Κοσμος

Θεωρίες συνωμοσίας: Η δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι

Στις 22 Νοεμβρίου 1963 δολοφονήθηκε στο Ντάλας ο αγαπημένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι. Η ημέρα που γεννήθηκαν οι σύγχρονες θεωρίες συνωμοσίας.

manos_athens_voice_1.jpg
Μάνος Νομικός
7’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Τζον Φ. Κένεντι
Ο Τζον Φ. Κένεντι στο Rice University, Χιούστον, 12 Σεπτεμβρίου 1962 © History in HD I Unsplash

Το χρονικό της δολοφονίας του Τζον Φ. Κένεντι στις 22 Νοεμβρίου 1963 στο Ντάλας και οι θεωρίες συνωμοσίας που ακολούθησαν.

Αν κάποιος, κάποια στιγμή, επισκεφτεί το Ντάλας του Τέξας, ένα μακρινό ταξίδι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, θα του προτείναμε να ανέβει στον έκτο όροφο το κτιρίου στον αριθμό 411 της Elm Street στην πλατεία Ντίλι. Μπορεί το όνομα της οδού Elm να παραπέμπει στην ταινία τρόμου «Εφιάλτης στο Δρόμο με τις Λεύκες» («Nightmare on Elm Street»), άλλωστε και ο ίδιος ο σκηνοθέτης της Γουές Κρέιβεν (1939-2015) ποτέ δεν έκρυψε πως η έμπνευση για τον τίτλο της ταινίας και τη γειτονιά που διαδραματίζονται τα γεγονότα του κινηματογραφικού franchise ήρθε από το όνομα της οδού όπου δολοφονήθηκε ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, ο Δημοκρατικός 35ος πρόεδρος των Ηνωμένων των Πολιτειών. Ήταν 23 Νοεμβρίου 1963, ο Γουές Κρέιβεν ήταν 24 τότε, κάποιοι άλλοι μικρότεροι, άλλοι μεγαλύτεροι, ήταν η ημέρα που χάθηκε για πάντα η αθωότητα στην Αμερική και η ημέρα που γεννήθηκαν οι σύγχρονες θεωρίες συνωμοσίας.

Τζον Φ. Κένεντι
Τζον Φ. Κένεντι, 1961 © Science in HD I Unsplash


Ανεβαίνοντας στoν έκτο όροφο του κτιρίου της οδού Elm 411 και Houston σήμερα, συναντάμε το «Sixth Floor Museum», ένα μουσείο αφιερωμένο στη  δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι και όλα τα γεγονότα που ακολούθησαν. Ήταν εκεί, στον έκτο όροφο, τότε λειτουργούσε σαν Αποθήκη Σχολικών Βιβλίων του Τέξας, στις 23 Νοεμβρίου 1963 και ώρα 12:30, όπου ο 24χρονος Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ σήκωσε το όπλο του, ένα ιταλικό τυφέκιο τύπου Carcano Μ91/38, σημάδεψε και πυροβόλησε τρεις φορές προς τον Τζον Φ. Κένεντι. Είναι τρομακτικό να μπορείς να επισκεφτείς ένα σημείο και να «δεις» μέσα από τα μάτια του δολοφόνου.

Το χρονικό της δολοφονίας του Κένεντι.

Ο Τζον Φ. Κένεντι, μαζί με τη σύζυγό του, Τζάκι, επισκέπτονταν το Ντάλας στο πλαίσιο πολιτικής περιοδείας στο Τέξας και η αυτοκινητοπομπή, ανάμεσα σε πλήθος κόσμου, διέσχιζε και την οδό Elm με τελικό προορισμό το εκθεσιακό κέντρο όπου θα έβγαζε λόγο. Στο ίδιο αυτοκίνητο, μία ανοιχτή λιμουζίνα Lincoln Continental, στις μεσαίες και στις μπροστινές θέσεις, επέβαινε ο κυβερνήτης του Τέξας, Τζον Κόναλι, η γυναίκα του, Νέλι, όπως και οι δύο πράκτορες, Μπιλ Γκριρ και Ρόι Κέλερμαν.

