Τον είδα για πρώτη φορά «ζωντανό» στα γήπεδα της Ιαπωνίας, στο Μουντιάλ του 2002. Έπαιζε στην Παρί Σεν Ζερμέν, φορούσε ακόμη τη φανέλα με το 11 και βρισκόταν στη σκιά του Ρονάλντο και του Ριβάλντο.
Έτυχε να είμαι στο γήπεδο σ’ εκείνο το απίθανο γκολ στον Σίμαν, στο 2-1 της Βραζιλίας με την Αγγλία. Τον είχα ακριβώς μπροστά μου, όταν πήρε φόρα, χτύπησε το φάουλ και κρέμασε με κάποιο εξωπραγματικό τρόπο τον Άγγλο τερματοφύλακα απέναντι! Αν θυμάμαι καλά, είχα ταξιδέψει κάπου τρεις ώρες με το τρένο από το Τόκιο στην πόλη όπου γινόταν το παιχνίδι, ξαγρύπνησα στο σταθμό μέχρι τις 6 το άλλο πρωί επειδή δεν υπήρχε ξενοδοχείο να μείνω, αλλά σκεφτόμουν μετά ότι μόνο γι’ αυτό το γκολ άξιζε τον κόπο.
Μπαίνοντας στο γήπεδο της Γιοκοχάμα λίγες μέρες μετά για τον τελικό Βραζιλίας - Γερμανίας 2-0, μού ζήτησαν να ψηφίσω τον MVP του τουρνουά. Χωρίς να το καταλάβω, τόλμησα κι έγραψα στο χαρτάκι «Ronaldinho», όσο υπερβολικό κι αν φαινόταν εκείνη τη στιγμή. Δεν μπορούσε να βγει ποτέ πολυτιμότερος ενός Μουντιάλ κάποιος που ακόμη δεν είχε γίνει καλά καλά βασικός στην Εθνική ομάδα της χώρας του. Άλλωστε η πλειοψηφία των δημοσιογράφων διάλεξε τον Όλιβερ Καν, τον Γερμανό τερματοφύλακα, αν και αμέσως μετά τον είδαμε να τρώει δύο «μοιραία» γκολ, τα οποία μάλλον δεν θα θέλει να θυμάται...
Έτυχε να τον ξαναδώ live τρία χρόνια αργότερα σε μια ακόμη τεράστια στιγμή του. Στο Στάμφορντ Μπριτζ και στο Τσέλσι - Μπαρτσελόνα για το Champions League. Ο Μουρίνιο είχε δώσει εντολή να κάνουν χωράφι το τερέν του γηπέδου πιστεύοντας ότι ο Ροναλντίνιο θα βούλιαζε στη λάσπη και δεν θα ήταν σε θέση να τον απειλήσει. Μπήκε να παίξει μ’ εκείνο το απίστευτο χαμόγελο που σε έκανε να θέλεις απλά να τον χαζεύεις, ακόμη και τις ώρες που δεν ακουμπούσε μπάλα. Πετούσε σ’ όλο το ματς, λες και πατούσε σε μοκέτα. Κι έβαλε γκολ με μια κίνηση που την κάνουν οι περισσότεροι όταν θέλουν να σβήσουν τσιγάρο στο πεζοδρόμιο!
Νιώθω τυχερός και γεμάτος επειδή ήμουνα εκεί και στις δύο αυτές στιγμές. Τις ξανάφερα στο μυαλό μου διαβάζοντας το γράμμα που έγραψε «στον 8χρονο εαυτό του» και μέσα στο οποίο κλείνει τη φιλοσοφία του για το ποδόσφαιρο. Μια φιλοσοφία που δεν έχει σχέση με τη σημερινή κυρίαρχη άποψη.
