Στο βιβλίο «Ονόματα», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέδρος, 14 Έλληνες συγγραφείς αναμετρώνται με 14 προσωπικότητες από το χώρο της τέχνης, της πολιτικής, της μουσικής, της λογοτεχνίας κ.λπ. μέσα από ισάριθμα διηγήματα που αναφέρονται άμεσα ή έμμεσα σ’ αυτές. Η ιδέα ήταν του συγγραφέα Βαγγέλη Ραπτόπουλου, που επιμελήθηκε μία από τις πιο εύστοχες συλλογικές εκδόσεις της σεζόν. Η A.V. ρώτησε τι ενέπνευσε τον καθένα στο συγκεκριμένο πρόσωπο.
Χρήστος Αστερίου - Τζόνι Κας
Από την εποχή που ηχογραφούσε στα Sun Studios δίπλα στον Elvis έως το φυσικό του τέλος, ο Johnny Cash είχε μια διαδρομή γεμάτη δόξα, αδικία, χρήμα, αναγνώριση, ναρκωτικά και θρησκευτική λατρεία. Ο «άντρας με τα μαύρα», όπως ήταν γνωστός, τερμάτισε την πορεία του με μια σειρά ηχογραφήσεων σπάνιας απλότητας και βαθύτητας. Στο διήγημά μου ο ήρωας-αφηγητής ήταν παρών στη συναυλία που είχε δώσει ο Cash στις φυλακές του Folsom για τους εκεί βαρυποινίτες. Το μέταλλο της φωνής του τον συντροφεύει ως την Τελευταία Νύχτα.
Εύη Λαμπροπούλου - Έιμι Γουάινχαουζ
Όταν πρωτοάκουσα το “Rehab”, έναν ήχο ανάμεσα σε Μπίλι Χόλιντεϊ και Πόρτισχεντ με ρετρό προφορά, το τραγούδι έμεινε δύο βδομάδες στο ριπίτ του pc μου. Τότε η Γουάινχαουζ ήταν μια απλή αλκοολική που έπινε μπάφους, τίποτα σπουδαίο δηλαδή, άλλη μια καλλιτέχνιδα με πάθη. Εν τω μεταξύ με πήραν πρέφα οι φίλοι μου, μου έστελναν μηνύματα όπως, «είμαι στην κεντρική πλατεία του Άη Στράτη και ακούω το “Rehab”, απίστευτο;», «η Έιμι ποζάρει γυμνή» και «υπάρχει ένα σάιτ στο ίντερνετ όπου βάζουν στοιχήματα για το πότε θα πεθάνει». Είχε μετατραπεί σε αφοσιωμένη ναρκομανή. Το γεγονός αυτό δεν βοήθησε το γράψιμο, αντιθέτως: παραήταν μυθιστορηματική για περαιτέρω μυθοπλασία. Έτσι περιέγραψα μια μέρα από τη ζωή της.
Δημήτρης Σωτάκης - Ιησούς Χριστός
Η τελική επιλογή μου να γράψω ένα διήγημα για τον Ιησού Χριστό δεν ήταν τυχαία. Με το συγκεκριμένο πρόσωπο μας συνδέει φιλία χρόνων και πολλές φορές περνάμε μαζί τα καλοκαίρια στο εξοχικό του στην Άνδρο. Είναι ωραίος τύπος, αν και τελευταία είχε σοβαρά προβλήματα με τους Ρωμαίους εξαιτίας κάποιων αναταραχών που προκάλεσε. Φυλακίστηκε, αλλά ευτυχώς τον έβγαλε ο Πατέρας του με εγγύηση και εγώ έγραψα αυτό το διήγημα για να τον κάνω να αισθανθεί καλύτερα. Αμήν.
Λένα Κιτσοπούλου - Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Διάλεξα να γράψω μια ιστορία στη Σκιάθο, με κεντρικό άξονα τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Διάλεξα έναν ήρωα που μπαινοβγαίνει μέσα στο σπίτι του, περπατάει πάνω στο δρόμο του, περιφέρεται γύρω από την προτομή του και παρ’ όλα αυτά δεν είναι ικανός τίποτα να κερδίσει από τη σκέψη και τη ματιά του συγγραφέα, αλλά παραμένει προσκολλημένος στο μικρόκοσμό του, εγκλωβισμένος σε έναν ταλαίπωρο νάρκισσο εαυτό, χωρίς χαραμάδες για να εισχωρήσει έστω μία ακτίδα φωτός. Στα δρομάκια της Σκιάθου, αλλά και σε όλους τους δρόμους του κόσμου, συνειδητοποιώ κάθε φορά ότι κάποιοι πεθαμένοι είναι ακόμα ολοζώντανοι και ότι οι ζωντανοί πολλές φορές είναι πεθαμένοι και δεν το ξέρουνε.
