Τι διαβάζει η Athens Voice;

Διαβάζετε κάθε εβδομάδα τα κείμενά μας, αλλά δεν ξέρετε τι διαβάζουμε εμείς. Ζητήσαμε από το “A.V. team” να μας πει δυο λόγια για τα βιβλία που διαβάζει τώρα και γιατί τα προτείνει…

Φώτης Γεωργελές
«Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.», Λένα Κιτσοπούλου (Κέδρος).
«Ξαπλωμένη στον καναπέ μου, δημιουργώ ένα περίστροφο με το χέρι μου, σηκώνοντας κάθετα τον αντίχειρά μου και τεντώνοντας το δείκτη μου ευθεία μπροστά, με την ελπίδα να σκοτώσω το χρόνο μου». Η Μαιρούλα είναι ένα χάπι για να αποσυρθείς απ’ τη σκηνή μια και καλή. Η Μαιρούλα είναι 37 χρονών, μια χαρά γυναίκα, τίποτα δεν της λείπει, περιμένει τον Σταύρο να τη γαμήσει, κι όμως, δεν είναι και πολύ στα καλά της. Έχει φτάσει η ώρα της πρώτης ελαφριάς κατάθλιψης. Όχι αυτή με τα χάπια και τους γιατρούς. Ένα, ας πούμε, «σύγχρονο φιλοσοφικό ρεύμα το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ λέει: παιδιά, λίγο μάπα το καρπούζι». Η Μαιρούλα είναι ένας μονόλογος που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον προηγούμενο μήνα από το Εθνικό Θέατρο. Είναι 80 σελίδες βιαστικές, αγχωμένες, γεμάτες σκληρό χιούμορ, λέξεις, που αν δεν τις έχεις πει κι εσύ, σε ζηλεύω.

Ελίνα Αναγνωστοπούλου
«Μισές αγάπες» (Λιβάνης), του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα Δημήτρη Βαζελάκη
 Τα δρώμενα συμβαίνουν στο Κάιρο, πριν λίγες δεκαετίες. Άλλοτε τρυφερά κι άλλοτε χιουμοριστικά, το βιβλίο περιγράφει ένα νεανικό έρωτα που ξεκινάει από την παιδική ηλικία του Αλφρέντο και της Μυρτώς, ενώ παράλληλα σε κάνει να αγωνιάς για την άδικη εξέλιξη της ιστορίας του Ουαλάα και της Σούζι. Σκηνές καθημερινότητας, σκόρπιες σκέψεις, συναισθήματα. Συναισθήματα έντονα, περίεργα και «μισά», έτσι σαν τις «μισές αγάπες» του.

Δήμητρα Αναγνώστου
Το βιβλίο «Χωρίς να φοβάμαι τίποτα πια» του Τζούλιαν Μπαρνς (Μεταίχμιο) με έχει κρατήσει άγρυπνη πολλές νύχτες. Είναι ένα πολύ προσωπικό αφήγημα ενός συγγραφέα με σπάνιο χιούμορ, που γράφει για το φόβο του τέλους με έξοχο πνεύμα και βγάζει τη γλώσσα στο θάνατο. Ίσως γιατί κάνει μια φιλοσοφική προσέγγιση στον Θεό (που δεν πιστεύει), με χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Ένας ακομπλεξάριστος συγγραφέας που δεν διστάζει να ομολογήσει πως δεν μπορεί να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις.

Δήμητρα Αρβανιτάκη
Στο «RAF: Αυτό ήταν για μας απελευθέρωση» (ΚΨΜ), η Γερμανίδα Ι. Μέλερ, που έμεινε για περισσότερα από είκοσι χρόνια στη φυλακή λόγω της συμμετοχής της στην ένοπλη οργάνωση Φράξια Κόκκινος Στρατός, συζητάει με τον Ό. Τόλμαϊν για την ένοπλη πάλη, τη φυλακή και την αριστερά.

Νάντια Αργυροπούλου
Ο επικεφαλής φιλόσοφος (Simon Critchley, “The book of Dead Philosophers”, Granta Publications, 2008 – η ελληνική μετάφραση θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Πατάκη) και ο Γενικός Γραμματέας (Tom McCarthy, «Άνθρωποι στο διάστημα», Πάπυρος) της International Necronautical Society (Διεθνής Κοινωνία των Νεκροναυτών), όχι μόνο έχουν γράψει 2 από τα πιο ανεπιτήδευτα έξυπνα βιβλία που έχω διαβάσει, αλλά συνυπογράφουν το Μανιφέστο της INS από όπου αντιγράφω: «Ο θάνατος είναι μια μορφή χώρου, την οποία σκοπεύουμε να χαρτογραφήσουμε, να επισκεφτούμε, να αποικήσουμε και τελικά να κατοικήσουμε».

Γρηγόρης Βαλλιανάτος
Έχω πέσει με μανία στη γοητεία των παλιών λυρικών ποιητών αυτής της χώρας! Τέρπανδρος, Αλκμάν, Αρίων, Πιττακός, Βίας, Χείλων, Θαλής, Θάλητας, Κλεόβουλος, Εχέμβροτος, Σακάδας, Ξάνθος, Στησίχορος, Σιμωνίδης, Τιμοκρέων, Μύρτις, Κορίννα, Λαμπροκλής, Πρατίνας, Φρύνιχος, Διαγόρας, Κλεόμαχος, Κλεομένης, Κυδίας, Πραξίλλα, Εύμηλος, Ηρίννα! Είναι δύσκολο να αντισταθεί κάποιος στην ακαταμάχητη χαρά της ζωής, τον αισθησιασμό και την αμαρτία των καθημερινών αυτών καταγραφών της ανθρώπινης βοιωτής. Τα συγκέντρωσε ο Οδυσσέας Χατζόπουλος στη σειρά «Οι  Έλληνες» (Κάκτος).

Ελεάννα Βλαστού
Το «Αιχμηρά αντικείμενα» της Τζίλιαν Φλις (Μεταίχμιο) είναι βιβλίο που δεν έμεινε καθόλου πάνω στο κομοδίνο μου. Με ξενύχτησε. Γρήγορη πλοκή, στακάτες εκφράσεις, μυστήριο και φόνοι, σκοτεινές πλευρές των πρωταγωνιστών. Ο Στίβεν Κινγκ κι εγώ δηλώνουμε ότι είχε χρόνια να γραφτεί τέτοιο ανατριχιαστικό ψυχολογικό θρίλερ.

Νενέλα Γεωργελέ
Χριστιανοί και μουσουλμάνοι στα Χανιά του 1898. Δυο κοινότητες με ίδιες ζωές, που δεν το ξέρουν αλλά ετοιμάζονται να δουν τον κόσμο τους να αλλάζει δραματικά. Ο Ιμπραήμ Γιαρμακαμάκης, ο ήρωας του βιβλίου, ο έρωτάς του για την Τζεμιλέ και οι καυτές εξελίξεις που φέρνουν τον πόνο, τον ξεριζωμό, το θάνατο. Το βιβλίο «Κρήτη μου» (Κέδρος) το ρούφηξα, μια και το νησί που γνώρισα και αγάπησα στα παιδικά μου καλοκαίρια, τα Χανιά που έζησα και περπάτησα, μου παρουσιάστηκαν μέσα από ένα άλλο πρίσμα. Γραμμένο γλαφυρά όσο και αντικειμενικά από την Τουρκάλα Σαμπά Αλτίνσαϊ, εγγονή στην πραγματικότητα του ήρωα Ιμπραήμ.

