Βιβλιο

Το κράτος δικαίου, οι αλγόριθμοι και η τεχνητή νοημοσύνη

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τη φιλελεύθερη δημοκρατία δεν είναι η τεχνητή νοημοσύνη αλλά ο πολιτισμός της και ο σεβασμός στην ίδια της την ιστορία

athanasios-papandropoulos.jpg
Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Αλγόριθμοι.
© Unsplash

«Η εποχή των αλγορίθμων» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης): Ο Αμπιτεμπούλ Σερζ γράφει ένα βιβλίο για τις προκλήσεις τής εποχής των αλγορίθµων

Γράφουν ο Serge Abiteboul και ο Gilles Dowek, στο βιβλίο του «Η εποχή των αλγορίθμων» που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης σε μετάφραση Ιωάννη Μανωλόπουλου:

Το εξώφυλλο του βιβλίου «Η εποχή των αλγορίθμων»

«....Οι αλγόριθμοι έχουν καταστεί αναπόσπαστο κομμάτι της επαγγελματικής ζωής και των κοινωνικών μας αλληλεπιδράσεων, στον τομέα της υγείας, των μεταφορών, του εμπορίου και της βιομηχανίας. Επιπλέον, επιφέρουν αλλαγές στις φυσικές, κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, εμπλουτίζοντας έτσι τις γνώσεις μας, αλλά και δοκιμάζοντας διαρκώς τα όρια της τεχνολογίας.

Ορισμένοι αλγόριθμοι, όπως τα λειτουργικά συστήματα στην τηλεφωνία, τα συστήματα διαχείρισης δεδομένων ή οι μηχανές αναζήτησης, είναι έργα τεράστιας αξίας - αποτέλεσμα συνεισφοράς χιλιάδων ανθρώπων - που ενίοτε, χάρη στην ιδιαιτερότητα και στον φιλόδοξο χαρακτήρα τους, η αρχιτεκτονική τους συγκρίνεται με των καθεδρικών ναών.

Φαίνεται ότι με τους αλγορίθμους ο Homo sapiens κατάφερε, επιτέλουςνα εφεύρει ένα όργανο αντάξιο των προσδοκιών του.

Υπάρχει ωστόσο και η ανησυχητική πλευρά τους. Τείνει προς εξάλειψη το επάγγελμα του ταχυδρόμου; Οι αλγόριθμοι καταστρέφουν θέσεις εργασίας. Μια ασφαλιστική εταιρεία αποζημιώνει το θύμα ενός ατυχήματος: Ένας κυνικός αλγόριθμος υπολογίζει το ποσό της αποζημίωσης. Παρατηρείται «βουτιά» στο χρηματιστήριο; Υπεύθυνοι για την πτώση είναι οι συναλλακτικοί αλγόριθμοι. Οι νόμοι περιορίζουν τις πολιτικές ελευθερίες; Μας κατασκοπεύουν οι κυβερνητικοί αλγόριθμοι. Νικούν οι αλγόριθμοι τους ανθρώπους στο σκάκι και το επιτραπέζιο Γκο; Σύντομα Θα μας εξουσιάζουν οι έξυπνοι αλγόριθμοι.

Γιατί, όμως, τους κατηγορούμε για τα δεινά μας; Επειδή μας βγάζουν από τη βολή μας; Αναμφίβολα. Αλλά κι επειδή συχνά δεχόμαστε να τους χρησιμοποιούμε χωρίς στ' αλήθεια να γνωρίζουμε τη φύση και τη λειτουργία τους. Αποτέλεσμα της άγνοιας αυτής είναι τα όνειρα και οι φόβοι μας. Τρέμουμε τους αλγορίθμους, διότι μας φαίνονται μυστηριώδεις, με απόκοσμες δυνάμεις και προθέσεις κακές....».