Σύμφωνα με την Προεδρική Επιτροπή για την Δολοφονία του Προέδρου Τζον Φ. Κένεντι ή αλλιώς Επιτροπή Γουώρεν που συστήθηκε ένα χρόνο αργότερα από τον νέο αμερικανό πρόεδρο Λίντον Τζόνσον, με σκοπό να ερευνήσει τη δολοφονία, ο Τζον Φ. Κένεντι δέχτηκε δύο σφαίρες, μία στο λαιμό –όπου τον διαπέρασε και πιθανόν ήταν η ίδια που τραυμάτισε σοβαρά και τον κυβερνήτη Τζον Κόναλι, όπου καθόταν στη θέση μπροστά - και μία συντριπτική στο κεφάλι, όπου απέφεραν ακαριαίο θάνατο. Η τρίτη σφαίρα δεν βρήκε στόχο, αλλά ακόμα δεν έχει βγει ένα τελικό συμπέρασμα αν ήταν η πρώτη, η δεύτερη ή η τρίτη που έφυγε από το τυφέκιο του Όσβαλντ. Ο Τζον Φ. Κένεντι ήταν μόλις 46 ετών, δυόμιση μόλις χρόνια στην προεδρία και ένας από τους πιο αγαπητούς  και δημοφιλείς προέδρους των ΗΠΑ, με άκρως δημοκρατικό πρόσημο.

Τζον Φ. Κένεντι
© Mike Foster I Pixabay

Αφού ο Όσβαλντ πυροβόλησε τον Τζον Φ. Κένεντι, έκρυψε πρόχειρα το όπλο του ανάμεσα στις κούτες που υπήρχαν στον έκτο όροφο και άρχισε να κατεβαίνει τις σκάλες. Ενάμιση λεπτό μετά τους πυροβολισμούς, τον σταμάτησε ο αστυφύλακας Μάριον Μπέικερ στην τραπεζαρία του δευτέρου ορόφου. Ο Όσβαλντ φαινόταν ήρεμος και έπινε ένα αναψυκτικό. Λίγο πριν, ο  αστυφύλακας παρατήρησε πως τη στιγμή των πυροβολισμών, χωρίς να γνωρίζει ακόμα τι ακριβώς έχει γίνει, επικρατούσε το απόλυτο χάος έξω, ένα μεγάλο σμήνος περιστεριών πέταξε μακριά από την οροφή της Αποθήκης Σχολικών Βιβλίων. Υπέθεσε πως κάπου εκεί κοντά είχαν σημειωθεί οι πυροβολισμοί, αλλιώς τα περιστέρια δεν θα είχαν ενοχληθεί και δεν θα είχαν πετάξει μακριά. Έτρεξε αμέσως στο κτίριο. Ο αστυφύλακας και ο Όσβαλντ ήρθαν αντιμέτωποι, πρόσωπο με πρόσωπο, στον δεύτερο όροφο. Τον αστυφύλακα συνόδευε ο επιστάτης του κτιρίου, Ρόι Τρούλι, που τον διαβεβαίωσε πως ο Όσβαλντ είναι εργαζόμενος στο κτίριο και έτσι τον άφησαν. Συνέχισαν την πορεία τους προς τους πάνω ορόφους και όταν επέστρεψαν πίσω στον πρώτο όροφο, 5-10 λεπτά αργότερα, ο Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ είχε εξαφανιστεί. Το όπλο, η τσάντα που το μετέφερε και οι τρεις κάλυκες βρέθηκαν λίγο αργότερα στον έκτο όροφο.

Λίγα λεπτά νωρίτερα, ένας 45χρονος μάρτυρας, ο Χάουαρντ Λέσλι Μπρέναν, βρισκόταν απέναντι από το κτίριο της Αποθήκης Σχολικών Βιβλίων, άκουσε τους πυροβολισμούς και είδε έναν ελεύθερο σκοπευτή με ένα τυφέκιο στο νοτιοανατολικό παράθυρο του έκτου ορόφου. Περιέγραψε μάλιστα τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου στο παράθυρο. Η μαρτυρία του ήταν καθοριστική, αν και κάποια από τα λεγόμενά του αμφισβητούνται από πολλούς. Από τέτοια απόσταση, πώς είδε τόσο καθαρά τον άνδρα του έκτου ορόφου;

