Παναγιώτης Γιάκας. Θεσσαλονικιός. Bραβευμένος εικονογράφος, γελοιογράφος και art director με συμμετοχή σε πολλές εκθέσεις, εκπαιδευτής κεραμικής σε άτομα με ειδικές ανάγκες κι εκπαιδευτής ξυλογλυπτικής στις φυλακές Αλικαρνασσού. Μόνιμος κάτοικος Ρεθύμνου πια, συνεργάζεται με την Cretan Comics: παράρτημα των εκδόσεων Καραγιαννάκη, ενός τοπικού εκδοτικού οίκου με ενδιαφέρον προς την κρητική ιστορία, μυθολογία αλλά και τη σύγχρονη ζωή, μέσα από το δημοφιλές μέσο των εικονογραφημένων αφηγημάτων. «Η Ιστορία της Κρήτης σε Κόμιξ» είναι μια διασκεδαστική βόλτα τόσο για τους μυημένους όσο και για τους αμύητους πάνω στην ιστορία του νησιού. Πολύ χιούμορ αλλά και επιστημονική εγκυρότητα που συναρμολογούν μία εκρηκτική ιστορία, συναρπαστική όπως ακριβώς και το ίδιο το νησί. Τον ρωτήσαμε γιατί και πώς μπορεί η Κρήτη να γοητεύσει κάποιον...
Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε στην Κρήτη κι αφήσατε την υπόλοιπη Ελλάδα πίσω σας;
Η γοητεία που μου ασκούσε το νησί με έκανε να θέλω να διηγηθώ με εικόνες κάποια κομμάτια από την κρητική μυθολογία ή ιστορία. Εμβαθύνοντας στην έρευνα οι ιστορίες συνεχώς αυξάνονταν, μέχρι την απόφασή μου να τις εντάξω σε μία μεγαλύτερη ιστορία που να τις συμπεριλαμβάνει όλες. Η ιστορία της Κρήτης, λόγω γεωγραφικού περιορισμού, δεν αποτελεί απλώς μια παράθεση γεγονότων αλλά μια αυτόνομη, συμπαγή ιστορία, με ομαλή μετάβαση μέσα στους αιώνες, γεμάτη από αυτό που οι σεναριογράφοι ονομάζουν «δραματικά στοιχεία». Οι χαρακτήρες που περνούν μέσα από το βιβλίο, Έλληνες ή μη, δεν αποτελούν μόνο κομμάτι της τοπικής αλλά και της παγκόσμιας περιπέτειας του ανθρώπου.
Ποιες ιστορίες είναι τα highlights στο άλμπουμ «Η Ιστορία της Κρήτης σε κόμιξ»;
Η συμπαγής αφήγηση που επιβάλλει ο περιορισμένος όγκος ενός εικονογραφημένου άλμπουμ, δεν επέτρεπε την ένταξη σημείων που να μη θεωρούνται «highlights», ακόμα και για τις περιπτώσεις που ο αναγνώστης δεν θα είναι συναισθηματικά δεμένος, όπως τη γενικότερη παρακμή στη «Δωρική περίοδο» ή την «οθωμανική κατάκτηση» του νησιού.
Σχεδιαστικά ποια σημεία τονίσατε για να αποδώσετε την Κρήτη;
Επειδή τα γεγονότα και τα πρόσωπα είναι ιστορικά, χρησιμοποιήθηκαν ως πρότυπα σκίτσα ή φωτογραφίες τους. Για τα τοπία του νησιού χρησιμοποιήθηκαν δικά μου σχέδια πάνω σε πραγματικά τοπία της Κρήτης, ενώ για το γενικότερο εικονογραφικό ύφος κάθε κεφαλαίου χρησιμοποιήθηκε αυτούσιο το ύφος κάθε εποχής – για παράδειγμα, η Μινωική περίοδος περιγράφεται με τις μορφές και τις αποχρώσεις που βρίσκουμε στις τοιχογραφίες της Κνωσσού, η Βυζαντινή περίοδος περιγράφεται μέσα από αγιογραφίες, η Αραβική περίοδος με σκίτσα που παραπέμπουν σε μεσαιωνικά χειρόγραφα κ.ο.κ.
