P.L.O.: Η ίδρυση της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης πριν από 58 χρόνια, ο Γιάσερ Αραφάτ & η μαντήλα από τον Στινγκ και τον Μπέκαμ ως τον Τσίπρα.
Ήταν ο καυτός ήλιος της ημέρας και το νυχτερινό κρύο της Αραβικής Χερσονήσου που γέννησαν πριν από αιώνες την ανάγκη μιας «Έξυπνης Μαντίλας», η οποία να μπορεί να καλύπτει το σβέρκο, το στόμα ή και ολόκληρο το κεφάλι ανάλογα με την περίσταση. Όταν ήρθε η ώρα της σύγκρουσης με τους Άγγλους η καφίγια ήταν το στάνταρ ρούχο των Παλαιστίνιων φελάχων, δηλαδή των φτωχών χωρικών της περιοχής – σε αντίθεση με το φέσι το οποίο φορούσαν οι σπουδαγμένοι αστοί των ανώτερων τάξεων. Ο άνθρωπος όμως που την έκανε pop ώστε να την λανσάρουν -για τους δικούς τους λόγους -από τον Στινγκ, την Μαντόνα, την Μπέλα Χαντίντ και τον Ντέιβιντ Μπέκαμ μέχρι τον Αλέξη Τσίπρα, ήταν ο Γιάσερ Αραφάτ ο οποίος πριν 58 ακριβώς χρόνια ίδρυσε στην Ιερουσαλήμ την P.L.O. (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης). Φορούσε άλλωστε την καφίγια του με έναν ιδιαίτερο τρόπο, πάνω στον ώμο του με το σχήμα της Παλαιστίνης, δηλαδή όλης της ιστορικής Παλαιστίνης, που περιλαμβάνει και το Ισραήλ.
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής και ιθύνων νους της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης αφιέρωσε τη ζωή του στην ιδέα της εθνικής ταυτότητας και της αναγέννησης της Παλαιστίνης, προσπάθειες που θα του έφερναν ένα Νόμπελ Ειρήνης (από κοινού με τους ισραηλινούς ηγέτες Γιτζάκ Ράμπιν και Σιμόν Πέρες).
Ήταν η εποχή της ανόδου του αραβικού εθνικισμού όποτε ο Αιγύπτιος Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ και άλλοι Αραβες ηγέτες κατά τη διάρκεια της πρώτης διάσκεψης κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου, η οποία έλαβε χώρα στο Κάιρο στα μέσα Ιανουαρίου του 1964, ιδρύουν μια παλαιστινιακή οργάνωση-«αρχή», ως μέσο άσκησης πίεσης προς το Ισραήλ. Ηγέτης της PLO εκλήθη να αναλάβει ο Αχμέντ Σουκέιρι, παλαίμαχος Αραβας διπλωμάτης παλαιστινιακής καταγωγής. Το ιδρυτικό συνέδριο της οργάνωσης διοργανώθηκε τον Μάιο του 1964. Απέναντι στον γραβατωμένο Σουκεΐρι, τον οποίο είχαν επιλέξει τα αραβικά κράτη ως επικεφαλής της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, ο Αραφάτ εμφανίζεται με ένα στρατιωτικό τζάκετ και τη μαντίλα στο κεφάλι που θα γίνει σύμβολο του παλαιστινιακού αγώνα. Όταν τον ρωτούν γιατί δεν ξυρίζεται, εκείνος χαμογελά: «Δεν προλαβαίνω, κάνω επανάσταση». Το καλοκαίρι του 1967, ο Αραφάτ βρισκόταν στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Παριστάνοντας τον έμπορο στους ισραηλινούς ελέγχους, επιχείρησε να δημιουργήσει θύλακες αντίστασης βιετναμέζικου τύπου, αλλά συνάντησε την απροθυμία των Παλαιστίνιων. Ένα χρόνο αργότερα, η Φατάχ του Γιάσερ Αραφάτ θα αναλάβει τον έλεγχο του Εθνικού Παλαιστινιακού Συμβουλίου και θα αλλάξει τη Χάρτα. Στο εξής, «ο ένοπλος αγώνας είναι ο μόνος δρόμος για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης».