Νίκος Βλαντής - Ανδρέας Παπανδρέου
Πήρα ενστικτωδώς την απόφαση να γράψω για τον Ανδρέα Παπανδρέου, υπακούοντας σε μια ασυνείδητη επιθυμία να επιστρέψω στα 80s, την εποχή της παιδικής μου ηλικίας, και να ξεθάψω βιώματα που σφράγισαν την πολιτική –και οικογενειακή– μου ταυτότητα. Ζωντάνεψε μπροστά μου μια εποχή αθώα, γεμάτη όνειρα, ιδεολογία και την αυθόρμητη χαρά της πολιτικής. Μύριζε smarties, είχε soundtrack Θεοδωράκη και φόντο μια τεράστια ασπρόμαυρη τηλεόραση που αργούσε να ανοίξει και που –όταν τo κατάφερνε– μετέδιδε εικόνες από το «Διαστημόπλοιο Αργώ»...
Άντζελα Δημητρακάκη - Σιμόν ντε Μποβουάρ
Η Σιμόν ντε Μποβουάρ είναι από τα γνωστά εκείνα πρόσωπα, ένα πρόσωπο-θρύλος, που φυσικά δεν έχει ούτε μετά θάνατον σχέση μ’ αυτό που αποκαλούμε «media διασημότητα». Ήταν μία φιλόσοφος που γράφοντας χρόνια πριν την άνοδο του δεύτερου φεμινιστικού «κύματος», στα τέλη του ’60, εξέφρασε ριζοσπαστικές ιδέες οι οποίες –δυστυχώς για όλους μας– είναι πάντα επίκαιρες. Το ίδιο επίκαιρη είναι και η ζωή της – αρκεί να δούμε πόσες γυναίκες αρνούνται όπως κι εκείνη τη μητρότητα, πεισμένες ότι η κοινωνία μας περιθωριοποιεί τη μητέρα. Και έχουν δίκιο. Το διήγημά μου είναι ένας φόρος τιμής στην ίδια και μια αναγνώριση των αντιφάσεων που συνθέτουν τη ζωή κάθε διανοούμενης.
Κώστας Κατσουλάρης - Τζον Κένεντι
O Τζον Κένεντι δεν είναι ούτε η πιο διάσημη ούτε η πιο εμβληματική μορφή του αιώνα. Ωστόσο η δολοφονία του σε δημόσια θέα, κι έκτοτε η τηλεοπτική επανάληψή της, τον τοποθετούν σε κάποιο μεταίχμιο, στο τέλος μιας εποχής αθωότητας. Επίσης, είναι γνωστή η μανία των Αμερικανών να τοποθετούνται σε σχέση με το πού βρίσκονταν τη μέρα που δολοφονήθηκε ο JFK. Έτσι γεννήθηκε μέσα μου η ιδέα ενός επαρχιώτη γεννημένου εκείνη τη μέρα, με τις ανάλογες, μοιραίες εμμονές.
Γαλάτεια Ριζιώτη - Κιμ Μπάσιντζερ
H αναφορά στην Κιμ Μπάσιντζερ προστέθηκε εκ των υστέρων στο διήγημα, προκειμένου να πληρείται ο βασικός όρος συμμετοχής στην ανθολογία. Τη διάλεξα όχι μόνο γιατί ταίριαζε απόλυτα σ’ αυτό που είχα γράψει, αλλά και γιατί πιστεύω ότι η προσωπικότητά της ξεχωρίζει. Εκτός από σεξουαλικό σύμβολο και εκθαμβωτική σταρ είναι μια γυναίκα με σπάνια φυσική ομορφιά και πολύπλευρο ταλέντο, που ερμηνεύει και τον πιο ασήμαντο ρόλο με όλο της το είναι. Έχει διαγράψει μια ενδιαφέρουσα πορεία στον κινηματογράφο και αποπνέει ηρεμία και δύναμη. Αν και δεν γνωρίζω τις απόψεις της για τη ζωή, την προτιμώ από πολλές άλλες προσωπικότητες της διεθνούς σκηνής που προσπαθούν με κάθε τρόπο να επιβάλουν τις αμφιλεγόμενες δικές τους.
