«Πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να χάσουμε κάτι για να μάθουμε να ζούμε... είτε αυτό λέγεται ελευθερία κίνησης, είτε μένω μακριά από όσα έμαθα να αγαπώ»
Το Λονδίνο εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, η αντιμετώπισή του και η ανάγκη της ατομικής ευθύνης. Γράφει η Κλινική Ψυχολόγος, Σοφία Παπανικολάου.
7 χρόνια στο εξωτερικό. 7 χρόνια ήξερα πότε θα είναι το επόμενο μου ταξίδι, πότε θα επισκεφθώ τους φίλους μου, πότε θα γυρίσω στη χώρα μου να δω την οικογένειά μου. 22 Μαρτίου 2020 και δεν γνωρίζω πότε θα επιστρέψω ξανά, πότε θα ξαναπάρω το επόμενο αεροπλάνο, πότε θα νιώσω ελεύθερη να κινηθώ.
Μένω στο Λονδίνο τον τελευταίο χρόνο, στη χώρα όπου υπάρχουν εκατοντάδες κρούσματα και ακόμη η αγγλική κυβέρνηση να αποφασίσει τη λεγόμενη καραντίνα. Αυτό που κάνει εντύπωση σε όλους είναι το γεγονός ότι όλα, μαγαζιά, καφετερίες και εστιατόρια, είχαν ξεκινήσει να κλείνουν μόνα τους χωρίς να περιμένουν την επίσημη ανακοίνωση. Ο φόβος, η αγωνία του αύριο και ο πανικός, που ξεκίνησε τις τελευταίες δύο βδομάδες, δημιούργησε ένα κλίμα lock down with our responsibility. Πολίτες παίρνουν την ευθύνη μόνοι τους και κλείνουν τα μαγαζιά και τις εταιρίες τους μέχρι further notice, χωρίς να περιμένουν καμιά συμβουλή ή κάποια καινούργια νομοθεσία. Επιβάλλουν νόμους μόνοι τους, παίρνοντας την ευθύνη προς τους πολίτες. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι δρόμοι και τα καταστήματα, ερήμωναν μέρα με τη μέρα. Το Λονδίνο, μια πόλη όπου ο κόσμος κινείται συνέχεια σε τροχιά 1000 ταχυτήτων, πιο ήσυχο και έρημο από ποτέ, να παραμένουν ελάχιστοι πεζοί και οδηγοί, μέρες άνοιξης με ήλιο χωρίς βροχή. Τα απεριόριστα πάρκα της πρωτεύουσας αδειάζουν. Οι φίλοι φεύγουν, πίσω στις χώρες τους, να μπουν σπίτια τους γιατί «τι θα κάνουμε εδώ».
Το ίδιο συνέβη στο σχολείο και στην κλινική όπου δουλεύω ως ψυχολόγος. Έκλεισαν και τα δύο, χωρίς να περιμένουν κάτι ή κάποιον να τους πει να πάρουν μέτρα, να αναλάβουν ευθύνη. Τα παιδιά σκέφτηκαν κατευθείαν ότι θα βρίσκονται σε διακοπές, ενώ οι ασθενείς τον φόβο της αυριανής ημέρας, καθώς δουλειές πάγωσαν και οι επόμενες μέρες για το άμεσο μέλλον άγνωστες. Τα παιδιά είναι παιδιά και οι ενήλικοι ενήλικοι. Τα παιδιά γνωρίζουν καλά τι σημαίνει να παίζουν ανέμελά και οι ενήλικοι να βρεθούν αντιμέτωποι με τη μοναξιά τους. Ο Φρόιντ έλεγε πως η έννοια του θανάτου είναι άμεσα και άτρωτα συνδεδεμένη με την έννοια της ζωής. Η έννοια του θανάτου είναι μια έννοια, έλεγε ο Φρόιντ, που δεν έχουμε αναπαράσταση, γι’ αυτό και αποφεύγουμε να μιλήσουμε. Έτσι, η ζωή έρχεται σε πρώτη μοίρα. Τι γίνεται, όμως, όταν αυτή η έννοια του θανάτου έρχεται πιο κοντά από ό,τι το είχαμε προγραμματίσει;
Με θλίβει το γεγονός ότι δεν γύρισα στη χώρα μου, κοντά στην οικογένειά μου και στους παιδικούς μου φίλους. Όμως, αυτή η θλίψη συνδέεται με την έννοια της ευθύνης που πήρα ως προς τα αγαπημένα μου άτομα. Δυστυχώς ή ευτυχώς, στη χώρα όπου ζω και εργάζομαι, η ελευθερία κίνησης είναι ακόμη ανοιχτή, κάτι που αυτόματα συνδέεται με την αύξηση των κρουσμάτων. Από το μυαλό μου πέρασαν και δεύτερες και τρίτες σκέψεις, για το εάν θα έπρεπε να γυρίσω. Κοίταζα κάθε μέρα πτήσεις, μήπως σήμερα, μήπως αύριο, αλλά μήπως όχι. Καλύτερα όχι... γιατί, τι θα κάνω εκεί. Έτσι λοιπόν, κληθήκαμε να πάρουμε κοινωνική και ατομική ευθύνη.
Η έννοια της έλλειψης, ελευθερίας, κίνησης και φυσικής επικοινωνίας, αυτό το διάστημα είναι ο πυρήνας που μας ταλαντεύει και διακυβεύεται και στο μετά αυτού του παγκόσμιου γεγονότος. Ο άνθρωπος, εάν και πρέπει να μάθει να χάνει, δεν μπορεί να το αποδεχθεί. Έχει μάθει να είναι ένα παντοδύναμο ον, κυρίαρχος του εαυτού του και των επιλογών του. Να ζει και να επιζεί σε μια ψευδαίσθηση ότι γνωρίζει το αύριο, ότι είναι άτρωτος και κανένας δεν μπορεί να του αφαιρέσει την ελευθερία του. Όμως η έλλειψη, σε οποιαδήποτε κομμάτι, είναι αυτή που μας μαθαίνει να ζούμε. Είναι πολύ δύσκολο να ζούμε κάτι το οποίο δεν έχουμε ξαναζήσει, για κάτι που δεν έχουμε αναπαράσταση, χωρίς να έχουμε δώσει κάποια ονομασία και, κυρίως, για κάτι που αύριο ίσως αφαιρέσει τη ζωή κάποιου γνωστού, αγαπημένου μας προσώπου.
Δεν γράφω σε καμία περίπτωση αυτό το άρθρο ούτε για να μας δώσω συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουμε σπίτι, ούτε για το πώς να ανταπεξέρθουμε στον εγκλεισμό και στις στιγμές μοναξιάς. Γράφω αυτό το κείμενο, γιατί πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να χάσουμε κάτι για να μάθουμε να ζούμε... είτε αυτό λέγεται ελευθερία κίνησης, είτε μένω μακριά από όσα έμαθα να αγαπώ.
20°