Νίκος Γεωργιάδης
Στάθηκα, στην αρχή για να διατρέξω, αλλά στη συνέχεια για να ξαναδιαβάσω, τη δεύτερη συλλογή ποιημάτων της Ελένης Μπουκαούρη «Ξένες Γλώσσες» (Γαβριηλίδη). Τη δεύτερη ανάγνωση προκάλεσαν η νηφαλιότητα και η σιγουριά που αποπνέουν οι στίχοι, καθώς και η αρχιτεκτονική τους. Η συλλογή αυτή προαναγγέλλει την επερχόμενη, δεν γνωρίζω καν αν υφίσταται τέτοια προοπτική, αλλά οι λέξεις-εργαλεία της ποιήτριας αυτό το μήνυμα μου στέλνουν, αφού με ανάγκασαν να εμπλακώ και σε τρίτη ανάγνωση.     

Δήμητρα Γκρους
Στο «Σύνδρομο Πορτνόι» του Φίλιπ Ροθ (Πόλις) γινόμαστε μάρτυρες της σπαρακτικής, στα όρια του κωμικού, αφήγησης του Αλεξάντερ Πόρτνοϊ στον ψυχαναλυτή, με άξονα την καταπιεσμένη και γι’ αυτό από πάντα ασυγκράτητη σεξουαλικότητά του... Ή, αλλιώς, η ιστορία ενός συμπτώματος και το σχόλιό της απέναντι σε ένα περιβάλλον απαγορεύσεων και ενοχών.

Billy Γρυπάρης
Το “Skate book” (Black Box distribution) δεν το βρήκα σε βιβλιοπωλείο, αλλά σε ένα skate shop. Έχει δημιουργηθεί από τη γνωστή ομάδα της Black Βox και μου άρεσε πρώτα απ’ όλα γιατί δεν γράφει τίποτα στο εξώφυλλο. Είναι πολύ φρέσκο, με ιστορικό χαρακτήρα και θεματολογία που συγκινεί παλιούς skaters και διδάσκει τους νέους. (Black Sheep Skate shop, Αγ. Ιωάννου 24β, Αγ. Παρασκευή)

Γιώργος Δημητρακόπουλος
Αν έχεις σημαδευτεί από την αφήγηση του Χόλντεν Κόλφιλντ στον «Φύλακα στη σίκαλη», δύσκολα γιατρεύεσαι. Τρία νέα μυθιστορήματα που διάβασα πρόσφατα, με αντίστοιχες εφηβικές αφηγηματικές φωνές που αμφισβητούν τη στρογγυλοκαθισμένη κανονικότητα ενός υπέροχου κόσμου, ήταν το «Υποβρύχιο» του Joe Dunthorne (Ίνδικτος), το “Εxtremely Loud & Incredibly Close” του Jonathan Safran Foer (ετοιμάζεται η μετάφρασή του από τις εκδόσεις Μελάνι) και το «Σώμα του ψέματος» της Μ.Τζ. Χάιλαντ (Καστανιώτης).

Ναταλία Δούκα
“Twilight Saga”, η τετραλογία της Stephanie Meyer, η οποία εκτυλίσσεται σε ένα φανταστικό κόσμο όπου άνθρωποι και βαμπίρ συνυπάρχουν. Αρμονικά ή όχι, το μαθαίνεις διαβάζοντας τις σελίδες λαίμαργα. Δράση και ρομαντισμός σε απόλυτη ισορροπία, αγνό πάθος (ξυπνάει μνήμες από εφηβικούς, πλατωνικούς έρωτες) και αγωνία μέχρι τέλους. Τα 3 από τα 4 βιβλία («Λυκόφως», «Νέα σελήνη» και «Έκλειψη») κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πλατύπους. Το 4ο και τελευταίο «Χαραυγή» αναμένεται και στα ελληνικά.

Σταμάτης Κραουνάκης
Προτείνω τη «Μικρή ιστορία του Κόσμου» του Γκόμπριχ (Πατάκη). Σούπερ ζουμερό, με χιούμορ και αισιοδοξία ρεπεράζ, σαν να το διηγείται κάποιος σε μικρά παιδιά. Την «Αλληλογραφία Σεφέρη - Κατσίμπαλη» (Ίκαρος), για να μην ξεχνιόμαστε! Αν σου κάνουν βαριά, πάρε τ’ «Ανώνυμα γράμματα» του Μανιώτη (Ελληνικά Γράμματα). Μικρούλι και ύπουλο και τα «Ποιήματα 1975 - 1996» του Γιάννη Βαρβέρη (Κέδρος).

Νίκος Ζαχαριάδης
«Όταν σας έχουν τυλίξει οι φλόγες», Ντέιβιντ Σεντάρις (Μελάνι). Ένας κρυφός συντελεστής που δείχνει πόσο απολαμβάνεις ένα βιβλίο, είναι οι μονάδες «διακοπανάγνωσης». Δηλαδή, πόσες φορές θέλεις να διακόψεις την ανάγνωση και να διαβάσεις δυνατά σε κάποιον την παράγραφο ή τη φράση που μόλις διάβασες, γιατί είναι τόσο καλή που πρέπει να την απολαύσεις και με παρέα. Με τον Σεντάρις, που έχει αναγάγει τις ανομολόγητες νευρώσεις και τις εξωφρενικές μεταφορές σε κομψοτέχνημα, αισθάνομαι την ανάγκη να μοιραστώ ολόκληρες τις ιστορίες του, αφού έτσι αποκτώ την ψευδαίσθηση ότι συμμετέχω κάπως κι εγώ στη δημιουργία τους. Γιατί ένας άνθρωπος που μπορεί να φτιάξει ένα ολόκληρο σπαρταριστό διήγημα με αφορμή κάποια που π.χ. κλαίει δίπλα του στο αεροπλάνο ή περιγράφοντας τη μάχη του με τα πουλάκια που του χτυπούν το τζάμι, δεν μπορεί παρά να σε κάνει να ζηλέψεις. 

Μανίνα Ζουμπουλάκη
«Gay πλαθολόγιο λέξεων» του Λύο Καλοβυρνά (Intro). Το έχω σε printout στο κομοδίνο. Πολύ γέλιο, έξυπνου τύπου. Κι αν είσαι straight, μην το φοβάσαι…

“Life at the Extremes - The Science of Survival” του Frances Aschroft (Flamingo). Πιο βαρετό απ’ όσο υπόσχεται, αλλά απ’ αυτά που κολλάς και τα διαβάζεις από βαρεμάρα.

Λύο Καλοβυρνάς
«Το σμήνος» του Φρανκ Σέτσινγκ (Καστανιώτης). Υπάρχει πιο νοήμων ζωή στον πλανήτη από τον άνθρωπο; Ναι, και ήρθε η ώρα να μας βάλει στη θέση μας. Εξαιρετικό βιβλίο, σε μετάφραση πλημμυρισμένη γερμανισμούς.