Αντώνης Γεωργίου -Τζουντ Λο
Ο Τζουντ Λο, ένας κινηματογραφικός σταρ της εποχής μας, είναι απλώς η επιλογή της ηρωίδας του διηγήματος. Ήθελε να έρθει να σκεπάσει το φόβο της, αλλά κι εκείνη ήταν πρόθυμη να τον αγκαλιάσει, να κρύψει τη γύμνια του από τα μάτια του κόσμου όλου. Πώς μπορεί αλήθεια ένα τέτοιο όνομα να γίνει μέρος της καθημερινότητας μιας ανώνυμης; Πώς αυτή η ανώνυμη κατάλαβε ότι ένας τέτοιος Τζουντ Λο δεν της είναι αρκετός; Κι αν είσαι τυχερός, τι μπορείς να δεις να ανθίζουν ακόμα στην αμμουδιά της Λεμεσού;
Βίβιαν Ευθυμιοπούλου - Ελένη Βλάχου
Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι που τα βιβλία και ο Τύπος ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας – κι όταν λέω Τύπος, εννοώ την «Καθημερινή» των Βλάχων. Η δεκαετία του ’80 έπεσε μάλλον βαριά σε μια παραδοσιακή δεξιά οικογένεια που γύρναγε την πλάτη στο λαϊκό και το αγοραίο. Η «Καθημερινή» αναδείχθηκε σε προπύργιο αντίστασης στην «πασοκοποίηση» και η Ελένη Βλάχου μια εμβληματική φυσιογνωμία, ένα πρότυπο γυναίκας που έμαθα να θαυμάζω. Έχουν αλλάξει πολλά από το ’80, όμως Βλάχου δεν έχει ξαναβγεί, δυστυχώς…
Χρήστος Χρυσόπουλος - Λέονιντ Μπρέζνιεφ
Όταν επισκέφτηκα την πόλη Γιουργκά, πίστεψα ότι μέσα στο διαυγές και ολόλευκο σιβηριανό τοπίο δεν μπορεί να υπάρξει άλλος πρωταγωνιστής από την ίδια την πόλη. Μια πόλη που είναι ταυτόχρονα ουτοπία, καταφύγιο και μια περίκλειστη αποικία. Εντούτοις, διαπίστωσα ότι η πόλη διαφεντεύεται ακόμη από την παρουσία ενός άντρα που κυβέρνησε την ΕΣΣΔ στο απόγειό της. Ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ εκπροσωπεί ό,τι αναγνωρίζουμε σήμερα ως σοβιετική ταυτότητα: γιγαντισμός, καταστολή, συλλογικότητα, διαφθορά, αυταπάρνηση. Eίναι σήμερα, όπως και τότε, μια ζωντανή –μολονότι σκιώδης– παρουσία. Δεν είναι όμως κάπως ειρωνικό να συναντάς ακόμη την πατρική φιγούρα του Γενικού Γραμματέα στα βάθη της Σιβηρίας; Οι άνθρωποι ζουν με ό,τι μεγάλωσαν. Ενώ για κάποιους η λέξη «πατρική» έχει ένα απολύτως κρυφό νόημα...
Έλενα Μαρούτσου - Κώστας Καρυωτάκης
Στην πραγματικότητα δεν ήταν ο Καρυωτάκης το έναυσμα γι’ αυτό το διήγημα, αλλά ο τίτλος ενός από τα ποιήματά του: «Ιδανικοί αυτόχειρες». Στο διήγημα οι αυτόχειρες γίνονται «δανεικοί», όταν ο αφηγητής αποφασίζει να αλλάξει όνομα και να δανειστεί αυτό του Καρυωτάκη. Μπορεί η πόρτα ενός ονόματος να σε βάλει στο πεπρωμένο κάποιου άλλου; Ποιος πληρώνει το αντίτιμο των ποιημάτων: ο ποιητής ή ο αναγνώστης; Πρόκειται για ερωτήματα που δεν οδηγούν αναγκαστικά στην αυτοχειρία, αλλά συχνά εμπνέουν παράξενες ιστορίες σαν αυτή.
Πάνος Τσίρος - Κορνήλιος Καστοριάδης
Ενώ σκεφτόμουν γιατί διάλεξα να γράψω για τον Κορνήλιο Καστοριάδη, μου ’ρθε το παρακάτω περιστατικό. Αθήνα, 1989. Σε κατάμεστη αίθουσα της Παντείου αναμένουμε από στιγμή σε στιγμή το διάσημο φιλόσοφο. Είμαι εκεί, το βράδυ της αναγόρευσής του σε επίτιμο διδάκτορα. Στέκομαι στην είσοδο. Κόσμος πολύς, έχουν έρθει να τον δουν από κοντά, με τσαλαπατάνε. Περνάει από μπροστά μου. Κοντός, καραφλός. Νομίζω πως μου χαμογελάει. Ύστερα ακούγεται τραγούδι χορωδίας. Σηκώνω το κεφάλι να δω. Κοιτάει κι αυτός ψηλά. Στο υπερώο, γυναίκες στα λευκά τραγουδούν αναγεννησιακό ύμνο. Με ξανακοιτάει. Κουνάει το κεφάλι κοροϊδευτικά. Και κατευθύνεται προς το βάθρο.
Ντορίνα Παπαλιού - Άρθουρ Κόναν Ντόιλ
Συχνά αναρωτήθηκα τι ήταν αυτό που έκανε τις ιστορίες του Σέρλοκ Χολμς να ξεχωρίσουν ανάμεσα στα τόσα αστυνομικά που γράφονταν στη βικτοριανή Αγγλία. Σε αυτό το ερώτημα προσπαθεί να δώσει μια εξήγηση η «Σπουδή στο πράσινο», μια φανταστική ιστορία για το συγγραφέα του Σέρλοκ Χολμς, το γιατρό Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Η ιστορία αναζητεί τις επιρροές που τον οδήγησαν στη δημιουργία του πιο διάσημου ντετέκτιβ στην ιστορία της λογοτεχνίας.
10°
