Ημερολόγιο επιστροφής

«Ο κόσμος παραμερίζει για να περάσει αυτός που ξέρει πού πηγαίνει»

Η Μαρία Τσισκάκη-Γαλαιτσάτου, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης, επιβίωσε από την επώδυνη εμπειρία των ναζιστικών στρατοπέδων και μετά από μια πραγματική οδύσσεια επέστρεψε στην Ελλάδα, το 1945. Το 1946, ξεκίνησε να γράφει το κείμενο, όπου αποτυπώνει όσα έζησε. Στην εισαγωγή του βιβλίου της γράφει: «Δεν είμαι ιστορικός, ούτε λογοτέχνης για να γράφω περίτεχνα. Προσπάθησα να δώσω όσο πιο αληθινά, απλά και κατανοητά τα γεγονότα, όπως εγώ τα έζησα, τη φοβερή εκείνη εποχή. Άφησα να περάσουν τριάντα ολόκληρα χρόνια κι αυτό για να τα δώσω, όσο γίνεται, πιο αντικειμενικά, ώστε οι μεταπολεμικές γενιές να μη δοκιμάσουν ξανά αυτή την φοβερή εμπειρία».

Η θεατρική μεταφορά του βιβλίου διατηρεί ακέραιο το λιτό, αφηγηματικό ύφος και το ήθος της μαρτυρίας, απ’ όπου αναβλύζει ως πηγή, που πότισε τον μηχανισμό της επιβίωσης, η ιδιοσυγκρασία των Ελληνίδων. Η μαρτυρία δημιουργεί την εικόνα του κουρελιασμένου πολυεθνικού μεταπολεμικού τοπίου της Ευρώπης μέσα στο οποίο η γυναίκα αυτή με τις συντρόφισσές της, δραπέτισσες των στρατοπέδων, επί μήνες, περιφέρονταν πεζές, μέχρι να φτάσουν επιτέλους στην Ελλάδα.

Η περιγραφή αυτής της οδυνηρής πορείας των χιλιάδων ανθρώπων, από διάφορες χώρες, που βίωσαν τον εγκλεισμό κι άγγιξαν το θάνατο ήταν και το ισχυρό κίνητρο για τη θεατρική μεταφορά του βιβλίου.