«Οι παστρικιές» στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν

H παράσταση συνδυάζει πρωτότυπα κείμενα, μουσική, τραγούδια, με αποσπάσματα από  τις «Ικέτιδες» του Αισχύλου καθώς και ιστορικά στοιχεία, μαρτυρίες,  παραδοσιακά ακούσματα, προκειμένου να φωτίσει τo έπος της μετεγκατάστασης των νεαρών γυναικών που αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του προσφυγικού ρεύματος του ‘22, αλλά και το ευρύτερο πλαίσιο της αιώνιας τραγωδίας της βίας, της ξενοφοβίας, της εκμετάλλευσης που υφίστανται οι -πάντα πιο ευάλωτες- γυναίκες πρόσφυγες: από τις ικέτιδες Δαναΐδες του αρχαίου μύθου μέχρι τις πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο σήμερα.

Στο κέντρο της αφήγησης ξετυλίγεται ο αγώνας επιβίωσης δύο γυναικών που  μετά την καταστροφή καταλήγουν η μια στον Πειραιά και η άλλη στην Θεσσαλονίκη.              

Η νοοτροπία, οι συνήθειες, τα όνειρα τους, θα συγκρουστούν με την άγρια πραγματικότητα που θα αντιμετωπίσουν ως πρόσφυγες αλλά και ως γυναίκες στην χρεοκοπημένη και συντηρητική Ελλάδα του ΄22.

Είναι γεγονός πως οι νεαρές Μικρασιάτισσες, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν αλλά και να «αποκατασταθούν» μέσω ενός γάμου, έγιναν σε πολλές περιπτώσεις αντικείμενο εκμετάλλευσης από άνδρες και λοιδορήθηκαν από ντόπιες γυναίκες που τις έβλεπαν ως «απειλή».

«Ήταν οι μικρές προσφυγίνες μαγνήτες, που μόλις βολευότανε κάπως, μπαίναν μες στη ζωή και παίρναν τα δικαιώματα που τους είχε δώσει η φύση κι όχι η κοινωνική περιπέτειά τους» γράφει ο Ασημάκης Πανσέληνος. «Όταν στα 1922, η κουτάλα της ιστορίας ξανάδειασε, όλους τους Μικρασιάτες (και τις πολύ περισσότερες αριθμητικά Μικρασιάτισσες και δη τις «απελευθερωμένες», φημισμένες για την ομορφιά τους Σμυρνιές), διάτορη ακούστηκε η φωνή «μας παίρνουνε τους άντρες μας», σα να ήταν η χώρα καντίνα που είχε υποχρέωση να φουρνίσει άντρες μονάχα στις ντόπιες γυναίκες».

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο προέκυψε και ο χαρακτηρισμός "παστρικές": οι Ελλαδίτισσες αποκαλούσαν έτσι τις Μικρασιάτισσες,  όχι για να παινέψουν την κοκεταρία τους, ούτε την αγάπη τους για το νερό και την καθαριότητα, αλλά για να τις στιγματίσουν ως «αμφιβόλου ηθικής», καθώς στην υποανάπτυκτη Ελλάδα της εποχής, συχνά πλένονταν -λόγω επαγγέλματος- μονάχα οι πόρνες...