Ποιους τύπους και μυθικά πρόσωπα θεωρείτε χαρακτηριστικούς Κρητικούς;
Τον Δία, που σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκε και μεγάλωσε στο νησί, και πρόλαβε μάλλον να πάρει λίγη από την κρητική ιδιοσυγκρασία. Τον Χαρίδημο, ένα μυθιστορηματικό χαρακτήρα που εμφανίζεται στο ποίημα «Ερωτόκριτος», και τον Νίκο Καζαντζάκη, ο οποίος προς το τέλος της ζωής του επιχείρησε να «φιλοσοφήσει» τον κρητικό τρόπο ζωής κάτω από τον τίτλο «η κρητική ματιά».
Πώς διαχειριστήκατε την κρητική διάλεκτο στο άλμπουμ;
Το βιβλίο είναι γραμμένο στην «κοινή νεοελληνική». Η κρητική διάλεκτος εμφανίζεται μόνο μέσα από παραπομπές άλλων κειμένων, όπως μέσα από στίχους του «Ερωτόκριτου» του Β. Κορνάρου ή του «Κρητικού Πολέμου», ενός ακόμα ποιήματος του 17ου αιώνα που διηγείται την πολιορκία του κάστρου του Χάνδακα.
Ποιες άγνωστες λέξεις μάθατε στην Κρήτη;
Τον Γρόθο (δηλ. μ@λ@κ@ς) γιατί πάντοτε το πρώτο πράγμα που μαθαίνει κανείς σ’ έναν τόπο είναι οι βρισιές. Την Κουζουλάδα (δηλ. τρέλα) την οποία πρώτα συναντάς γύρω σου και μετά μαθαίνεις πώς ονομάζεται, και την έκφραση «Ξάσου», που σημαίνει «κάνε όπως νομίζεις», για η οποία πρόσφατα έμαθα ότι προέρχεται από το ομηρικό «εξουσία σου».
Η αγαπημένη σας διαδρομή ή μέρος στην Κρήτη;
Πηγαίνοντας από το βόρειο προς το νότιο Ρέθυμνο διασχίζεις το στενό φαράγγι του Κουρταλιώτη, με το εκκλησάκι, τους καταρράκτες και την αετοφωλιά, που μοιάζει σαν πύλη για έναν άλλο κόσμο. Βγαίνοντας, ανοίγεται μπροστά σου το Λυβικό πέλαγος. Συνεχίζοντας μία από τις πολλές παραλίες είναι το «Αμμουδάκι», από τις λίγες που ο άνθρωπος είναι τόσο αρμονικά ενταγμένος στο φυσικό περιβάλλον. Επίσης, η Ζάκρος. Αν στη σελήνη υπήρχε παραλία, θα ήταν κάπως έτσι.
Έχετε ρίξει μπαλωθιές σε γάμο;
Όχι σε γάμο.
Η αγαπημένη σας κρητική συνταγή;
Λαδοτύρι, παξιμάδι, χόρτα, ελιές, ντόπιο κρασί πορτοκαλί απόχρωσης. Η κρητική κουζίνα δεν βασίζεται στην ποσότητα των συνταγών όσο στην ποιότητα των προϊόντων.
Θα ακολουθήσει κι άλλο κρητικό πρότζεκτ;
Συνηθίζω να δουλεύω πολλά πρότζεκτ ταυτόχρονα, περιμένοντας από τα ίδια να μου δείξουν ποιο τελικά θα ωριμάσει ταχύτερα ή ποιο θα απαιτήσει να ολοκληρωθεί. Υπάρχει αρκετή χαρτούρα στα ράφια μου, που συμπεριλαμβάνει «κρητικά πρότζεκτ», γενικότερη ιστορία, ελληνική και ξένη, και αρκετή μυθοπλασία.
info: Η «Ιστορία της Κρήτης σε κόμιξ» κυκλοφορεί στα ελληνικά και αγγλικά σε βιβλιοπωλεία σε όλη την Κρήτη. Στην υπόλοιπη Ελλάδα μπορείτε να το βρείτε στα καταστήματα Public ή να το παραγγείλετε στο cretancomics.gr με παράδοση στο σπίτι.
7°
