Βιβλιο

Παρασκευή Τζιωρτζούδα, Ανδρομάχη Μασούρου, Μαριάννα Αβούρη, τι σας ωθεί να γράφετε;

Οι νέες τους ποιητικές συλλογές, «Χρόνος με τρεις εποχές», «Αντάρα», «Όλα αυτά που αγαπώ», κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν

A.V. Guest
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Παρασκευή Τζιωρτζούδα, Ανδρομάχη Μασούρου, Μαριάννα Αβούρη μιλούν για τα βιβλία τους «Χρόνος με τρεις εποχές», «Αντάρα», «Όλα αυτά που αγαπώ» (εκδ. Βακχικόν)

Συνέντευξη στον Γιάννη Παπαδόπουλο

Με αφορμή την κυκλοφορία των ποιητικών τους βιβλίων από τις εκδόσεις Βακχικόν, συνομιλήσαμε με τις ποιήτριες Παρασκευή Τζιωρτζούδα («Χρόνος με τρεις εποχές/A year with three seasons»), Ανδρομάχη Μασούρου («Αντάρα») και Μαριάννα Αβούρη («Όλα αυτά που αγαπώ (πάνε απ’ το άλφα ως το ώ)»).

Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε;

Παρασκευή Τζιωρτζούδα: Υπάρχουν ερωτήματα και αγωνίες που πλημμυρίζουν τις σκέψεις μου και με ωθούν στη γραφή. Κάποια από αυτά είναι η «χαρμολύπη» της ύπαρξης, ο άνθρωπος στον σύγχρονο κόσμο και τα γεγονότα που τον σημαδεύουν όπως ο θάνατος, η ζωή, ο έρωτας, αλλά και οι αξίες με βάση τις οποίες (πρέπει να) ζούμε. 

Ανδρομάχη Μασούρου: Μια εσωτερική αναζήτηση, αντάρα θα την έλεγα, εξ ου και ο τίτλος του βιβλίου. Μια ανάγκη να νοηματοδοτήσω αυτό που συμβαίνει εντός , αλλά και ό,τι παρατηρώ γύρω μου.

Μαριάννα Αβούρη: Κάθε φορά είναι και κάτι διαφορετικό. Συνήθως, η φύση λειτουργεί ως ερέθισμα· μια πτυχή του ουρανού, ένα σύννεφο, ένα μονοπάτι, αλλά μπορώ εξίσου εύκολα να εμπνευστώ και στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού μου, όπου η όραση παραχωρεί τη θέση της στη φαντασία. Μπορεί επίσης να είναι κάτι εκ πρώτης ματιάς ασήμαντο, όπως μια αλλόκοτη πέτρα, ένα φύλλο ή ακόμα και μια λέξη που κυκλοφορεί μετέωρη στον χώρο. Όλα είναι θέμα συνειρμών.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσάς να καταφέρετε να εκφράσετε τη σκέψη σας πάνω στο χαρτί;

Π.Τ.: Πολλές φορές συμβαίνει σχεδόν αυτόματα, αλλά αυτό που πέφτει στο χαρτί είναι «ακατέργαστο», οπότε ακολουθεί επεξεργασία, επιμέλεια και σκέψη για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Σε έναν μαραθώνιο, η πορεία από την εκκίνηση έως τον τερματισμό είναι επίπονη και αγωνιώδης. Απαιτείται αντοχή και επιμονή. Θα μπορούσαμε ίσως να πούμε πως το ίδιο συμβαίνει και με τη συγγραφή, την πορεία των λέξεων από τον νου μας στο χαρτί. 

Α.Μ.: Όταν μου έρχεται η ανάγκη να αποτυπώσω τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου πάνω στο χαρτί, γίνεται αβίαστα. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει πως είναι απαραίτητα εύκολη η συγγραφή…είναι σαν ένας μικρός τοκετός…

Μ.Α.: Επειδή και μένα με έχει απασχολήσει αυτό κατά καιρούς, μπορώ να σας πω με σιγουριά το εξής: η γραφή είναι πάντα πιο εύκολη όταν έχεις κάτι να πεις. Είναι διαφορετικό να έχεις τις λέξεις να πηδούν οικειοθελώς στο χαρτί, από το να τις σπρώχνεις να πέσουν.