Αρκεί ένα μικρό απόσπασμα: «Όταν φτάνεις σε τέτοιο επίπεδο, οι άνθρωποι περιμένουν πολλά πράγματα από σένα. Θα συνεχίσεις να παίζεις με τον τρόπο σου; Ή θα αρχίσεις να κάνεις υπολογισμούς; Θα αρχίσεις να παίζεις με λιγότερο ρίσκο; Η μόνη συμβουλή που μπορώ να σου δώσω είναι η εξής: παίξε με τον δικό σου τρόπο. Παίξε ελεύθερα. Άκου τη μουσική...».
Έτσι ακριβώς. Ο Ροναλντίνιο είχε μετατρέψει την μπάλα σε μουσική. Και δεν βγήκε κάποιος διάδοχος για να συνεχίσει...
Διαβάστε ολόκληρο το συγκινητικό γράμμα του 37χρονου Ροναλντίνιο στον 8χρονο εαυτό του:
Αύριο, όταν θα γυρίσεις σπίτι έχοντας παίξει ποδόσφαιρο, θα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι εκεί. Οι θείοι σου, φίλοι της οικογένειας και κάποιοι άλλοι άνθρωποι που δεν θα αναγνωρίσεις θα βρίσκονται στην κουζίνα. Στην αρχή, θα νομίσεις ότι απλά άργησες για το πάρτι. Όλοι θα είναι εκεί για να γιορτάσουν τα 18α γενέθλια του αδερφού σου, Ρομπέρτο.
Συνήθως, όταν επιστρέφεις σπίτι έχοντας παίξει ποδόσφαιρο, η μαμά είναι πάντα εκεί, γελώντας ή κάνοντας αστεία.
Αλλά αυτή τη φορά θα κλαίει.
Και μετά θα δεις τον Ρομπέρτο. Θα τυλίξει το μπράτσο του γύρω σου και θα σε φέρει μέσα στο μπάνιο, ώστε να είστε μόνοι. Μετά θα σου πει κάτι που δεν θα καταλάβεις.
“Έγινε ένα ατύχημα. Ο μπαμπάς έφυγε. Είναι νεκρός".
Δεν θα μπορέσεις να το αντιληφθείς. Τι σημαίνει αυτό; Πότε θα επιστρέψει; Πώς μπορεί να έφυγε;
Ο μπαμπάς ήταν ο μόνος που είχε πει να παίζεις δημιουργικά στο γήπεδο, ο μόνος που σου είχε πει να παίζεις με ελεύθερο στιλ -απλά να παίζεις με τη μπάλα. Πίστευε σε εσένα περισσότερο από οποιονδήποτε. Όταν ο Ρομπέρτο ξεκίνησε να παίζει επαγγελματικό ποδόσφαιρο για την Γκρέμιο την προηγούμενη χρονιά, ο μπαμπάς είπε σε όλους "ο Ρομπέρτο είναι καλός, αλλά περιμένετε να δείτε τι θα κάνει ο νεότερος αδερφός του που έρχεται".
Ο μπαμπάς ήταν ένας υπερήρωας. Αγαπούσε το ποδόσφαιρο τόσο πολύ, ώστε ακόμα και αφού είχε δουλέψει στις αποβάθρες κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, θα δούλευε ως security στο γήπεδο της Γκρέμιο το Σαββατοκύριακο. Πώς γίνεται να μην τον ξαναδείς ποτέ; Δεν μπορείς να καταλάβεις τι θέλει να σου πει ο Ρομπέρτο.
Δεν πρόκειται να νιώσεις στεναχώρια αμέσως. Θα έρθει αργότερα. Λίγα χρόνια μετά, θα αποδεχθείς ότι ο μπαμπάς δεν θα ξαναέρθει ποτέ στη Γη. Αλλά αυτό που θέλω να καταλάβεις είναι ότι κάθε φορά που θα έχεις τη μπάλα στα πόδια σου, ο μπαμπάς θα είναι μαζί σου.
Όταν έχεις μια μπάλα ποδοσφαίρου στα πόδια σου, είσαι ελεύθερος. Είσαι ευτυχισμένος. Είναι σχεδόν σαν να ακούς μουσική. Το αίσθημα αυτό θα σε κάνει να θέλεις να μοιράσεις χαρά στους άλλους.