Ηδη, από το 1968 κλιμακώθηκαν οι επιδρομές της PLO (με ορμητήριο κυρίως την Ιορδανία) και τα ισραηλινά στρατιωτικά αντίποινα εναντίον της Ιορδανίας. Θερμά επεισόδια λάμβαναν χώρα και στη μεθόριο Ισραήλ-Συρίας αλλά και πέριξ του Σουέζ, όπου πλέον οι ισραηλινές δυνάμεις γειτνίαζαν με τις αιγυπτιακές. Τον Μάρτιο του 1969 ξέσπασε εκεί και ο Πόλεμος της Φθοράς με ανταλλαγές πυροβολικού, αεροπορικές επιδρομές και αερομαχίες. Τότε ξεκίνησε το φαινόμενο της διεθνούς τρομοκρατίας. Αρχικά, το 1968-69, οι στόχοι στο εξωτερικό ήταν ισραηλινών συμφερόντων – όπως πρεσβείες ή επιβατικά αεροσκάφη των ισραηλινών αερογραμμών. Ομως, ήδη από το 1970 οι τρομοκρατικές ενέργειες επεκτάθηκαν και σε μη ισραηλινούς στόχους στη Δυτική Ευρώπη.
Διαβόητο περιστατικό της εποχής στέκει η επίθεση του Μαύρου Σεπτέμβρη, υποομάδας της Φατάχ, στην ολυμπιακή αποστολή του Ισραήλ στο Μόναχο το 1972, όταν 11 αθλητές θα βρουν τραγικό θάνατο. Ο διεθνής αντίκτυπος της τρομοκρατικής ενέργειας ήταν τέτοιος που λίγο αργότερα (1973-1974) ο Αραφάτ θα «κλείσει» τον Μαύρο Σεπτέμβρη και θα απαγορεύσει στους ένοπλους βραχίονες της PLO να προβαίνουν σε πράξεις βίας εκτός Ισραήλ, Δυτικής Όχθης και Λωρίδας της Γάζας.
Μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ και τα γεγονότα του 1972, ο Αραφάτ αποφάσισε ότι έπρεπε να αλλάξει την στρατηγική του. Η ΟΑΠ είχε ακόμα ως στόχο την απελευθέρωση της Παλαιστίνης μέσα από τον ένοπλο αγώνα. Όμως αποφασίστηκε να αλλάξει τακτική και να εξαπολύσει έναν διπλωματικό πόλεμο εναντίον του Ισραήλ και να μην επικεντρώνεται αποκλειστικά στις τρομοκρατικές ενέργειες.
Με πολιτική δεξιοτεχνία ο Αραφάτ σταδιακά χειραγώγησε την οργάνωση μετατρέποντας την εικόνα της στην κοινή γνώμη της Δύσης από μία οργάνωση που θεωρείτο βάρβαρη σε μία που θεωρείτο ένα κίνημα με νόμιμα αιτήματα. Αυτή η νέα τακτική βοηθήθηκε πολύ από την πολύ σημαντική αναγνώριση της ΟΑΠ από τα Ηνωμένα Έθνη, κάτι που έδωσε πρόσβαση στην οργάνωση στις συζητήσεις του διεθνούς οργανισμού. Στις 13 Νοεμβρίου 1974, ο Αραφάτ έκανε μία εμφάνιση χωρίς προηγούμενο στον ΟΗΕ, φορώντας την στρατιωτική του στολή. Με την άδεια θήκη του πιστολιού του (αναγκάστηκε να βγάλει το πιστόλι από την θήκη του πριν μπει στην αίθουσα) γύρω από την μέση του, ο Αραφάτ δήλωσε: «Σήμερα έχω έρθει εδώ με ένα κλαδί ελιάς και το πιστόλι ενός μαχητή για την ελευθερία. Μην αφήσετε το κλαδί ελιάς να πέσει από τα χέρια μου»
Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’80, ο Αραφάτ έγινε άλλωστε άτυπο μέλος του παγκόσμιου τζετ σετ. Πήγαινε από πρωτεύουσα σε πρωτεύουσα για να λάβει διπλωματική υποστήριξη για το Παλαιστινιακό ζήτημα. Είναι η εποχή που η μαντήλα γίνεται παγκόσμιο trend. Όλο και περισσότεροι διάσημοι εμφανίζονται φορώντας την και δείχνοντας εμμέσως πλην σαφώς την στήριξη τους στον παλαινιστιακό σκοπό.
