Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Πλακώνας
Γεννήθηκε στην Αμβέρσα, συνεργάστηκε με τον Ρομέν Γαβρά ως διευθυντής φωτογραφίας στα βιντεοκλίπ της M.I.A. και των Justice, διδάσκει στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη και στις Βρυξέλλες εξέθεσε τις σκοτεινές και ατμοσφαιρικές του εικόνες.
«Wings»
Η δεύτερη, προσωπική σου έκθεση με τίτλο «Adjusting Infinity» παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες. Τι πραγματεύεται και πώς μπορεί κάποιος να «ορίσει το άπειρο»;
Δεν νομίζω πως πραγματεύεται κάτι το συγκεκριμένο. Πάντα δυσκολεύομαι όταν πρέπει να συγκεντρώσω κομμάτια της δουλειάς μου. Κάτι όμως πολύ σημαντικό για μένα είναι να κρατήσω τις φωτογραφίες όσο πιο προσωπικές γίνεται. Δεν με ενδιαφέρει να διηγηθώ μια ιστορία. Ως κινηματογραφιστής συνηθίζω να λέω μια ιστορία μέσω των εικόνων μου, αλλά είμαι αποφασισμένος να μην το κάνω αυτό και με τη φωτογραφική μου δουλειά. Όλες οι φωτογραφίες πρέπει να είναι ξεχωριστές και να βγάζουν το δικό τους συναίσθημα, τη δική τους διάθεση. Το «Adjusting Infinity», λοιπόν, έγκειται στο να βρω τις σωστές εικόνες για να εκφράσω κάτι μοναδικό σε κάθε φωτογραφία. Μπορεί να είναι μια μικρή λεπτομέρεια, ένα παιχνίδι του φωτός, μια υφή, μια αρχιτεκτονική σύμπτωση, μια αθέλητη, τυχαία έκφραση... Πρέπει απλώς να επικοινωνήσω με ένα συναίσθημα. Υποθέτω πως η μοναξιά είναι μεγάλος παράγοντας για αυτά που ψάχνω. Αλλά και το παράλογο χιούμορ είναι επίσης κάπου εκεί. Το «Adjusting Infinity» («ορίζοντας το άπειρο») ήταν ένας εύηχος τίτλος με μια κάποια σοβαρότητα που στην πραγματικότητα δεν σημαίνει τίποτα. Ακούγεται ιντελεκτσουάλ, αλλά, αν το καλοσκεφτείς, δεν σημαίνει τίποτα απολύτως και έχω την εντύπωση πως αυτό αντικατοπτρίζεται και στις φωτογραφίες. Πρέπει να δεθείς μαζί τους με έναν καθαρά προσωπικό σου τρόπο. Το κλειδί για να σου αρέσει μια φωτογραφία είναι ο ίδιος σου ο εαυτός και οτιδήποτε ψάχνεις εσύ. Θέλω πολύ να κρατώ «ανοιχτό» το feeling, δεν με ενδιαφέρει να πω ένα αστείο, ούτε ένα πολιτικό σχόλιο. Πρόσφατα, είχα έναν όμορφο διάλογο με τον διεθνή φωτογράφο Wing Shya. Μου έλεγε, λοιπόν, πως μισούσε τη φωτογραφία που ασχολείται με κάτι συγκεκριμένο. Συμφωνώ απολύτως με αυτή του τη στάση, είμαι ένας φωτογράφος που «δεν με νοιάζει», εννοώντας πως προσπαθώ να δουλεύω χωρίς φόβο. Εσείς νοιάζεστε...
«Skylark»
Εκτός από τη φωτογραφία, κάνεις μουσική και σκηνοθετείς. Τι είναι πιο λυτρωτικό;
Η μουσική και η σκηνοθεσία είναι μικρά κομμάτια μoυ που απλώς με βοηθούν να ορίσω τον κόσμο, ποτέ δεν θα είναι κάτι το «μεγάλο» για μένα. Η δισκογραφική μου εταιρία, Skeleton Ears, είναι ένα παράλληλο πρότζεκτ που προέκυψε καθώς βοηθούσα κάτι φίλους μου που δεν τους δόθηκε η δέουσα προσοχή. Αποφάσισα να τους ενισχύσω με την κυκλοφορία των άλμπουμ τους, «The Hickey Underworld», «Drums Are For Parades» και «Mean». Άρχισα να σκηνοθετώ πριν από περίπου δύο χρόνια και πιστεύω πως δεν θα απασχολήσω τον εαυτό μου, ούτε τον κόσμο, παραπάνω με αυτό. Είμαι κινηματογραφιστής και φωτογράφος, ένα «πρεζάκι» της εικόνας, κι αυτό είναι που με συναρπάζει. Ψάχνω συνεχώς τρόπους για να αποκαλύψω κάτι το καινούριο. Η ελευθερία βρίσκει τον δρόμο της μέσα από τη φωτογραφία. Δεν έχω κανένα απολύτως όριο, είναι ένα εκπληκτικό συναίσθημα το οποίο θέλω να συνεχίσω να εξερευνώ για όσο περισσότερο γίνεται.