Στο πλαίσιο αυτό, καραδοκούν οι λαϊκιστικές δυνάμεις του φόβου, που είναι πάντοτε παρούσες και σε εγρήγορση σε κάθε κοινωνία «δικαίου». Είναι έτοιμες μέσω της δαιμονολογίας, της πνευματικής γελοιότητας και της οργανωμένης παραπληροφόρησης, να δράσουν καλλιεργώντας φοβίες και μοιράζοντας υποσχέσεις «σωτηρίας» από όλα τα δεινά.

Σήμερα, οι δυνάμεις αυτές, επωφελούνται από το πέρασμα της πανδημίας, από τις αλλαγές στη ζωή της μεσαίας τάξης, από τις ανασφάλειες της σύγχρονης νεολαίας κι από τις αδυναμίες των τεχνοκρατικων ελίτ. Αισθάνονται άνετες και ισχυρές, αφού, επιπροσθέτως, βλέπουν τον ρόλο που παίζει η αμάθεια στη λήψη αποφάσεων στο κατώτερο επίπεδο.

Αυτή η διαπίστωση μάς οδηγεί στο να υπογραμμίσουμε ότι στην παρούσα φάση των εξελίξεων, τα κράτη δικαίου κινδυνεύουν από έναν ραγδαία αναπτυσσόμενο ανορθολογισμό στους κόλπους τους, ο οποίος μεταβάλλει τα παραδοσιακά πολιτικά πεδία. Ταυτοχρόνως με τις σημαντικές τεχνολογικές ανατροπές, αναδύεται μια «άλλη» κοινωνική και πολιτιστική πραγματικότητα. Αυτό σημαίνει ότι αλλάζει στις αναπτυγμένες δημοκρατικές κοινωνίες το όραμα για το μέλλον: την αλλαγή την ανιχνεύει κανείς στα καινούργια «κοινωνικο-πολιτικά κινήματα» και στη στήριξη που έχουν από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.   

Στην ουσία, αυτά τα δικαιωματικά «κινήματα» είναι αντιδημοκρατικά και κατά κύριο λόγο επιδιώκουν να καταστρέψουν την ιστορική μνήμη. Θέλουν να ακυρώσουν την πορεία της ιστορίας του ανθρώπου και των πολιτισμών που σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Είναι εμφανές ότι τα εν λόγω «κινήματα» διατηρούν φιλικές σχέσεις και με ένα δολοφονικό και σκοταδιστικό Ισλάμ, το οποίο έχει για τα καλά πλέον εγκατασταθεί στην δημοκρατική καρδιά της Ευρώπης (Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο). Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές στο Ηνωμένο. Βασίλειο και στη Γαλλία, οι θρησκευόμενοι μουσουλμάνοι υπερτερούν των Καθολικών.

Το τεράστιο πρόβλημα για τις ανοικτές κοινωνίες δεν είναι τόσο εισοδηματικό, όσο πολιτιστικό. Συνεπώς, τα κράτη δικαίου έχουν ανάγκη από νέα οράματα, ικανά να αντισταθούν στον κατακλυσμό της χυδαιολογίας και της απληστίας και να συλλάβουν τις απέραντες πλέον διαστάσεις της νέας πραγματικότητας η οποία είναι υπερβολικά κινητική, πολύπλοκη και απαιτητική ως προς δυνατότητες και ευκαιρίες που προσφέρει.

Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον αρχίζει εδώ και τώρα και όσοι το περιγράφουν ζοφερό το κάνουν εκ του πονηρού. Ας μη ξεχνάμε ότι το προσδόκιμο ζωής από 42 χρόνια το 1901, πέρασε στα 82 το 2001 και οδεύει προς τα 100… Οι αλγόριθμοι και η τεχνητή νοημοσύνη είναι νομίσματα με δυο όψεις. Η επιλογή της καλής όψης είναι θέμα γνώσεων της ιστορίας. Την οποία κάποια κινήματα θέλουν να καταχωνιάσουν στα χρονοντούλαπα και να σκαρώσουν το δικό τους ιστορικό αφήγημα.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.