«Γλώσσα μετ’ εμποδίων – συμβολή στη χαρτογράφηση του γλωσσικού ναρκοπεδίου» του Νίκου Σαραντάκου (Εκδόσεις του 21ου). Κατεδαφίσεις μύθων για την ελληνική γλώσσα, με τη διεισδυτική ματιά ενός ακομπλεξάριστου εραστή της.

Θάνος Κάππας

Παραδόξως οι μονόλογοι των προσώπων της Μαρίνας Καραγάτση «Tο ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι» (Άγρα) δεν φωτίζουν τόσο τον ψυχισμό των οικείων της και του διάσημου (τυραννικού) μπαμπά της, όσο τη δική της γενναιόδωρη υπέρβαση. Η κατανόηση των ανθρωπίνων και η συγχώρεση, που φαίνεται ότι προηγήθηκαν, δίνουν στο «ευχαριστημένο» της ένα γλωσσικό αίσθημα μεγάλης ωριμότητας που επενεργεί πάνω μας λυτρωτικά. Μ’ αυτή την έννοια, πέρα από την ανασύσταση του πνεύματος μιας ολόκληρης εποχής, ενδέχεται να εντοπίσει κανείς στο βιβλίο κι έναν κρυμμένο οδηγό ζωής.

Στελίνα Καρρά

«To Μέγαρο Γιακουμπιάν» του Alaa Al-Aswany (Πόλις) μου άρεσε γιατί κατάφερε να με ξενυχτήσει. Και γιατί αποδεικνύει ότι η ψυχή και το ταλέντο δεν χρειάζονται βαθυστόχαστες αναλύσεις, στιλιζαρισμένο ύφος ή αφηγηματική πρωτοτυπία. Ένα οδοιπορικό στην ψυχή της Αιγύπτου, συναρπαστικό παζλ, φτιαγμένο από τις ζωές και τις επιθυμίες των ηρώων του Alaa Al-Aswany, ενοίκων μιας παρακμασμένης πολυκατοικίας στο κέντρο του Καΐρου, του άλλοτε ένδοξου Μεγάρου Γιακουμπιάν της ελίτ του μεσοπολέμου.

Γιώργος Παυριανός

Διάβασα δύο βιβλία, διαμετρικά αντίθετα, που τα ενώνει όμως ένα κοινό στοιχείο: οι συγγραφείς είναι πολύ καλοί μου φίλοι.

Κωνσταντίνος Τζούμας, «Ως εκ θαύματος» (Καστανιώτη). Κομψό όσο το ντύσιμό του, γοητευτικό σαν τον προφορικό του λόγο και ειλικρινές όσο χρειάζεται, το βιβλίο μιλάει για έναν κόσμο, ας τον πούμε αστικό. Μια βιογραφία σε πρώτο πρόσωπο. Εικόνες μιας ζωής πλούσιας σε εμπειρίες, που η συνέχειά της προβλέπεται  συναρπαστική.

Γιώργος Κακουλίδης, «Η λέσχη της στιγμής» (Λιβάνης). «Η λέσχη της στιγμής» λέει ο ποιητής Γιώργος Κακουλίδης «γεννήθηκε στο καφενείο του Πρόγια στην πλατεία Πλαστήρα. Εκεί βρισκόταν η παρέα μας σε καθημερινή βάση μαζί με άλλους πελάτες, που σκότωναν την ώρα τους παίζοντας χαρτιά κι ακούγοντας πού και πού τις θεωρίες μας». Σ’ αυτή τη λέσχη μάς καλεί ο ποιητής για να συναντήσουμε αγωνιστές, ποινικούς κρατούμενους, ανθρώπους του υποκόσμου, τυφλούς στοχαστές και θύματα του εμφυλίου.

Γιώργος Κρασσακόπουλος

«Αυτό το βιβλίο Θα σώσει τη ζωή σου» της Α.M. Homes (Λιβάνη). Ο τίτλος θυμίζει εγχειρίδιο αυτοβοήθειας (και το ατυχές ελληνικό εξώφυλλο δεν βοηθά), αλλά το βιβλίο της Χόουμς δεν θα μπορούσε να βρίσκεται πιο μακριά από κάτι τέτοιο. Η ιστορία ενός άντρα που δοκιμάζει να προσφέρει λίγη καλοσύνη στον κόσμο ξεχειλίζει χιούμορ, καλοσύνη και προσγειωμένο σουρεαλισμό –καθώς και κατολισθήσεις ή λυσσασμένα τσιουάουα–, με φόντο ένα σχεδόν ονειρικό, γεμάτο μεταφορές σύγχρονο LA.

Γιάννης Κωνσταντινίδης

«Ξυπόλητος» του Πέτρου Μπιρμπίλη (Μελάνι). Μια συλλογή διηγημάτων που πετούν μικρούς κρυστάλλους κοφτερού χιούμορ στη βαθιά λίμνη της προσωπικής συντριβής των ηρώων τους. Η παραληρηματική πραγματικότητα των χαρακτήρων και η αναλυτική ψυχοανατομία του πόνου τους αποδίδονται με μια εξαιρετικά εκφραστική οικονομία, που φλερτάρει με την πυκνότητα του ποιητικού λόγου.

Mαργαρίτα Κωτσίνη

Το «Κατά τον δαίμονα εαυτού» του Γιάννη Αντάμη (Τόπος) είναι «μια βιογραφία χωρίς γεγονότα, ένα ημερολόγιο γεμάτο μουντζούρες», όπως αναφέρεται στις πρώτες σελίδες του βιβλίου. Πρωταγωνιστούν δαίμονες, όλοι οι δαίμονες, πρωταγωνιστούμε όλοι μας, απ’ την αρχή μέχρι το τέλος. Οι ιστορίες του Αντάμη αναφέρονται σε πολύ περισσότερα από όσα διαβάζεις κι έτσι μένεις πιστός (bleibtreu) στο βιβλίο.

Σάντρα-Οντέτ Κυπριωτάκη

«Η βιομηχανία του σεξ και του τηγανητού ψαριού» του Emmanuel Pierrat (Άγρα) είναι ερωτικό χωρίς να φτάνει σε οργασμό. Ψαρίσιο, αιμομικτικό, άγριο, αισθησιακό, αποκαλυπτικό, όχι politically correct, αλλόκοτο, ηδονιστικό, καραβίσιο, απολαυστικό, ελαφρύ, καλογραμμένο, χοντροκομμένο, αστείο, θαλασσινό, διαστροφικό χωρίς να γίνεται χυδαίο, επικριτικό, ζωντανό, (αν)ομαλό, Γκαέλ και Γκουναέλ. Ένα σχόλιο στη σεξουαλικά συντηρητική κοινωνία μας, «που έχει κατακτηθεί τελείως από την αναζήτηση της ηδονής και που δεν γνωρίζει τι θα πει απόλαυση». 

Γιώργος Κυρίτσης

Θέμα του βιβλίου «Ιστορικές μεταφορές και μυθικές πραγματικότητες» (Αλεξάνδρεια) του ανθρωπολόγου Μάρσαλ Σάλινς, ειδικού σε θέματα Ωκεανίας, είναι οι κοινωνίες που έρχονται αντιμέτωπες με απρόβλεπτες αλλαγές. Εν προκειμένω, μας διηγείται πώς ο Κουκ έφτασε στη Χαβάη, ανακηρύχθηκε θεός, έφυγε, επέστρεψε, έπαψε να θεωρείται θεός και σκοτώθηκε. Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το ’81 στα αγγλικά και θεωρείται βασικό για την ανθρωπολογία, αλλά δεν είναι ακαδημαϊκά κουραστικό. Επίσης σειρά έχει πάρει το «Πέρα από το Blade Runner: Αστικός έλεγχος - Η οικολογία του φόβου» του Μάικ Ντέιβις (Futura). Στο μετρό διαβάζω την «Πάπισσα Ιωάννα». Την τελειώνω και την ξαναρχίζω.

