«Βιρτζίνια Γουλφ - ιδιοφυής και μόνη» του Βέρνερ Βάλντμαν, μτφ. Μαρίνα Μπαλάφα, εκδ. Μελάνι, σελ. 200
Οι βιογραφίες διατρέχουν πολλούς κινδύνους. Τις περισσότερες φορές ο βιογράφος διακατέχεται από απεριόριστο δέος προς το βιογραφούμενο, με αποτέλεσμα η ανάγνωση να καταντάει μια βαρετή ελεγεία. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει όταν ο γράφων, στην προσπάθειά του να φανεί αντικειμενικός, καταλήγει να περιφρονεί το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται. Άλλες φορές, αγωνιώντας να συμπεριληφθεί όλο το βιβλιογραφικό υλικό, το τελικό προϊόν είναι τόσο ογκώδες που καταντάει αποθαρρυντικό. Τελευταία, μάλιστα, βιογραφίες ή αυτοβιογραφίες δεν είθισται να γράφονται μόνο για πολύ σημαντικά πρόσωπα. Το είδος ακμάζει όταν οποιοσδήποτε απολαμβάνει μια σύντομη δημοσιότητα.
Ο Βέρνερ Βάλντμαν επιλέγει τη Βιρτζίνια Γουλφ, μια σημαντική γυναίκα που δεν βρίσκεται στην επικαιρότητα. Η αφηγηματική διήγηση είναι εμπεριστατωμένη, σύντομη και ψύχραιμη. Στις σελίδες του βιβλίου περνάμε από τη βικτοριανή Αγγλία του καθωσπρεπισμού, στον κύκλο του Μπλούμσμπερι στη δημοσιογραφική της καριέρα, στην ίδρυση του εκδοτικού της οίκου Hogarth Press, στη συμβίωση με τον άντρα που την πρόσεχε, στα μεγάλα της αριστουργήματα που γράφτηκαν ανάμεσα στις εξάρσεις της ψυχασθένειάς της και τους φόβους της. Η βιογραφία αυτή περιέχει εκπλήξεις, χωρίς να περιέχει σκανδαλοθηρία.
Τι δεν ξέραμε για εκείνη; Άνηκε σε μια από εκείνες τις μεγάλες οικογένειες οι οποίες καλλιεργούσαν και τιμούσαν τις τέχνες. Στην εποχή του Μπλούσμπερι όλα επιτρέπονταν εκτός από τη βλακεία, την έλλειψη στιλ και το να κάνεις κάτι με μισή καρδιά. Εργαζόταν ως δημοσιογράφος στην “Guardian” και στο “Times Literary” Supplement και έμαθε να γράφει συνοπτικά και διασκεδαστικά. Ως εκδότρια ανακάλυψε τον Τ.Σ.Έλιοτ, απέρριψε τον Σαρτρ και από αστοχία δεν εξέδωσε τον Τζέιμς Τζόις. Ο κατάλογος των εκδόσεων περιείχε όλες τις προσωπικότητες της εποχής: Φρόιντ, Κέινς, Ρίλκε, Γερτρούδη Στάιν κ.ά. Η συγγραφική της δουλειά ήταν γι’ αυτήν απόλαυση και τρόμος ταυτόχρονα. Και κάτι που μόνο αυτοί που γράφουν μπορούν να το νιώσουν: βρισκόταν σε κατάσταση έκστασης και πληρότητας όταν τελείωνε τη συγγραφή ενός βιβλίου. Χωρίς να διαστρεβλώνει την αλήθεια για τα κοινότοπα θέματα γύρω από τη ζωή της, την ομοφυλοφιλία της και τον τρόπο που διάλεξε για να πεθάνει, ο Βάλντμαν πολύ κομψά καταθέτει και απέχει.
Στο τελευταίο μέρος η δημιουργός τοποθετείται στην εποχή της. Ο συγγραφέας σχολιάζει και επεμβαίνει, αφήνοντας το ρόλο του αφηγητή. Εύστοχα τιτλοφορημένο, το κεφαλαίο «Καριέρα» συνοψίζει τη συγγραφική της δραστηριότητα. Η Β.Γ. καινοτόμησε στον τρόπο γραφής, αλλά έκανε και κάτι ακόμα: ανέδειξε τη γυναικεία καριέρα που φέρνει οικονομική αυτάρκεια. Ο Βάλντμαν με οξυδέρκεια συνυφαίνει ό,τι αφορά στη στράτευσή της εναντίον των κοινωνικών και φυλετικών ανισοτήτων στα συμφραζόμενα. Δεν υποδεικνύει στον αναγνώστη, δεν επιβάλλει απόψεις. Αντιμετωπίζει με τρυφερότητα το πρόσωπο για το οποίο γράφει και μας κάνει να κατανοήσουμε γιατί αξίζει να γραφτεί και να διαβαστεί η βιογραφία της το 2008.
Στα προτερήματα συγκαταλέγεται το ότι δεν απαιτείται γνώση του έργου της Γουλφ, θα μπορούσε κάλλιστα να έχει τίτλο: «Μια συγγραφική, δημοσιογραφική και εκδοτική περιπέτεια». Η Βιρτζίνια Γουλφ ήταν ιδιοφυής αλλά όχι μόνη. Άλλωστε δεν υφίσταται υπότιτλος στο πρωτότυπο κείμενο και το γράμμα που άφησε στον άντρα της το αποδεικνύει. «...Δεν πιστεύω ότι δυο άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι πιο ευτυχισμένοι απ’ όσο ήμασταν εμείς»
19°