Στη 13:15 και 45 λεπτά μετά από τους πυροβολισμούς, ο αστυφύλακας Τζ. Ντ. Τίππιτ σταματάει τον Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ για έλεγχο στη γωνία των οδών East 10th Street και North Patton Avenue. Η περιγραφή του Χάουαρντ Λέσλι Μπρέναν για έναν λευκό άνδρα, λεπτό και γύρω στα 30, είχε σταλεί σε όλη την αστυνομική δύναμη του Ντάλας. Ο Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ πυροβολεί τέσσερις φορές τον Τζ. Ντ. Τίππιτ, σκοτώνοντάς τον. Τρέχοντας, o Όσβαλντ μπαίνει στον κινηματογράφο Texas Theatre για να κρυφτεί. Δεν πλήρωσε όμως εισιτήριο και οι υπεύθυνοι του κινηματογράφου καλούν την αστυνομία. Λίγο πριν τις 14:00, συλλαμβάνεται μέσα στην αίθουσα και μεταφέρεται στο κτίριο της αστυνομικής διεύθυνσης για να ανακριθεί για το θάνατο του αστυφύλακα Τζ. Ντ. Τίππιτ. Δεν θα περάσει πολύ ώρα για να καταλάβουν πως έχουν να κάνουν με το ίδιο πρόσωπο, τον εργαζόμενο της Αποθήκης Σχολικών Βιβλίων του Τέξας που εξαφανίστηκε από τον τόπο όπου πυροβολήθηκε ο πρόεδρος Κένεντι. Την επόμενη μέρα, θα του απαγγελθούν κατηγορίες και για τη δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι. Ο ίδιος αρνείται και τις δύο κατηγορίες.

Η Επιτροπή Γουώρεν κατέληξε αργότερα στο συμπέρασμα πως ο Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ ενήργησε μόνος του. Κανείς όμως δεν πρόλαβε να τον ανακρίνει. Το πρωί της 24ης Νοεμβρίου, στις 11:21, λιγότερες από 48 ώρες από τη δολοφονία του Κένεντι, κατά τη μετάβασή του σε όχημα της αστυνομίας για να μεταφερθεί σε φυλακές υψίστης ασφαλείας και σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, ο Όσβαλντ πέφτει νεκρός από το όπλο του Τζακ Ρούμπι, ιδιοκτήτη νυχτερινού κέντρου. Είχε συναντήσει στο παρελθόν ο Ρούμπι τον Όσβαλντ;

Lee Harvey Oswald shot by Jack Ruby

Το φιλμ Ζαπρούντερ

Όπως χιλιάδες άλλοι, έτσι και ο 58χρονος κατασκευαστής ρούχων Αβραάμ Ζαπρούντερ, βγήκε στο πεζοδρόμιο το μεσημέρι της 22ας Νοεμβρίου, έξω από τα γραφεία της εταιρίας του, για να δει την αυτοκινητοπομπή του προέδρου Κένεντι να περνάει. Μαζί του είχε μία κινηματογραφική κάμερα 8 mm Bell & Howell Zoomatic, πήρε θέση σε ένα τσιμεντένιο αντέρεισμα και μόλις πλησίαζε η λιμουζίνα, άρχισε να φιλμάρει. Τα 26.6 δευτερόλεπτα που ακολούθησαν και καταγράφηκαν στο Kodachrome II φιλμ, έμειναν στην ιστορία. Ο Αβραάμ Ζαπρούντερ κατέγραψε όλα τα καρέ και στιγμές της δολοφονίας του Τζον Φ. Κένεντι, σε ένα από τα πιο ιστορικά φιλμ και τεκμήρια όλων των εποχών.