Μιχάλης Λεάνης 

Ό,τι πιο ωραίο διάβασα πρόσφατα και ένα από τα ωραιότερα που έχω διαβάσει μέχρι σήμερα είναι το βιβλίο του νεαρού Σάσα Στάνισιτς, «Πώς επισκευάζει ο στρατιώτης το γραμμόφωνο» (Μίνωας). Διαβάστε λοιπόν από ένα παιδί που γεννήθηκε στο Βίζενγκραντ της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης το 1978 χωρίς μελοδραματισμούς και τραβεστί συγκινήσεις πώς είναι σε ηλικία 14 χρονών να εγκαταλείπεις τη χώρα σου εξαιτίας ενός πόλεμου… εισαγωγής! Πώς είναι το σώμα σου να βρίσκεται στη Γερμανία την ίδια ώρα που τα μάτια και το μυαλό σου αρνούνται να μετοικίσουν. Α-ρ-ι-σ-τ-ο-ύ-ρ-γ-η-μ-α.       

Μυρσίνη Λιοναράκη

«Παλιά, πολύ παλιά» του Πέτρου Μάρκαρη (Γαβριηλίδης). Ο Χαρίτος πάει ταξίδι και αντί να τρέχει με το Μιραφιόρι, τρέχει με τον Τούρκο συνάδελφο Μουράτ. Κλασικός Μάρκαρης, με τον οποίο εγώ προσωπικά τη βρίσκω ιδιαίτερα. Ιδανικός ακόμα και για νέες μαμάδες, που διαθέτουν ελάχιστα ξεκούραστα εγκεφαλικά κύτταρα. Πλεκτάνες, αγωνία, Istanbul, φόνοι και κεμπάπια. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;

Πάσχος Μανδραβέλης

Giles Milton, «Ο χαμένος παράδεισος: Σμύρνη 1922, η καταστροφή της μητρόπολης του Μικρασιατικού Ελληνισμού» (Μίνωας). Είναι ευτύχημα που βγαίνουν τέτοια βιβλία στα ελληνικά, άσχετα αν ο τίτλος είναι διαφορετικός από εκείνον του συγγραφέα, που ήθελε τη Σμύρνη πριν την καταστροφή «ισλαμική πόλη της ανοχής». Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της δεν ήταν το ελληνικό στοιχείο, που αποτελούσε το 1/3 του πληθυσμού, αλλά πως όλες οι εθνότητες ζούσαν μαζί πριν την πλήξουν οι εθνικισμοί. Το βιβλίο είναι ένα ρεπορτάζ (με πολλή έρευνα πίσω του) για τη Σμύρνη, στην οποία οι εθνότητες συμβίωναν και πρόκοψαν στους αιώνες, αλλά και για την καταστροφή αυτού του θαύματος.

Προκόπης Δούκας

Διαβάζω το τρίτο βιβλίο της Έλενας Μαρούτσου, μια «σουρρεαλιστική» γραφή που παίζει με πίνακες του Magritte (περιέχονται στην έκδοση) και μου θύμισε Boris Vian. Περιγράφει μια ψυχή (δική μας, κοντινή, σα φίλη μας) που βρίσκεται μετέωρη μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, «Μεταξύ συρμού και αποβάθρας»… (Καστανιώτης).

Δημήτρης Μαστρογιαννίτης

Χάνα Μάσγκρεϊβ, ίσως η πιο ενδιαφέρουσα ηρωίδα που διάβασα τα τελευταία χρόνια σε βιβλίο, “American Darling” του Ράσελ Μπανκς (Πόλις). Η σούμα της ζωής της δίνει ένα αιχμηρό πολιτικο-κοινωνικό μυθιστόρημα, με τόσες ανατροπές που θα τις ζήλευε και ο Τζον Λε Καρέ.

Οι πρώτοι σίριαλ κίλερς στην Ελλάδα είναι Γερμανοί και δρουν την εποχή της δικτατορίας. Ο Γιάννης Ράγκος στο «Μυρίζει αίμα» (Ίνδικτος) παίρνει μια αληθινή ιστορία και την αναπλάθει σ’ ένα «χάρτινο ντοκιμαντέρ», γραμμένο με διακριτικό χιούμορ (λόγω εποχής) και σεβασμό στα γεγονότα.

Βάγια Ματζάρογλου

«Όλα βαίνουν επιτυχώς εναντίον μας», Γιώργος Σκαμπαρδώνης (Ελληνικά Γράμματα). Ο Μάρκος Βαμβακάρης ήταν μεγάλος άρχοντας όταν πένιαζε τους νταλγκάδες του στο πάλκο, αλλά μικρό χαζό αγοράκι, όπως όλα, όταν μπλέκουν με παθιασμένα ματόκλαδα. Γι’ αυτό τον Σκαμπαρδώνη τον αγαπώ: έγραψε για την Κοκκινιά καψούρικα, δερβίσικα, ρεμπέτικα και συνάμα λεπτοσκοπικά σαν ιστοριοδίφης.

Ελένη Μπακοπούλου

Το «Μουσαφεράτ», φυσικά. Μικρό αριστούργημα από έναν σχεδόν άγνωστο Έλληνα συγγραφέα, τον Βασίλη Λαδά, κι από έναν μικρό εκδοτικό οίκο, τη Futura. Για το θέμα του –ο καταυλισμός των Αφγανών προσφύγων στην Πάτρα–, για τον τρόπο προσέγγισης, για την ποιητικότητά του.

Η «Ιστορία της σύγχρονης Παλαιστίνης» του Ίλαν Πάπε (Κέδρος). Για την επιστημονική και ταυτόχρονα ανθρωπιστική προσέγγιση ενός τόσο περίπλοκου ιστορικού ζητήματος.

Νίκος Μεγγρέλης

Μοιράζω τις ελευθέρες ώρες μου σε δύο βιβλία. Το πρώτο είναι η «Μυστική διαθήκη της Πηνελόπης Γκαβογιάννη» (εκδ. Ωκεανίδα)  του Γιάννη Μαρούδα, ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα με συναρπαστική πλοκή, πολλές αλήθειες και πολύ κοντά στα όσα ζούμε τα τελευταία χρόνια. Το δεύτερο είναι το «Storytelling, η μηχανή που κατασκευάζει ιστορίες και χειραγωγεί πνεύματα» του Christian Salmon (εκδ. Πολύτροπον), ένα αποκαλυπτικό βιβλίο για το πώς τα γρανάζια της αφηγηματικής μηχανής αντικαθιστούν την ορθολογική σκέψη και δημιουργούν μία εικονική πραγματικότητα με στόχο τη χειραγώγηση των πολιτών σε όλα τα επίπεδα: από την πολιτική μέχρι την κατανάλωση...

