Ανασκόπηση 2020: Τα καλά νέα για το βιοτικό επίπεδο, την ειρήνη, την ασφάλεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την καθαρή ενέργεια αλλά και για την παγκόσμια υγεία.
Στο τέλος μιας χρονιάς όπως το 2020 γεμάτη αγωνία, απώλεια, πόνο και θλίψη μπορεί να φαίνεται οξύμωρο να μιλάς για καλές ειδήσεις. Φαντάζει λες και τα πράγματα πήγαν όσο άσχημα μπορούσαν να πάνε. Παρόλα αυτά όμως και φέτος καταγράφηκαν μεγάλες νίκες για το βιοτικό επίπεδο, την ειρήνη, την ασφάλεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την καθαρή ενέργεια αλλά και για την παγκόσμια υγεία. Αυτές οι νίκες συντελέστηκαν από ανθρώπους που ακόμη και τις πιο σκοτεινές εποχές πιστεύουν ότι είναι δυνατόν να κάνουμε τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος και είναι έτοιμοι για να κάνουν τη δουλειά χωρίς πολλά λόγια και τυμπανοκρουσίες. Ανθρώπους όπως αυτοί που έφεραν σε πέρας μέσα σε μόλις 12 μήνες ένα από τα μεγαλύτερα ιατρικά επιτεύγματα όλων των εποχών, το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Ας συνεχίσουμε αισιόδοξα:
1. Οι θάνατοι από το AIDS συνεχίζουν να μειώνονται. Ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν μειώθηκε κατά 5,4% τον τελευταίο χρόνο, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1993. Για πρώτη φορά, περισσότερο από τα δύο τρίτα των HIV-θετικών ατόμων σε όλο τον κόσμο έχουν πρόσβαση σε αντιρετροϊκές θεραπείες.
2. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ οι θάνατοι από την ελονοσία έχουν φτάσει στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ με μείωση 60% τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Μεταξύ 2000 και 2019, αποτράπηκαν παγκοσμίως 1,5 δισεκατομμύρια κρούσματα και 7,6 εκατομμύρια θάνατοι από ελονοσία.
3. Μεταξύ 2015 και 2019, οι θάνατοι παγκοσμίως από τη φυματίωση μειώθηκαν κατά 14%. Η πρόοδος κατά της φυματίωσης είναι μεγαλύτερη από αυτή κατά της ελονοσίας - από το 2000, οι θεραπείες έχουν αποτρέψει περισσότερους από 60 εκατομμύρια θανάτους.
4. Η μεγαλύτερη απειλή για τα παιδιά σε όλο τον κόσμο είναι η πνευμονία. Το 2011 οδήγησε στο θάνατο 1,3 εκατομμυρίων παιδιών πριν από τα πέμπτα γενέθλιά τους (18% όλων των παιδικών θανάτων σε όλο τον κόσμο). Πέρυσι, ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε 672.000, μείωση κατά 50% σε λιγότερο από μια δεκαετία.
5. Το ποσοστό των παιδιών κάτω των 5 ετών παγκοσμίως που έχει μολυνθεί με ηπατίτιδα Β είναι πλέον κάτω του 1%, από 5% στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Το 85% των παιδιών σε όλο τον κόσμο λαμβάνουν τώρα και τις 3 δόσεις του εμβολίου HBV.
6. Η Αφρική (μετά την σχετική ανακοίνωση της Νιγηρίας) είναι επίσημα απαλλαγμένη από την πολιομυελίτιδα. Πριν από 25 χρόνια η ασθένεια οδηγούσε στην παράλυση περισσότερα από 75.000 παιδιά σε ολόκληρη την ήπειρο κάθε χρόνο. Έκτοτε, έχουν δοθεί δισεκατομμύρια στοματικά εμβόλια, αποτρέποντας 1,8 εκατομμύρια εκδηλώσεις της ασθένειας. Είναι μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες επιτυχίας υγειονομικής περίθαλψης όλων των εποχών και ένα εξαιρετικό ανθρώπινο επίτευγμα.
7. Νέα έρευνα φέτος έδειξε ότι ο κίνδυνος ενός ατόμου να αναπτύξει άνοια στις ΗΠΑ και την Ευρώπη είναι τώρα 13% χαμηλότερος από ότι ήταν το 2010 (ο κίνδυνος για Αλτσχάιμερ μειώθηκε επίσης κατά 16%). Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οφείλεται στο λιγότερο κάπνισμα, την καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία και την καλύτερη εκπαίδευση.
8. Οι θάνατοι από την τρομοκρατία μειώθηκαν για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά και η κατάσταση έχει βελτιωθεί σε 103 χώρες - ο υψηλότερος αριθμός χωρών που σημείωσαν ετήσια βελτίωση από τότε που ξεκίνησε η σχετική μέτρηση.
9. Το Καζακστάν προσχώρησε στο διεθνές πρωτόκολλο για την κατάργηση της θανατικής ποινής, το 88ο κράτος που το πράττει, ενέργεια που εκπληρώνει το θεμελιώδες δικαίωμα στη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
10. Η πανδημία του κορωνοϊού έθεσε σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το αν τα αυταρχικά καθεστώτα ήταν καλύτερα στη διαχείριση των πανδημιών από τις δημοκρατικές κοινωνίες. Οκτώ από τις 10 πιο επιτυχημένες απαντήσεις προήλθαν από δημοκρατίες. Η επιτυχία φάνηκε να βασίζεται λιγότερο στο να μπορείς να επιβάλεις και περισσότερο στο να έχεις μεγάλο βαθμό εμπιστοσύνης και κοινωνική ειρήνη.
11. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η παγκόσμια ανισότητα μειώνεται συνεχώς. Νέα έρευνα φέτος έδειξε ότι ο παγκόσμιος συντελεστής Gini μειώθηκε κατά 15 μονάδες κάτι που σημαίνει ότι το μερίδιο των απολαβών στο 50% των φτωχότερων παγκοσμίως διπλασιάστηκε.
12. Ο δείκτης κοινωνικής προόδου, ο οποίος μετρά την κοινωνική και οικονομική απόδοση όλων των χωρών του κόσμου, δείχνει ότι ο κόσμος έχει βελτιωθεί σε 8 από 12 βασικούς τομείς (όπως η πρόσβαση σε τροφή, νερό και εκπαίδευση) την τελευταία δεκαετία. Το 95% των χωρών βελτιώθηκε σε ένα ή περισσότερους τομείς και μόνο το 2% τα πήγε χειρότερα.
13. Η UNESCO αναφέρει ότι από το 1995, το ποσοστό των κοριτσιών που λαμβάνουν πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αυξήθηκε από 73% σε 89%. Σε πραγματικούς αριθμούς, αυτό είναι επιπλέον 180 εκατομμύρια κορίτσια στο σχολείο σε σύγκριση με μια γενιά πριν (και 3 φορές περισσότερες γυναίκες είναι τώρα φοιτήτριες σε πανεπιστήμια).
14. Η Σαουδική Αραβία και η Παλαιστίνη απαγόρευσαν τους γάμους παιδιών με τα 18 έτη να γίνεται το ελάχιστο όριο ηλικίας ενώ και το Μπαγκλαντές σημείωσε μεγάλη πρόοδο. Το ποσοστό των κοριτσιών που παντρεύτηκαν εκεί πριν από την ηλικία των 18 έχει μειωθεί από 64% το 2010 σε λίγο πάνω από 50% σήμερα, 10 εκατομμύρια κορίτσια απέφυγαν τον παιδικό γάμο την τελευταία δεκαετία.
15. Ο αριθμός των ατόμων χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρισμό μειώθηκε από 860 εκατομμύρια σε 770 εκατομμύρια, ένα νέο ρεκόρ. Η Αφρική έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο. ο αριθμός των ατόμων που αποκτούν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια διπλασιάστηκε από 9 εκατομμύρια ετησίως το 2013, σε 20 εκατομμύρια ετησίως το 2019.
