Η Χαλκιδική της Μαρίας Σπυράκη

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 η διαδρομή Θεσσαλονίκη-Χαλκιδική ήταν ολόκληρο ταξίδι με το ΚΤΕΛ. Στάσεις στα χωριά και τουλάχιστον ένα τρίωρο μέχρι το Ποσείδι. Η Άφυτος δεν ήταν στη μόδα. Μακριά από το δρόμο, πάνω στο βράχο που αντικρίζει από την Κασσάνδρα τη Σιθωνία, προφυλαγμένη από τον καιρό και τους επισκέπτες που συνέρρεαν σωρηδόν, πλέον, στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής.

Με το σάκο στους ώμους –τον είχα αγοράσει απο το Τζουμ της Σόφιας επί Ζίφκοφ, μαζί με το sleeping bag–, κατέληξα ένα μεσημέρι του ’86 στο Γαλατικό χωριό της Χαλκιδικής. Ούτε δωμάτιο να μείνω... Κανένας δεν ασχολούνταν με τον τουρισμό στην αετοφωλιά. Έπεσα στη θάλασσα κοιτάζοντας απέναντι τη Νικήτη. Τα νερά διάφανα, πράσινα, γαλάζια και γαλήνια όσο πουθενά...

Δεκατρία χρόνια αργότερα η Στέλλα επέμενε να πάμε στην Άφυτο. Είχα ήδη μετακομίσει για δουλειά στην Αθήνα και εμφάνιζα τα πρώτα σημάδια από το σύνδρομο του οικονομικού μετανάστη... Όλα ήταν ωραία, αρκεί να ήταν στα Βόρεια...

Ο πρωινός καφές στον Κουτσόμυλο ήταν αποκάλυψη! Ο παλιός μύλος ειχε μεταμορφωθεί σε ένα all day bar πλημμυρισμένο με λουλούδια και νότες του Χατζιδάκι. Το χωριό που είναι χτισμένο πάνω στον προϊστορικό οικισμό είχε αλλάξει όψη αφού οι σοβάδες των σπιτιών έφυγαν και ο παραδοσιακός πωρόλιθος βγήκε στην επιφάνεια. Η... αποκάλυψη της Αφύτου ήταν έμπνευση του γλύπτη Βασίλη Παυλή και του ζωγράφου Νίκου Παραλή. Έπεισαν με πολύ κόπο τους Αφυτιώτες να πάνε κόντρα στο ρεύμα της άνευ όρων ανοικοδόμησης της Χαλκιδικής και του τουρισμού των rooms to let. Το αποτέλεσμα είναι ένα χωριό που αναστηλώθηκε, επεκτάθηκε και άνθισε με τους όρους του. Πέτρα παντού, πάντα από την περιοχή, αυτοκίνητα πουθενά στο κέντρο, λουλούδια όσα μπορεί να χωρέσουν όλα τα μπαλκόνια και οι αυλές. Μικρά και μεγαλύτερα γλυπτά σε πωρόλιθο, όλα με την υπογραφή του Βασίλη Παυλή, ονοματίζουν τα κτίρια, τα παλιά και τα νεότερα σπίτια.

Απο εκείνη τη βόλτα με τη Στέλλα μέχρι σήμερα έχουν περάσει σχεδόν είκοσι χρόνια.

Η Άφυτος έγινε το χωριό μας, ως οικογένεια πλέον, με ένα μικρό σπίτι από τα νεόκτιστα που σέβονται τους κανόνες, στην άκρη του οικισμού. Βάλαμε ρίζες, κάναμε φίλους, η Γιάννα και ο Γιώργος, ο Στέλιος και η Μαρία, ο Γιάννης και η δική του Μαρία, μας περιμένουν και το χειμώνα για να πούμε καμία ήσυχη κουβέντα, γιατί το καλοκαίρι όλοι τρέχουν. Το καλοκαίρι είναι που έρχονται και οι δικοί μας φίλοι από παντού για να πάμε στον Σπάρο, να κολυμπήσουμε στις «βάρκες» δίπλα στη θάλασσα και να βυθιστούμε στα τσίπουρα. Να πάρουμε μια απογευματινή ανάσα στην πλατεία, εκεί που δεσπόζει η εκκλησία του προ προ περασμένου αιώνα, και να καταλήξουμε στον Νίκο το βράδυ για προσεγμένο, πειραγμένο φαγητό στον Σκαντζόχοιρο. Το μπαλκόνι της Αφύτου στη θάλασσα είναι πια γεμάτο ταβέρνες που συναγωνίζονται η μία την άλλη στην ποιότητα. Στη Γαλέρα ο Γιάννης έχει πάντα νέα από τη Θεσσαλονίκη. Εκεί μαγειρεύει με μεράκι ο Γιώργος, γείτονάς μας, ένας προκομμένος άνθρωπος που ήρθε στη Χαλκιδική για να μείνει.

«Μοιάζει με νησί» μου λένε συχνά οι φίλοι που έρχονται. Είναι νησί... Νησίδα παράδοσης, αισθητικής, επιμονής στο καλό γούστο και την ποιότητα ακόμη και τον Δεκαπενταύγουστο... επιμένω με την ορμή του νεοφώτιστου... ντόπιου. Στην Άφυτο η διαχείριση των απορριμμάτων γίνεται από ιδιώτες που εντατικοποιούν τη δουλειά τους καλοκαιρινούς μήνες ώστε να μην υπάρχει ούτε χαρτάκι στο δρόμο... Το πάρκινγκ ρυθμίζεται επίσης από τη δημοτική αρχή, ο Λεωνίδας στην κοινότητα τρέχει για όλα, αλλά η ζήτηση είναι πολύ μεγαλύτερη από την προσφορά των θέσεων ειδικά τα Σαββατοκύριακα. 

Το φεστιβάλ η «Άθυτος της Αφύτου», με ψυχή τον Χρήστο, φιλοξενεί φέτος απο Ευανθία Ρεμπούτσικα μέχρι παιδικές παραστάσεις. Εκεί στις 28 Ιουλιου θα παρουσιάσουμε με τον Κώστα Χρυσογόνο το βιβλίο του Δημήτρη Τσιόδρα για την Ευρώπη. Μετά θα πάμε για μπίρες για να εξηγήσουμε στους Αθηναίους γιατί σαν τη Χαλκιδική δεν έχει...

* Η Μαρία Σπυράκη είναι ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ.