Σώτη Τριανταφύλλου - «Το τυφλό γουρούνι στη Δεύτερη Οδό: χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» | Προδημοσίευση από το βιβλίο που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη
Ο Κρις Φίλιπς αποφάσισε να γράψει το «Τυφλό γουρούνι στη Δεύτερη οδό» όταν διάβασε τα απομνημονεύματα του θείου του, Λη Φίλιπς, που εκδόθηκαν στα ρωσικά το 1963. Στο βιβλίο με τίτλο «Αριστερή πλευρίτιδα: αναμνήσεις ενός Αμερικανού Κόκκινου» —που θα μπορούσε να έχει υπότιτλο «Το ρομάντζο του αμερικανικού κομμουνισμού» ή κάτι παρόμοιο — ο Λη, πρώην Ηλίας Φιλιππόπουλος, αφηγείται τη ζωή του από το 1918, όταν πήρε το καράβι για την Αμερική, μέχρι το 1961, όταν εγκατέλειψε το Μέμφις του Τεννεσσί για να εγκατασταθεί στη λατρεμένη του Μόσχα.
Ο Κρις έγραφε λίγες σελίδες κάθε βράδυ στη διαδρομή προς την Καλιφόρνια, όπου πήγε να συναντήσει τον αδερφό του τον Πάντυ, κι έπειτα στη Μοντάνα, όπου ταξίδεψε μόνο και μόνο για να δει πώς είναι η Μέρυ Κέυ είκοσι χρόνια αργότερα. Το χειρόγραφο —τριακόσιες είκοσι σελίδες γραμμένες στη γραφομηχανή, με τις μουτζούρες και τα σβησίματα— το είχε βάλει στο ντουλαπάκι του στέισον βάγκον ανάμεσα σε διάφορα μικροαντικείμενα: έναν φακό, ένα ζευγάρι μάλλινα γάντια, την άδεια του αυτοκινήτου και δυο κλήσεις της τροχαίας για υπερβολική ταχύτητα. Και θα το ξεχνούσε εκεί αν δεν πήγαινε, επιστρέφοντας στο Μέμφις, στη μάντρα του Χάρρυ Γουάιτ για να ανταλλάξει το στέισον βάγκον με ένα παλιό Όλντσμομπιλ.
Κανείς δεν ζήτησε από τον Κρις Φίλιπς να αφηγηθεί την ιστορία της οικογένειας Φίλιπς και της πόλης τους, του Μέμφις του Τεννεσσί. Κανείς δεν του ζήτησε να μην την αφηγηθεί. Έτσι, αφηγήθηκε αυτή την αληθινή ιστορία που είναι γεμάτη ψέματα.
Η Athens Voice προδημοσιεύει ένα απόσπασμα από το βιβλίο της Σώτης Τριανταφύλλου, που κυκλοφορεί την Παρασκευή 11 Απριλίου από τις Εκδόσεις Πατάκη.
Σώτη Τριανταφύλλου - «Το τυφλό γουρούνι στη Δεύτερη Οδό: χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» | Προδημοσίευση
Το φθινόπωρο του ’29 άλλαξαν χέρια δέκα εκατομμύρια μετοχές, ανάμεσα στις οποίες ήταν εκείνες του Kλάρενς Σόντερς, ιδρυτή του Piggly Wiggly. Το σούπερ μάρκετ συνέχισε να λειτουργεί με καινούρια διεύθυνση, η οποία απέλυσε τους μισούς από τους εργαζομένους — ανάμεσα στους οποίους ήταν η μαμά. Την έπαυλη του Σόντερς, που ήταν χτισμένη με ροζ μάρμαρο από την Τζόρτζια, την αγόρασε αντί ευτελούς ποσού ο δήμος του Μέμφις και τη μετέτρεψε σε Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Βιομηχανικών Τεχνών. Αρχικά, τα εκθέματα ήταν ταριχευμένα ζώα και πουλιά, κούκλες, ανθρωπολογικά ευρήματα και αντικείμενα σχετικά με την ιστορία του Μέμφις, στρατιωτικές στολές και αναμνηστικά της Συνομοσπονδίας· με λίγα λόγια, ο καθρέφτης της κακογουστιάς μας. Μαθαίνω ότι τώρα θα προσθέσουν εκθέματα από την ιστορία της μουσικής και της βαμβακουργίας.
Έχω δει στο αρχείο σχεδόν όλα τα φύλλα του «Κήρυκα» από εκείνες τις μέρες. Η ξηρασία, τα τρακτέρ και οι μηχανικοί βαμβακοσυλλέκτες έδιωχναν τους εργάτες από τις φάρμες· στο Μέμφις ήρθαν χιλιάδες άνεργοι μαύροι από την ύπαιθρο κι άλλοι τόσοι έφυγαν για τα βόρεια βιομηχανικά κέντρα, για το Σικάγο, για το Πίτσμπεργκ, για το Ντιτρόιτ. Στο μεταξύ, στις Μεγάλες Πεδιάδες, το χώμα, η γεωργική γη, έγινε σκόνη που παρασυρόταν με τον άνεμο σχηματίζοντας μαύρα σύννεφα. Στη φτώχεια προστέθηκαν αποκαλύψεις για διαφθορά, για «πολιτικές μηχανές» που διόριζαν αξιωματούχους σε ολόκληρη την κομητεία Σέλμπυ· αλλά, παρά τις κατηγορίες, ο Έντουαρντ Χ.Κραμπ παρέμεινε ο ισχυρότερος πολιτικός στο Τεννεσσί· ο άνθρωπος που τσάκισε τα συνδικάτα. Kι όμως, το Κραχ, που συνέβη λίγους μήνες μετά τη δήλωση του προέδρου Χέρμπερτ Χούβερ ότι ήμασταν πιο κοντά στον θρίαμβο επί της φτώχειας από οποιαδήποτε άλλη χρονική στιγμή στην ιστορία, δεν μείωσε την πελατεία στο «Γουρούνι»· αντιθέτως, η κατανάλωση αυξήθηκε. Μαζί αυξήθηκαν τα βερεσέδια.
Οι Μεμφιανοί, κι όλοι όσοι είχαν έρθει από την κοιλάδα, στέκονταν στην ουρά για τα συσσίτια αλλά και για να δουν την ταινία «Τα φώτα της πόλης». Οι φωτογραφίες από τις ουρές για την ταινία του Τσάπλιν έκαναν τον γύρο του κόσμου, που μας λυπόταν γιατί πεινούσαμε, γιατί είχαμε πέσει από τα ψηλά στα χαμηλά. Αλλά, όλη εκείνη την εποχή μετά το Κραχ, στο «Τυφλό Γουρούνι» τα φλεγόμενα νιάτα του Μέμφις, λευκοί και μαύροι μαζί, χόρευαν τσάρλεστον, φόξτροτ και λίντι χοπ (το πήδημα του Λίντμπεργκ!) τόσο ξέφρενα ώστε οι τοπικοί γιατροί προειδοποιούσαν για ανεπανόρθωτο στρίψιμο των εντοσθίων και φλεγμονές του περιτοναίου. Καθώς η πελατεία έπινε περισσότερο από ποτέ, η Βίλμα, ένα κορίτσι από τα Αππαλάχια που πουλούσε φιλιά για μια δεκάρα, κατάφερνε να αποσπά από τους μεθυσμένους μέχρι και είκοσι πέντε σεντς το φιλί· κι ο μπαμπάς έλεγε ότι μπορούσε να γράψει βιβλίο με τις ιστορίες των μεθυσμένων. Μερικοί του αφηγούνταν τη ζωή τους, άλλοι έβαζαν παιδιάστικα στοιχήματα (Ποιος θα αραδιάσει γρηγορότερα τα ονόματα των εφτά νάνων της Χιονάτης; Ποιες ήταν οι πολιτείες της Συνομοσπονδίας;), κι ήταν τέτοια η επιτυχία του τρίο του Σίλκυ Γκάρρετ, ώστε ένα βράδυ ήρθε να τον ακούσει κάποιος από τη δισκογραφική «Μαυροπούλι». Όμως δεν ενθουσιάστηκε κι ο Σίλκυ δεν έβγαλε ποτέ δίσκο. Μια άλλη βραδιά, σύμφωνα με όσα γράφει ο Λη στην «Αριστερή πλευρίτιδα», ο Σίλκυ κάλεσε τον διάσημο κορνετίστα Μπιξ Μπάιντερμπεκ να παίξει μαζί του στο «Γουρούνι», αλλά ο Μπιξ ήταν τόσο μεθυσμένος, που σωριάστηκε φαρδύς πλατύς ενώ αυτοσχεδίαζε στο κομμάτι «Σου ’ρχομαι, Βιρτζίνια». Ο Σίλκυ και ο αστυνόμος Έβανς τον έβαλαν αμέσως στο Μόντελ Τ και τον μετέφεραν στο νοσοκομείο του Αγίου Ιωσήφ, κορνάροντας στη διαδρομή μολονότι οι δρόμοι ήταν άδειοι.