16. Μια νέα μελέτη έδειξε ότι η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη έχει βελτιωθεί εντυπωσιακά την τελευταία δεκαετία. Χάρη στην εφαρμογή καλύτερων περιβαλλοντικών και κλιματικών πολιτικών, περίπου 60.000 λιγότεροι άνθρωποι πέθαναν πρόωρα λόγω της ρύπανσης το 2018, σε σύγκριση με το 2009. Για το διοξείδιο του αζώτου, η μείωση είναι ακόμη μεγαλύτερη. Οι πρόωροι θάνατοι έχουν μειωθεί κατά περίπου 54%.
17. Το 2020 σημειώθηκε μια άνευ προηγουμένου επιτάχυνση των εθνικών δεσμεύσεων για το κλίμα. Η Νότια Κορέα έγινε η πρώτη ασιατική χώρα που έθεσε στόχο μηδενικών εκπομπών το 2050, ακολουθούμενη από την Ιαπωνία και, το πιο σημαντικό, την Κίνα η οποία δεσμεύτηκε να «καθαρίσει» έως το 2060. Η Αργεντινή δεσμεύτηκε επίσης για μηδέν ρύπους έως το 2050, η Φινλανδία, η Αυστρία και η Σουηδία δεσμεύτηκαν για επιτάχυνση και το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύτηκε να μειώσει τις εκπομπές κατά 68% την επόμενη δεκαετία. Η ΕΕ έθεσε έναν νέο στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 55% στην ίδια χρονική περίοδο.
18. Οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως αυξήθηκαν κατά 28% φέτος. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις πωλήσεις στην Ευρώπη, οι οποίες ξεπέρασαν ακόμη και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Ένα στα 10 αυτοκίνητα που πωλήθηκαν ήταν ηλεκτρικά ή υβριδικά, (τριπλασιάστηκαν σε σχέση με πέρυσι) και οι προβλέψεις δείχνουν ότι το μερίδιο αγοράς θα φτάσει το 15% το 2021.
19. Τα ηλεκτρονικά απόβλητα που παράγονται από τους Αμερικανούς μειώνονται συνεχώς από το 2015. Σε αυτό έχει παίξει μεγάλο ρόλο η εξαφάνιση μεγάλων τηλεοράσεων και οθονών υπολογιστών καθοδικού σωλήνα. Ο συνολικός αριθμός ηλεκτρονικών συσκευών που φτάνουν στα σκουπίδια επίσης μειώνεται και λόγω της «σύγκλισης» π.χ. από το γεγονός ότι τα smartphone χρησιμοποιούνται και ως κάμερες και φωτογραφικές μηχανές.
20. Η Κένυα ανέφερε ότι ο πληθυσμός των ελεφάντων έχει υπερδιπλασιαστεί από 16.000 το 1989 σε 34.000 σήμερα. Ο αριθμός των ελεφάντων που έπεσαν θύματα λαθροκυνηγών μειώθηκε επίσης σημαντικά - μόλις 7 το 2020, σε σύγκριση με 34 το 2019 και 80 το 2018. Ο αριθμός των λιονταριών που ζουν στη χώρα έχει επίσης αυξηθεί κατά 25%, από 2.000 το 2010 σε 2.489 2020.
21. Τον Δεκέμβριο, μια νέα έκθεση του ΟΗΕ αποκάλυψε ότι μετά από δεκαετίες πίεσης, η υπεραλιεία στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα μειώνεται. Το ποσοστό των αποθεμάτων ψαριών που είναι αντικείμενο υπερ-λιείας μειώθηκε από 88% σε 75% μεταξύ 2014 και 2018 ενώ από το 2018 μέχρι σήμερα ο αριθμός των ιχθυαποθεμάτων με υψηλή βιομάζα έχει διπλασιαστεί.
19°