Ποιες είναι οι επιρροές σας;

Π.Τ.: Είναι πολλοί οι συγγραφείς των οποίων το έργο θαυμάζω, όπως ο Αναγνωστάκης, ο Καζαντζάκης, ο Χικμέτ, ο Γκιμπράν και άλλοι. Παρόλα αυτά, ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μου έχουν ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Γιάννης Ρίτσος και ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Γράφουν την ποίησή τους σε πείσμα των καιρών και των συνθηκών, και η πίστη τους αποτελεί για εμένα πηγή έμπνευσης και θέλησης για δημιουργία.

Α.Μ.: Από μικρή διάβαζα βιβλία, πάντα έχω δίπλα μου ένα βιβλίο είτε από τα κλασικά της λογοτεχνίας είτε πιο φρέσκων συγγραφέων. Επειδή όμως, το βιβλίο μου είναι ποιητική συλλογή, θα αναφέρω πως θαυμάζω πολύ τη μοναδική , προσωπική γραφή της ποιήτριας Κικής  Δημουλά και την αμεσότητα κι αυθεντικότητα των ποιημάτων του Ντίνου Χριστιανόπουλου.

Μ.Α.: Θεωρώ ότι δεν έχω εμφανείς επιρροές, τουλάχιστον όσον αφορά την παιδική ποίηση. Καθώς όμως είμαι πολύ ανοιχτή στο τι διαβάζω, ενδέχεται κάτι απ’ όλα αυτά να έχει εντυπωθεί στη σκέψη μου και από εκεί να έχει περάσει στον γραπτό μου λόγο.

Ποια θεματολογία κρατεί τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σας;

Π.Τ.: Ο άνθρωπος στον σύγχρονο κόσμο, οι αξίες που τον διέπουν, η αγωνία της ύπαρξης ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο... Επίσης, τελευταία έχω γράψει αρκετά ερωτικά ποιήματα, κάτι που δεν το συνήθιζα.

Α.Μ.: Θα έλεγα οι ανθρώπινες σχέσεις και οι έννοιες που προκύπτουν μέσα απ’ αυτές, όπως ο έρωτας, η αγάπη, η απώλεια, η ματαίωση…

Μ.Α.: Εστιάζω πάντα στην παιδική ματιά, στο πώς δηλαδή προσλαμβάνουν τα ίδια τα παιδιά τη ζωή γύρω τους και τα πρώτα τους βήματα μέσα σε αυτήν – υποβοηθούμενα στην αρχή και ύστερα με τις δικές τους δυνάμεις. Αυτό φυσικά γίνεται πάντα με έναν παιγνιώδη, χιουμοριστικό τρόπο.

Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.

Π.Τ.: Η δεύτερη ποιητική συλλογή μου λέγεται «Χρόνος με τρεις εποχές». Κύριος θεματικός της άξονας είναι το αδιάκοπο ταξίδι του ανθρώπου προς την ανακάλυψη της αλήθειας και του νοήματος της ζωής. Το ταξίδι περνά μέσα από τρεις «εποχές», την «εποχή» των δογμάτων, της γενναιότητας και της έξαψης, και αφήνεται στον αναγνώστη να ανακαλύψει σε ποιές εποχές του χρόνου αντιστοιχούν.

Α.Μ.: Η «Αντάρα» είναι η  πρώτη μου ποιητική συλλογή και γράφτηκε μέσα σε 6-7 περίπου χρόνια, με διαλείμματα. Αποτελείται από 47 ποιήματα με ελεύθερο στίχο, που περισσότερο θα έλεγα πως μοιάζουν με διάλογοι με τον εαυτό.  Κάθε ποίημα προκύπτει από την εσωτερική μου ανάγκη αλλά και την επιθυμία να μετατραπεί σε νηνεμία… να φτάσει εκεί όπου δεν επικρατεί μόνο ηρεμία, αλλά επιπρόσθετα, εδρεύει η αυτοβελτίωση, η υπέρβαση, η πολυπόθητη κάθαρση. Μπορώ να πω πως η συγγραφή του βιβλίου αυτού ήταν ένα αυτοθεραπευτικό , μαγευτικό ταξίδι.

