Κοσμος

Μήπως οι άνδρες συμπεριφέρονται άσχημα επειδή είναι λιγότεροι από τις γυναίκες;

Τι δείχνουν οι δημογραφικές έρευνες για την αναλογία ανδρών-γυναικών στον κόσμο

62222-137653.jpg
A.V. Team
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Ασπρόμαυρη φωτογραφία με κόσμο
© Paweł L. / Pexels

Η αναλογία ανδρών - γυναικών στον κόσμο και η βία κατά των γυναικών – Τι δείχνουν έρευνες

Στα περισσότερα μέρη του κόσμου οι γυναίκες είναι ελαφρώς περισσότερες από τους άνδρες. Η παγκόσμια αναλογία είναι 1,07 γυναίκες για 1 άνδρα: στις λίγες χώρες όπου οι άνδρες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες γίνονται απλούστατα περισσότερες γυναικοκτονίες και βρεφοκτονίες θηλυκών νεογέννητων. Στην αραβική χερσόνησο, στην Κίνα και στην Ινδία υπερτερούν οι άνδρες, αλλά η φυσική αναλογία κατά τη γέννηση μεταξύ αρσενικών και θηλυκών ευνοεί ελαφρώς το αρσενικό φύλο, ο πληθυσμός του οποίου μειώνεται στη διάρκεια της ζωής: έτσι, ενώ η αναλογία αρσενικών και θηλυκών μωρών δείχνει πλειονότητα αρσενικών, στον πληθυσμό πάνω από 15 ετών, αναλογούν περίπου 101 γυναίκες σε 100 άνδρες.

Η «φυσική» βρεφική θνησιμότητα είναι σημαντικά υψηλότερη στα αγόρια από τα κορίτσια στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Συχνά αυτό εξηγείται ότι οφείλεται σε βιολογικές και γενετικές διαφορές φύλου: τα αγόρια είναι βιολογικά πιο ευάλωτα σε πρόωρο θάνατο και ασθένειες. Εξάλλου, στους περισσότερους πληθυσμούς, τα ενήλικα αρσενικά τείνουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από τα ενήλικα θηλυκά της ίδιας ηλικίας ακόμη και αν ληφθούν υπόψη αίτια που αφορούν ειδικά τις γυναίκες (όπως ο θάνατος κατά τον τοκετό): οι άνδρες χάνουν συχνότερα τη ζωή τους από βίαια αίτια, όπως οι ανθρωποκτονίες και οι πόλεμοι. Οι γυναίκες έχουν παντού υψηλότερο προσδόκιμο ζωής παρά τον μεγάλο αριθμό των γυναικοκτονιών στο οικογενειακό περιβάλλον. Για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας άνδρας 18-40 ετών έχει 3 έως 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να πέσει θύμα ανθρωποκτονίας και 2,5 έως 3,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να χάσει τη ζωή του σε δυστύχημα από ό,τι μια συνομήλική του γυναίκα.

Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι ισχυροί κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες όπως το σύστημα προίκας στην Ινδία και η πολιτική ενός παιδιού της Κίνας είναι υπεύθυνοι για εκτρώσεις θηλυκών εμβρύων, ενώ σε ορισμένες αφρικανικές φυλές οι άνθρωποι παραμελούν τα θηλυκά μωρά με αποτέλεσμα την υψηλή τους θνησιμότητα. Το αξιοπερίεργο είναι ότι, σε πολλά αφρικανικά έθνη γεννιούνται περισσότερα κορίτσια από αγόρια: π.χ. στην Ανγκόλα, στην Μποτσουάνα και στην Ναμίμπια έχουν αναφερθεί «μη κανονικές» αναλογίες φύλου. Ένα ακόμη αξιοπερίεργο είναι ότι η αναλογία των φύλων στη γέννηση των ανθρώπων φαίνεται να έχει επηρεαστεί ιστορικά από περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή και η υπερθέρμανση του πλανήτη. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η υψηλή θερμοκρασία αυξάνει το ποσοστό των γεννήσεων αγοριών: έχει ωστόσο αναφερθεί ότι το ψύχος είναι περιβαλλοντικός παράγοντας άγχους και ότι οι γυναίκες που υποβάλλονται σε ψυχρότερο καιρό αποβάλλουν τα αδύναμα αρσενικά έμβρυα σε μεγαλύτερο ποσοστό, μειώνοντας έτσι τις αναλογίες των φύλων κατά τη γέννηση. Έρευνες των δεδομένων αναλογίας φύλου από το 1865 έως το 2003 έχουν διαπιστώσει αυξημένη αύξηση των γεννήσεων αγοριών σε περιόδους εξωγενούς στρες (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος) και κατά τη διάρκεια των θερμών ετών. Στη θερμότερη περίοδο των 138 ετών, η αναλογία φύλου κατά τη γέννηση κορυφώθηκε περίπου στο 1,08 στη Βόρεια Ευρώπη. Γενικά πάντως, οι αποβολές είναι συχνότερες στα αρσενικά έμβρυα.

