«Γιατί δεν μάθατε ν’ αποφεύγετε το νερό;» στο θέατρο Δρόμος

Εύστοχα λογοπαίζοντας λένε οι Αμερικανοί πως ο Τενεσσί Ουίλιαμς είναι «ένας απ’ τους λίγους τυχερούς που στήριξαν μια τεράστια επιτυχία στην Αποτυχία». Πράγματι τα έργα του Ουίλιαμς δραματοποιούν όλα την αποτυχία και τους αποτυχημένους, τα όνειρα και τις απογοητεύσεις, τις ελπίδες και την μάταιη προσδοκία τους. Οι ηρωίδες και οι ήρωές του ζουν την ματαίωση ή την διάψευση ως κατάληξη μετά από ένα ταξίδι φαντασιώσεων και ψευδαισθήσεων προσπαθώντας να ξεγελάσουν τους άλλους και τον εαυτό τους. Κι αυτό κάνει τραγικότερο τον προορισμό τους.

Λίγα λόγια για την υπόθεση

Τρία μονόπρακτα – τρεις εικόνες με την ρευστότητα του νερού στο φόντο μας κάνουν ν’ αναρωτιόμαστε «γιατί δεν μάθαμε ν’ αποφεύγουμε το νερό» όταν όλα γύρω και μέσα μας δείχνουν ότι αυτό θα είναι η καταστροφή μας; Είναι έτσι;  Όλα είναι αβέβαια· το μόνο βέβαιο είναι πως η ποίηση και η αγωνία των έργων του Τενεσσί ευτυχώς θα μας καταδιώκουν πάντα.

Σκηνοθετικό σημείωμα

Ο δημιουργός των κολασμένων ηρωίδων γεννήθηκε στο Κολόμπους του Μισισιπή κι είναι εύκολο ανατρέχοντας στην ζωή του ν’ αναγνωρίσουμε τα πρόσωπα του οικογενειακού περιβάλλοντος του συγγραφέα και στα έργα με τα οποία επιλέξαμε ν’ αναμετρηθούμε: «Ο Αδάμ και η Εύα στο καράβι», «Η Λαίδη Φθειροζόλ», «Καλοκαίρι στη λίμνη». Παράδοξα βιογραφική η πένα του, βουτηγμένη στην ομίχλη και την υγρασία της Νέας Ορλεάνης, οδηγεί την γραφή του στον ποιητικό ρεαλισμό όπου όλα υγραίνονται από την γοητεία της φαντασίας. Τα πλάσματά του φέρουν την γοητεία της decadence του ένδοξου Νότου που ζει μονάχα στο μυαλό τους και σβήνει με την ύπαρξή τους. Μια ύπαρξη που «δεν έμαθε ν’ αποφεύγει το νερό» και που μέσα σ’ αυτό βρίσκει την λύτρωση, τον εξαγνισμό, την απόδραση ή τον ίδιο τον θάνατο.

Στο πρώτο μονόπρακτο ένας εκκεντρικός ψυχαναλυτής συναντά μια καταπιεσμένη σεξουαλικά γυναίκα, η οποία πάνω σ’ ένα πλοίο βιώνει την ρευστότητα αλλά και την μαγεία του έρωτα, που την διαβρώνει όπως το θαλασσινό νερό την καρίνα του . Στο δεύτερο, οι δύο ήρωες (ο συγγραφέας και η λαίδη) δείχνουν ανήμποροι να παλέψουν αλλά έτοιμοι να αφεθούν, να παρασυρθούν και να σφιχταγκαλιάσουν την δική τους «αλήθεια» αφού η πραγματικότητα τους έχει προσφέρει μονάχα πόνο και θάνατο. Παραδίδονται στην ανάγκη και μετά την ωραιοποιούν αναζητώντας μέσα από το αλκοόλ όχι την αλήθεια που πληγώνει αλλά την μαγεία που ναρκώνει τις αισθήσεις. Το υγρό στοιχείο διάχυτο στην νοτισμένη κάμαρα όπου εισβάλλει ανελέητα ο ρεαλισμός στο πρόσωπο της σπιτονοικοκυράς, η οποία συνήθως απαιτεί, προσβάλλει, διεκδικεί αλλά δεν παρηγορεί τους απόκληρους αυτής της ζωής. Στο τρίτο, το υγρό στοιχείο – η λίμνη – γίνεται πλέον το σημείο αναφοράς στην συγκρουσιακή σχέση μητέρας και γιού φέρνοντας στο προσκήνιο ένα κομμάτι από τον εαυτό κάθε ονειροπόλου που καταφεύγει στο σκοτάδι όταν το φως του απαγορεύει να ζήσει τα όνειρά του.