Παναγιώτης Μένεγος

Οι Times έγραψαν για την «Καταραμένη ομάδα» του Ντέιβιντ Πις (Τόπος) ότι είναι «το καλύτερο βιβλίο που γράφτηκε ποτέ για το ποδόσφαιρο». Εμένα μου φάνηκε περισσότερο σαν ένα γλυκό οδοιπορικό στην εποχή που ακόμα και οι βρόμικες παρασκηνιακές ιστορίες είχαν μεγαλύτερη αθωότητα από το σημερινό μετροσέξουαλ φούτμπολ. Και σίγουρα σαν τη γραπτή κατάθεση του τζόρα, αυταρχικού Μπράιαν Κλαφ.

Επιτέλους ένας 25χρονος που ντεμπουτάρει με τη συναίσθηση και την αθωότητα του storyteller, και όχι με τη δημοσιογραφική απόσταση ενός ακόμα σχολιαστή. Ο Χάρης Χριστοφορίδης γράφει το «Ρέιβεν Σίτι - Η τελευταία Βαβέλ» (Ελληνικά Γράμματα), μελλοντολογικό νουάρ, μεταφράζοντας όλα τα ευκόλως εννοούμενα κλισέ (τσαλακωμένος ντετέκτιβ, μια άγνωστη πόλη σε καλπάζουσα παρακμή, ευφυής serial killer, ηθικά διλήμματα) στην ελληνική.

Μάκης Μηλάτος

Έχω πάντα μια περιέργεια για τα «άλλα πράγματα» που κάνουν οι καλλιτέχνες έξω από τη βασική τους δραστηριότητα. Με ενδιαφέρει να βλέπω τις ζωγραφιές ή να διαβάζω τα βιβλία των μουσικών, να ακούω τους δίσκους των ηθοποιών, να βλέπω τις θεατρικές παραστάσεις των συγκροτημάτων. Έτσι, διαβάζω τώρα το πρώτο διήγημα του Simone Felice, που είναι ντράμερ των Felice Brothers, ενός από τα καινούργια και ανερχόμενα συγκροτήματα της americana. Έχει τίτλο “Hail Mary Full of Holes” (Burrowsink), αφηγείται ιστορίες που διαδραματίζονται στην Αμερική του 1967 και του 1980 και θυμίζει κάτι από τους στίχους του συγκροτήματος. Καλό...

Γιώτα Αργυροπούλου

«Ο μελαγχολικός θάνατος του Στρειδάκη και άλλες ιστορίες» του Tim Burton (Οξύ), με εικονογραφήσεις του ίδιου, όπου πλάθει εφιαλτικά παραμύθια που ξεχειλίζουν από το μαύρο χιούμορ του: κορίτσια με βελόνες στην καρδιά, αγόρια που λατρεύουν το καυσαέριο και παιδιά που μισούν τον ήλιο.

Θανάσης Μήνας

Σε μια περίοδο γεμάτη από καλά ή και ζόρικα αστυνομικά, είτε «σεσημασμένα» –«Το παιχνίδι του Ρίπλεϊ» Πατρίτσια Χάισμιθ (Άγρα), «Τελευταίο τραγούδι για τον Ρέμπους» Ίαν Ράνκιν (Μεταίχμιο), «Ο μεγάλος αποχαιρετισμός» Ρέιμοντ Τσάντλερ (Κέδρος)– είτε «αναπάντεχα» –«Κόκκινος Απρίλης» Σαντιάγκο Ρονκαλιόλο (Καστανιώτης), «Καφέ Λούκατς» Κώστας Καλφόπουλος (Άγρα), «Ψεύτρα γλώσσα» Άντριου Γουίλσον (Μεταίχμιο)– διαβάζοντας το «Μαύρο Αλγέρι» του Maurice Attia (Πόλις) ένιωσα κόμπο στο λαιμό και σφίξιμο στο στομάχι. Η γραφή του Attia μ’ έκανε να αναπολήσω τον κυνισμό στον «Ξένο» του Καμί κι ακόμη περισσότερο, την κοφτερή σαν ξυράφι πρόζα του πολυαγαπημένου μου Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ. Ίσως, πάλι, επειδή οι περιγραφές του μου ζωντάνεψαν στο μυαλό σκηνές από εκείνη την ασπρόμαυρη «Μάχη της Αλγερίας» του Τζίλο Ποντεκόρβο.

Ευγενία Γ. Μίγδου

Εν μέσω κρίσης το δοκίμιο «Η νεοελληνική φαυλοκρατία» του Ευάγγελου Κοροβίνη (Αρμός) αποκαλύπτει πώς διαμορφώθηκε στην Ελλάδα το φαυλοκρατικό κατεστημένο. Οι νοοτροπίες των κυβερνώντων της –από ιδρύσεως ελληνικού κράτους– διαπνέονται από ένα διαρκές και καταλυτικό χαρακτηριστικό: τη φαυλότητα. Η πολιτική απο-πολιτικοποιήθηκε και ξέπεσε σε προσωπική συναλλαγή. Συστήνεται και αφορά ιδιαίτερα τους νεότερους, που δεν πρόκειται ποτέ να μάθουν τη νεότερη πολιτική ιστορία στο σχολείο.

Ένα πραγματικό γεγονός βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορίας του Thackeray «Κάθρην, μια ιστορία» (Νεφέλη). Ένα ειδεχθές έγκλημα που η εξιστόρησή του κόβει την ανάσα, καθώς στοχεύει εξαρχής να μισήσεις χωρίς έλεος τους χαρακτήρες ανεξαιρέτως. Στηλιτεύονται, παράλληλα, κάθε είδους λογοτεχνικοί συρμοί της εποχής που έτειναν να ωραιοποιούν και να εγκωμιάζουν δολοφόνους, ληστές και λεχρίτες κάθε λογής.

Μαργαρίτα Μιχελάκου

“The Brief Wondrous Life of Oscar Wao” του Junot Diaz (Riverhead). Δεν έχει μεταφραστεί ακόμη και είναι γεμάτο ισπαγγλικούς ιδιωματισμούς που δυσχεραίνουν πιθανή μετάφρασή του. Σε εκπλήσσει πώς η (αληθινή) διήγηση μιας τυραννικής δικτατορίας στον Άγιο Δομίνικο μπορεί να είναι τόσο αστεία.

 «Η βιομηχανία του σεξ και του τηγανητού ψαριού» του Emmanuel Pierrat (Άγρα). Οι σεξομανείς δίδυμες αδελφές Γκαέλ και Γκουεναέλ από ένα χωριό της Βρετάνης εφαρμόζουν τις εκπληκτικές μεθόδους αναπαραγωγής των ψαριών. Το πήρα για τον τίτλο και το διάβασα σε μια καθισιά.

Αργυρώ Μποζώνη

Δεκαπέντε χρόνια μεγαλύτερη από τότε που διάβασα το «Μανχάταν», και εγώ και οι ήρωες του Τζέι Μακίνερνι, στο καινούργιο του βιβλίο «Η καλή ζωή» (Πόλις). Το Μανχάταν πρωταγωνιστεί με τα τραύματά του και την ιδέα της καταστροφής σε μια ερωτική ιστορία, με τους ήρωες να επανεκτιμούν όλα όσα θεωρούσαν δεδομένα. Ένας αποχαιρετισμός στις κοινωνίες που στήνονται και υπονομεύονται, και στους κόσμους και τους μικρόκοσμους που χάνονται οριστικά.

