«Η Φωνή της» (εκδ. Καστανιώτη): Ένας συλλογικός τόμος από 53 ελληνίδες συγγραφείς για την ενημέρωση, την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.
Πενήντα τρεις σύγχρονες Ελληνίδες συγγραφείς, μέλη του Δικτύου συγγραφέων κατά της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών «η φωνή της», ενώσαμε τις δυνάμεις μας ώστε να δώσουμε φωνή σε γυναίκες κακοποιημένες και περιθωριοποιημένες, αλλά και στην καθεμία που σιωπηλά υπομένει τις μικρές ή μεγάλες αδικίες και τους αποκλεισμούς της έμφυλης πραγματικότητας.
Τα περιστατικά της έμφυλης βίας και οι γυναικοκτονίες αυξήθηκαν θεαματικά στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Ωστόσο, το να δαιμονοποιούμε την καραντίνα ή την τηλεργασία επειδή ανάγκασε ζευγάρια και οικογένειες, που αντιμετώπιζαν ήδη σοβαρά προβλήματα, να παραμένουν πολλές ώρες καθημερινά στον ίδιο χώρο, αποτελεί μια εύκολη τακτική που δεν λαμβάνει υπόψη της όλες τις διαστάσεις ενός πολύπλευρου φαινομένου.
Κατά τη διάρκεια της καραντίνας τα θύματα της χρόνιας κακοποίησης έμειναν «φυλακισμένα» με τους θύτες τους και δεν κατάφεραν δυστυχώς να αποφύγουν την οργή τους. Μιλάμε, λοιπόν, για καταστάσεις που προϋπήρχαν της πανδημίας και πιθανώς λόγω του κοινωνικού στίγματος, ή των πιέσεων από οικεία πρόσωπα, δεν αναφέρθηκαν ποτέ από τα ίδια τα θύματα.
Στα περισσότερα περιστατικά σαφώς έχουμε να κάνουμε με δολοφονίες για μισογυνικούς λόγους, δηλαδή με γυναικοκτονίες. Οι πιο συνηθισμένες αιτίες διεθνώς πίσω από τους φόνους γυναικών είναι η προσβολή της τιμής της οικογένειας της γυναίκας, το τράφικινγκ, ο θρησκευτικός φανατισμός, οι οικονομικοί λόγοι, και ο ρατσισμός. Αν και συχνά γυναίκες δολοφονούνται από συμμορίες, άγνωστους άντρες, ή άλλα μέλη της οικογένειάς τους, το 35% των δολοφονημένων γυναικών παγκοσμίως πεθαίνουν από το χέρι του ερωτικού τους συντρόφου.
Ο όρος «γυναικοκτονία» (femicide), άλλωστε, δεν επινοήθηκε πρόσφατα. Χρησιμοποιείται ευρέως στην αυγή του 19ου αιώνα στη Βρετανία, για να περιγράψει γενικά τις δολοφονίες γυναικών. Κατά τη δεκαετία του 1970, ο όρος εξελίχθηκε στην σύγχρονη εκδοχή του, κυρίως από την ακαδημαϊκό Νταϊάνα Ράσελ που μελέτησε τη βία κατά των γυναικών επί σειρά ετών. Η Ράσελ έκανε τον όρο δημοφιλή στο ευρύ κοινό, αν και αρκετοί ακόμα αποφεύγουν να τον χρησιμοποιήσουν στα κείμενά τους γιατί σε αντίθεση με τη λέξη ανθρωποκτονία (homicide) που είναι περιγραφικά ουδέτερη, η λέξη γυναικοκτονία είναι συναισθηματικά φορτισμένη.
Έμφυλη βία: Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τα κορίτσια και τις γυναίκες από τη βία που συχνά ελλοχεύει στις στενές ερωτικές σχέσεις;
Η αφύπνιση αρκετών πολιτών χάρη στο κίνημα metoo, μα και λόγω της γενικότερης συζήτησης που έχει ανοίξει στα μέσα μαζικής δικτύωσης για τη γυναικεία κακοποίηση, μπορεί να έχει μειώσει την ανοχή όλων μας σε φαινόμενα βίας. Υπάρχουν ωστόσο πολλά που θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα.
Το πρώτο είναι η εκπαίδευση των κοριτσιών και η ενδυνάμωση των γυναικών που έχουν πέσει θύματα κάποιας μορφής βίας, μέσω μιας καμπάνιας σοβαρής ενημέρωσης που θα απευθύνεται με σύγχρονο τρόπο στους πολίτες. Πολλοί προτείνουν επίσης την εκπαίδευση των αγοριών ώστε να ευαισθητοποιούν απέναντι σε τέτοια ζητήματα και να μην αντιμετωπίζουν τις συντρόφους τους ως κτήμα τους μα ως αυτόνομα και ισότιμα πρόσωπα. Είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός προγραμμάτων όπου θα διδάσκεται τι σημαίνει κακοποίηση, με ποιους τρόπους εκδηλώνεται, και πόση βλάβη είναι ικανή να προκαλέσει στα θύματά της.
Η αλλαγή της νομοθεσίας ώστε να τιμωρούνται αυστηρότερα τα εγκλήματα κατά των γυναικών, είναι επίσης σημαντική ώστε να συνειδητοποιηθεί ευρύτερα πόσο σοβαρές είναι τέτοιου είδους βιαιοπραγίες. Η ένταξη της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία της χώρας, η δημιουργία ολοκληρωμένου Δικτύου Δομών για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, καθώς και η καμπάνια ευαισθητοποίησης που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2021είναι σημαντικά βήματα προς την σωστή κατεύθυνση.
Τέλος, ας μην υποτιμούμε τη δύναμη της λογοτεχνίας. Οι συμμετέχουσες στον τόμο Η φωνή της (Καστανιώτης, 2023) επιχειρούν με τα κείμενά τους να συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση του αναγνωστικού κοινού: κάποιες συγγραφείς περιγράφουν ρεαλιστικά, ωμά, με τρόπο που κόβει την ανάσα, τα δεινά των γυναικών στα χέρια βίαιων αντρών. Κάποιες άλλες επιλέγουν να φωτίσουν με τη γραφή τους τις αθέατες όψεις της έμφυλης βίας όπως την εσωτερίκευση και αναπαραγωγή των στερεοτύπων από τις ίδιες τις γυναίκες και τον υφέρποντα μισογυνισμό που στιγματίζει τις σχέσεις τους.
15°
