«Αντίχριστος»: Ο Βασίλης Βασιλικός γράφει στην Athens Voice για το βιβλίο του Νίτσε.
Ο τίτλος ελάχιστα αντιπροσωπεύει το περιεχόμενο του βιβλίου. Γιατί μόνο εναντίον του Χριστού δεν είναι. Είναι, κυρίως, εναντίον του Αποστόλου Παύλου και κατά δεύτερη μοίρα εναντίον του Λούθηρου, είναι εναντίον του πρωτογενούς Ιουδαϊσμού όπως αυτός μεταλλάχτηκε στο δευτερογενή Χριστιανισμό, είναι εναντίον του κλήρου, των Γραμματέων και Φαρισαίων της εποχής του Χριστού, και μόνος αλώβητος βγαίνει από την κατακλυσμική κατακραυγή του Γερμανού φιλοσόφου, όλως περιέργως, ο Πόντιος Πιλάτος μη παίρνοντας θέση για το «τι εστί αλήθεια», δηλαδή νίπτοντας τας χείρας του.
«Ο Αντίχριστος», σημειώνει στη σύντομη εισαγωγή του ο έχων τη φιλολογική επιμέλεια και τα σχόλια του βιβλίου Ήρκος Ρ. Αποστολίδης, «είναι ένα νιτσεϊκό μανιφέστο οργής. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό του κείμενο μετά τον ποιητικό-κοσμολογικό-φιλοσοφικό Ζαρατούστρα». Η εξαίρετη μετάφραση του Βαγγέλη Δουβαλέρη, oι εξίσου εξαίρετες υποσημειώσεις του επιμελητή μαζί με την εξαίρετη τυπογραφικά έκδοση του Gutenberg, κάνουν τον αναγνώστη να χαίρεται που το κρατά στα χέρια του παρόλο που τρέμει με το περιεχόμενό του.
«Αυτό το βιβλίο είναι για τους ολίγιστους» γράφει ο ίδιος ο Νίτσε στον πρόλογό του. «Ίσως δεν έχει γεννηθεί κανείς τους ακόμα. Πιθανόν να είναι εκείνοι που θα καταλάβουν τον Ζαρατούστρα μου. [...] Εμένα μονάχα το μεθαύριο μού ανήκει. Μερικοί γεννιούνται μετά θάνατον». Τέτοια αρχή βιβλίου μόνο σε τρεις συγγραφείς ως τώρα συνάντησα. Στον Προυστ στην «Αναζήτηση του χαμένου χρόνου», στον «Ξένο» του Αλμπέρ Καμί και στα «Εκατό χρόνια μοναξιάς» του Μάρκες.
Στην 4η Γυμνασίου είχα διαβάσει τον «Ζαρατούστρα» κι ο κόσμος γύρισε ανάποδα στο εφηβικό μου κεφάλι. Από πρώτος στην τάξη μαθητής έγινα από τους τελευταίους. Επαναστάτησα σε όλα και σε όλους. Πήρα και μια πενθήμερη αποβολή. Με τον «Αντίχριστο», που τον πρωτοδιάβασα τώρα, ένιωσα αντίθετα να εμπεδώνονται μερικές αντιρρήσεις που είχα από τότε σχετικά με την Εκκλησία του Δήμου που ο Απόστολος των Εθνών κόβοντας το δεύτερο (δηλαδή ολόκληρη την αρχαία ελληνική γραμματεία) τη μετέτρεψε σε Εκκλησία των Χριστιανών. Κι έτσι 600 (και) χρόνια μετά μας προέκυψε ο άλλος μονοθεϊσμός με τα τζαμιά και τη Μέκκα του.
Στα 18 μου χρόνια είχα γράψει ένα θεατρικό έργο με τίτλο «Ο Απόστολος Παύλος στη φυλακή των Φιλίππων» που διασκευάστηκε από τον Νίκο Γκάτσο με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και παίχτηκε από το τότε ΕΙΡ (30 Οκτωβρίου το 1954) με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο στο ρόλο του Παύλου και την Ελένη Χατζηαργύρη στο ρόλο της Λυδίας «της ανθοπώλιδος των Φιλίππων». «Πίστευες ότι ο Χριστός ποτέ θα σταυρωνόταν αν δεν ήταν σίγουρος πως σε τρεις μέρες θα αναστηθεί;» λέει ο Απόστολος κάποια στιγμή στην ερωτευμένη μαζί του Λυδία. Κι εκείνη αποχαιρετώντας τον: «Παύλε, μη μας ξεχάσεις ολότελα», «Πότε-πότε θα σας γράφω».
«Όσο κι αν το ανθρώπινο δράμα του Παύλου με συγκινούσε (γιατί δεν μπορούσε να απαλλαγεί από το πλέγμα του πρώην Σαύλου που λιθοβόλησε τον πρωτομάρτυρα Στέφανο), τόσο η ομαλοποίηση του αντάρτη Χριστού που κατάφερε με έκανε δηλωμένο εχθρό του. [...] Ήταν ο Στάλιν σε σχέση με τον Μαρξ του 1848 ή, αν προτιμάτε, ο Ζντάνοφ σε σχέση με τον Τρότσκι-Χριστό» έγραφα στον πρόλογο του έργου.
Και να(!) που 60 χρόνια αργότερα διαβάζω στον «Αντίχριστο» του Νίτσε: «Τίποτα δεν έμεινε άθιχτο: ο τύπος του Λυτρωτή, η διδασκαλία, η πρακτική, ο θάνατος, το νόημα του θανάτου, ακόμα και το επέκεινα του θανάτου πρώην Σαύλου – τίποτα, τίποτα δεν είχε πια την πραγματική σχέση με την πραγματικότητα. Ο Παύλος μετατόπισε απλώς το κέντρο βάρους όλης της ύπαρξης του Λυτρωτή σε μιαν άλλη μετέπειτα ύπαρξη – στο ψέμα του “αναστάντος” Ιησού. Κατά βάθος η ζωή του Λυτρωτή δεν του χρησίμευε σε τίποτα. Το θάνατό του στο σταυρό χρειαζόταν και κάτι ακόμα...».
Πολλά ακόμα έχει να μάθει κανείς από την ανάγνωση του πυρακτωμένου αυτού βιβλίου. Ακόμα κι αν διαφωνεί, οι γνώσεις που μπορεί να αποκομίσει πάνω στην πέρα από κάθε πρόβλεψη-εξάπλωση του εκχριστιανισμένου (ως προδομένου ιουδαϊσμού) τότε κόσμου, θα τον βοηθήσουν ακόμα και να καταλάβει καλύτερα την ισραηλο-αραβική κρίση της τελευταίας 50ετίας.