Μ.Α.: Το «Όλα αυτά που αγαπώ» μιλάει για τη μετάβαση των παιδιών σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από αφθονία. Εκεί έρχονται σε επαφή με όλο το φάσμα των ανθρώπινων συναισθημάτων, με άπλετη γνώση, ανεξάντλητες εμπειρίες και δυνατότητες. 

Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Π.Τ.: Και τα δύο. Η «Μούσα» μάς δίνει πολύτιμες λέξεις σε σκόρπιες σελίδες. Εμείς όμως, με άσκηση και δουλειά, τις βάζουμε στη σειρά και φτιάχνουμε το βιβλίο.

Α.Μ.: Πιστεύω πως κάποιοι άνθρωποι γεννιούνται με μια έμπνευση, με ένα ταλέντο, αλλά χρειάζεται να δουλέψουν πάνω σε αυτό, να το καλλιεργήσουν. Όπως γίνεται με κάποιον που θέλει ν’ ασχοληθεί με το  τραγούδι, δεν αρκεί μόνο η καλή φωνή. Αυτό το πάθος, όμως, που σε ωθεί να γράψεις, να τραγουδήσεις, να ασχοληθείς με μια τέχνη που αγαπάς πολύ, βρίσκεται μέσα στο DNA σου.

Μ.Α.: Συγγραφέας γίνεσαι. Δημιουργός γεννιέσαι. Θεωρώ ότι η έμφυτη δημιουργικότητα είναι προϋπόθεση για οποιαδήποτε μορφή τέχνης ασκεί ο καθένας. Εάν αυτή απουσιάζει, τότε ένα έργο πάντα θα υπολείπεται σε αξία.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον τομέα της λογοτεχνίας τι θα ήταν αυτό;

Π.Τ.: Νομίζω πως θα προσπαθούσα να φέρω την ποίηση πιο κοντά στο αναγνωστικό κοινό. Θα ήταν ωραίο αν έσπαγε αυτή η γυάλινη σφαίρα που εγκλωβίζει την ποίηση σε έναν μικρόκοσμο των λίγων, ώστε να αγαπηθεί περισσότερο και να μην θεωρείται κάτι απρόσιτο και ακατανόητο. Επίσης, σε έναν ιδανικό κόσμο, θα προσπαθούσα να περιορίσω την εμπορικότητα ως παράγοντα αξιολόγησης λογοτεχνικών έργων.

Α.Μ.: Θα ήθελα να βλέπω μεγαλύτερο ενδιαφέρον προς τη λογοτεχνία, όλο και περισσότερα άτομα να στρέφονται προς αυτή και μικροί- μεγάλοι να διαβάζουν βιβλία, ώστε να ανοίγουν πιο πολύ τα μυαλά.

Μ.Α.: Στη σύγχρονη εποχή, η λογοτεχνία έχει δυστυχώς χάσει ένα μέρος από την αίγλη της, όπως και από το νεανικό αναγνωστικό της κοινό. Πρέπει επομένως πάση θυσία να μπει ξανά δυναμικά, τόσο στο εκπαιδευτικό μας σύστημα όσο και στα σπίτια μας.

Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;

Π.Τ.: Έχω κάποια σχέδια τα οποία δουλεύω, προσπαθώντας να δημιουργήσω το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα προτού τα υποβάλλω προς έκδοση. Παρ’ όλα αυτά, η δεύτερη ποιητική συλλογή μου μόλις κυκλοφόρησε, οπότε δεν βιάζομαι.

Α.Μ.: Έχω κρυμμένα κάποια ποιήματα ακόμα στο συρτάρι, αλλά δεν ξέρω πότε και αν θα έρθει η ώρα τους να βρουν στέγη στις σελίδες κάποιου βιβλίου. Προς το παρόν απολαμβάνω το ταξίδι της Αντάρας που ξεκίνησε από τις εκδόσεις Βακχικόν και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό!

Μ.Α.: Έχω ήδη ολοκληρώσει ένα βιβλίο, πεζό αυτή τη φορά, που βρίσκεται σε στάδιο αναζήτησης εκδότη. Κι έχω άλλο ένα στα σκαριά.