Ο Τέλης Σαμαντάς γράφει για τα βιβλία του Cormac MacCarthy, «Ο Επιβάτης» και “Stella Maris”, που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση του Γιώργου Κυριαζή.
Μην ενοχλείτε. Βρίσκομαι βυθισμένος στα βαθειά. Φορώντας τη στολή του διασώστη καταδύτη. Κινούμενος αργά στο σκοτεινό βυθό, ανάμεσα σε ένα βυθισμένο αεροσκάφος και έναν εξαφανισμένο νεκρό επιβάτη του, και σε κάποιες μυστικές υπηρεσίες που με παρακολουθούν και μου έχουν κάνει τη ζωή δύσκολη. Δε μιλάω πολύ, αφήνω τους πολλούς φίλους μου να δώσουν τα διαπιστευτήρια μου. Τους συναντάω σε πόλεις μακρινές και χώρους τόσο καθημερινούς όσο και παράδοξους. Να πω την αλήθεια εκτός από τους μυστικούς που με καταδιώκουν με στοιχειώνει και το φάντασμα του πατέρα μου. Του κορυφαίου φυσικού, που μαζί με τον Οπενχάιμερ συμμετείχε στην κατασκευή Της βόμβας. Αλλά σας λέω κι ένα μυστικό, που λίγοι το έχουν προφέρει δυνατά: είμαι ερωτευμένος με τη μικρότερη, μεγαλοφυή, πανέμορφη και σχιζοφρενή αδελφή μου, την Αλίσια. Με λένε Ρόμπερτ Γουέστερν αλλά με φωνάζουν Ιππότη. Και ναι μπορεί κάποτε να κυνηγούσα ανεμόμυλους, τώρα όμως το έχω βάλει στα πόδια: με κυνηγούν αυτοί. Σε έναν άλλωστε ανεμόμυλο κάπου στην Ισπανία έχω βρει προσωρινά καταφύγιο. Ξεφεύγοντας από την ίδια την πραγματικότητα, «η οποία ήταν αόρατη η ίδια, και πάντα ήταν».
Αλλά είπαμε, μην ενοχλείτε: Είμαι ψυχίατρος στο ψυχιατρικό κέντρο Στέλα Μάρις και έχω πιάσει κουβέντα –που εγώ προσπαθώ να την κάνω συνεδρία- με τη μεγαλοφυή και πανέμορφη αδελφή κάποιου ονόματι Ιππότη ή Ρόμπερτ Γουέστερν, την Αλίσια. Μιλάμε πριν απ’ όλα για το Παιδί, παιδί, μου λέει, της θαλιδομίδης, με πτερύγια αντί για χέρια, που μαζί με την τσιρκολάνικη κουστωδία του την επισκέπτεται συχνά πυκνά για να τη βγάλει από τις δικές της σκέψεις, βάζοντας στο παιχνίδι της συζήτησης τους λέξεις που ανατρέπουν τις λογικές δομές, που δεν ανήκουν στους συνηθισμένους τρόπους που σκεφτόμαστε. Κι ενώ την ίδια ταλανίζουν ερωτήματα του τύπου αν είχε δίκιο ο Φάινμαν για τα συμπεράσματα της κβαντικής μηχανικής, αν δηλαδή μπορεί να μην εμπλακεί η ανθρώπινη συνείδηση στην ύπαρξη του σύμπαντος. Ή πόσο συμβατές είναι οι απόψεις του Καντ με τη θεωρία των χορδών ή του Βιτγκενστάιν με τη θεωρία της σχετικότητας. Που έχει αγοράσει ένα βιολί Αμάτι για 230.000 δολάρια, γιατί ήταν το ομορφότερο πράγμα που υπήρχε στον κόσμο, και που βλέποντας το την έκανε να κλαίει. Αυτή, που την πήραν δίπλα τους οι μεγαλύτεροι μαθηματικοί του Πρίνστον, αναγνωρίζοντας από τα δεκάξη της τη μαθηματική ιδιοφυία της. Που είναι ερωτευμένη με τον αδελφό της Ρόμπερτ. Και που με τη θέληση της βρίσκεται στο ψυχιατρείο, απέναντι μου, συζητώντας για το αν ασθενείς είναι αυτοί που πάσχουν από σχιζοφρένεια ή εκείνοι που τους αντιμετωπίζουν ως ασθενείς. Αλλά που…
«Νομίζω ότι ο χρόνος μας τελείωσε.
Το ξέρω. Κράτα μου το χέρι.
Να σου κρατήσω το χέρι;
Ναι. Το θέλω.
Εντάξει. Γιατί;
Γιατί αυτό κάνουν οι άνθρωποι όταν περιμένουν κάτι να τελειώσει».
Μην ενοχλείτε, λοιπόν: είμαι απλώς ένας «Επιβάτης» που επισκέπτεται το ψυχιατρικό κέντρο «Stella Maris». Ή αλλιώς το δίπτυχο αριστούργημα του Cormac McCarthy, που χάρη στις εκδόσεις Gutenberg κυκλοφορεί στη γλώσσα μας. Και κυκλοφορεί στην εξαιρετική μετάφραση του Γιώργου Κυριαζή, που κατάφερε να αναπαράξει στη γλώσσα μας την καθημερινή, διαλογική, ήρεμη όσο και πυρετώδη αφηγηματική φόρμα του Μακάρθυ –σ’ αυτά ειδικά τα μυθιστορήματα του. Ως απλή ένδειξη τα τέσσερα απανωτά «και» ήδη από την πρώτη φράση του «Επιβάτη» από τα οποία κάποιος άλλος θα μπορούσε να ξεγλιστρήσει: «Είχε χιονίσει ελαφρά τη νύχτα, και τα παγωμένα της μαλλιά ήταν χρυσά και κρυστάλλινα, και τα μάτια της ήταν κατάψυχρα και σκληρά σαν πέτρες».
13°