Οι βρεφοκτονίες κοριτσιών και η παραμέληση που υφίστανται σε ορισμένες χώρες οδηγούν στην ανισορροπία των φύλων ευνοώντας τον αρσενικό πληθυσμό: το Μπαχρέιν και η Σαουδική Αραβία αναφέρουν περισσότερους άνδρες από ό,τι γυναίκες, αλλά όχι όσο το Κατάρ όπου αναφέρονται 2,87 άνδρες για 1 γυναίκα, κυρίως λόγω της μετανάστευσης ξένων εργατών στο ισλαμικό κρατίδιο. Αντιθέτως, η Ρωσία έχει περίσσεια γυναικών, όπως και Αρμενία και η Γεωργία — πράγμα που αποδίδεται στην αντίστροφη φορά της μετανάστευσης. Εξάλλου, στην ισορροπία φύλων παίζει ρόλο και ο παράγοντας των ομοφυλοφίλων (υπάρχουν περισσότεροι ομοφυλόφιλοι άνδρες από ομοφυλόφιλες γυναίκες) και non-binary με την τελευταία κατηγορία να αποτελεί περίπου το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Η βία των ανδρών κατά των γυναικών που μετρήθηκε σε 3.165 πόλεις και κομητείες των ΗΠΑ φαίνεται να σχετίζεται με την αναλογία των φύλων: τα ποσοστά βίας ήταν χαμηλότερα σε μέρη με 51% αναλογία ανδρών και υψηλότερα όταν οι γυναίκες ήταν περισσότερες. Γιατί συμβαίνει αυτό ενώ θα περίμενε κανείς περισσότερα «κακά αγόρια» σε συνθήκες λειψανδρίας; Η απάντηση μερικών ερευνητών είναι ότι όπου συγκεντρώνονται πολλοί άνδρες, ο τόπος γίνεται «τραχύτερος» και υπάρχουν πολλές πιθανότητες για συμπεριφορά αγέλης των ανδρών. Με τη διαπίστωση αυτή συμφωνούν οι περισσότεροι δημογράφοι και κοινωνιολόγοι αλλά υπάρχει μια υποσημείωση: σε μικρότερους κοινωνικούς κύκλους όπου λείπουν οι άνδρες —π.χ. σε μια επιχείρηση— ή όπου έχουν εξουσία —π.χ. στην πολιτική— υπάρχουν και πάλι πολλές πιθανότητες βίας εναντίον των γυναικών υπό την έννοια της συμπεριφοράς «σπάνιου είδους».

Σύμφωνα με άρθρο της Peggy Sastre στο περιοδικό «Le Point», η περίσσεια των γυναικών σε ορισμένους τόπους ή κοινωνικούς χώρους δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη συνεννόηση ανάμεσα στα φύλα. Η Sastre παραπέμπει στις έρευνες τριών επιστημόνων —της Emily Stone, του Todd Shackelford και του David Buss— οι οποίοι, αφού μελέτησαν τους πληθυσμούς 36 χωρών με διαφορετικές κουλτούρες, συμπέραναν ότι όπου οι άνδρες είναι λιγότεροι επιβάλλουν με αυταρχισμό τους δικούς τους κανόνες. Αντιθέτως, όταν είναι περισσότεροι συνεννοούνται καλύτερα, τα διαζύγια είναι λιγότερα και οι σχέσεις σταθερότερες.

 

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