Ο Μπιξ διαγνώστηκε, τάχα, με υπερκόπωση. Την επομένη, όταν συνήλθε κάπως, ο Σίλκυ τον συνόδεψε στον σιδηροδρομικό σταθμό, όπου πήρε το τρένο για το χωριό του, το Ντέιβονπορτ της Άιοουα. Όπως ομολόγησε στους γιατρούς ο Μπιξ, την προηγούμενη χρονιά είχε πάθει κάτι παρόμοιο ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στο Κλίβελαντ: «Είπαν ότι ήταν νευρική εξάντληση, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, έπαθα ντελίριο γιατί προσπαθούσα να κόψω το ποτό…». «Και έκανα το δωμάτιο του ξενοδοχείου λαμπόγυαλο» πρόσθεσε πιο χαμηλόφωνα. «Έσπασα τα έπιπλα και τον καθρέφτη». Έδειξε το μανταρισμένο του χέρι. «Και κόπηκα λίγο» μουρμούρισε. Πάντως, αν και οι τοπικές εφημερίδες δεν ανέφεραν το πέρασμα του «πιο καυτού κορνετίστα στον κόσμο» από το Μέμφις, όταν έγινε γνωστό ότι ο Μπιξ Μπάιντερμπεκ, διάσημος για τις εφευρετικές του αρμονίες, είχε καταρρεύσει στο «Γουρούνι», η πελατεία αυξήθηκε ακόμα περισσότερο. Το «Τυφλό Γουρούνι στη Δεύτερη οδό» ήταν ένα μέρος όπου συνέβαιναν πράγματα· όπου μουσικές ιδιοφυΐες αυτοσχεδίαζαν με τόση αλεγρία ώστε έπεφταν τέζα. Για να ικανοποιήσει την πελατεία, ο μπαμπάς προσέθεσε στους προμηθευτές του τα λαθροαποστακτήρια της κομητείας Ρόμπερτσον, εκεί όπου πριν από την Ποταπαγόρευση ανθούσε η βιομηχανία του Τζακ Ντάνιελς. Οι Αππαλαχίτες, απόγονοι σκληροτράχηλων Ιρλανδών και Σκοτσέζων, ήξεραν πώς να φτιάχνουν καλό ουίσκι από σίκαλη και πώς να ξεγλιστράνε από τους σερίφηδες: σκέπαζαν το χώμα με σανίδες γεμάτες καρφιά και αγκίστρια· και περίμεναν με το δίκαννο όποιον κατάφερνε να φτάσει μέχρι την πόρτα τους.
Έτσι, ενώ άλλα σαλούν σέρβιραν κυρίως μπίρα, ο μπαμπάς σέρβιρε σκληρά ποτά· σκέτα ή σε κοκτέιλ, το πιο επιτυχημένο από τα οποία ήταν το καλιφορνέζικο «Μπράουν Ντέρμπυ», το οποίο ο μπάρμαν, ένας νεαρός που ισχυριζόταν ότι είχε δουλέψει στον «Πράσινο Μύλο», το νάιτ κλαμπ του Αλ Καπόνε στο Σικάγο, έφτιαχνε ανακατεύοντας μπέρμπον με μέλι και γκρέιπφρουτ. Το μέλι και το γκρέιπφρουτ, εκτός του ότι βελτίωναν τη μυρωδιά και τη γεύση του μπέρμπον, το αραίωναν κάπως, ώστε να αποτρέπονται οι παρενέργειες του φρενήρους διονυσιασμού κατά τον οποίο μερικοί πότες έπεφταν ξεροί ενώ άλλοι έχαναν το φως τους. Το «Τυφλό Γουρούνι» δεν σέρβιρε μπίρα διότι πολλοί Μεμφιανοί που είχαν ζήσει τον Μεγάλο Πόλεμο θεωρούσαν τη ζυθοποιία υπερβολικά γερμανική και ίσως αντιαμερικανική δραστηριότητα. Εκείνη την εποχή στο «Γουρούνι» η λίστα των ποτών φαινόταν θεσπέσια πατριωτική και οπωσδήποτε λιγότερο ανθυγιεινή από εκείνη των υπόλοιπων σαλούν στο Μέμφις.
