Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία: Η Πατρίτσια Τόσκα, παραπληγική εκ γενετής, διηγείται την ιστορία της με αφορμή την ταινία «Handbrake».
Η 3η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. Είναι μια ημέρα ευαισθητοποίησης για τα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία. Μια ακόμα ευκαιρία να τονιστεί η αναγκαιότητα διασφάλισης της ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση και να καταπολεμηθεί κάθε μορφή διακρίσεων και αποκλεισμών. Η Πατρίτσια Τόσκα λίγες ώρες μετά τη γέννησή της έχασε την κινητικότητά της στα κάτω άκρα. Αυτή είναι η δική της βιωματική περιγραφή για τους τρόπους που βρήκε να αντιμετωπίσει την καθημερινότητά της, τα εμπόδια που συναντά και τους ανθρώπους που της στάθηκαν από νωρίς. Και σύντομα θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την ταινία μικρού μήκους “Handbrake” που ετοιμάζει για όλες αυτές τις στιγμές που μας προβληματίζουν λίγο - πολύ όλους, αναπήρους ή μη.
«Ίσως από τις πιο περίεργες στιγμές μας να είναι αυτή που κάποιος θα μας ζητήσει να μιλήσουμε για τον εαυτό μας, το μόνο πράγμα που υποτίθεται γνωρίζουμε καλυτέρα απ’ όλα. Σαν ξαφνικά λοιπόν χάνεται κάθε απόθεμα μνήμης και δεν μπορούμε να βρούμε τις σωστές λέξεις να συντάξουμε τη ζωή μας. Σαν ξαφνικά να μας ρώτησαν για κάποιον άλλον, κάποιον γείτονα γνωστό ή άγνωστο περαστικό. Ψάχνοντας να βρω την αρχή μιας κλωστής για να την τραβήξω, θυμήθηκα πως όλα ξεκίνησαν κάπως ανορθόδοξα. Πριν κάποια χρόνια, στα 90s, ένα μωρό γεννιέται με πλήρη κινητικότητα, η όποια παύει να υφίσταται στα κάτω άκρα του μετά το πέρας περίπου 6 ωρών από τη γέννησή του. Η ακριβής αιτία παρέμενε άγνωστη. Τότε οι γιατροί και οι λοιποί συνεργάτες εκφράζουν διθυραμβικά απαισιόδοξες απόψεις και θεωρίες για τις πιθανότητες επιβίωσης και λειτουργικότητάς του στο μέλλον. Αλλά ως γνωστόν γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος.
Το μωρό αυτό, το οποίο γεννήθηκε θηλυκού γένους, κάποια χρόνια αργότερα, μετά από διάφορα ταξίδια ιατρικού περιεχομένου, αποκτά το πρώτο της αναπηρικό αμαξίδιο και εντάσσεται έτσι επίσημα πλέον στο κλαμπ των παραπληγικών αναπήρων ατόμων. Η πρώτη μέρα στο σχολείο της γειτονιάς της ήταν από της πιο αγχωτικές (δεν ήξερε προφανώς τι θα πει πρώτο ραντεβού μέχρι τότε). Αναρωτιόταν και προετοίμαζε στο μυαλό της πώς θα απαντούσε στις ερωτήσεις των συμμαθητών της, γιατί πίστευε πως σίγουρα θα είχαν. Ήταν και κάπως λογικό γιατί όσο να πεις ένα κόκκινο αμαξίδιο με σχέδια στις ρόδες κάνει εντύπωση. Τελικά απλά τη ρώτησαν αν ήθελε να παίξει κρυφτό μαζί τους. Ε και ήθελε. Κάπως έτσι πέρασε ο καιρός με σχολικές εκδρομές, οικογένεια στις επάλξεις, φίλους κομάντο και άρτια εκπαιδευμένους για αναρρίχηση σε παντός τύπου σκαλί ανεξάρτητου ποσότητος, πάρτι προσβάσιμα ή μη - δεν τους ενδιέφερε ποτέ, μαζώξεις για ταινία σε σπίτια με μεγαλύτερη προτίμηση αυτά που διέθεταν ασανσέρ, εφηβικά άγχη τύπου “θα του αρέσω τώρα αυτουνού ή μπα;”, καρδούλες σε θρανία με κασετίνες τίγκα στα στιχάκια, διάβασμα, μουσική από μικρή ηλικία και κάποιες εξτρά δραστηριότητες γιατί όλοι έχουν κάποιο χόμπι σ’ αυτή τη ζωή.