Γιάννης Νένες

Καταπραϋντικός. Καθησυχαστικός. Ο Irvin D. Yalom, «Στον κήπο του Επίκουρου - Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου» (Άγρα) παρουσιάζει «περιπτώσεις» σαν μικρά πορτρέτα θλιμμένων ανθρώπων και στο τέλος μας λέει ότι «μετά» δεν υπάρχει τίποτα, είμαστε απλώς μία σύμπτωση χημικών ενώσεων. Είχε επάνω μου το αποτέλεσμα που πρέπει να έχει κάθε “self help” βιβλίο: μπόρεσα να πω δυνατά κάποιες «δύσκολες» λέξεις περί απώλειας και φόβου. Μετά την κοσμοσυρροή στην ομιλία του Yalom στο Μέγαρο, κατάλαβα ότι ο φόβος του θανάτου είναι και trendy. Ελπίζω να τον αντιμετωπίζουμε λοιπόν σαν 4x4: να το έχουμε, αλλά να μην το παίρνουμε μαζί μας στο κέντρο. 

Ευτύχης Παλλήκαρης

«Oι αλήθειες των άλλων» (Κέδρος). Φοβερή επιστροφή του Νίκου Θέμελη, μετά από καιρό, για τις μικρασιατικές μνήμες που δεν είναι άσπρο-μαύρο.

Σταυρούλα  Παναγιωτάκη

Η πεποίθησή μου ότι η γραφή του Λένου Χρηστίδη είναι η πιο αυθεντικά σουρεαλιστική στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία είναι αδικαιολόγητη. Άρα και πιο δυνατή. Μακάριοι όσοι την αντιμετωπίζουν με τη σοβαρότητα που της πρέπει. Μου πάει η γραφή του, το στιλ ζωής του, το επιτηδευμένο «χύμα» του, οι ημιτελείς φράσεις του, οι ανατροπές του, οι οποίες, των οποίων και τα λοιπά… πήγαινε στη σελίδα 274 του «Μόνολογκ» (Καστανιώτης). Θα καταλάβεις. Μου ζήτησαν 50 λέξεις. Τα άλλα αργότερα. Πρέπει να σταματήσω. Προτού...

Γιώργος Πανόπουλος

To βιβλίο της χρονιάς ήταν το “Logicomix”, των Απόστολου Δοξιάδη, Χρίστου Χ. Παπαδημητρίου, Αλέκου Παπαδάτος, Αnni Di Donna (Ίκαρος). Ο Μπέρτραντ Ράσελ και μια παρέα στην Αθήνα (στην Πλάκα) διηγούνται  την ιστορία της λογικής στον 20ό αιώνα. Ο Δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, η αναζήτηση της Αλήθειας, ο Βιτγκενστάιν, θεωρήματα, ο Κάντορ, η Ορέστεια, κομπιούτερ, «ο ύπνος της λογικής γεννάει τέρατα» και αλγόριθμοι εναλλάσσονται σε ένα δαιμονικό βίντεο κλιπ, δημιουργώντας μια εικονοεποποιία πραγματικότητας και τρέλας. Αν η δημιουργικότητα στην Ελλάδα μοιάζει με το τέρας του Λοχ Νες που όλοι νομίζουν ότι βλέπουν κάθε τόσο αλλά κανείς δεν μπορεί να αποδείξει την ύπαρξή του, το επίτευγμα Logicomix δεν κρύβεται.

Σπύρος Πέγκας

Ο Αραβίντα Αντίγκα, ένας καλλιεργημένος μεσοαστός της Ινδίας, αποκαλύπτει στον «Λευκό τίγρη» (Μοντέρνοι Καιροί) με φρέσκο και χιουμοριστικό  τρόπο την απελπισμένη ζωή των χαμηλότερων καστών της Ινδίας. Με παντελή έλλειψη εξωτικής ματιάς, με εκπληκτικό χιούμορ και μια αφηγηματική σκληρότητα που συναρπάζει, αποκαλύπτεται ο νέος κυνισμός των «ηρώων» - golden boys που αναδύονται στις μέχρι πρόσφατα γοργά αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας. Με στοιχεία letter roman αλλά και ύφος noir, αποκαλύπτεται η σκληρότητα της «μεγαλύτερης δημοκρατίας» του κόσμου, με τρόπο που το έκανε και η ταινία του Μπόιλ, “Slumdog Millionaire”, χωρίς όμως να μπορεί να δώσει το βάθος και την ουσία που προσφέρει το βιβλίο του Αντίγκα.  Δικαίως κέρδισε το Man Booker Prize for Fiction 2008.

Αχιλλέας Πεκλάρης

Άκρως μαζοχιστικό να διαβάζεις τον Nόαμ Τσόμσκι στο «Εξουσία και τρομοκρατία» (Πατάκης) να εξηγεί, πριν επτά χρόνια, στον Μπους ότι η τρομοκρατία δεν νικιέται με αστυνομικά μέτρα αλλά με εξάλειψη των αιτίων που τη δημιουργούν. Και γνωρίζοντας ότι η άποψή του δικαιώθηκε παγκοσμίως, να βλέπεις τον δικό μας, επτά χρόνια μετά, να επιστρατεύει παπάκια και κάμερες, λες και δεν διάβασε μια ξένη εφημερίδα όλα αυτά τα χρόνια, από βαρεμάρα...

Κωνσταντίνος Ρήγος

Το «Νορβηγικό δάσος» του Χαρούκι Μουρακάμι (Ωκεανίδα) είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο, κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο είναι γραμμένο, την περιγραφή, το νοσταλγικό τόνο, αλλά ταυτόχρονα τη σκληρότητα του θέματος και την ενδιαφέρουσα ιστορία, που εκτυλίσσεται ανάμεσα σε δύο αγόρια και μια κοπέλα στο αποξενωμένο και ιδιόρρυθμο Τόκιο. Είναι ένα βιβλίο που θα το ξαναδιάβαζα, με τον τρόπο που διαβάζει και ξαναδιαβάζει κανείς τη «Μαντάμ Μποβαρί».

Τάκης Σκριβάνος

Πριν την κραιπάλη για έμπνευση ή μετά από αυτήν για παρηγοριά, το «70 χρόνια φαγούρα» του Τσαρλς Μπουκόφκσι (Ηλέκτρα) είναι όπως και όλα τα προηγούμενα: ξενύχτια, αλκοόλ, κάπνα και μια οριστική απαξίωση στον καθωσπρεπισμό. Γεια μας.