Παρ’ όλ’ αυτά, οι λιποθυμίες δεν ήταν σπάνιες. Μερικές γυναίκες, που είχαν το συνήθειο να πίνουν από φλασκιά κρυμμένα στις καλτσοδέτες τους, σωριάζονταν στο πάτωμα ενώ χόρευαν τσάρλεστον — αλλά ίσως να έφταιγαν περισσότερο οι έντονες χορευτικές κινήσεις που επηρέαζαν την ισορροπία στο επίπεδο των γοφών, και λιγότερο το περιεχόμενο των φλασκιών. Η αλήθεια είναι πως η μέθη οδηγούσε σε άλλου είδους ατυχήματα, τα οποία οι
θαμώνες διόρθωναν στο Μέριον του Άρκανσο, όπου μπορούσες να παντρευτείς στο πι και φι, ακόμα και τις μικρές ώρες της νύχτας. Oι εφημερίδες έγραφαν ότι το μυστήριο του γάμου είχε ξεφτιλιστεί εντελώς κι ότι οι γάμοι είχαν γίνει «τζαζαριστοί». Τα διαζύγια ομοίως. Τώρα πια τέτοιοι γάμοι γίνονται κυρίως στη Νεβάντα: στο Βέγκας, στο Ρίνο· το αποκορύφωμα της κακογουστιάς — αν και πάντοτε υπάρχει κάτι πιο κακόγουστο από το κακόγουστο· τίποτα δεν είναι «αποκορύφωμα». Νομίζω ότι το να μείνεις έγκυος στο Βέγκας είναι πιο κακόγουστο από το να παντρευτείς στο Βέγκας.
Στο μεταξύ, το χτίσιμο του σπιτιού στην οδό Κλέυμπρουκ αποδείχτηκε για τον μπαμπά ένας εφιάλτης που περιλάμβανε επικλινές και βαλτώδες έδαφος —κάτι σαν κινούμενη άμμο—, έναν αρχιτέκτονα ομοϊδεάτη του Λη που δεν καλοήξερε τους νόμους της στατικής κι έναν εργάτη που γλίστρησε από τη στέγη κι έσπασε χέρι και πόδι. Αλλά έπρεπε να μετακομίσουμε· ήμασταν κιόλας τέσσερις και σύντομα θα γινόμασταν πέντε. Από τότε που είχα γεννηθεί (είχα πάρει το όνομα του παππού Χρήστου: Κρις), το σπιτάκι της οδού Γέιλ δεν μας χωρούσε· κοιμόμουν μαζί με τον αδερφό μου τον Ραμόν, που ήταν δύο ετών, σε μια κουκέτα στην άκρη της κρεβατοκάμαρας των γονιών μας. Ο Ραμόν είχε πάρει το όνομά του από τον Λατίνο εραστή Ραμόν Νοβάρρο, συμπρωταγωνιστή της Τζόαν Κρόφορντ στο «Ο δρόμος για τη Σιγκαπούρη»: ήταν ιδέα της μαμάς. Όπως πολλές γυναίκες εκείνη την εποχή, λάτρευε τον Νοβάρρο και τον Ροντόλφο Βαλεντίνο, χωρίς να της περνάει από το μυαλό ότι αν ήταν μεγάλοι εραστές ήταν εραστές ανδρών· όταν έκαναν σεξ με γυναίκες, έκλειναν τη μύτη τους. Ο Βαλεντίνο πέθανε το ’26 σε νεαρή ηλικία· στην κηδεία του στο Χόλλυγουντ εκτυλίχθηκαν σκηνές μαζικής υστερίας· όσο για τον Νοβάρρο, δολοφονήθηκε. Έμαθα για το φονικό λίγο προτού φύγω από το Μέμφις, την παραμονή του Χάλλογουιν του 1968. Δράστες ήταν δυο νεαροί από το Σικάγο που ο Νοβάρρο είχε καλέσει για τρελίτσες στη βίλα του.
