Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας δεν είναι πια (μόνο) αυτό που ξέραμε. Δεν μένει «εγκλωβισμένο» μόνο στις δημοφιλέστατες 10 ημέρες του Σεπτεμβρίου κάθε χρονιάς με τις Νύχτες Πρεμιέρας COSMOTE αλλά επεκτείνεται και μέσα στη διάρκεια όλου του χρόνου, παραμένοντας ζωντανό και με έμπνευση.
Έτσι, μετά το Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου με τις δωρεάν προβολές σε γειτονιές, πάρκα και ανοιχτούς χώρους της Αθήνας, τώρα συνεχίζει και με ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στον Ιαπωνικό Κινηματογράφο στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ιαπωνίας στην Ελλάδα, του Japan Foundation και του Kawakita Memorial Film Institute.
Τίτλος του «Σπάνια Τοπία του Ιαπωνικού Κινηματογράφου: από την Παράδοση στη Νεωτερικότητα» και η διάρκειά του από τις 14 μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2013.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει συνολικά 11 ταινίες. Κάποιες από αυτές είναι κινηματογραφικά μεγαθήρια, ενώ κάποιες άλλες παραμένουν ακόμη ανεξερεύνητοι θησαυροί. Και οι 11 ταινίες, όμως, η καθεμία με το δικό της ξεχωριστό ύφος, σφράγισαν τη διεθνή αναγνώριση της πολιτιστικής προσφοράς της Ιαπωνίας τον 20ο αιώνα.
Η ιδέα ανήκει στον Μισέλ Δημόπουλο «έναν ακούραστο ‘φεστιβαλάνθρωπο’ και τολμηρό προγραμματιστή εξαίσιων κινηματογραφικών εικόνων» όπως τον χαρακτήρισε ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας και διευθυντής του περιοδικού Σινεμά. Και συνέχισε, «εμείς του δώσαμε carte blanche για ένα μαγικό ταξίδι στο σινεμά της Ιαπωνίας».
Πρώην Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης - από το 1991 μέχρι και το 2004 - και Διευθυντής του θρυλικού περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος, ο Μισέλ Δημόπουλος δήλωσε:
«Δεν έλειψαν και στην Ελλάδα, τις προηγούμενες δεκαετίες, οι λάτρεις του Ιαπωνικού Κινηματογράφου και, κατά προέκταση, της ιαπωνικής κουλτούρας. Τα τελευταία, όμως, χρόνια όλο και λιγόστευαν τα μεγάλα ονόματα της 7ης τέχνης από την χώρα αυτή, αυτά που μας είχαν γοητεύσει και μας είχαν οδηγήσει σε αδιανόητα, εκθαμβωτικά μονοπάτια, και που, παρά τη γεωγραφική και πολιτιστική απόσταση, φάνταζαν να δημιουργούν οικείες όσο και βαθύτερες προσβάσεις σε θαυμαστές αφηγήσεις, ασύλληπτες τεχνοτροπίες, αλλόκοτες κοινωνικές και ηθικές προσεγγίσεις.
Αυτά τα ονόματα, οι Κουροσάουα, Μιζογκούτσι, Όζου (με τη σειρά που τους γνωρίσαμε) και, από την επόμενη γενιά, οι Όσιμα, Ιμαμούρα αποτέλεσαν τα κορυφαία ονόματα μιας κινηματογραφικής έκφρασης που πάντα έπαιζε την παράδοση στην κόψη της νεωτερικότητας.
Όμως, τα δέντρα έκρυβαν το δάσος, ξεφύτρωναν από τη λήθη και άλλοι σπουδαίοι δημιουργοί του 20ου αιώνα, επισκιασμένοι στη Δύση (ή έστω παραγνωρισμένοι), τους οποίους ανακαλύπταμε με καθυστέρηση όπως ο Νάρουσε ή ο Γκόσο στην τάξη των παλαιών δασκάλων και από το λεγόμενο Νέο Κύμα (δεκαετία του ’60) οι Γιόσιντα, Τεσιγκαχάρα, Μασουμούρα, Ουακαμάτσου και Σουζούκι.
Στην πορεία του Ιαπωνικού κινηματογράφου, από την κυριαρχία των «στούντιο» μέχρι την κατάρρευσή της και την άνοδο του ανεξάρτητου κινηματογράφου, η αλλαγή φρουράς μοιάζει τα τελευταία χρόνια χλωμή και αβέβαιη, σχεδόν άφαντη στις οθόνες της χώρας μας. Μόνο τα φεστιβάλ συνεχίζουν να εκπέμπουν σήματα ύπαρξης μερικών νέων δημιουργών που τεκμηριώνουν ότι κάτι δημιουργικό ακόμα κινείται στη χώρα του Ανατέλλοντος Ήλιου.
Το πρόγραμμα προβολών στο ΙΜΚ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια προσπάθεια εναλλακτικής παρουσίασης της ιστορίας του μεταπολεμικού Ιαπωνικού κινηματογράφου (με μια εξαίρεση, της προπολεμικής ταινίας του Γκόσο): με τα πενιχρά, όμως, μέσα, που διαθέταμε δεν μπορούσε παρά να ήταν αναγκαστικά ελλειπτική λόγω της απουσίας σπουδαίων ονομάτων απ’ αυτά που αναφέραμε.»
14°