Φυσικά όλα αυτά με το γνωστό αλατοπίπερο της καθημερινότητας ενός χειριστή αμαξιδίου στην αφιλόξενη πόλη των Αθηνών. Πριν τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού της, παραλαμβάνει ένα βιβλίο αρκετών σελίδων, το οποίο έδειχνε ανάλογα με την αναπηρία που είχες, ποια πανεπιστημιακά τμήματα θα μπορούσες να δηλώσεις καθώς δεν είχαν όλα τις υποδομές που χρειάζονταν άρα κατ’ επέκταση δεν θα σε δέχονταν. Όχι από τα πιο ωραία καλωσορίσματα στη φοιτητική, σχεδόν ενήλικη ζωή της, αλλά όχι ότι έπεσε και από τα σύννεφα, στην Ελλάδα ζούσε άλλωστε. Περνά στη Φαρμακευτική Αθηνών, παίρνει και από εκεί μια γεύση «μη προσβασιμότητας» γιατί ως γνωστόν αμφιθέατρα χωρίς σκαλιά δεν είναι αμφιθέατρα, παράλληλα παρακολουθεί, μαθήματα μιούζικαλ και συμμετέχει σε εθελοντικά προγράμματα τύπου ΤEDX. Ωστόσο όσο ξανοίγεται στον κόσμο τόσο καταλαβαίνει πόσο προβληματικός και ανεκπαίδευτος είναι. Δεν μπορεί να κατανοήσει ακόμα γιατί μια ευρωπαϊκή, κατά τα λεγόμενα, πρωτεύουσα δεν σέβεται και δεν φροντίζει για το αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός να νιώθει και να είναι ανεξάρτητος. Δεν καταλαβαίνει γιατί πρέπει κάποιος που χειρίζεται αμαξίδιο να οδηγεί αμάξι για να κινηθεί όπου θέλει, ό,τι ώρα θέλει μονός του ή μη. Δεν ξέρει αν θα ήταν δίκαιο να μιλήσει μόνο για τις κατεστραμμένες ή κακοφτιαγμένες ράμπες της πόλης της από τη στιγμή που δεν υπάρχει η επαρκής εκπαίδευση και τεχνογνωσία από τα άτομα που είναι υπεύθυνα για να φτιαχτεί το οτιδήποτε αφόρα την προσβασιμότητα στην Ελλάδα. Γνωρίζει σίγουρα πως πριν κλειδώσεις την πόρτα του σπιτιού πίσω σου, πρέπει να έχεις οργανώσει -σχεδόν χαρτογραφήσει στο μυαλό σου την -κάθε διαδρομή- από την πιο μικρή έως την πιο μεγάλη- ειδικά αν κινείσαι με αναπηρικό αμαξίδιο γιατί δεν ξέρεις τι σου ξημερώνει στο επόμενο στενό και αν το καφέ ή μπαρ που θα πας θα έχει προσβάσιμη τουαλέτα ή όχι. Αυτόματα λοιπόν ξέρει σίγουρα ότι το να μπορείς να πράττεις αυθόρμητα στην πόλη που ζεις είναι όνειρο απατηλό.
Οπότε όλα αυτά δεν βοηθούν στην αυτονόμηση των αναπήρων ατόμων με αποτέλεσμα να μην τα βλέπουμε συχνά έξω ή και όταν τα παρατηρήσουμε να σταθεί το βλέμμα μας λίγη ώρα παραπάνω είτε λόγω περιέργειας, οίκτου ή θαυμασμού κ.α. Και αυτό αφόρα κυρίως την ελλιπή έως ανύπαρκτη εκπαίδευση και ενσυναίσθηση γύρω από την οποιαδήποτε αναπηρία. Τέλος, κάπου μετά το πτυχίο, με έναυσμα όλες αυτές τις ρωγμές της καθημερινότητας, αποφασίζει με δημιουργικά άτομα ίδιου βεληνεκούς τρέλας, να δημιουργήσουν μια ταινία μικρού μήκους, με τον τίτλο “Handbrake”, για όλες αυτές τις στιγμές που μας προβληματίζουν λίγο - πολύ όλους, αναπήρους ή μη. Μέχρι και σήμερα κάθε φορά που επιστρέφει από ένα ταξίδι της στο εξωτερικό αναρωτιέται αν ο ήλιος και η θάλασσα της Ελλάδας αρκούν για να συνεχίσει να ζει εδώ».
Ακολούθησε την τυπική διαδικασία για την ενοικίαση σπιτιού. Όμως εξαπατήθηκε κι έτσι μια ολόκληρη ζωή 35 ετών μεταφέρθηκε σε αποθήκη και ο ίδιος σε ξενοδοχείο
Από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία μάς ήρθε σαν χαστούκι στο πρόσωπο το ενδεχόμενο να αλλάξει για πάντα η ζωή μας και να ξεχάσουμε τα όσα ξέραμε.
15°
