«Δεσποινίς Τζούλια» στο θέατρο 104

Πόθος, ενοχή, τραύμα, φόβος, αγριότητα.
Μια σπουδή πάνω στα ένστικτα, την κληρονομικότητα, τον κοινωνικό προκαθορισμό.
Μια πάντα επίκαιρη παραβολή για τον πειρασμό, την άνοδο και την πτώση. 

Σε έναν ασφυκτικά κλειστό χώρο –την κουζίνα ενός αρχοντικού–, στη διάρκεια μιας νύχτας –τη βραδιά του μεσοκαλόκαιρου–, τρία πρόσωπα, η δεσποινίς Τζούλια κόρη του κόμη, ο υπηρέτης Ζαν και η μαγείρισσα Κριστίν, μπλέκονται σε έναν ολέθριο στρόβιλο παθών και αλληλεξάρτησης. Οι δύο περιστασιακοί εραστές, η Τζούλια και ο Ζαν, κρυμμένοι αρχικά πίσω από ένα πλήθος κοινωνικών προσωπείων, θα μείνουν στο τέλος άοπλοι, γυμνοί, ταπεινωμένοι. Η διαμάχη τους είναι σύγκρουση φύλων και κοινωνικών τάξεων, κληρονομημένων στερεοτύπων και βασικών ενστίκτων. Δρέπουν τον απαγορευμένο καρπό και ναυαγούν: η ακατανίκητη επιθυμία της Τζούλιας να «πέσει» και του Ζαν να ανέλθει θα αποτελέσουν το σημείο συνάντησής τους αλλά και την οριστική συντριβή τους.

Η «Δεσποινίς Τζούλια», έργο γραμμένο το 1888, αποτελεί ένα μανιφέστο του νατουραλισμού, το πρώτο θεατρικό αριστούργημα του είδους, μετά την «Τερέζ Ρακέν» του Ζολά. Παραμένει, παρά τα συνεχή του ανεβάσματα, διαρκώς επίκαιρο και βαθιά προκλητικό.

Ο Στρίντμπεργκ εκθέτει τα πρόσωπα με τη χειρουργική ακρίβεια ανατόμου. «Οι χαρακτήρες», γράφει, «είναι αμφιταλαντευόμενοι, αδύναμοι, κράμα παλαιού και καινούριου, όπως αρμόζει σε σύγχρονους ανθρώπους που ζουν σε μια μεταβατική περίοδο, γοργή και αγχώδη».

Η κληρονομικότητα και το φύλο, η ταξική προέλευση αλλά και το ένστικτο της επιβίωσης –μια μεταφορά των θέσεων του Δαρβίνου για την επικράτηση του ισχυρότερου– συνιστούν τους πραγματικούς πρωταγωνιστές του δράματος πίσω από τους δύο βασικούς χαρακτήρες. Η ισχυρή έλξη και η τελική σύγκρουσή τους είναι σύγκρουση ανάμεσα στο ένστικτο της ζωής και την ενόρμηση του θανάτου – μια επιθυμία δύναμης, κατακυρίευσης και επικράτησης με κάθε κόστος.

Αν και ο Στρίντμπεργκ δηλώνει αθεϊστής, η ιστορία της Τζούλιας και του Ζαν φαίνεται πως βρίσκει το παράλληλό της στην ιστορία των πρωτοπλάστων. Εδώ ο πειρασμός δεν έχει τη μορφή φιδιού.  Στη δημιουργία του, συμβάλλουν η βραδιά του μεσοκαλόκαιρου, η γιορτή του Άι-Γιάννη με τις φωτιές, το αλκοόλ, οι ξέφρενοι χοροί της Τζούλιας, το μεθυστικό άρωμα των λουλουδιών, τα έμμηνα, η επιθυμία της Τζούλιας να δοθεί στον Ζαν και η επιθυμία του Ζαν να την εκμεταλλευτεί κοινωνικά. Η συνεύρεσή τους δημιουργεί́ στους δύο αταίριαστους εραστές ένα βαθύ αίσθημα ενοχής και φόβου, που διατρέχει τον υπόλοιπο κορμό του έργου, μέχρι το τέλος.

Παράλληλες δράσεις – Συζητήσεις με το κοινό

Η παράσταση θα συνοδεύεται από παράλληλες δράσεις – εισηγήσεις ειδικών και συζητήσεις με το κοινό, σε ημερομηνίες που θα ανακοινωθούν.