Άτιτλο
Πότε συνειδητοποιεί κάποιος πως είναι καλλιτέχνης; Εσύ θεωρείς τον εαυτό σου καλλιτέχνη;
Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Ως κινηματογραφιστής πάντα ένιωθα ως βοηθητικό προσωπικό. Είμαι απλώς ένας τεχνικός που προσπαθεί να βρει τον σωστό τρόπο, τα σωστά στοιχεία, τις κατάλληλες τεχνικές για να πει την ιστορία σε μια ταινία, σε ένα κλιπ, σε ένα διαφημιστικό. Κάνοντας αυτό, ανακάλυψα φωτογραφικές τεχνικές που με ενδιέφεραν. Τώρα, παραθέτω την προσωπική μου δουλειά, οπότε υποθέτω πως είναι αρκετά σημαντικό να φτάσει στο κοινό. Δεν γνωρίζω αν αυτό με κάνει καλλιτέχνη, θα μπορούσαμε να το ξανασυζητήσουμε σε μερικά χρόνια, αν είμαι ακόμα κάπου τριγύρω...
«White Truck»
Ποια είναι η πρώτη σου σκέψη όταν αρχίζεις να δουλεύεις μια σκηνή;
Τα πάντα ορίζονται από το σενάριο! Αν είμαι τυχερός, ο σκηνοθέτης έχει μια ξεκάθαρη άποψη και η σκηνή ρολάρει από μόνη της. Μου αρέσει να παρακολουθώ τους σκηνοθέτες και τους ηθοποιούς να φτιάχνουν μαζί μια σκηνή κι ύστερα να αποφασίζουν τι θα «κόψουν» ή τι θα αφήσουν. Δεν πιστεύω σε πολυπλοκότητες, οι ηθοποιοί με τους σκηνοθέτες πρέπει να πουν μαζί την ιστορία. Εγώ απλώς βοηθώ να «αιχμαλωτιστεί» το συναίσθημα με τον καλύτερο, εφικτό τρόπο.
«Empty Alley»
Ποιο είναι το πιο όμορφο πράγμα που έχεις «αιχμαλωτίσει» με τη μηχανή σου;
Για την ακρίβεια, το «αιχμαλωτίζω» κάθε μέρα. Κι αυτό είναι το φως. Ωραίο ε;
Για ποια πράγματα είσαι υπερήφανος;
Νομίζω για το ότι βοηθώ τους ανθρώπους να πουν τις ιστορίες τους, να εκφράσουν τις ιδέες τους, τις μουσικές τους... Είμαι μεγάλος οπαδός του «δούναι και λαβείν». Όσο περισσότερο επενδύεις στους ανθρώπους τόσο περισσότερο θα επενδύσουν κι αυτοί σε εσένα. Είναι μια ωραία λογική που δουλεύει ρολόι στη ζωή μου. Μισώ να προστατεύω και να μη μοιράζομαι οτιδήποτε κάνω. Να είστε ανοιχτοί στον κόσμο κι ο κόσμος θα είναι ανοιχτός μαζί σας.
Έχεις ιδέες σε κάποιο ντουλάπι ή στο μυαλό σου που δεν τις έχεις κάνει ακόμα πραγματικότητα;
Βέβαια, πάρα πολλές! Είναι ένα πολύ ωραίο συναίσθημα, γιατί μεταφράζεται ως «έχουν ακόμα πολλά να γίνουν». Το μέλλον με εξιτάρει κι ανυπομονώ γι’ αυτό. Ελπίζω να συνεχίζω να μπορώ να συναρπάζω τον εαυτό μου και να βοηθώ τους άλλους.