Zapruder Frame 313: The JFK Assassination | 100 Photos | TIME

Το φιλμ δίνει απαντήσεις αλλά δημιουργεί και πολλά ερωτήματα, με το κυριότερο ποιος πραγματικά πυροβόλησε τον Κένεντι και από πού; Υπήρχαν περισσότεροι από έναν δράστες; Δέχτηκε μία σφαίρα πίσω στο λαιμό και μία μπροστά στο κεφάλι; Δεν υπάρχουν στην ιστορία της ανθρωπότητας άλλα 26.6 δευτερόλεπτα που να έχουν μελετηθεί και ελεγχθεί τόσο εξονυχιστικά. Μέσα σε αυτά τα 26.6 δευτερόλεπτα εμφανίζονται διάφοροι χαρακτήρες, που, άθελά τους, πρωταγωνιστούν σε εκατοντάδες θεωρίες. Όλοι τους ήταν απλοί άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί για να δουν την αυτοκινητοπομπή του προέδρου αλλά αυτό δεν έχει σημασία για τους συνωμοσιολόγους. Ποιος ήταν ο Άνθρωπος με την Ομπρέλα (Umbrella Man) και γιατί την άνοιξε λίγο πριν περάσει από μπροστά του η λιμουζίνα; Ήταν το σήμα για να χτυπήσουν τον Κένεντι ή πυροβόλησε ο ίδιος μέσα από έναν μηχανισμό της ομπρέλας; Σίγουρα, να ανοίγεις μία ομπρέλα το μεσημέρι, με ήλιο στον ουρανό, δημιουργεί ερωτήματα. Αποδείχτηκε πως ο Άνθρωπος με την Ομπρέλα ή αλλιώς Λούι Στίβεν Γουίτ την άνοιξε σαν ένα είδους διαμαρτυρίας.

Υπάρχουν και άλλοι χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν στο φιλμ και όλοι έχουν μία ειδική θέση στις θεωρίες συνωμοσίας. Η Κυρία Μπαμπούσκα, μία άγνωστη κυρία που έβγαζε φωτογραφίες (πού να βρίσκονται αυτές οι φωτογραφίες άραγε;), ο Άνδρας με την Κονκάρδα, ένας –επίσης- άγνωστος άνδρας που καθόταν στον διαβόητο πράσινο λοφίσκο που πολλοί πιστεύουν εκεί βρισκόταν ένας δεύτερος σκοπευτής, οι Τρεις Άστεγοι, που για πολλές δεκαετίες δεν είχαν επιβεβαιωθεί οι ταυτότητές τους.

Τζον Φ. Κένεντι
Ο Τζον Φ. Κένεντι στο Οβάλ Γραφείο, 11 Ιουλίου 1963 © Cecil Stoughton, White House, National Archives and Records Administration

Η γέννηση των σύγχρονων θεωριών συνωμοσίας

Μέσα σε 48 ώρες το 1963, από τη δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι μέχρι τη δολοφονία του Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ, ανέτειλε μία νέα εποχή για την Αμερική: η γέννηση των σύγχρονων θεωριών συνωμοσίας και το τέλος της αθωότητας. Είχαν προηγηθεί θεωρίες όπως η πτώση UFO το 1947 στο Ρόσγουελ του Νέου Μεξικού και τα πειράματα MK-Ultra της CIA σε ανθρώπους (τα δεύτερα αποδείχτηκαν τελικά αληθινή ιστορία και όχι θεωρίες συνωμοσίας), ανάμεσα σε άλλα. Όλα τους «φούντωσαν» μετά τη δολοφονία του Κένεντι και πέρασαν στη συνείδηση του κόσμου μέσα από χιλιάδες βιβλία, έρευνες, σελίδες στο ίντερνετ, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, ακόμα και σαν μέρος της mainstream ποπ κουλτούρας. Το παραπάνω κείμενο –ένα περιεκτικό και σύντομο timeline της ημέρας της δολοφονίας του Κένεντι και τι ακολούθησε-  για πολλούς συνωμοσιολόγους αποτελεί την «επίσημη ιστορία» που οι αρχές θέλουν να πιστέψουμε.