Είσαι τυχερός επειδή έχεις τον Ρομπέρτο. Ακόμα και αν είναι 10 χρόνια μεγαλύτερος και παίζει ήδη στην Γκρέμιο, ο Ρομπέρτο θα είναι πάντα εκεί για εσένα. Δεν θα είναι απλά ένας αδερφός, θα γίνει κάτι σαν πατέρας για εσένα. Και περισσότερο από όλα, θα είναι ο ήρωάς σου.
Θα θέλεις να παίξεις σαν αυτόν, θα θέλεις να είσαι σαν αυτόν. Κάθε πρωί, όταν πηγαίνετε στην Γκρέμιο - εσύ παίζεις στους Νέους, ενώ ο Ρομπέρτο στην επαγγελματική ομάδα - θα μπορείς να περπατάς μέχρι τα αποδυτήρια με τον μεγάλο σου αδερφό, τον ποδοσφαιρικό αστέρα. Και κάθε νύχτα, όταν θα πηγαίνεις στο κρεβάτι, θα σκέφτεσαι ότι μοιράζεσαι το δωμάτιό σου με το είδωλό σου.
Δεν υπάρχουν αφίσες στους τοίχους του δωματίου που μοιράζεστε, υπάρχει μόνο μια μικρή τηλεόραση. Δεν έχει σημασία ούτως ή άλλως, επειδή δεν θα έχετε χρόνο να παρακολουθήσετε παιχνίδια μαζί. Όταν δεν ταξιδεύει για αγώνες, ο Ρομπέρτο σε παίρνει έξω να παίξετε περισσότερο ποδόσφαιρο.
Εκεί που μένετε, στο Πόρτο Αλέγκρε, υπάρχουν ναρκωτικά και συμμορίες και τέτοιου είδους πράγματα εκεί γύρω. Θα είναι δύσκολα, αλλά για όσο θα παίζεις ποδόσφαιρο - στον δρόμο, στο πάρκο, με τον σκύλο σας - θα νιώθεις ασφαλής.
Ναι, καλά κατάλαβες, είπα για τον σκύλο σου. Είναι ένας ακούραστος αμυντικός.
Θα παίζεις με τον Ρομπέρτο. Θα παίζεις με τα άλλα παιδιά και μεγαλύτερους τύπους στο πάρκο. Αλλά έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή όλοι θα κουραστούν - και εσύ θα θέλεις να συνεχίσεις να παίζεις. Για αυτό να προσέχεις να έχεις πάντα μαζί σου τον σκύλο σου, τον Bombom. Ο Bombom είναι ράτσας mutt, ένας πραγματικός βραζιλιάνικος σκύλος. Και ο κάθε βραζιλιάνικος σκύλος αγαπάει το ποδόσφαιρο. Θα είναι η καλύτερη προπόνηση για τις ντρίμπλες και τις ικανότητές σου... και ίσως η πρώτη απώλεια του "Elastico".
Χρόνια αργότερα, όταν θα παίζεις στην Ευρώπη, λίγοι αμυντικοί θα σου θυμίζουν τον Bombom.
Η παιδική ηλικία σου θα είναι πολύ διαφορετική. Μέχρι να γίνεις 13, οι άνθρωποι θα έχουν αρχίσει να μιλάνε για εσένα. Θα μιλάνε για τις ικανότητές σου και για το τι μπορείς να κάνεις με τη μπάλα. Σε αυτή τη στιγμή, το ποδόσφαιρο είναι απλά ένα παιχνίδι για εσένα, Αλλά το 1994, όταν θα είσαι 14, το Παγκόσμιο Κύπελλο θα σου δείξει ότι το ποδόσφαιρο είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό παιχνίδι.