Φοίβος Σακαλής

«Το τέλος της τρέλας», του Χόρχε Βόλπι (Αλεξάνδρεια). Πόσο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα ήταν ο Λακάν; Πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι ο Φουκό ήταν ομοφυλόφιλος στο έργο του διάσημου διανοητή; Υπήρξε ανέκαθεν επηρμένος ο Φιντέλ Κάστρο; Πόσο τρελός ήταν ο Λουί Αλτουσέρ; Πόσες πιθανότητες υπάρχουν μια εξέγερση ή μια επανάσταση να μην απογοητεύσει εντέλει τους οπαδούς της; Μήπως η ασυνέπεια είναι αναπόσπαστο συστατικό της ανθρώπινης φύσης; Και ο έρωτας είναι η μεγαλύτερη τρέλα από όλες;

Αλέξης Σταμάτης

Το τελευταίο βιβλίο του Δημήτρη Σωτάκη «Το θαύμα της αναπνοής» (Κέδρος) το διάβασα απνευστί. Στην περίπτωση αυτή μια τέτοια κοινότοπη έκφραση βρίσκει την κυριολεξία της, μια και είναι πραγματικά ένα συγκλονιστικό κείμενο για την αξία της αναπνοής – δηλαδή της ζωής. Μια εξαιρετική αλληγορία, ένα μυθιστόρημα που πατώντας στο παράλογο και το υπερφυσικό μιλάει για την πραγματικότητα πιο ρεαλιστικά και από ένα ντοκιμαντέρ. Ένα βιβλίο που δείχνει πως η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία και στόχευση έχει και μέλλον λαμπρό. 

Μιχάλης Πιτένης

Tο «Barbara - Διάλογος με μια περσόνα» της Ελεωνόρας Σταθοπούλου (Οδός Πανός). Η αποθεωτική πορεία της Barbara προς την κατάρρευση, τα απελπισμένα γράμματα των θαυμαστών, η ακραία κομψότητα της Ε. Σταθοπούλου, ο συγκλονιστικός πρόλογος της Μαρίας Μήτσορα.

Το βιβλίο «Συμπόνια και σοφία» του Δαλάι Λάμα (Κριτική). Σε μια συζήτηση για το κάρμα, το διαλογισμό, το θάνατο και την επαναγέννηση αντιμετωπίζονται οι σύγχρονες κατάρες του «εξελιγμένου» 21ου αιώνα, ο πόλεμος, η καταστροφή του πλανήτη, η καταναλωτική παράκρουση, ο καθημερινός φόβος. Ο Γκι Ντεμπόρ του θιβετιανού βουδισμού σε ένα μανιφέστο για την εσωτερική γαλήνη.

Στάθης Στασινός

Σλαβόι Ζίζεκ, «Ο νάνος και η μαριονέτα» (Scripta). Ο Zίζεκ είναι ένα περίεργο φρούτο. Εμφανώς δυσλειτουργικός ο ίδιος, του είναι αδύνατο να κρύψει την ευφυΐα του, την οποία χρησιμοποιεί για να προβάλει μικρές, αντιδραστικές προτάσεις. Η πεπατημένη του είναι άχρηστη και πιθανότατα αδιάφορη. Ένας γνήσιος μεταμοντέρνος με ουσία, αξίζει να το διαβάσετε τουλάχιστον στην ηρεμία της τουαλέτας.

Τζένη Σταυροπούλου

Λατρεύω τα μαθηματικά + αγαπώ τα κόμικ = ενθουσιάστηκα φέτος με το “Logicomix” των Απόστολου Δοξιάδη, Χρίστου Παπαδημητρίου, Αλέκου Παπαδάτου, Annie Di Donna (Ίκαρος), ένα καταπληκτικό ταξίδι με «ξεναγό» τον Μ. Ράσελ στον κόσμο «των ηρώων της λογικής που προσπάθησαν να χωρέσουν ολόκληρη τη ζωή σε μια εξίσωση». Επειδή όμως «για κάθε χ υπάρχει ψ (χ=ψ+ψ ή χ=ψ+ψ+1) διάβασα και το «Ο κώδικας του Αρχιμήδη» των Ρεβίλ Νετς, Γουίλιαμ Νοέλ (Αλεξάνδρεια).

Ζιζή Σφυρή

Σύγχρονη Ινδία, φτώχεια, διαφθορά, καθορισμένη μοίρα. Γεννημένος στο «σκοτάδι», καταφέρνει στο τέλος να την αλλάξει. «… Ανάμεσα σ’ αυτό τον όχλο από αλήτες και ηλιθίους, είσαι το πιο σπάνιο ζώο ο λευκός τίγρης» του είπαν μια μέρα. Ο Μπαλράμ Χαλβάι, υπηρέτης σε τσαγερία, επαγγελματίας οδηγός, δολοφόνος και κατόπιν επιχειρηματίας. Σπούδασε τη ζωή μέσα από τις κλεφτές ματιές σε ένα καθρεφτάκι αυτοκινήτου. Διάβασα τον «Λευκό τίγρη» του Aravid Andiga (Μοντέρνοι Καιροί) πετώντας για Λονδίνο, μετά το “Slumdog Millionaire” – διπλή γροθιά στο στομάχι… 

Δημήτρης Σωτάκης

Ακροβατώντας με αξιοπρόσεχτη ευελιξία πάνω στις λεκτικές φόρμες που ο ίδιος με μοναδική ικανότητα δημιουργεί, ο ποιητής Γιάννης Στίγκας, άκρως εξομολογητικός, σε γλώσσα που μοιάζει με καλά τροχισμένο μαχαίρι, μας χαρίζει μια ποιητική συλλογή με τον όμορφο τίτλο «Η όραση θ’ αρχίσει ξανά» (Κέδρος). Ποιήματα παραληρηματικού χαρακτήρα γεννούν αόρατους κόσμους και μεταμορφώνουν με θαυμαστό τρόπο τα άψυχα σε έμψυχα, επιχειρούν να συνομιλήσουν με αναγνώστες συνένοχους, συνταξιδιώτες. Ο ποιητής, με όπλο του ένα ιδιάζον λογοτεχνικό θράσος, ανοίγει πόρτες καλά σφαλισμένες, τόσο όμως γνώριμες σε όλους μας, μεταλλάσσοντας το προσωπικό του αδιέξοδο σε οικουμενική ανησυχία.

Γιώργος Τζιρτζιλάκης

Επιλέγω δύο εξ-αιρετικά βιβλία φίλων. Το ένα μάς εισάγει με τον πιο ανορθόδοξο τρόπο στην ανησυχητική επικαιρότητα: «Ο Λακάν και το πολιτικό» (Ψυχογιός), με συγγραφέα τον Γιάννη Σταυρακάκη. Το άλλο έχει το φαινομενικά αντιφατικό τίτλο «Ψηφιακός τοπικισμός» (Libro) και το έγγραψε ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος. Πρόκειται για βιβλία διεισδυτικής αναστροφής και διπλής όψης. Όπως ο Λακάν μας προσφέρει ιδεώδη εργαλεία κατανόησης της σύγχρονης πολιτικής, έτσι και οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αντιληφθούμε τις αλλαγές του τοπικού.

Νατάσα Τριβιζά

“Creating Sacred Space with Feng Shui” (Δημιουργώντας ιερό χώρο με Φενγκ Σούι), γραμμένο από την Κάρεν Κίνγκστον. Το Φενγκ Σούι είναι η τέχνη του πώς να καθαρίζεις το χώρο σου για να αναδιοργανώνεις την ενέργεια στη ζωή σου. Όσο τσαρλατανισμός κι αν ακούγεται, συνειδητοποιώ πόσο το περιβάλλον επιδρά στην ψυχοσύνθεσή μας: όσο πιο καθαρός και οργανωμένος είναι ο χώρος γύρω μας, τόσο πιο καθαρά λειτουργεί το μυαλό μας.