Σώτη Τριανταφύλλου - βιογραφικό
Η Σώτη Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε στο Φαρμακευτικό Τμήμα της Φυσικομαθηματικής και στο Γαλλικό Τμήμα της Φιλοσοφικής του ΕΚΠΑ. Είναι διδάκτωρ στην Αμερικανική Ιστορία και στην Ιστορία των πόλεων. Έχει κάνει μεταδιδακτορικές σπουδές στη φιλοσοφία των μαθηματικών και στις διεθνείς σχέσεις. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, νουβέλες, δοκίμια και διηγήματα. Μεταφράζει από τέσσερις γλώσσες και αρθρογραφεί στον Τύπο.
Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν τα έργα της: Το εργοστάσιο των μολυβιών (2000), Φτωχή Μάργκο (2001), Άλμπατρος (2003), Συγχώρεση (2005), Κινέζικα κουτιά (2006), Σάββατο βράδυ στην άκρη της πόλης (2008), Λίγο από το αίμα σου (2008), Ο χρόνος πάλι (2009), Αύριο, μια άλλη χώρα (2009), Ο υπόγειος ουρανός (2010), Για την αγάπη της γεωμετρίας (2011), Σπάνιες γαίες (2013), Μηχανικοί καταρράκτες (2014), Γράμμα από την Αλάσκα (2015), Αστραφτερά πεδία (2016), Το τέλος του κόσμου σε αγγλικό κήπο (2017, Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας), Το λούνα παρκ στο ιερό βουνό (2019), Σικελικό ειδύλλιο (2021), Άκου το λιοντάρι (2023), Η φυγή (νέα έκδοση, 2023), Πιτσιμπούργκο (νέα έκδοση, 2023), Λος Άντζελες. Οδηγώντας στη Νότια Καλιφόρνια (νέα, αναθεωρημένη έκδοση, 2024), τα δοκίμια Αριστερή τρομοκρατία, δημοκρατία και κράτος (σε συνεργασία με τον Ηλία Ιωακείμογλου, 2003), Μιλώντας με την Αλίκη για τη φιλοσοφία και το νόημα της ζωής (2012), Πλουραλισμός, πολυπολιτισμικότητα, ενσωμάτωση, αφομοίωση (2015), Μόνοι στον κόσμο: Ευρωπαίοι συγγραφείς, αντιαμερικανισμός και αμερικανική μοναξιά (2019), καθώς και οι συλλογές πολιτικών άρθρων Καρχαρίες και κοριοί. Σημειώσεις για την Τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα (2023), Στο πλοίο των τρελών: Οδηγίες χρήσεως (2024). Επίσης έχει γράψει βιβλία για παιδιά και νέους: Γράμμα από έναν δράκο (2005), Αφρικανικό ημερολόγιο (2008), Η Μιλένα και το φρικτό ψάρι (2011), Η Μαριόν στ’ ασημένια νησιά και στα κόκκινα δάση (αναθεωρημένη έκδοση 2014), Οι αρχαίοι Έλληνες χώνουν τη μύτη τους παντού (2015), Οι αρχαίοι Έλληνες χώνουν τη μύτη τους παντού (ξανά) (2016), Μιλώντας για την Έκφραση-Έκθεση (2017).
Με αφορμή το βιβλίο «Με τη δική σου ματιά μονάχα», η συγγραφέας μιλά αποκλειστικά στην Athens Voice για την πρόκληση να μετατρέψει την κρυφή ζωή της Μάιερ σε μια δυνατή μυθοπλαστική αφήγηση
Η συλλογή διηγημάτων «Οι Αόρατοι της Γης» είναι το αποτέλεσμα του δημιουργικού διαλόγου των συγγραφέων με ένα έργο της ομότιτλης έκθεσης της Σμαρώς Τζενανίδου
Ο συγγραφέας και μεταφραστής μιλά για το νέο του μεταφραστικό έργο, τη συλλογή του Γεωργιανού συγγραφέα Έρλομ Αχβλεντιάνι «Ο άντρας που έχασε τα λογικά του», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