17 Ιουλίου του 1994, μια μέρα που κάθε Βραζιλιάνος θυμάται. Εκείνη την ημέρα, θα ταξιδεύεις με την ομάδα Νέων της Γκρέμιο για έναν αγώνα στο Μπέλο Οριζόντε. Η τηλεόραση δείχνει τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου, Βραζιλια εναντίον Ιταλίας. Ναι, είναι αλήθεια, η Βραζιλία είναι στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια. Όλη η χώρα φαίνεται να έχει σταματήσει.
Παντού στο Μπέλο Οριζόντε, ανεμίζουν σημαίες της Βραζιλίας. Δεν υπάρχουν άλλα χρώματα, εκτός από πράσινο και κίτρινο εκείνη την ημέρα. Κάθε μέρος στην πόλη έχει την τηλεόραση να δείχνει τον αγώνα και είναι γεμάτο ανθρώπους.
Θα το παρακολουθήσεις με τους συμπαίκτες σου. Το τελευταίο σφύριγμα θα βρει το σκορ στο 0-0. Η αναμέτρηση θα κριθεί στα πέναλτι.
Η Ιταλία χάνει το πρώτο της πέναλτι και η Βραζιλία κάνει το ίδιο. Μετά, η Ιταλία σκοράρει. Και στη συνέχεια... έρχεται ο Ρομάριο. Το σουτ του πάει στη δεξιά γωνία... χτυπάει το δοκάρι... και καταλήγει στα δίχτυα. Τα παιδιά στην ομάδα φωνάζουν και πανηγυρίζουν.
Η Ιταλία σκοράρει και επικρατεί ξανά σιωπή.
Ο Μπράνκο σκοράρει για την Βραζιλία... Ο Ταφαρέλ αποκρούει για την Βραζιλία... O Ντούνγκα σκοράρει για την Βραζιλία.
Και μετά, η στιγμή που θα αλλάξει τη ζωή σου, αλλά και τις ζωές εκατομμυρίων Βραζιλιάνων...
Ο Μπάτζιο εκτελεί για την Ιταλία και αστοχεί.
Η Βραζιλία είναι Παγκόσμια Πρωταθλήτρια.
Κατά τη διάρκεια των τρελών πανηγυρισμών, θα γίνει ξεκάθαρο σε εσένα τι θέλεις να κάνεις για το υπόλοιπο της ζωής σου. Θα καταλάβεις επιτέλους τι σημαίνει το ποδόσφαιρο για τους Βραζιλιάνους. Θα καταλάβεις τη δύναμη του αθλήματος. Το πιο σημαντικό από όλα, θα δεις τη χαρά που μπορεί να προσφέρει το ποδόσφαιρο στους απλούς ανθρώπους.
Όταν όμως θα γίνεις 18, θα πετύχεις κάτι για το οποίο ο πατέρας του θα ήταν πολύ υπερήφανος. Θα κάνεις το ντεμπούτο σου με την μικρή ομάδα της Γκρέμιο. Το μόνο θλιβερό θα είναι ότι ο Ρομπέρτο δεν θα είναι εκεί. Ένας τραυματισμός στο γόνατο θα σταματήσει την καριέρα του στη Γκρέμιο και θα πάει στην Ελβετία να παίξει. Δεν θα μοιραστείς το γήπεδο με τον ήρωά σου, αλλά θα έχεις περάσει πολλά χρόνια παρακολουθώντας τον Ρομπέρτο που θα γνωρίζεις τι θα κάνεις και πως να το κάνεις.
Τις ημέρες των αγώνων, θα περπατάς στο πάρκινγκ στο οποίο ο πατέρας του συνήθιζε να δουλεύει ως υπάλληλος εταιρείας σεκιούριτι τα Σαββατοκύριακα. Θα μπεις στα αποδυτήρια στα οποία σε πήγαινε ο αδερφός σου όταν ήσουν μικρός. Θα φορέσεις την μπλε και μαύρη φανέλα της Γκρέμιο. Θα σκεφτείς: η ζωή δεν μπορεί να γίνει καλύτερη. Θα σκεφτείς ότι τελικά τα κατάφερες, να παίξεις για την ομάδα της γενέτειράς σου.