Δήμητρα Τριανταφύλλου

Με το βιβλίο «Σχεδόν διάφανο γαλάζιο» (Printa) σοκαρίστηκα. Σαν ταινία (άλλωστε στην πορεία ο συγγραφέας έγινε σεναριογράφος και σκηνοθέτης), οι εικόνες είναι καταιγιστικές και η γλώσσα τόσο ωμή που σε απωθεί, σε θλίβει, σε ενοχλεί, σε συνεπαίρνει. Προάστιο του Τόκιο, μέσα 1970. Ο πρωταγωνιστής, ο συγγραφέας Ριου Μουρακάμι, και η παρέα του ακροβατούν ανάμεσα σε πραγματικότητα και παραισθήσεις με «οδηγό» την ιδεολογία: sex, drugs and rock’n’roll. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1976 σοκάροντας την ιαπωνική κοινωνία, κερδίζοντας παράλληλα ένα από τα μεγάλα λογοτεχνικά βραβεία της χώρας (το Ακουταγκάουα). Είναι το διαχρονικό θέμα της lost generation, που σε απορροφάει τελείως κι ας δυσκολεύεσαι να φτάσεις στον επίλογο.

Σώτη Τριανταφύλλου

Υπάρχει μια στοίβα βιβλία στο δεξιό κομοδίνο, μια στοίβα στο αριστερό, παρότι τα βιβλία στο υπνοδωμάτιο είναι κακό φενγκ-σούι, όπως θα έλεγε ο ντετέκτιβ Μαλόουν (ένας ήρωας που έφτιαξα για το μυθιστόρημα «Κινέζικα κουτιά»). «Τα βιβλία μοιάζουν με τόξα», προσθέτει ο Κινέζος κομπογιαννίτης κ. Λιου που πουλάει βότανα στην Τσάιναταουν. Τι έχω λοιπόν δίπλα στο κρεβάτι μου: το «Ασβεστοκάμινο» (Κανάκης) του Τόμας Μπέρχαρτ (τι σύνθετο και περίτεχνο ύφος!), τα ποιήματα του Γιόζεφ Μπρόντσκι (Καστανιώτης), τα ποιήματα του Μπόρχες (Ελληνικά Γράμματα) – ένας Ρώσος «αφηγηματικός» ποιητής, ένας Αργεντίνος που αποτελεί ολόκληρο κόσμο μοναχός του· μια μελέτη για τον Κίρκεγκααρντ της M. Jamie Ferreira (οι θεολόγοι αναλύουν τον Κίρκεγκααρντ με παράδοξο τρόπο· δεν θα συμφωνήσουμε ποτέ)· τέλος, ένα βιβλιαράκι για το πόσο σπουδαία είναι η διδασκαλία της επιστήμης στα σχολεία (θέλω να γράψω σχετικό αρθράκι, γι’ αυτό). Με την ευκαιρία, θυμάμαι τον παππού μου που, στο δικό του κομοδίνο, είχε τη Βίβλο· το θείο μου τον Κώστα, τον αντάρτη, που είχε τη «Θεωρία των παιγνίων» του Κώστα Φιλίνη. Είχα εντυπωσιαστεί κι από τις δύο αυτές επιλογές.

Άγγελος Τσέκερης

Με κατανοητό τρόπο και πολύ χιούμορ, ο νομπελίστας οικονομικών Πολ Κρούγκμαν στο «Η κρίση του 2008 και η επιστροφή των οικονομικών της ύφεσης» (Καστανιώτης) ξεγυμνώνει πλήρως ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, το οποίο πίσω από το τουπέ των τραπεζιτών δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει. Ή αλλιώς, πώς η υποτίμηση του μεξικάνικου νομίσματος μπορεί να προκαλέσει πείνα στην Αργεντινή και η υποτίμηση του μπαχτ της Ταϊλάνδης να τινάξει στον αέρα τις αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας. Και γιατί παρ’ όλα αυτά που συνέβησαν στα τέλη

της δεκαετίας του ’90, κανείς δεν σκέφτηκε κάτι προκειμένου να αποφύγουμε τα χειρότερα. Δηλαδή αυτά που μας συμβαίνουν σήμερα, εξαιτίας μιας φούσκας στις τιμές των ακινήτων στις ΗΠΑ. Διότι πρόκειται περί καραγκιόζ μπερντέ είναι η απάντηση, αλλά είναι πολύ ευχάριστο να σου το εξηγούν με διεξοδικό τρόπο.

Μιχάλης Τσιντσίνης

Ακριβώς σαράντα χρόνια μετά το θάνατό του, η ποίηση του Paul Celan –κυρίως τα ύστερα ποιήματά του– παραμένει ερμητική και σχετικά άγνωστη. Η βιογραφία του John Felstiner «Ποιητής, επιζών, Εβραίος» (Νεφέλη), που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2001, φωτίζει την ποίηση του Celan ακολουθώντας βήμα προς βήμα τη ζωή του: Όχι μόνο τα συμβάντα που τη σημάδεψαν, όπως το Ολοκαύτωμα και η εναντίον του κατηγορία για λογοκλοπή, αλλά και την εσωτερική της πορεία, τις αναγνώσεις του, τις σκέψεις του, τις βιωματικές αφορμές των ποιημάτων του. Το βιβλίο του Felstiner, εκτός από εξαντλητική εξιστόρηση της ζωής του αυτόχειρα ποιητή, είναι κυρίως μια ερμηνευτική ματιά στο σύνολο του έργου του.

Στέφανος Τσιτσόπουλος

«Ο ήχος του ακάλυπτου», Κάλλια Παπαδάκη (Πόλις). Μία πολυκατοικία στην Αθήνα, έξι ιστορίες, όπου οι ήρωές τους μπλέκονται χωρίς να το θέλουν. Σαν να παίρνεις το ασανσέρ και να λες μια τυπική καλημέρα, χωρίς να σε πολυνοιάζει, γιατί αξία έχουν μόνο οι σκοτούρες σου. Προσέξτε αυτό το κορίτσι, γιατί ο τρόπος που αφουγκράζεται και πλέκει τις λέξεις είναι αστικό σινεματίκ, λογοτεχνίκ, βεριτέ.

Λένα Χουρμούζη

Όταν διάβασα για πρώτη φορά βιβλίο του Τζον Λε Καρέ, στο Βερολίνο υπήρχε ο μεγαλύτερος αριθμός κατασκόπων ανά τετραγωνικό μέτρο και ο Λε Καρέ, που είχε περάσει και ο ίδιος από το «επάγγελμα», έγραφε για το πώς η γραφειοκρατία και η σκοπιμότητα εξοντώνουν τους καλούς και στα δύο στρατόπεδα. Σήμερα τα βιβλία του Βρετανού συγγραφέα παραμένουν επίκαιρα και συναρπαστικά. Ο ψυχρός πόλεμος έχει λήξει, οι πρωταγωνιστές έχουν αλλάξει, το πραγματικό πεδίο της μάχης όμως είναι το ίδιο: η προσπάθεια του ανθρώπου να μη συντριβεί από τους μηχανισμούς. «Ο εντιμότατος μαθητής» (Καστανιώτης), «Ο Νο 1 καταζητούμενος» (Bell), «Το τραγούδι της ιεραποστολής» (Bell).