Μπροστά σ’ ένα μικρό πλήθος δημοσιογράφων βιβλίου, ανθρώπων του εκδοτικού οίκου «Μεταίχμιο» και μερικών καλών του φίλων, ανάμεσα στους οποίους ξεχώριζε ο ποιητής κ. Τίτος Πατρίκιος, ο πεζογράφος κ. Βασίλης Αλεξάκης παρουσίασε το καινούργιο του μυθιστόρημα «Το κλαρινέτο», έναν κατά τα φαινόμενα γοητευτικό απόηχο της κρίσης, της φθοράς και της λήθης.
Η παρουσίαση είχε αρκετή πρωτοτυπία, αφού έγινε μπροστά σ’ ένα τραπέζι πινγκ πονγκ, πάνω στο οποίο ήταν εκτεθειμένα αντίτυπα του βιβλίου, ενώ ο συγγραφέας και ο εκδότης του κάθισαν στη μια μεριά και μίλησαν στον κόσμο που περιέβαλλε από τις άλλες μεριές το τραπέζι. Μάλιστα, μετά την παρουσίαση (και το σχετικά ελαφρό φαγοπότι), ένα κορίτσι κι ένα αγόρι από την ομήγυρη πήραν τις ρακέτες κι έδωσαν ένα ματσάκι.
Αρχικά προλόγισε με λίγα λόγια ο εκδότης κ. Νώντας Παπαγεωργίου. Στη συνέχεια, μίλησε για το βιβλίο ο ίδιος ο συγγραφέας του, λέγοντας περίπου τα εξής: «Έγραφα το βιβλίο αυτό σε δυο επίπεδα: από τη μια, είχα στο μυαλό μου το γάλλο εκδότη μου, που πέθαινε λίγο-λίγο από καρκίνο εδώ και δυο χρόνια και που δεν πρόλαβε να δει αυτό το βιβλίο. Από την άλλη, είχα το μυαλό μου στην Αθήνα και στην κρίση που ολοένα μεγάλωνε και μεγαλώνει στον τόπο αυτό. Υπάρχει κόσμος που καταστρέφεται κάθε μέρα από την κρίση, οι άστεγοι αυξάνονται. Δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι δεν τρέχει τίποτα. Ο αφηγητής –που προφανώς έχει κάποια στοιχεία από μένα αλλά δεν είναι εγώ, δεν ταυτιζόμαστε– πηγαινοέρχεται ανάμεσα στους δυο αυτούς πόλους». Πολύ φυσιολογικά όλα αυτά, για έναν άνθρωπο που έχει μοιράσει τη ζωή του ανάμεσα σε δυο πατρίδες, δυο πόλεις και δυο γλώσσες: ο δημιουργός (Αθήνα, 1943) γράφει άλλοτε ελληνικά κι άλλοτε γαλλικά, μεταφράζοντας συνήθως ο ίδιος τα βιβλία του, έχοντας εργαστεί σα δημοσιογράφος και κριτικός βιβλίου στην εφημερίδα «Le Monde» και έχοντας πετύχει επαρκή αναγνώριση σαν συγγραφέας και στις δυο χώρες, αλλά και σε άλλες (έχει μεταφραστεί σε 11).
Εξάλλου, η παράλληλη, η διπλή φθορά –η σωματική ενός καλού φίλου και η οικονομική / ηθική μιας κοινωνίας– δεν αποτελεί πολύ καλή βάση για ένα μυθιστόρημα; Βέβαια, γιατί η μετάβαση και η κίνηση κάνουν τον αφηγητή να στοχαστεί πολύ για τις διαφορές και τις ομοιότητες της ανθρώπινης φύσης. Πάνω απ’ όλα, όμως, ο στοχασμός αφορά τη μνήμη. Εδώ το δελτίο τύπου του εκδότη αναφέρει προσφυώς: «Ανάμεσα στη ζεστασιά των ημερών και τη θλίψη της απουσίας… ανάμεσα στη μητρική γλώσσα και τη γραφή, ξεφυτρώνει αναπάντεχα ένα ερώτημα: Γιατί ξεχνάμε;».
Στο σημείο αυτό, ο συγγραφέας δήλωσε την αδυναμία του να θυμηθεί πώς λεγόταν το πνευστό όργανο που τελικά έδωσε τον τίτλο στο βιβλίο: «Μέχρι που σκέφτηκα μήπως είναι άλλη η λέξη στα γαλλικά. Πήγα στον εκδότη μου, τότε ακόμα ζούσε, είπα τι αναζητώ, μου ’γραψε τη λέξη κλαρινέτο. Κι αυτός ήταν που επέμεινε ότι είναι ένας πολύ καλός τίτλος». Ξεχνάμε λέξεις, ξεχνάμε περιστατικά, ξεχνάμε πολλά. Και η Λογοτεχνία συμβάλλει στη μη λήθη. Γιατί άπαξ και ο τίτλος δοθεί στο βιβλίο, σκέφτομαι, το όλο σύνολο δύσκολα ξαναξεχνιέται.
Στο τέλος, ο κ. Αλεξάκης απάντησε, συνήθως με πολύ χιούμορ και γενικότερα παιγνιώδη διάθεση, για τους διαβόητους έλληνες παπάδες που τους είχε περιποιηθεί δεόντως στο «μ.Χ.» και την ανάγκη να χωριστεί η εκκλησία από το κράτος, σε ερωτήσεις σχετικές με τα γλωσσικά περάσματα από ελληνικά σε γαλλικά στο συγκεκριμένο βιβλίο, τον Ηλία Πετρόπουλο και τη στάχτη του σε παρισινό υπόνομο μετά την κηδεία του.
Γράφω την επομένη της παρουσίασης και δεν έχω προλάβει, προφανώς, να διαβάσω το μυθιστόρημα. Απειλώ, επομένως, ότι μπορεί να επανέλθω.
Ο Βασίλης Αλεξάκης για «Το κλαρινέτο» του
O συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης, καθιστός μπροστά σ΄ ένα τραπέζι του πινγκ πονγκ, μιλάει για το πρόσφατο μυθιστόρημά του «Το κλαρινέτο». Δίπλα του ο εκδότης που το έβγαλε, ο κ. Νώντας Παπαγεωργίου, «Μεταίχμιο».Το βιβλίο κυκλοφόρησε τη Δευτέρα, 21 του Νοέμβρη. Δείτε το video:
15°