Η ιστορία σου, όμως, δεν θα τελειώσει εδώ.
Την επόμενη χρονιά, θα παίξεις το πρώτο παιχνίδι σου με την μικρή εθνική ομάδα της Βραζιλίας. Θα συμβεί κάτι αστείο. θα εμφανιστείς στην προπόνηση μια ημέρα μετά τους συμπαίκτες σου. Για ποιο λόγο; Θα σε καθυστερήσει ένα παιχνίδι της Γκρέμιο στον τελικό του πρωταθλήματος Γκαούτσο κόντρα στην Ιντερνασιονάλ.
Στην Ιντερνασιονάλ θα παίζει ο αρχηγός της εθνικής ομάδας της Βραζιλίας στο Παγκοσμίο Κύπελλο του 1994, ο Ντούνγκα.
Θα παίξεις πολύ καλά σε αυτόν τον αγώνα. Έτσι, όταν θα φτάσεις στο γήπεδο την πρώτη ημέρα της προπόνησης με τη Βραζιλία, οι νέοι συμπαίκτες σου, αυτοί οι τύποι τους οποίους παρακολούθησες στο Μουντιάλ του 1994, θα μιλούν για έναν ποδοσφαιριστή: για τον πιτσιρικά που φορά τη φανέλα με το νούμερο 10.
Θα μιλούν για εσένα.
Θα μιλούν για το πως πέρασες ντριμπλάροντας τον Ντούνγκα. Θα μιλούν για τα γκολ σου που δίνουν τίτλους. Μην το πάρεις πολύ πάνω σου, όμως, διότι δεν θα είναι επιεικείς μαζί σου. Αυτή θα είναι η πιο σημαντική στιγμή της ζωής σου. Όταν θα φτάσεις σε αυτό το επίπεδο, θα έχουν μεγάλες προσδοκίες από εσένα.
Θα συνεχίσεις να παίζεις με τον τρόπο σου;
Ή θα αρχίσεις τους υπόλογισμούς; Θα επιλέξεις την ασφαλή οδο;
Η μοναδική συμβουλή που έχω να σου δώσω είναι αυτή: Να το κάνεις με τον δικό σου τρόπο. Να είσαι ελεύθερος. Να ακούς τη μουσική. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να ζήσεις τη ζωή σου.
Η παρουσία σου στην εθνική ομάδα της Βραζιλίας θα αλλάξει τη ζωή σου. Ξαφνικά, θα αρχίσουν να ανοίγονται μπροστά σου πόρτες που δεν είχες φανταστεί πως υπάρχουν.
Θα αρχίσεις να σκέφτεσαι να παίξεις στην Ευρώπη, όπου πολλοί από τους ήρωές σου αγωνίστηκαν. Ο Ρονάλντο θα σου πει για τη ζωή στη Βαρκελώνη. Θα σου δείξει τα βραβεία του, την Χρυσή Μπάλα του, τους συλλογικούς τίτλους του. Θα θέλεις, ξαφνικά, να γράψεις κι εσύ ιστορία. Θα αρχίσεις να κάνεις όνειρα και πέρα από τη Γκρέμιο. Το 2001, θα υπογράψεις στην Παρί Σεν Ζερμέν.
Πως μπορώ να πω σε ένα παιδί που γεννήθηκε σε ένα ξύλινο σπίτι σε μια φαβέλα πως θα είναι η ζωή στην Ευρώπη; Είναι αδύνατο. Δεν θα καταλάβεις, ακόμα κι αν σου πω. Από την ημέρα που θα φύγεις από το Παρίσι, μετά στη Βαρκελώνη, κατόπιν στο Μιλάνο, όλα θα κυλήσουν πολύ, πολύ γρήγορα. Κάποια από τα μίντια στην Ευρώπη δεν θα καταλάβουν τον τρόπο παιχνιδιού σου. Δεν θα καταλάβουν για ποιο λόγο γελάς συνέχεια.