Δυστυχώς, η δολοφονία του ίδιου του Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ στέρησε στους Αμερικανούς την αλήθεια. Τι τον οδήγησε να προβεί σε αυτή την πράξη; Ενήργησε μόνος του; Υπήρχαν και άλλοι συνεργοί; Κάποιοι ισχυρίζονται πως ο Όσβαλντ δεν θα μπορούσε να πυροβολήσει τρεις φορές μέσα σε έξι δευτερόλεπτα και οι τροχιές των σφαιρών του όπλου δεν συμφωνούν. Πυροβολήθηκε ο Κένεντι από διαφορετικές γωνίες και όχι μόνο από το παράθυρο του έκτου ορόφου; Ο Όσβαλντ από το 1959 μέχρι το 1962 έμενε στην τότε Σοβιετική Ένωση, είχε μάλιστα παντρευτεί την Ρωσίδα Μαρίνα Προυσακόβα και μαζί θα επέστρεφαν στις ΗΠΑ. Ένα χρόνο αργότερα θα δολοφονούσε τον πρόεδρο Κένεντι. Τι έκανε αυτά τα τρία χρόνια στη Σοβιετική Ένωση; Μήπως δεν ήταν εργάτης στο Μινσκ αλλά εκπαιδευόταν από τις σοβιετικές μυστικές υπηρεσίες; Ή ήταν διπλός πράκτορας που δούλευε για λογαριασμό της CIA;

Επίσης, ο τρόπος που χειρίστηκαν οι αρχές και οι μυστικές υπηρεσίες το σώμα του νεκρού Κένεντι, άνοιξε πολλές συζητήσεις και ερωτήματα. Το σώμα του Κένεντι λέγεται πως εκλάπη από τις μυστικές υπηρεσίες από το νοσοκομείο Parkland όπου είχε αρχικά μεταφερθεί και είχε ανακοινωθεί ο θάνατός του. Δεν είχαν προλάβει να κάνουν την νεκροψία στο νοσοκομείο του Ντάλας, όπως όριζε ο νόμος, και το σώμα μεταφέρθηκε με το προεδρικό αεροσκάφος Air Force One στο νοσοκομείο Bethesda Naval του Μέριλαντ. Η νεκροψία έγινε εκεί, αρκετά πρόχειρη κατά πολλούς, με μία πλειάδα από υψηλά ιστάμενους πράκτορες να παρακολουθούν το θέαμα. Τι μεσολάβησε από τη στιγμή που πήραν το σώμα από το νοσοκομείο Parkland μέχρι το νοσοκομείο Bethesda Naval; Την ίδια στιγμή, το κοστούμι που φορούσε ο Κένεντι και η λιμουζίνα που μετέβαινε, λέγεται πως τρίφτηκαν, γυαλίστηκαν και καθαρίστηκαν. Δεν θα έπρεπε να εξεταστούν πιο διεξοδικά αυτά τα δύο; Εμείς δεν υιοθετούμε καμία θεωρία συνωμοσίας φυσικά αλλά η δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι συνεχίζει και σήμερα, 57 χρόνια μετά, να προκαλεί συζητήσεις και ντιμπέιτ. Ήταν η στιγμή που χάθηκε μέρος της εμπιστοσύνης των Αμερικανών προς την πολιτεία. Πολλοί θεώρησαν και θεωρούν (πάνω από τους μισούς Αμερικανούς τότε) πως η Επιτροπή Γουώρεν δεν είπε όλη την αλήθεια και απέκρυψε στοιχεία.

Οι θεωρίες για τους υπεύθυνους για τη δολοφονία του Κένεντι είναι εκατοντάδες, οι περισσότερες απίθανες και εξοργιστικές. Από τους Κουβανούς (υπάρχει μία φοβερή ιστορία πως η CIA προσπάθησε να «ποτίσει» τον ηγέτη της Κούβας, Φιντέλ Κάστρο, με ειδικά χημικά στοιχεία για να του… πέσει του μούσι και αυτό να τον οδηγήσει στην κατάθλιψη) μέχρι τους Σοβιετικούς και την ιταλική Μαφία, μέχρι τον πατέρα του ηθοποιού Γούντι Χάρελσον, Τσαρλς Χάρελσον (γνωστός πληρωμένος δολοφόνος), και τον πατέρα του αμερικανού πολιτικού των Ρεπουμπλικανών, Τεντ Κρουζ. Φυσικά, δεν μπορούν να λείπουν οι εξωγήινοι από τις θεωρίες συνωμοσίας, είναι η στιγμή που όλες αυτές οι ιστορίες παίρνουν περίεργη τροχιά, το αστείο με το επικίνδυνο γίνονται ένα. Εσείς τι πιστεύετε;

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