Σημαντική στιγμή στην παλαιστινιακή οδύσσεια για ελεύθερη πατρίδα ήταν ο Νοέμβριος του 1988, όταν το Εθνικό Παλαιστινιακό Συμβούλιο προέβη στην ανακήρυξη ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους από το Αλγέρι. Τον επόμενο μήνα, ο Αραφάτ, συνεχίζοντας την προώθηση των διπλωματικών λύσεων, αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ (12 Δεκεμβρίου 1988), αποδεχόμενος σχετική απόφαση του ΟΗΕ, και ταυτοχρόνως αποκηρύσσει την τρομοκρατία ως μέσο πάλης. Στον χαρακτηριστικό του λόγο στα Ηνωμένα Έθνη διατείνεται ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι θα μπορούσαν να ζήσουν με ειρήνη.
Επόμενος σταθμός η 2α Απριλίου 1989, όταν ο Αραφάτ ορίζεται πρόεδρος του ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, έπειτα από ομόφωνη απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου της PLO στην Τύνιδα. Οι συνεχιζόμενες ειρηνευτικές διαδικασίες οδήγησαν τελικά στην περίφημη υπογραφή της προκαταρκτικής συμφωνίας με το Ισραήλ το 1993 (13 Σεπτεμβρίου - Λευκός Οίκος), που κατακυρώθηκε στο Όσλο την ίδια χρονιά.
Οι Παλαιστίνιοι είχαν πια τη δυνατότητα αυτοδιοίκησης στα εδάφη τους, τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας δηλαδή, αλλά και τη δυνατότητα εκλογών. Ο Αραφάτ τοποθετείται επικεφαλής της πρώτης κυβέρνησης του αυτόνομου κράτους.
Ως αποτέλεσμα της αμοιβαίας αναγνώρισης των υποστάσεων Ισραήλ και PLO, τα ισραηλινά στρατεύματα αποχωρούν τον Μάιο του 1994 από τα παλαιστινιακά εδάφη, παραδίδοντας έτσι την εξουσία στην ανεξάρτητη Παλαιστινιακή Αρχή. Ο Αραφάτ επιστρέφει με τιμές ήρωα στη Γάζα και αναλαμβάνει τα νέα του καθήκοντα. Στις πρώτες και ιστορικές εκλογές που λαμβάνουν χώρα στην Παλαιστίνη, ο Αραφάτ και η Φατάχ του θριαμβεύουν.
Την επόμενη χρονιά, ο Αραφάτ και οι ισραηλινοί ηγέτες Σιμόν Πέρες και Γιτζάκ Ράμπιν βραβεύονται από κοινού με το Νόμπελ Ειρήνης, ενώ την επόμενη χρονιά υπογράφεται νέα συμφωνία, το Όσλο ΙΙ, η οποία έθεσε τα θεμέλια για μια μακρά σειρά διαπραγματεύσεων και υπογραφές νέων συνθηκών (το Πρωτόκολλο της Χεβρώνας - 1997, το Υπόμνημα του Ουέι Ρίβερ - 1998, η Συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ - 2000 και ο «Οδικός Χάρτης της Ειρήνης» του 2002).