Λοιπόν, γελάς επειδή το ποδόσφαιρο είναι χαρά. Για ποιο λόγο να είσαι σοβαρός; Στόχος σου είναι να σκορπάς χαρά. Θα το πω και πάλι, η δημιουργία πάνω από τον υπολογισμό.
Μείνε ελεύθερος και θα κατακτήσεις ένα Παγκόσμιο Κύπελλο για τη Βραζιλία.
Μείνε ελεύθερος και θα κατακτήσεις Tσάμπιονς Λιγκ, πρωτάθλημα στην Ισπανία και στην Ιταλία.
Μείνε ελεύθερος και θα κατακτήσεις μια Χρυσή Μπάλα.
Αυτό για το οποίο θα είσαι περισσότερο περήφανος, ωστόσο, είναι ότι θα βοηθήσεις να αλλάξει το ποδόσφαιρο της Μπαρτσελόνα μέσω του δικού σου στυλ. Όταν θα φτάσεις εκεί, η Ρεάλ Μαδρίτης θα είναι κυρίαρχος στο ισπανικό ποδόσφαιρο. Όταν πια θα αφήσεις τον σύλλογο, τα παιδιά θα ονειρεύονται να παίξουν "το ποδόσφαιρο της Μπαρτσελόνα".
Παρ' όλα αυτά, άκουσέ με. Ο ρόλος του σε όλο αυτό θα είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτά που θα κάνεις μέσα στο γήπεδο.
Στην Μπαρτσελόνα, θα ακούσεις για ένα πιτσιρίκι στην ομάδα νέων. Θα φορά το 10 όπως εσύ. Είναι μικρός όπως εσύ. Παίζει όπως εσύ. Εσύ και οι συμπαίκτες σου θα τον παρακολουθήσετε σε ένα παιχνίδι της ομάδας νέων της Μπαρτσελόνα και εκείνη τη στιγμή θα αντιληφθείς ότι αυτός θα γίνει κάτι περισσότερο από ένας σπουδαίος ποδοσφαιριστής. Το παιδί είναι διαφορετικό. Το όνομά του είναι Λιονέλ Μέσι.
Θα πεις στους προπονητές να τον φέρουν στην μεγάλη ομάδα. Όταν θα έρθει, οι παίκτες της Μπαρτσελόνα θα μιλούν γι΄αυτόν, όπως μιλούσαν για εσένα οι παίκτες της Βραζιλίας.
Θέλω να του δώσεις μια συμβουλή.
Να τους πεις: "Να παίζεις με χαρά. Να παίζεις ελεύθερα. Απλά να παίζεις με τη μπάλα".
Ακόμα κι όταν εσύ θα φύγεις, αυτό το ελεύθερο πνεύμα θα ζει στη Μπαρτσελόνα μέσω του Μέσι.
Πολλά θα συμβούν στη ζωή σου, καλά και άσχημα. Ωστόσο ό,τι κι αν συμβεί, θα το οφείλεις στο ποδόσφαιρο. Όταν οι άνθρωποι θα αμφισβητούν το στυλ σου ή οταν θα χαμογελάς μετά από ένα χαμένο παιχνίδι, θέλω να σκέφτεσαι κάτι.
Όταν ο πατέρας σου φύγει από αυτό τον κόσμο, δεν θα έχεις άλλες ταινίες γι' αυτόν. Η οικογένειά σου δεν έχει πολλά λεφτά, άρα οι γονείς σου, σου χρωστούν μια βιντεοκάμερα. Δεν θα μπορείς να ακούς την φωνή του πατέρα σου ή το γέλιο του.
Από όλα τα πάθη του, όμως, υπάρχει ένα για το οποίο θα τον θυμάσαι για πάντα. Είναι μια φωτογραφία δική σου και δική του να παίζετε μαζί ποδόσφαιρο. Χαμογελάς, χαρούμενος με την μπάλα στα πόδια σου. Είναι χαρούμενος που σε βλέπει.
17°
