κριτήριο το diversity), περισσότερες υπηρεσίες και πολιτικές για ΛΟΑΤΚΙ+, περισσότερη ποικιλία σε διασκέδαση και σε applications γνωριμιών.

Ο «θησαυρός» της PrEP

Αυτό που του έκανε την περισσότερη εντύπωση και θα θυμάται για πάντα ήταν η μέρα που έκλεισε δωρεάν ραντεβού σε κλινική σεξουαλικής υγείας και πήρε την αγωγή PrEP. «Ήταν ένα ήρεμο περιβάλλον. Δεν με κοίταξε κανείς περίεργα. Ένας εξειδικευμένος σε ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα νοσηλευτής πήρε το ιστορικό της σεξουαλικής μου υγείας. Μόλις μου έδωσαν τα κουτιά με τα χάπια για την PrEP, ένιωσα σαν να είχα έναν θησαυρό στην τσάντα μου. Ένιωσα ότι επιτέλους θα μπορούσα να εκπληρώσω τις μεγαλύτερες φαντασιώσεις μου, έχοντας παράλληλα μια προφύλαξη», τονίζει ο Π.Α.

Από την άλλη, αντιπαραβάλλει μια εμπειρία που είχε το 2018 στο ΕΣΥ: Μετά από σπάσιμο του προφυλακτικού κατά τη διάρκεια του σεξ, χρειάστηκε να πάει σε νοσοκομείο για να λάβει post exposure αγωγή. «Ένιωσα τέτοια ντροπή προσπαθώντας να εξηγήσω τι συνέβη. Οι γιατροί έκαναν καλά τη δουλειά τους, αλλά στη διαλογή με κοίταξαν με μισό μάτι».

Ο ίδιος, ως εργαζόμενος πλέον στο βρετανικό ΕΣΥ, μπορεί να φοράει το αυτοκόλλητο «Rainbow NHS» πάνω στη στολή του, ενώ όλοι οι ασθενείς αντιμετωπίζονται ισότιμα. Καθώς αναφέραμε πριν την PrEP, ως επαγγελματίας υγείας, ο Π.Α. υπογραμμίζει ότι εξακολουθεί να χρησιμοποιεί προφυλακτικό τις περισσότερες φορές, διότι η PrEP προφυλάσσει μόνο από το HIV και όχι τα άλλα ΣΜΝ. Συμβουλεύει, βέβαια, όλους τους νέους ανθρώπους να ζήσουν τη σεξουαλικότητά τους εις το μέγιστον για να μην έχουν αργότερα απωθημένα.

Η Μαρία-Χριστίνα Σμυρναίου του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) μιλάει στην Athens Voice

Οι τρεις αυτές διαφορετικές ιστορίες έχουν ως κοινό παράγοντα το γεγονός ότι οι πρωταγωνιστές του ένιωσαν πιο άνετα με τον εαυτό τους και το περιβάλλον τους στο εξωτερικό. «Έχοντας ζήσει και η ίδια ως ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπο στη Γερμανία, εκ του βιώματός μου μιλώντας μπορώ να σας πω πως ένιωθα ασφάλεια να υπάρχω ελεύθερα και ανοιχτά στο τότε εργασιακό μου περιβάλλον καθώς ήξερα πως βάσει νόμου δεν επιτρεπόταν να απολυθώ εξαιτίας της ταυτότητάς μου. Τρανς πρόσωπα με εξυπηρετούσαν στις δημόσιες υπηρεσίες και κυκλοφορούσαμε όλα ισότιμα και ελεύθερα χωρίς τον φόβο της απειλής κατά της σωματικής μας ακεραιότητας, κάτι που δεν μπορώ να ισχυριστώ πως ισχύει για την Ελλάδα», αναφέρει στην ATHENS VOICE η Μαρία-Χριστίνα Σμυρναίου, σύμβουλος ψυχικής υγείας και μέλος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ).

Τη ρωτήσαμε γιατί μπορεί να αισθανθεί κάποιο άτομο ότι μπορεί να κάνει come out στο εξωτερικό με μεγαλύτερη ευκολία. «Αυτό που είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε και επιστημονικά αποδεικνύεται από την Νευροβιολογία, είναι η σημασία της αποδοχής και της επιβεβαιωτικής αναγνώρισης. Οι άνθρωποι είμαστε “προγραμματισμένοι” να συνδεόμαστε και να σχετιζόμαστε με άλλους ανθρώπους», εξηγεί.

Σε αυτό, παίζει καθοριστικό ρόλο το κατά πόσο κάθε άτομο αισθάνεται αποδοχή, αναγνώριση και εν τέλει ασφάλεια από το περιβάλλον του. «Κάτι που παρατηρούμε συχνά οι ειδικοί ψυχικής υγείας που δουλεύουμε με ΛΟΑΤΚΙ+ είναι πως τα πρόσωπα που έχουν την υποστήριξη της οικογένειας τους συνήθως ανταπεξέρχονται με μεγαλύτερη ευκολία στις δυσκολίες που τους βάζει η μη-υποστηρικτική μερίδα της υπόλοιπης κοινωνίας. Τα υπόλοιπα άτομα που δεν βιώνουν αποδοχή από τις οικογενειές τους βρίσκουν μια αγκαλιά στην επιλεγμένη οικογένειά τους μέσα από την κοινότητα», αναφέρει η κ. Σμυρναίου.

Από την άλλη, όπως τονίζει, πρέπει να λάβουμε υπόψη τις συστημικές δυσκολίες που τα ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα αντιμετωπίζουν στην εύρεση εργασίας, στην πρόσβαση στην υγεία, στην εκπαίδευση και την γενικότερη ύπαρξη τους στην κοινωνία.

Και καταλήγει η κ. Σμυρναίου: «Οι χώρες που προστατεύουν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, που έχουν θεσπίσει νόμους που τα προστατεύουν και τους δίνουν την ευκαιρία να ζήσουν ισότιμα, ενδεχομένως να παρέχουν αυτό το safe space που κάποια ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα δεν βρίσκουν στην Ελλάδα. Επομένως, η εμπειρία της ζωής σε μια άλλη χώρα μπορεί να λειτουργήσει σαν επανορθωτική εμπειρία για ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα που στην χώρα τους έχουν κακοποιηθεί, έχουν βιώσει αποκλεισμούς, βία και κακομεταχείριση, αλλά και σαν εξελικτική πορεία εν γένει, δεδομένου ότι τους παρέχονται οι δυνατότητες να ζουν με σεβασμό και αξιοπρέπεια».

Επισημαίνει, βέβαια, ότι τα παραπάνω ισχύουν για λευκά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, καθώς «βλέπουμε πως ανάπηρα, όχι λευκά, ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσωπα με ψυχοκοινωνικές βλάβες ή/και άτομα που ζουν στην προσφυγιά δεν χαίρουν παντού της ίδιας αντιμετώπισης όσο ένα ικανό λευκό ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο».

*Τα στοιχεία των τριών είναι στη διάθεση της ATHENS VOICE. Και οι τρεις δεν θέλησαν να μιλήσουν επώνυμα κυρίως για επαγγελματικούς λόγους, σε περίπτωση που επιστρέψουν κάποια στιγμή στην Ελλάδα.