Σταδιακά όμως οι νέοι Παλαιστίνιοι έδειχναν όλο και πιο απογοητευμένοι από αυτό έβλεπαν σαν τον καθυστερημένο δικτατορικό και διεφθαρμένο χαρακτήρα της ΟΑΠ, και από την αποτυχία του Αραφάτ να ανταποκριθεί στην υπόσχεσή του να απελευθερώσει την Παλαιστίνη. Πολλοί από αυτούς τους Παλαιστινίους στράφηκαν σε Ισλαμικές φονταμενταλιστικές οργανώσεις όπως είναι η Ισλαμική Τζιχάντ και η Χαμάς, οι οποίες δεν αποδέχθηκαν ποτέ τις Συμφωνίες του Οσλο με το Ισραήλ και συνέχιζαν να υποστηρίζουν την χρήση της τρομοκρατίας για να εκδιώξουν τους Ισραηλινούς από «όλη την Παλαιστίνη».
Το Ισραήλ αποφάσισε στις 13 Δεκεμβρίου 2001 να κόψει κάθε επαφή με τον Γιάσερ Αραφάτ, ενώ του απαγόρευσε την έξοδο από τη Ραμάλα της Δυτικής Όχθης, όπου βρισκόταν το αρχηγείο του. Έτσι, στις 11 Σεπτεμβρίου 2003 το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ αποφάσισε την εκδίωξη του από τα παλαιστινιακά εδάφη, ενώ μόλις στις 5 Οκτωβρίου 2003 κήρυξε τα παλαιστινιακά εδάφη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Παρόλα αυτά, ο Γιάσερ Αραφάτ Αραφάτ παρέμεινε αποκλεισμένος στο αρχηγείο του στη Ραμάα και κυκλωμένος από ισραηλινά στρατεύματα, από το Δεκέμβριο του 2001. Παρόλα αυτά, έπειτα από αμερικανικές πιέσεις, απελευθερώθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου του 2002.
Η υγεία του όμως είχε αρχίσει να κλονίζεται από τότε και στις 25 Οκτωβρίου 2004, νόσησε βαριά. Οι γιατροί που τον εξέτασαν δήλωσαν επίσημα πως νοσούσε από γρίπη, αλλά η υγεία του γρήγορα επιδεινώθηκε. Επιπλέον, τον εξέτασαν γιατροί από πολλές αραβικές χώρες, όπως η Αίγυπτος, η Τυνησία και η Ιορδανία και κατάφεραν να πείσουν το Ισραήλ να του δώσει το δικαίωμα να ταξιδέψει στο εξωτερικό, ώστε να του παρέχουν οι γιατροί την αντίστοιχη θεραπεία.
Αρχικά λοιπόν, μεταφέρθηκε στη Γαλλία με αεροπλάνο γαλλικής κυβέρνησης και εισήχθη στο στρατιωτικό νοσοκομείο Percy στο προάστιο Clamart του Παρισιού. Στις 3 Νοεμβρίου όμως, έπεσε σε βαθύ κώμα.
Ο Γιάσερ Αραφάτ απεβίωσε στις 11 Νοεμβρίου του 2004 στη Γαλλία. Σύμφωνα με τα ιατρικά αρχεία, ο Αραφάτ πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία, που προήλθε από εντερική φλεγμονή, σε ηλικία 75 ετών. Αναλύσεις όμως που έγιναν σε ελβετικό εργαστήριο το 2012, εξέτασα την πιθανότητα δηλητηρίασης του με ραδιενεργό πολώνιο. Εξάλλου, ο έλεγχος προσωπικών αντικειμένων του Αραφάτ έδειξε την ύπαρξη ιχνών πολωνίου.
Παρόλα αυτά, Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε στις 15-10-2013 πως τελικά δεν βρέθηκαν ίχνη πολωνίου σε έρευνα από ρώσικο εργαστήριο. Επιπλέον, πολλές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί για τις αιτίες του θανάτου του Αραφάτ, με επικρατέστερες αυτές του AIDS, της κίρρωσης ήπατος και της δηλητηρίασης από πολώνιο.
17°
